Sermaye piyasasi kurulu

(4) FVAÖK marjı FVAÖK'ün gelire bölünmesiyle hesaplanır.

(5) FVAÖK Düzeltmeleri, faaliyetlerin olağan akışıyla bir ilgisi olmayan ve ilgili dönemlerde gerçekleşen tek seferlik harcamalar için yapılan düzeltmelerdir.

(6) Düzeltilmiş FVAÖK, ilgili döneme ilişkin FVAÖK'ün ve FVAÖK düzeltmelerinin toplamını gösterir.

(7) Düzeltilmiş FVAÖK marjı, Düzeltilmiş FVAÖK'ün gelire bölünmesiyle hesaplanır.

Aralık 2005’te, Bodrum Yolcu Limanı’nı işleten şirket olan Bodrum Liman İşletmeleri, Setur’la 12 yıllık bir gümrüksüz satış sözleşmesi imzalamıştır. Bu sözleşme uyarınca, Setur, Bodrum Yolcu Limanı’nın alışveriş merkezlerindeki tüm gümrüksüz satış mağazalarını kiralamayı kabul etmiştir. Bu sözleşme, Bodrum Liman İşletmeleri’ne Setur’un bu gümrüksüz satış mağazalarından elde ettiği gümrüksüz satış gelirlerinin %30’unu alma hakkı vermektedir. Bodrum Yolcu Limanı’nın en az 340.000 yolcu çekememesi ya da Bodrum Liman İşletmeleri’nin gelirdeki payının yolcu sayısının 7,5 Avro ile çarpımını aşmaması halinde, Setur farkı ödemekle yükümlü olacaktır. Taraflardan herhangi birinin sözleşmenin şartlarını ihlal etmesi ve bu ihlale ilişkin yazılı ihtarı aldıktan sonraki 30 gün içerisinde bu ihlali gidermemesi halinde, diğer taraf sözleşmeyi feshedebilir.

2010 yılında, Bodrum Belediyesi’nin iskelesinin rekabetine karşılık, Bodrum Yolcu Limanı, feribot trafiğini kendisine çekmek amacıyla feribot yolcularına uygulanan karaya çıkma ücretlerini geçici olarak askıya almıştır. Bunun sonucunda, 2010 yılıyla karşılaştırıldığında 2011 yılında Bodrum Yolcu Limanı’na uğrayan feribot ve feribot yolcusu sayısında önemli bir artış meydana gelmiş ve bu artış 2012 yılında da devam etmiştir. Feribot yolcularının sayısındaki bu önemli artış Bodrum Yolcu Limanı’nın gümrük vergisinden muaf satışlarından elde ettiği gelirde önemli bir artışa yol açmıştır. Global Liman, gümrük vergisinden muaf satışlarından elde edilen gelirin 2010 ve 2011 yılında kaybedilen karaya çıkma ücretlerini aştığına inanmaktadır.

Bodrum Yolcu Limanı müşterileri

Bodrum Yolcu Limanı, 2014 yılında 20’ye yakın farklı yolcu gemisi şirketine hizmet vermiştir. Bodrum Yolcu Limanı’nın müşteri portföyü, geçmişten bu yana üst sınıf ve butik yolcu gemisi şirketlerinden ve 180 ile 200 metrelik gemilerden oluşmaktadır. 2010 yılında yapılan yatırımlar, daha büyük yolcu gemilerini ve yeni yolcu gemisi şirketlerini çekmek üzere tasarlanmıştır. İki ana yolcu gemisi şirketi olan Crystal Cruises, Inc. ve Thomson Cruises, Bodrum Yolcu Limanı’nın trafiğinin önemli bir bölümünü sağlamakta ve mevcut durumda Mayıs ve Eylül ayları arasında limana uğramaktadır.

2009’dan itibaren Bodrum Yolcu Limanı kara izni ve dinlenme ve eğlence ziyaretleri için limana yabancı askerî gemileri çekmek için önemli askerî idarecilik ajanslarıyla çalışmaya başlamıştır. 2013 yılında 1 yabancı askerî gemi limanı ziyaret etmiştir. 2014 yılı boyunca, limanı 4 askerî gemi ziyaret etmiş olup bunlardan biri yabancıdır. Gemiler genelde limanda en az üç ya da dört gün kalmaktadır.

2015 yılında Bodrum Yolcu Limanı'na 71.742 potansiyel toplam yolcu getirecek 90 yolcu gemisi seferi rezervasyonu almıştır.

Bodrum Yolcu Limanı’nda bir tam zamanlı pazarlama ve satış görevlisi çalışmaktadır. Bodrum Yolcu Limanı’nın müşteri tabanı karma olduğu için, pazarlama ve satış departmanı, limanın her müşterinin belirli gereksinimlerine göre hizmetlerini ayarlayabilmesi için liman müşterilerinin her biriyle doğrudan bağlantı halindedir. Bodrum Yolcu Limanı, müşterilerle şahsen etkileşimde bulunarak müşterilerin beklentilerini anlayabilmektedir. Bu durum, limanın müşterilerine limana uğradıklarında tabi olacakları Türk düzenlemelerinin son durumu, karaya çıkma ücretleri ve uygulanan indirimler, güvenlik hakkındaki son gelişmeler ve yakındaki turistik yerler ve turlar hakkında bilgi vermesine de imkân tanımaktadır. Bunlara ek olarak, satış personeli yolcu gemisi şirketlerinin Türkiye’de bulunan temsilcileriyle, yerel tur operatörleriyle ve liman temsilcileriyle düzenli olarak görüşmektedir. Askerî dinlenme ve eğlenme ziyaretleri, bu gemilerin askerî olmayan gemilere nazaran ek ücretlere tabi olması sayesinde Bodrum Yolcu Limanı için çekici bir fırsat oluşturmakta ve kâr marjlarını yükseltmektedir. Bu ziyaretler genelde sezon dışında gerçekleştiğinden, limanın gelirlerinin mevsimselliğini de azaltmaktadır.

Bodrum Yolcu Limanı’nın devralınması

Bodrum Yolcu Limanı ilk olarak Eylül 2003’te Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü tarafından 13 yıl dört aylık bir YİD sözleşmesiyle ihaleye çıkartılmış ve inşaat Aralık 2007’de başlamıştır. İlk YİD imtiyazını ERS, Yüksel Çağlar ve Setur’dan oluşan bir konsorsiyum kazanmıştır. Eylül 2007’de ERS’yle yapılan bir hisse devir sözleşmesi uyarınca Global Liman, Bodrum Yolcu Limanı’nı işleten şirket olan Bodrum Liman İşletmeleri’nin %60’ını toplam 9,7 milyon TL bedelle devralmıştır. Hâlihazırda Bodrum Liman İşletmeleri hisselerinin %30’u Yüksel Çağlar’a ve %10’u Setur’a aittir.

Bodrum Yolcu Limanı imtiyaz sözleşmesi şartları

Bodrum Yolcu Limanı’na ilişkin YİD sözleşmesinin süresi 13 yıl dört aydır. YİD süresi, bir yıl dört aylık bir yatırım ve inşaat döneminden ve 12 yıllık bir işletme döneminden oluşmaktadır. Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü (hâlihazırda Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü olarak bilinmektedir), takdiri kendisine ait olmak üzere, YİD süresinin en fazla 49 yıla çıkartılmasını onaylayabilir. YİD’nin süresinin sona ermesi üzerine, sözleşmenin süresi ancak Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü ve Bodrum Liman İşletmeleri arasında bir anlaşmaya varılmasıyla uzatılabilir. İmtiyaz süresinin sona ermesi ve yenilenmemesi halinde, sözleşme şartları uyarınca liman varlıkları Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’ne iade edilecektir. Bodrum Liman İşletmeleri, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’nün önceden iznini almaksızın, üçüncü kişiler lehine liman veya tesisler üzerinde ipotek ya da tesisler üzerinde ticari işletme rehni veya sair menkul rehni tesis edemez. YİD sözleşmesi, Bodrum Liman İşletmeleri’nin, denizcilik kanunları ve rekabet kanunları gibi geçerli mevzuata riayet etmek kaydıyla, Bodrum Yolcu Limanı’nın liman hizmetlerine ilişkin tarifleri kendi takdiriyle belirlemesine izin vermektedir. Örneğin, Bodrum Liman İşletmeleri’nin geçerli rekabet kanunlarına göre piyasada hâkim konumda olması halinde, rekabet kanunları, diğer hususların yanı sıra, Bodrum Liman İşletmeleri’nin aşırı, seçici veya yağmacı şekilde fiyatlandırma yapmamasını şart koşacaktır; ancak Bodrum Liman İşletmeleri’nin geçerli rekabet kanunları kapsamında bu tür bir hâkim konuma sahip olmaması halinde, bu kısıtlamalar uygulanmayacaktır.

Bodrum Liman İşletmeleri, işletmenin ilk yılı için Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’ne 125.000 ABD Doları tutarında bir arazi kullanım ücreti ödemekle yükümlü olup, bu meblağın %90’ını Hazine’ye, %10’unu ise yerel belediyeye ödemiştir. Bu ücret, ABD Doları bazında her yıl %3 oranında artmaktadır. Arazi kullanım ücretinin işletmenin her yılının başlamasından 20 gün önce nakit olarak ödenmesi gerekli olup, bu ödeme zamanında yapılmadığı takdirde gecikme cezası olarak aylık bir faiz işletilecektir. Arazi kullanım ücretinin vadesinden sonra 90 günü aşan bir süre ödenmemesi halinde, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü sözleşmeyi feshedebilecek olup, Bodrum Yolcu Limanı, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü'ne iade edilecektir. YİD sözleşmesinin Bodrum Liman İşletmeleri’nin ihlali nedeniyle feshedilmesi halinde, Bodrum Liman İşletmeleri’nin Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü'ne karşı herhangi bir talepte bulunma hakkı olmayacaktır.

Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü, Bodrum Liman İşletmeleri’ni bir liman işletmecisi olarak denetleme hakkına sahiptir. Denetim sırasında tespit edilen ayıpların Bodrum Liman İşletmeleri tarafından 30 gün içerisinde giderilmemesi halinde, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü sözleşmeyi feshetme ve Bodrum Liman İşletmeleri’nin kesin teminatını tutma hakkına sahip olacaktır. Bodrum Liman İşletmeleri’nin imar planını veya gerekli çevresel etki değerlendirme çalışmalarını ihlal etmesi ve bu ihlali ihtarından sonraki 30 gün içerisinde gidermemesi halinde Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü sözleşmeyi feshetme hakkına sahiptir. YİD sözleşmesi, Bodrum Liman İşletmeleri’nin iflası, aczi veya yeniden yapılandırılması halinde de feshedilebilir. Bunlara ek olarak, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü bazı durumlarda liman işletme ruhsatını iptal etmek için mahkeme kararı alabilir. YİD projesiyle bağlantılı olarak bir çevresel etki değerlendirme incelemesi yapılmıştır ve geçerli hukukun gerekli kıldığı şekilde gelecekte de başka incelemeler yapılabilir. Bodrum Liman İşletmeleri’nin YİD sözleşmesinin süresi boyunca tüm liman tesislerine ve sistemlerine ilişkin hazar ve zayileri teminat altına almak üzere tüm rizikolar sigortası, üçüncü kişi mesuliyet sigortası, taşıma sigortası ve ikame sigorta yaptırması da gereklidir.

Bodrum Yolcu Limanı, limandaki yatırımları ve tesisleri rehnetme veya ipotek etme hakkına sahip değildir. YİD sözleşmesinin süresinin sona ermesinden veya feshinden sonra, liman tesisi Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’ne bedelsiz olarak iade edilecektir.

Bodrum Yolcu Limanı’na ilişkin diğer ruhsatlar

2010 ve 2011 tarihlerindeki iskele uzatma çalışmaları nedeniyle, eski imar planı revize edilmiş ve daha sonra Çevre Bakanlığı tarafından 3 Kasım 2010 tarihinde onaylanmış olup hâlen geçerlidir. Bodrum Yolcu Limanı’ndaki inşaat işlerine ilişkin olarak Bodrum Belediyesi 11 Aralık 2007 tarihinde bir inşaat ruhsatı vermiştir. Bu inşaat ruhsatıyla bağlantılı olarak, Bodrum Belediyesi 6 Ağustos 2009 tarihinde bir işyeri açma ve işletme ruhsatı vermiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan yapı kullanma izin belgesi alınması ile ilgili süreç, söz konusu bakanlık ile Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu arasındaki yazışmalar sebebiyle devam etmektedir.

Bodrum Yolcu Limanı’na yapılan yatırımlar

Eylül 2003’te özelleştirilen Bodrum Yolcu Limanı, Türkiye’deki en yeni yolcu gemisi terminallerinden biridir. Bodrum Yolcu Limanı, özelleştirilmesi üzerine, işletmeye alınana kadar yapılması gerekli olan yatırımların ve altyapı iyileştirmelerinin miktarı dikkate alınarak bir sıfırdan yatırım projesi sayılmıştı. Global Liman, limanda maliyeti 8,3 milyon ABD Doları olan altyapı yatırımlarının tamamlanmasından sonra işleten şirket olan Bodrum Liman İşletmeleri’nin %60’ını devralmıştır. Bu devralmadan bu yana yeni bir römorkörün iktisabı, bir güvenlik sisteminin kurulması, feribotlar, deniz otobüsleri ve mega-yatlar için teknik açıdan gelişmiş demirleme hatlarını da kapsayan deniz yapılarının monte edilmesi, diğer ek ekipmanlara ilave olarak erişim yollarının inşası ve genel iyileştirmeler için Bodrum Yolcu Limanı’na yapılan ek yatırımların miktarı 2008 yılında 1,3 milyon ABD Doları, 2009 yılında 2,2 milyon ABD Doları ve 2010 yılında 2,4 milyon ABD Dolarıydı. Global Liman bu yatırımları kendi nakit akışlarından ve Garanti Bankası’yla 8 Ağustos 2009 tarihinde yaptığı beş yıllık 2,0 milyon ABD Doları tutarındaki kredi sözleşmesinden finanse etmiştir.

2011 yılında Global Liman 350 metreye kadar olan daha büyük gemilerin limana uğrayabilmesine imkân tanımak amacıyla iki ek deniz yapısının montajına başlamıştır. Bu altyapı yatırımı, 2011 yılında yaklaşık 1,0 milyon ABD Doları maliyetle tamamlanmış ve kısmen bir yatırım kredisiyle finanse edilmiştir.

Bodrum Yolcu Limanı’nın rakipleri

Bodrum Yolcu Limanı, 250 km mesafede bulunan İzmir Limanı’yla, 180 km mesafede bulunan Marmaris Yolcu Limanı’yla ve Kos gibi çeşitli Yunan yolcu limanlarıyla doğrudan rekabet etmektedir.

Ege Ports-Kuşadası Yolcu Limanı Efes başta olmak üzere önemli antik kentlere & Artemis Tapınağı ve Meryem Ana Evi’ ne yakındır. Bodrum Yolcu Limanı ise daha niş ve butik yolcu gemisi işletmecilerine lüks bir yolcu gemisi varış noktası olarak hizmet vermektedir.

Ayrıca Global Liman, Bodrum Yolcu Limanı'nda sunulan hizmetlerin bu limana karayoluyla 2 saat uzaklıktaki Ege Ports-Kuşadası Yolcu Limanı’nın sunduklarından çok farklı olduğunu ve yolcu gemilerinin aynı program dâhilinde iki limanda da durma seçenekleri bulunduğunu düşünmektedir.

Port Akdeniz-Antalya Yolcu Limanı Faaliyetleri

Genel Görünüm

Port Akdeniz-Antalya Yolcu Limanı, popüler ve çok ziyaretçi alan plajların, otellerin ve golf tesislerinin yanı sıra Perge ve Aspendos gibi önemli arkeolojik sahaların yakınında bulunmaktadır.

Port Akdeniz-Antalya Limanı’nın yolcu gemileri için üç yanaşma yeri, 250 yanaşma yeri bulunan bir marinası ve 150 yat kapasiteli bir kuru havuzu bulunmaktadır. Terminal binasında bir gümrüksüz satış alışveriş alanı bulunmaktadır. Türkiye’nin en önemli havaalanlarından Antalya Uluslararası Havalimanı’na sadece 25 kilometre uzaklıkta olan Port Akdeniz-Antalya Limanı, 2010 yılında gidiş-dönüş yolcu gemisi bağlama limanı faaliyetlerine başlamış olup, Akdeniz’e hizmet veren önemli bir gidiş-dönüş yolcu gemisi bağlama limanı haline gelmeyi amaçlamaktadır.

Grup, Port Akdeniz-Antalya Limanı’nı devraldıktan sonra daha büyük yolcu gemilerini ağırlamaya başlamıştır ve hizmet verdiği deniz yolcusu sayısı sürekli olarak artmıştır. Varan deniz yolcusu sayısı 2006’dan beri on kat artarak 2014 yılında 175.274’e ulaşmıştır. Bu önemli artışın temel nedeni, gemi başına kapasitenin (yükleme ve tahliyede) iki katına çıkması nedeniyle dönüş limanı faaliyetlerinin başlamasıdır.

Aşağıdaki tabloda, Port Akdeniz-Antalya Limanı’nın ilgili dönemlerdeki yolcu gemisi gelirlerinin dağılımı gösterilmektedir:.

	31 Aralık itibariyle sona eren yıllar
(TL)	2012	2013	2014
Yanaşma ücreti	932.593	1.135.016	1.289.659
Kılavuzluk	498.550	609.835	658.469
Römorkaj	394.506	500.284	514.105
Diğer Deniz Yolculuğu Geliri^(1)	1.617.586	2.007.176	2.341.821
Toplam Deniz Yolculuğu Geliri	3.443.235	4.252.311	4.804.054