əxlaqi normalara nəzarət təmənnasızdır və xalq tərəindən aparılır, hüquqi normalara nəzarət isə xüsusi fəaliyyət növü olub, bu iş üçün məsuliyyət daşıyan müəyyən qurumlar və ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən aparılır.
əxlaqi və hüquqi norma və qaydalar bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olurlar: əslində hüquqi normalar əxlaqi normalar əsasında yaranır və onlara əməl edilməsini rəsmiləşdirir; hüquqi normalara əməl edilməsi - əxlaqi qayda olduğu kimi, əxlaqi qaydaların yerinə yetirilməsinin təmin edilməsi də hüquqi normadır; milli və ümumbəşəri əxlaqi keyfiyyətlər olduğu kimi, milli və beynəlxalq hüquq normaları da mövcuddur və s.
“Əxlaq” və “mənəviyyat” anlayışlarını bir-birindən fərqləndirmək lazımdır.
əxlaq həm insanın təbiətində olan fitri xasiyyətlərin, həm də insanın həyatı boyu qazandığı keyfiyyətlərin məcmusundan ibarətdir.
Mənəviyyat – insanın əxlaqını formalaşdıran ruhi keyfiyyətlərdir (ağıl, şüur, vicdan və iradə).
İnsan mənəviyyatı fitri imkan halına mövcuddur. Insanın həyatı boyu qazandığı keyfiyyətlər onun mənəviyyatını (yəni ağlını, şüurunu, vicdanını və iradəsini) müsbət istiqamətdə təkmilləşdirə, zənginləşdirə bilər və ya mənfi istiqamətdə daha da korlaya bilər. Beləliklə, əxlaqın formalaşması, keyfiyyətləri mənəviyyatın inkişaf səviyyəsindən, zənginliyindən asılıdır.
