Şahlar həSƏNOĞLU
Yüklə 1,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
****** ****** ******* Orxangilin evi kəndin bir kənarında yerləşib geniş həyətli, iki böyük otaqlı, aynabəndli, kürsülü bir evdi. Darvazadan evədək əlli-altmış metrlik geniş yol gedirdi. Yolun sağ tərəfi böyük bir bağçaya açılırdı. Həyətdə, bağçada göz oxşayan səliqə-sahman dərhal nəzəri cəlb etməkdəydi. Evin darvaza t ərəfdən yanında uzun bir toy mağarı tikilmişdi. Bir kiçik mağar da evin lap dar ağzında, ön tərəfdə tikiliydi. Kənddə adət belədi: içənlər üçün bir böyük mağar, içməyən yaşlı kişilər üçün də bir ayrıca kiçik mağar tikilər. Ağsaqqal kişilər cavanlarla bir mağarda olmağı özlərinə sığışdırmazlar. Həm cavanlar onlardan utanıb yeyib-içəbilməyəcəklərinə görə, həm də bir para ağızdan pozuq, başdan yüngül cavanın içib qızışıb yanlarında artıq-əksik danışa biləcəkləri sarıdan. Zahirən onlar içki içmədiklərinə görə ayrı oturmağı üstün tutarlar. 351 Toy aşıqlı olsa üç mağar tikilər. Üçüncü çalıb oynamaq üçün. Burada qoca, cavan, qadın, kişi seçilməz, ayrılmaz. Hamı bir yerdə şənlik edər, çalıb oynayarlar. Həkimin toyu çalğısız toy olduğundan qapılarında iki mağar tikilmişdi. Darvazadan ta böyük mağarın yanlarınadək yolun o tay, bu tayında müxtəlif maraqlı minik maşınları saxlanılmışdı. Darvazanın lap çıxacağında yolun sol yanında QAZ- 51 maşın dayanmışdı. Maşının yanında yol kənarına düzülmüş bidonlar göstərirdi ki, bu maşından düşürülüb bidonlar, bu maşının şoferi də görünür həkimin ailəsinə kimsə yavuq adamdır, çay üçün belə təmiz kəhriz suyu gətirib çay yaxşı olsun, yaxşı dəm alsın deyə. Böyük mağarda çox seyrək adam vardı. Yeməklər də ən çox evin özünə daşınırdı. Orada, şüşəbəndin sağ tərəfindəki qapını açıb içəri girsən gözəl bir məclis içinə düşəcəksən. Hər yerdə otağın divarları yanınca düzülmüş stollar latın “u” hərfi kimi ağzı qapıya sarı düzülübdü. Arada qoyulmuş ensiz bir stol üstündə hazır salatlar, altında araq, konyak, şampan şüşələri, mineral sular, limonadlar düzülüdü. İki-üç nəfər gözəl geyinmiş yaraşıqlı cavan qonaqlara xidmət etməkdədi. Məclisdəki adamlar çoxusu bizə tanışdı. Lap baş tərəfdə Adil əyləşib tamadalıq eləməkdədi. Yanında əyləşən bir qədər yaşlı adamlar rayonun hörmətli, vəzifəli şəxsləridi. Sol tərəfdəki stollar arxasında biz İqoru, Baş həkimi, Tanyanı, Larisanı tanıyırıq, sağ tərəfdəki stollar arxasında tanışlarımız daha çoxdu: Sahibov, Zahid, Elxan, Elxandan bəridə Natella, Zərifə, Fəridə. Onlardan da b əridə Musa. Məclisdə otuza yaxın adam əyləşib. Qadınların hamısını tanıtdıq, qalan adamlar müxtəlif yaş səviyyəsində kişidilər. Əksəriyyəti də həkimdi görünür. Söhbətin gedişi, mö vzusu elə göstərir ki, əksəriyyət həkimdi burda. Iki adam naçar vəziyyətdədi: Larisa bilmir yanında əyləşmiş şirindil Baş həkimin xidmətlərinə daha çox əyilib meyl salsın, yoxsa onunla düz üz- üzə oturmrş pəhlivan cüssəli Elxanın zəhmli baxışına daha çox qar ışıb axsın. Sahibov da bilmir “Ani” kinyaki içsin 352 axıraca, yoxsa burnuna dolub burnunun içini qıcışdıran bu tut arağından da qarışdısın arada. Iki adam da çox rəsmi bir görkəm alıb: Adil bir tamada kimi, qaşları gah müdrikcəsinə dartılıb yuxarı çəkilir, gah da aşağı açılıb alnındakı qırışlarını yoxaldır. Natella da məclisə bir rəhbər kimi, təşkilatçı kimi. O taqda hərlənən hər üç cavan Natellanın sərəncamındadılar, onun buyruqlarıyla hərəkət edirdilər. Iki nəfər də tez-tez nida söyləyib hərə öz sevdiyi istilahını işlədir: Zahid-“can qərdəşüm!” Musa-“tamada deyən sağlığa!”. Bu nidalardan, bir də Natellayla buyruqçularının danışıqlarından başqa bütün danışıqlar rus dilində gedir. Iqorun xatirinə. Raypo müdirinin anasını onun necə ölümdən qaytardığını Baş həkimin, raypo müdirinin dilindən məclisdə əyləşmiş rayon həkimləri hamısı eşitmiş və onlarda İqora qarşı olduqca müsbət duyğular oyandırmışdı. Orxanın tələbə yoldaşları da İqoru Orxanın tərifləriylə tanıyıb sayırdılar. Bir də İqor qonaqdı. Onun Orxan haqqındakı, müasir tibb elmi,sovet təbabətinin problemləri barəsindəki söhbətləri də İqora dərin bir hörmət doğurmuşdu. Danışan hamı İqora üz tutub danışır, hamı nəsə ona xoş olan bir söz demək istəyirdi. Orxan özü isə İqorla Baş həkim arasında “gizlənib” gözə görünmürdü. Tez-tez durub bayıra çıxır, sonra gəlib yenə öz yerində əyləşərək elə siqaret çəkirdi. Tamada yenə ayağa qalxıb Natella üçün yorucu, uzun bir söhbət başlamışdı. Natella ha istəyirdi dinləyib görsün nə deyir Adil, nə demək istəyir, başına bir şey dolmurdu: - Yoldaşlar, bizim bu süfrəmiz həcmcə kiçik olsa da, bütün ittifaqımızı təmsil edir. Biz çox maraqla İqoru dinlədik, onun xüsusilə Orxanın elmi qabiliyyəti haqqında söylədikləri tərif ürəyimizə yatdı. Elxan respublika, Bakı təbabətinin ümumi vəziyyəti haqqında gözəl danışdı. Isrfilov yoldaş rayon təbabətinin vəziyyəti ilə bizi tanış etdi. Biz indi görürük ki, təbabət bizdə necə nəhəng addımlarla irəli.... Natellanı əsnəmək tutdu, yerində qurcalaxlanıb axırda dözə bilməyərək ayağa durdu. Eşiyə çıxıb nəsə bir məzə 353 çıxarmaq keçdi könlündən. Bir istədi Məmmədalı kişinin əyləşdiyi ağsaqqallar mağarına gedib onun qəlyanını ala çəkə. Sonra aşpazın tınıq burnu yadına düşüb aşpazın hüzuruna getdi. Bu çox məzə bir adamdı. Ağzını açıb nə desə gərək güləsən. Aşpazın hüzuruna çatacaqda gördü qara geyimli, əlində yapon maqnitofonu götürmüş bir qız gəlir ona tərəf. Qızın gözəlliyi, uyuşuğu, yaraşığı dərhal dəydi ona, gözlərini yaxın- laşan qızdan çəkə bilməyib məzəkar aşpazı unudaraq baxış- larından asıla qaldı qızdan. Qızın başına hərləyib bağladığı sünbül hörüşlü yoğun saçları, iri qara gözləri, bəm-bəyaz əli, ayağı, up-uzun kiprikləri yamanca xoş gəldi Natellaya. Qız da Natellaya dikilmişdi. Zil qara gözlərindəki naməlumluq, bilinməzlik cazibəsi, mütənasib boy-buxununun gözəllik, incəlik çəkişi dərincə bir maraq oyatdı Natellada:”Allah yarad anda da bax belə gözəl yarada insanı!”- deyə düşünüb o da qıza doğru addım atdı. - Bacı, Orxan həkimin toyu buradı? - Buradı, xoş gəlmisiniz! Hardandı gəlişiniz? - Bakıdan... - Qohumusunuz yəqin həkimin. - Xeyir, tələbə yoldaşıyam. - Tələbə yoldaşı? Ola bilməz! Mən altı il bir kursda oxumuşam Orxanla, bəs sizi niyə görməmişəm? - Mən APİ-də oxumuşam. Gəlin gedək yuxarı, həkimin Bakıdan, başqa yerlərdən gələn dost-yoldaşları hamısı orada, otaqda əyləşiblər. Qadınlar da çoxdu, utanmayın, gəlin bəri. Elə mən özümdə ordaydım, indicə darıxıb bir havırlığa çıxmışam. - Bilirsiniz, belə ürəyim sıxılan kimi olub, keçəyin o bağçadakı stola, bir nəfəsim üstümə gəlsin... -Ya xşı, nə deyirəm... Əslində lap ürəyindən oldu Natellanın. Içəridə hər şey öz qaydasındadı. Cavanlar öyrəşiblər artıq, yola verəcəklər məclisi. Oradakı o darıxdırıcı uzun nitqlərdən bu qara geyimli 354 qızın öyrənişi, tanışlığı xoş olacaq. Kim ola bu qız? Qəribə adamdı bu Orxan. Elə çalkeçir, atkeçməz işləri var, adam mat- məəttəl qalır. Axmaqdı amma. Buna bax, mən qadınlığımla az qalıram boynuna sarılam, qucaqlayıb bağrıma basam bu qızı. Çiyinlərinin dikliyinə bax, kürəyinin gözəlliyinə, belinin incəliyinə bax! Hələ kipriklərinin uzunluğu! Amma sirr var bu qızda, görəssən indi! Gəlib stol arxasında əyləşdilər. Natella üzü mağara tərəf, qız üzü bağçanın məftil çəpərinə tərəf. - Təyyarəylə gəlmisiniz yəqin. - Yox, qatarla gəlmişəm. Şəhərdə bacılığım var, onlarda ləngidim. - Adınız nədi bacı? - Sürəyyadı. - Nə? Sürəyya?!... Ola bilməz! Natella sıçrayıb ayağa qalxdı. Təəccübdən gözləri böyüyüb hədəqədən çıxmağa, heyrətindən göz bəbəkləri iriləşib genişlənməyə başladı. Qışqırmaq, çığırmaq istədi, “Tapdım!”- deyib Orxanın ardınca yüyürmək istədi. Bütün bu həyəcanın, qabarma- çəkilmənin sonuncu qəfil kövrəlib gözləri doldu, ürəyinə bir bulantı seli axıb töküldü. Nəfəsi tıncıxıb dili topuqladı, güclə iki kəlmə tapıb deyə bildi: - Pambıqçı qız?... - Bəli!... Sürəyyanın hisləri daha dərin, daha sarsıdıcıydı. Dar- vazadan içəri girib Kamalın toy mağarını gördüyündə elə bil şüşə ovuntusu atdılar gözünə, gicitkən duyğular gəzdi sinirlərində. Geri dönüb qayıtmaq radd olub uzaqlaşmaq istədi bu yerdən. Ürəyi gəlmədi qayıda, ürəyi çəkib mağara doğru apardı. Indi də Natellanın bu heyrətini, həyəcanını görüb, bir az daha sarsıdı, kövrəldi. Demək danışıb Orxan sirrini bu gəlinə, bilir onların sirrini gəlin. Sevincindən bilmir ağlaya, bilmir gülə gəlin. 355 - Bəs indi necə elyək? qorxuram qəfil gedib desəm, yazıqdı, partlayıb ölə sevincindən! Bəs siz necə tapmısınız onu Sürəyya? - Qatarda rastlaşmışıq. - Demək o da görüb səni! Bəs onda bu toy nədi? - Hesab edir tay mən ərə getmişəm... - Bəs rastlaşanda danışıb eləmədiniz heç? - Ağlımız başımızda oldu danışaq? Heç harda işlədiyini də öyrənə bilmədim. Nə yaxşı yanımızda qoca vardı, ona deyibmiş, o qocadan soruşub öyrəndim. - Öyrəndin gəlib, tapaydın! - Gəldim. Onu görəndə hər şey yadımdan çıxdı. Ağlımı itirdim, deyə bilmədim. - Axı niyə? Uşaqsan məyər? - Ərə getmişdim, onunçun. Üç gündü gəlin köçmüşdüm. Rayonda toyumuz olmuşdu, bir gecənin yol yoldaşıydı ərim. Heç kəbinimiz də yoxdu. Doğru-düzgün tanımırdım da ərimi. M ənə yaxınlaşan kimi sancım tuturdu. Demə Kamalla rastlaşacağammışam. - Kamal! Bayy, bayy, sən hələ də Kamal bilirsən onu? - Üçüncü gecə qatarla Bakıya yola düşdük. Biz Yevlaxdan mindik qatara. Kupedəkilər ikisi də yatmışdılar. İşığı söndürmüşdülər. Ərim yandırmaq istəyəndə mən qoymadım. Bizimki alt yerlərdi. Mən əyləşdiyim yerin üstündəki demə Kamal imiş. Elə gecəykən səsini eşidib ağlım başımdan çıxdı. Istədim durub baxam görəm kimdi. Baxmadım, dedim səs səsə oxşayar. Mən onu on il içində unuda bilməmişdim, axtarırdım. Indi birdən birə gəlib bu kupeyə çıxması ağlıma batmadı. Heç demə elə o imiş! Sabah tez yerimdən durub çıxdım ki, qoy kişilər arxayın geyinsinlər. Xeyli koridorda pəncərə qabağında dayandım. Yenə sancı tutmuşdu məni. Gördüm tay ayaq üstə dayana bilmirəm, qayıtdım girəm kupeyə. Elə qapıda üz-üzə gəldik... - Gör taleyin işinə bax!... 356 - Ağlım başımdan çıxdı.”Kamal!”- deyin qışqırdım. Gördüm onun da halı xarab oldu. Amma tez düzəltdi özünü, dedi “səhv salmısınız, xanım qız, Orxanam mən, Kamal deyiləm!” pasportunu çıxarıb verdi. Baxıb gördüm Orxan Eyvazov. Ərim bir tərəfdən, o da bir tərəfdən düşdülər üstümə. Danladılar məni. Sonra da çıxdılar papiros çəkməyə. Amma mən bildiyimi bilmişdim, necə yəni, tanımırdım mən Kamalı? Qatar dayan an kimi gəlib portfelini götürüb qaçdı. Sonra pəncərəm önündəm keşəndə qayıdıb mənə baxdı. Baxdı ki, həm gülürəm, həm ağlayıram. Yel apardı elə bil onu. Belə dəli qaçışından anladım o da unutmayıb, o da tanıyıb məni! Sü rəyya bir sərin payız küləyinə dönmüşdü, bir qəmgin uğultu uğuldayırdı, bir nisgilli çisgin çisginləyirdi. Sinəsinin bəndi uçub dağılmışdı bu gözəllər gözəli xanımın heyran baxışı, təəccüblü, heyrətli, maraq dolu dinləyişi uçub dağıtmışdı sinəsinin bəndini. Bir qəmgin selə dönüb bu pambıq xanımın ağ duyğularına tökülürdü. Töküldükcə xanım da dolub daşır, xanım da selə-suya dönürdü. - Ərim işə gedən kimi mən də qaçıb Semaşkoya gəldim. Bir məktub da yazıb qoydum ki, bir daha qayıtmayacağam. Guya elə bir xəstəliyim var ki, birgə yaşasaq ikimizdən birimiz ölməliyik. Heç kəbinimiz də kəsilməmişdi. Təzə qaydaya görə kəbin birgə yaşayışımızın yalnız bir ayı tamam olandan sonra kəsilə bilərdi. Kamal əvvəlcə boynuna almaq istəmədi Kamal olduğunu. Sonra elə ki, ayrılmağımızın səbəbini öyrənmək yerinə gəldik, dayana bilmədi, aldı boynuna. Mən bilirdim evlənmədiyini, pasportunu alıb baxanda vərəqləyib yoxla- mışdım. Anlayırdım məni gözləyib, məni axtarıb. Qorxurdum niyə ərə getdiyimi soruşa. Istəyirdim o soruşmamış hər şeyi özüm söyləyim. O məndən tez tərpəndi: “ niyə ərə getdin?” D ünya hərləndi başıma. Durub qaçdım yanından. Tələbə yoldaşımın xalası gilə gedib gecəni orda qaldım. Sonra özümü toxdadıb gəldim cavab verəm, dedilər yoxdu həkim, harasa 357 gedib, cümə günü gələcək. Cümə günü gəldim, bu dəvətnaməni verdilər. Bu gün də şənbədi... - Bay, bədbəxtlər! - Elədi bacı. - Ağıl ucundan düşmüsüz çöllərə! Bəs indi neyləmək olar? - Heç nə!... Daha keçib ondan bacı. Sizin yaxşılığınız bu olsun ki, bu maqnitofonu aparıb ona verin. Deyərsiniz Sürəyyanın hədiyyəsidir... - “Sona bülbüllər?” - Bəli...İndi məni ötürün, mən gedim. Amma görən bu yandan yol yoxdu çıxmağa, bir də o mağara doğru üzümü çöndərməyim, görməyin Kamalın toy mağarını... Natella doluxsundu, kövrəldi, sonra qıcqırıb daşdı Natella: - Dayan görüm, bir belə yol gəlib görüşməyib qayıdassan? Ərə də deyərəm, ərbaba da! Sən əyləş burda, qoy gedim özü gəlsin yanına, bəlkə elə bir deməli sözü var. Yoxsa istəmirsən? “Necə istəmirəm bacı, bəs nəyə gəlmişəm bura? Hələ bir soruşursan da". Natella baxışından anladı onu. Kamalı göndərməyə getdi.Üzülə-üzülə, süzülə-süzülə getdi. Bir qəm dəryası içində getdi Natella. Məclisə göz gəzdirib Orxanın baxışlarını tutmaq istədi. Gördü başı çiyninə düşüb, yatıb deyəsən Orxan. Dayısı oğluna buyurdu oyadıb şüşəbəndə çıxarsın. Özü də şüşəbəndə qayıdıb onun gəlməyini gözlədi. Yüklə 1,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|