R. R. Denktaşa bağışlayıram

Atlılar köy məktəbində 1974-cü ildə yay tətilinə çıxan uşaqların

çəkdirdikləri son şəkil. Bir həftə sonra rumlar onların

hamısını öldürmüşlər.

ayaqsızı yaxınlıqdakı çuxurluqda güllələyib, üstlərini tor­paq­layıb, güneyə qaçıblar. Təsadüfən ölmüş zənn edilən bir nəfər özünə gəlib. Yaralı olsa da üstündəki meyitləri və torpAğı kənara edərək sürünə-sürünə özünü xeyli aralıdan keçən magis­tral yola çatdırıb. Orada BMT-nin adaya göndərdiyi əsgərlərə rast gəlib. Törədilən soyqırımını bildirib. BMT nümayəndələrinə və mətbuata meyitlərin gizlədildiyi alanı göstərib. Onun söylədik­lərinin Doğru olub-olmadığını yoxlamaq üçün torpağı təmizləyən­də dəhşətə gəliblər. Həmin şəxs ailə üzvlərinin meyitlərini göstərəndə qəzetçilər onun da şəklini çəkiblər. Yunan və Avropanın bir sıra qəzetçiləri isə bu şəkilləri çap edərək Türklərin rumları qəddarlıqla öldürüb zibilxanaya atdıqlarını yazıblar. Bu da hamımızın ədalətinə üz tutduğumuz Avropa! Yalnız Türkiyə dövləti işə qarışdıqdan, ölənlərin Türk şəxsiyyəti müəyyənləşdirildikdən sonra bu təbliğat kampaniyası dayandırılıb.

1998-ci ilin noyabrında (Ekim) Doğu Ağdəniz Universiteti və Kıbrıs Araşdırmalar Mərkəzinin Gazimağusada keçirilən II Uluslararası Konqresində iştirak edəndə də bizi bu toplu məzarlığı ziyarətə apardılar. Burada Mericlər ailəsinin sağ qalan üzvü Kamil Mericlə görüşdük. Kamil Meric olaylarla bağlı sənədlərə söykənərək yazdığı kitabı bizlərə payladı. Oradan öyrəndim ki, rumların öldürdükləri insanların cəsədləri toplu məzarlıqda dəfn ediləndə 18 aylıq Kağan Kamil Mericin bədənində 40-a yaxın göllənin içini aşkarlayıblar!!!

Atlılar kəndində 1974-cü ildə ibtidai sinif şagirdlərinin çəkdirdikləri bir şəkli göstərdilər. Şəkildə 15 uşaq bəxtəvərcə­sinə gülümsəyir. Şəkil çəkiləndən bir həftə sonra rumlar onların hamısını öldürüblər.

O dövrlər Sovet mətbuatı həqiqətlərə göz yumduğu, Azərbaycan mətbuatı isə tamam susdurulduğu halda, dünyanın ünlü informasiya agentlikləri, qəzetləri, radioları rumların törətdikləri vəhşiliklər haqqında geniş məlumatlar verirdilər.

Yuqoslaviya sosialist düşərgəsində olsa da, orada yaşayan və Üsküpdə (Skopye) Türkcə çıxan “Birlik” qəzetinə redaktorluq edən Prof. Dr. Arif Aqo ilk dəfə rumların qəddarlığını, günahsız körpələrin, qocaların, qarıların başına gətirilən faciəni əks etdirən fotoşəkilləri çap etdirmişdi. Üsküplü şair Nusret Dişo Ülkü də Kıbrıs Türklərini müdafiə edən məqalələr və şerlər yazıb. Onun “Koçaklama” adlandırdığı şerdə deyilir:

Ben on kurşunla vuruluyorum

On yara acısı duyuyorum

On kez ölüyorum

Sen bir kurşunla vuruldukça

Bir yara acısı duydukça

Bir kez öldükçe

O hiçbir kurşun yemez iken

Hiçbir yara acısı duymaz iken

Hiçbir ölü vermez iken .
Biz yüz kurşunla vuruluyoruz

Yüz yara acısı duyuyoruz

Yüz kez ölüyoruz

Siz on kurşunla vuruldukça

On yara acısı duydukça

On kez öldükçe

Onlar bir tek kurşun yer iken

Bir tek yara acısı duyar iken

Bir tek ölü verir iken.
Sandallar köyündə 1974-cü il avqustun 14-də 89 nəfər qəddarlıqla öldürülüb. Onların ən kiçiyi 4 aylıq olub. Ən böyüyünün isə yaşı yüzü haqlayıbmış. Adada çoxlu abad şəhər və kəndlər olsa da, sakinləri öldürülmüş və qovulmuş kəndlər bu gön də xarabalıqdır. Kıbrısda soyqırımını təsadüf, coşmuş kütlənin qəzəbi və s. kimi qələmə vermə cəhdi yanlışdır. Hadisələr göstərir ki, bu soyqırımlarının planı öncədən hazırlanıb. Bunu 1974-cü ildə BMT yetkililərinin raporları və xarici ölkə qəzetçilərinin məqalələri də sübut edir.
“Türk memurlar ölüm tehdidi ile görevlerinden uçaklaştırıl­mışlardır”.

BMT raporunda, 108. və 109. paraqraflar
“Kıbrıs Türk bölgelerine çimento, demir, tel, elektrik malçemesi vb. inşaat malçemelerinin girmesi yasaklanmıştır”.

Eyni rapor 191. paraqraf

“Binlerce Kıbrıslı Türk evlerinden kaçıp gittiler. Sadece kendileri ile birlikte taşıyabildikleri veya sörebildikleri şeyleri alarak ve daha salim addetikleri Türk köylerinde ve bölgelerinde sığınacak yer aradılar.”

126. paraqraf
“Yunanlılar, Limasol’da bir çok kadın ve çocuğu öldürdü. Yol üstünde 20 çocuk cesedi gördüm. Yunanlı askerler evlerine girip kadın öldörmek için akbabalar (quçüunlar) gibi beklemekte­dirler”.

ABD, UPİ Ajansı Kıbrıs Muhabiri,

Görgü tanıüı,

ABD, UPİ (United Press İnternational) Ajans, 23. 7.1974
“Son derece utandırıcı olayları kendi gözlerimle gördüm. Rumlar Türk camilerini yaktılar ve Magosa civarındaki köylerde bulunan Türk evlerini ateşe verdiler. Silahı ve savunması olmayan Türk köylüleri Rum çapulcular tarafından yaratılmış vahşet hava­sı içinde yaşamaktadırlar... Ellerinde bazukaları olan Rumlar, Türk köylerinde böyük kargaşalıklara sebep olmaktadırlar. Rumlar’ın bu hareketleri insanlık namına utanç vericidir.”

“France Soir” Gazetesi Muhabiri,

Görgü tanıüı,

“France Soir” Gazetesi, 24.7.1974

“Lefkoşe’de bir çöplükte 88 Kıbrıslı Türk’ün cesedi bulundu. Bu insanlar Rum ve Yunanlılarca kurşunla delik deşik edilerek öldürülmüş ve öldürülmeden önce tellerle bağlanmış. Cesetlerden kiminin başı gövdeden koparılmış.”

ABD, CBS Televizyonu Muhabiri,

Görgü tanıüı,

ABD, CBS Televizyonu, 2.9.1974
“İnsan aklı Rum katliamını anlayamaz. Mağosa bölgesinin etrafındakı köylerde Rum Milli Muhafız askerleri akılalmaz şekilde vahşilik örnekleri gösterisi yaptılar. Türk evlerine girerek, merhametsizce kadın ve çocukları kurşun yağmuruna tuttular. Bir Türk’ün boğazını kestiler.”

“Almanya’nın Sesi” Radyosu, 30.07.1974

Kıbrıs mənim üçün uzaq bir diyar idi, görüb gəzdikcə hər qarışı mənə tanış gəlirdi. Toplu məzarlıqları ziyarət etdikcə, faciələr haqqında danışılanları dinlədikcə gözlərim önünə Rusiyanın təhriki ilə erməni cəlladlarının 1905, 1918-20, 1988-92-ci illərdə indiki Ermənistanda, Naxçıvanda, Karsda, Qarabağda, Ərzurumda, Qubada, Lənkəranda, başqa bölgələrdə törətdikləri cinayətlər gəlir. Bir-birindən istər məsafəcə, istər tarixcə fərqli olsalar da, məqsəd eynidir. Orada rum, burada erməni cəlladları eyni işi görüblər. Törətdikləri cinayətlərin metodları o qədər oxşardır ki, adama elə gəlir eyni əllərin işidir. Bəlkə elə buna görə də Kıbrısa birinci səfərimdən sonra qəzetlərin birində çap etdirdiyim məqaləni “Kıbrıs Qarabağa oxşayır” (“Oğuz eli” qəzeti, 1993, 11 fevral) adlandırmışdım.


Lefkoşa (Nikosia)
Ölkənin başkəndinə gəlirik. Şəhər ikiyə bölünüb. Ancaq arada Berlin divarları kimi uca beton barılar yoxdur. Alçaq, yaşıl bir zolaq var. BMT Təhlükəsizlik Şurasının qoşunları bu zolaqda dayanır. Türklər yaşayan tərəf ucada yerləşdiyindən rum tərəfi aydın Görünür, hətta adamların gediş-gəlişini də izləmək mümkündür. Amma bu müşahidələri davam etdirməyə imkan yoxdur. Bizi görüşlər, söhbətlər gözləyir. Nazirlikdə, Milli Məclisdə, Prezident Aparatında görüşlərimiz var.


Лефкоша – мяркязи мейданлардан бири. Мейданын мяркязиндя Венедикт дюврцндян галма тарихи сцтун уъалыр.