ŞEKİl listesi tablo listesi ekiP ÖzgeçMİŞleri ÖNSÖzler 6 araştirmanin amaci ve kapsami 11 araştirmanin yöntemi 13

ÇANAKKALE’NİN GENEL DURUMU

Çanakkale İli

Çanakkale Biga Yarımadası ve Gelibolu Yarımadası üzerine kurulmuştur. Biga’nın önemi Osmanlı Dönemi idari sisteminde Sancak olmasından ileri gelmektedir. I. Dünya Savaşı sonrası bölgenin adı Çanakkale olarak değiştirilmiş ve merkezi burası olmuştur. Çanakkale’nin demografik yapısı incelendiğinde nüfusun 490.397 olduğu ilde, Çanakkale’ye bağlı 568 köy, Ayvacık, Bayramiç, Biga, Bozcaada, Çan, Eceabat, Ezine, Gelibolu, Gökçeada, Lapseki, Merkez ve Yenice olmak üzere 12 ilçe belediyesi bulunmaktadır. Merkez ilçeden sonra Çanakkale’nin en büyük ilçesi Biga, en küçük ilçesi ise Bozcaada’dır. Adaların nüfus yoğunluğu turizm dönemlerinin açılması ile yoğunlaşmaktadır. Toplam nüfusun yaklaşık %52’si kentlerde yaşamakta, geri kalan kesim ise kırsal yerleşim kesimlerinde ikamet etmektedir. Yıl bazında yaklaşık %10,34 ile yoğun nüfus artış oranına sahip bir ilimizdir.

Çanakkale’nin Coğrafi Yapısı

Çanakkale ili, Marmara Bölgesi’nin sınırları içerisinde, 25^o 40’- 27^o 30’ doğu boylamları ve 39^o 27’- 40^o 45’ kuzey enlemleri arasında 9.887 km²’lik bir alan üzerinde yer almaktadır. İl toprakları Asya (Anadolu) ve Avrupa (Trakya) kıtalarını kapsayan bir alana yayılmış olup Çanakkale Boğazı ile ikiye bölünmüştür. Çanakkale ili Trakya yöresinde yer alan İstanbul’dan sonra en büyük ildir. Türkiye’nin en batıdaki noktası olan Gökçeada’daki İnci Burnu ile Anadolu’nun en batı noktası olan Baba Burnu arasında konumlanmıştır. Ege Denizi’nde bulunan Gökçeada, Bozcaada ve Tavşan Adası gibi Türkiye’nin en büyük adaları da Çanakkale iline bağlıdır. Çanakkale ilinin yüzölçümü 9.773 km² olup kıyı uzunluğu 671 kilometredir. İl toprakları Gelibolu Yarımadası’nda Koru Dağı, Saros Körfezi, Ege Denizi ile çevrili olup kuzeyden Marmara Denizi, doğudan Koz Dağları ve uzantıları arasında yer almaktadır.

Çanakkale ilinin dağlık alanları toplam yüzölçümünün %40’ını kapsamakta, dağlık alan ve tepelerin vadilerle parçalanması nedeniyle il engebeli bir yapıya sahip olmaktadır. İlin güneyinde yer alan Kaz Dağı, Balıkesir il sınırında olup 1.765 metre yüksekliği ile Çanakkale’nin en yüksek alanını oluşturmaktadır. Bunu, 1.111 metre yükseklikle Katran Dağı takip etmektedir. Ağı Dağı (489 m.), Karadağ (749 m.), Dededağ (862 m.), Kayalıdağ (871 m.) ve Koru Dağı (725 m.) ilin diğer önemli dağları arasında yer almaktadır.
İl topraklarının %41,2’sini alçak ve yüksek platolar, %14,8’i ovalar oluşturmaktadır. Çanakkale’de ovalar genellikle akarsu ağızlarındaki geniş tabanlı vadilerde yer almaktadır. Anadolu yakasında yer alan ovalar; Ezine, Bayramiç, Umurbey, Ayvacık (Tuzla), Yenice (Agonya) Ovaları ile Karabiga ve Biga Ovaları olup Gelibolu Yarımadası’nda ise Kavak, Kilye, Yalova ve Cumali Ovaları bulunmaktadır. Bu ovalar, Kavak, Kara Menderes, Tuzla, Burgaz, Gönen Çayları ve Sarıçay, ayrıca Bayramiç Deresi tarafından sulanmaktadır. Çanakkale’de düzenli yağış rejimi olmadığından akarsu, dere ve çaylar tarımsal sulama ve ulaşım yönünden kullanıma elverişli değildir. Çanakkale ilinin akarsu yapısı incelenirse düzenli yağış olmaması nedeniyle debinin düşük olması, sonbahar yağmurları ve Nisan, Mayıs aylarında karların erimesi sonucu yükselmeler haricinde su seviyesinin düşük olması nedeniyle tarımsal sulama yapılabilmesi için elverişsiz olduğu görülmektedir.
Çanakkale ilinin iklim özellikleri incelenirse, Gelibolu Yarımadası, adalar ve deniz kıyısındaki alanlar benzer iklim özelliklerine sahipken, iç kesimlerde özellikle deniz seviyesinden yüksek alanlarda iklim farklılaşmaları görülmektedir. Bu farklılaşmalar, iç kesimlerde karlı gün sayısının fazla olması ve sıcaklıkların düşük olması şeklinde yansırken, sıcaklık farkı kıyı kesimlerinden iç kesimlere gittikçe artmaktadır. Çanakkale iklim özelliklerine göre geçişlerin yaşandığı bir coğrafyadır. Bir diğer deyişle, Karadeniz, Akdeniz ve Marmara iklim özelliklerini yer yer taşımaktadır. Küçükkuyu ve Ayvacık çevresi Akdeniz iklimi özelliklerini taşırken, Biga çevresi Karadeniz iklim koşullarından etkilenmektedir. Bölgede en düşük sıcaklık şubat aylarında ortalama -4,2^oC iken, ağustos aylarında sıcaklık +35,8^oC’ye ulaşmaktadır.
Çanakkale ilinin yıllık ortalama nem oranı %72,6 olarak belirlenmiştir. Çanakkale’de %48,5 oranında rüzgârlı hava hâkimdir ve bölge yoğun olarak poyraz, yıldız, lodos ve kıble rüzgârlarının etkisi altındadır. Yıllık ortalama yağış miktarı 662,8 m³ ila 854,9 m³ arasında değişmekte, Çanakkale ilinin yağış eğilimi incelendiğinde, yaz aylarında yağışların azaldığı, en fazla yağışın ise Aralık, Ocak, Şubat ayları arasında düştüğü görülmektedir.
İlin Çanakkale Boğazı’nda yaklaşık 670 kilometrelik kıyı şeridinde bulunması, yöreye özgü körfezler ile Ege ve Marmara Denizi’ne kıyısı bulunması iklim çeşitleri ve biyolojik çeşitlilik sağlamaktadır. Ayrıca kıyı bölgelerdeki yerleşim alanlarının, iç kesimlerdeki yüksek bölgelere oranla daha ılık olması kıyı şeridi özelliklerinin iklime etkilerini ortaya koymaktadır. İlin Marmara ve Ege denizlerine kıyısının bulunması kıyı bölgelerde yer alan Lapseki, Gelibolu, Kilitbahir, Dalyan ilçeleri ve birçok sahil köyünde balıkçılık faaliyetlerine önem kazandırmaktadır.

Çanakkale’de Ekonomik Yapı

İl ekonomisinde tarım en önemli faaliyet olmakla beraber son yıllarda tarıma dayalı sanayi kolları gelişme göstermekte ve buna bağlı olarak ekonomide sanayinin payı artmaktadır. TÜİK’in 2001 yılı verilerine göre Çanakkale Gayri Safi Milli Hasılası’ndan; tarım %24,7, sanayi %23,5, ticaret %17, ulaştırma ve haberleşme %17,2, devlet hizmetleri %5, inşaat %4,4 ve diğer sektörler %8,2 oranında pay almaktadır.

TÜİK tarafından açıklanan 2010 yılı işsizlik verilerine göre Çanakkale’de işsizlik oranı %7’dir. En düşük işsizlik oranları sıralamasına göre il tüm iller arasında 15. sırada yer almakta olup Marmara Bölgesi’nde ise en düşük işsizlik oranına sahiptir.
Devlet İstatistik Enstitüsü verileriyle 2001 yılı cari fiyatlarla Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla cari fiyatlarla iller sıralamasında Çanakkale 2.335 $ ile 19. sıradadır.
Kalkınma Bakanlığı tarafından 2003 yılında yapılan “İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması” sonuçlarına göre Çanakkale, gelişmişlik sıralamasında 24. sırada yer almakta olup “İlçelerin Sosyo-Ekonomik gelişmişlik Sıralaması” sonuçlarına göre Bayramiç ve Yenice ilçeleri eksi endeks değeri alan ilçeler arasında yer almıştır.

3. 
   
   
   1. 
      
      
   2. 
      
      
   3.