Şevki koca
Yüklə 1,17 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Orta Anadolu Sürekleri
- Babalık
- Halife Babalık
- Dedebabalık
- Hü Dost
Ege Bölgesi Sürekleri1) Köse Süleyman Sürekleri Süleyman-ı Kesr-i sürekleri de denilir. Balıkesir mıntıkasındaki Çepni nüfus arasında, yoğun olarak yaşarlar. Nevruz töreni bilmezler. Erkanları, Serdeste üzerinedir. Meydanları 1 niyaz ve 5 post üzerinedir.
Çarşambalılar diyerek de anılırlar. Ayrıca, Telli Baba sürekleri de denilir. Akhisar ve Aydın ili çevresindeki Tahtacı (Ağaç eri) oymakları içinde görülürler. Öte yandan Kemalpaşa, Naldöken, Ödemiş (Uladı) ve Edremit (Çamcı) yörelerinde de tesadüf edilirler) Erkanları Serdeste iledir. Meydanları: 3 niyaz ve 5 post üzerinedir. (Cemleri, Çarşambayı, Perşembeye bağlayan akşam yapılır.)
Çarşambalılardandırlar. Pirini yakanlar sürekleri de denilir. Ege Bölgesi Tahtacılarının bir kısmı içinde görülürler. Erkanları: Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 5 Post üzerinedir. (Cemleri, Çarşambayı, Perşembeye bağlayan akşam yapılır.) 4) Garip Baba Sürekleri Ege Bölgesi içindeki Kipt-Abdallar arasında görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzerinedir. 5) Yağmurlu Dede Sürekleri Ege Bölgesindeki Kipt Abdallar arasında görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları 1 Niyaz ve 3 Post üzerinedir. 6) Urum Abdal Sürekleri Ege Bölgesi Kipt Abdal nüfus içinde görülürler. Tesbit edilmiş bir meydan formatları yoktur. 7) Ateş Dede Sürekleri Ege Bölgesi Kipt-Abdal nüfus içinde görülürler. Tespit edilmiş bir meydan formatları yoktur. 8) Yat Akbaba Sürekleri Hasan Abdal Sürekleri de derler. Ege Bölgesi Türkmen nüfus içinde görülürler. Aydın ilinde yoğunluk gösterirler. Erkanları Serdeste iledir. Meydanları: 3 Niyaz ve 5 Post üzerinedir. Orta Anadolu Sürekleri
Eskişehir, Tokat, Çorum ve Sivas yöresinde mükim Türkmen nüfus içinde, sıkça görülürler. Erkanları Serdeste iledir. Meydanları: 3 Niyaz ve 5 Post üzerinedir.
Amasya ve Çorum havalisine görülürler. Erkanları, Serdeste iledir, meydanları; 3 niyaz ve 5 post üzeredir.
Tokat, Sivas, Pülümür, Dersim ve Erzincan yörelerinde mukim Türkmen ve Kürt kökenli nüfus içinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları; 3 niyaz ve 5 Post üzerinedir.
Eskişehir ve Afyon yöresindeki Türkmen ve Trakya göçmeni nüfus içinde görülürler. Erkanları, Pençe-i Ali Aba iledir. Meydanları: 3 Niyaz ve 5 Post üzerinedir.
Kayseri ve Bünyan yöresinde yaşarlar. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları 1 Niyaz ve 3 Post üzerinedir.
Niğde, Aksaray, Kayseri, Konya, Sivas ve Divriği yörelerinde görülürler. Erkanları, Pençe-i Ali-i Aba ve Serdeste üzeredir. Meydanları: 3 Niyaz ve 5 Post üzeredir.
Orta Anadolu’daki Kıpt-Abdal nüfus arasında görülürler. Erkanları Serdeste üzeredir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 post üzeredir.
Dede Korkud Sürekleri de denilir. Çorum, Alaca, Gaziantep ve Malatya yöresindeki nüfus içindedirler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 3 niyaz ve 5 Post üzeredir.
Kırşehir yöresi Türkmen nüfus içinde görülürler. Erkanları, pençe-i Ali Aba iledir. Meydanları: 3 Niyaz ve 5 Post üzeredir.
Erzincan yöresi Kürtçe konuşan Türk aşiretleri içinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post iledir.
Kars ve Kağızman yöresi Türkmen nüfus içinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 niyaz ve 3 Post üzeredir.
Kureyşan veya Seyyid Mahmud-u Hayrani sürekleri de denilir. Erzincan, Pülümür, Adıyaman, Mazgirt, Malatya yörelerinde mukim Kürt kökenli nüfus ve Zazalar arasında görülürler. Erkanları Serdeste ve Pençe-i Ali Aba iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Ağuçan Sürekleri de denilir. Harput, Erzincan, Elazığ yörelerindeki Kürt ve Zaza kökenli nüfus içinde görülürler. Bu süreklere, Düşkün Ocakları da denilir. Üç kısma ayrılırlar
Az miktarda Kars, Sivas ve Divriği yörelerinde de bulunurlar, Erkanları Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Erbaa, Zile, Hasankale, Tokat, Sivas yöresi Türk ve Kürt kökenli nüfus içinde görülürler. Erkan dilleri, Türkçe’dir. Bunlara, Pir Sultan sürekleri de denilir. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Sivas, Gaziantep, Şiran, Şebinkarahisar’da mukim Kürt ve Türk kökenli nüfus içinde görülürler. Konuşma dilleri Türkçe’dir. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Malatya havalisi Türkmen nüfus ve aynı bir miktar da, Antalya-Elmalı’sı havzasında görülürler. Erkanları, Serdeste ve Pençe-i Ali Aba iledir. Meydanları: 3 Niyaz ve 5 Post üzeredir. Garip Musa Sürekleri; Kars, Sivas, Divriği, Kangal, Şarkışla, Eskişehir, Mahmudiye, Çorum, Maraş, Elbistan yörelerindedirler.
Kahramanmaraş, Elbistan, Gaziantep ve Kars yörelerindeki Türkmen nüfus arasında görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Ba-Mansur sürekleri de denilir. Erzincan, Bayburt, Dersim ve Pülümür yörelerindeki Kürt ve Zaza kökenli nüfus içinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Ağuçanlılar’da denilir. Dersim ve Hozat yörelerindeki Zaza kökenli nüfus içinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir. Bunlardan kopma Sarıbal Ocakları, Gümüşhane, Şiran Şebinkarahisar civarındadırlar.
Malatya havalisindeki Kürt kökenli Kıpt-Abdal topluluklar arasında görülürler. Erkanları, Pençe-i Ali Aba iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Dersim yöresi Zaza kökenli nüfus içinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 niyaz ve 3 post üzeredir.
Elazığ, Mazgirt, Erzincan ve Erzurum ve Dersim yörelerinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
(Celal Abbas Sürekleri de denilir.) (İmam-ı Ali’nin oğlu kabul edilen Abü-Fazl Abbas) Elazığ havalisi, Kürt kökenli nüfus içinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Van, Bitlis ve Kars yörelerindeki Kürt kökenli nüfus içinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Malatya havalisinde yaşarlar. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Erzincan havalisi ve bir miktar da Ege, Afyon yöresinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Çarşambalılardandırlar. Sivas, Kangal, Malatya ve Arapgir havalisinde görülürler. Bugün bir miktarı Şiran ve Şebinkarahisar civarındadırlar. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Arapgir havalisindeki yerleşik Kürt kökenli nüfus içinde görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 1 Niyaz ve 3 Post üzeredir.
Maraş, havalisi ve az miktarda Ege-Muğla civarında görülürler. Erkanları, Serdeste iledir. Meydanları: 3 Niyaz ve 5 Post üzeredir.
Ankara, Keskin, Çubuk, Gaziantep havalisinde görülürler. Erkanları, Serdeste ve Pençe-i Al-i Aba iledir. Meydanları: 3 Niyaz ve 5 Post üzeredir. Dervişlik Şevki Koca (El-Fakir Derviş Fecri) Bektaşi Kültür Teşkilatlanmasında, kategorik olarak en üst makam, dedebabalık kurumudur. Kutup karşılığında olup, yeryüzünde bir kişi olarak tersim kılınır. Ancak, bu aşamanın başlangıç basamağı muhiblik daha sonra dervişlik olup, son mertebe olan dedebabalık makamı da, dervişlikten ayrı düşünülemez. Menakıblarda, bir hadiseden söz edilir. Mevlana Celaleddin rümi Hazretleri, Hacı Bektaş Dergahı'na haber göndererek, kendisine bir dede göndermelerini ister. Bunun üzerine Hünkar Hacı Bektaş kendisine, Şems-i Tebriz’i Hazretlerini gönderir. Bu duruma şaşıraran çevresine Hz. Pir cevab verir.
buyururlar. Hacı Bektaş Hazretlerinin burada ifade etmek istedikleri, ıtlak tasavvufuna göre; kayıtlardan boşanmış olma keyfiyetidir ki, mutasavvıflar buna; “Fena ender Fena” yani, fani olmaktan da fani olmak gerekir şeklinde yanıt verirler. Yine tasavvuf aşamaları bakımındandır ki, buna Seyr-ü Sülük derler, Bektaşi hizmet mertebeleri yakınlık duraklarına denk düşer. Bir Bektaşi muhibbi, tecelli-yi Asar-ı Cemal’i; bir Bektaşi dervişi tecelli-yi Sıfat-ı Celal’i bir Bektaşi Babası da, Tecelli-yi zat-ı Kemal’i ifade eden karşılıklardır. Buna, hüsün-Cemal ve vücud birliği denilir ki, kısaca karşılığı Aşkullah Sırrı demek olur. Babagan-Nazenin Bektaşilikte kısaca dervişlik aşaması, Cem-ül Cem sırrının müteradifi olarak nitelenir ve her şeyin başlangıcı ve sonu olarak telakki edilir. Esasen derviş feyz-i Akdesi, baba ise, feyz-i mukaddesi temsil ederler. Yine mutasavvıflar bunu şöyle açıklar; zahirinde her ne kadar Muhammed Adem'in evladı gibi görünse de, hakikatde Adem, Muhammedin evladıdır denilir. Esasen Cenab-ı Hak’da araçlar ve amaçlar arasında uygunluk ile meşiyyet’te bulunur. Yani, Cebrail’in işini Azrail’e, Azrail’in işini Cebrail’e havale etmez!.. Babagan Bektaşilik’te dervişlerin mücerred olanları olduğu gibi, müteehhil olanları da mevcuttur. Esasen, zahirdeki bu ayrılık, batında mevcut olmayıp cümlesi Cenab-ı Hakk’ın nur esmasını yani vücudsuzluğu istimdat içindir. Mürşidin talebi ile, muhiblerin içinden bir can, Vakf-ı Vücud töreniyle derviş yapılır ve kendisine, hırka, kemer ve tac teslim edilir. Dervişlik, kelimenin tam manası ile hizmet basamağıdır. Dervişlik, sırası ile aşağıdaki onbir görevi tamamlamak zorundadır;
İşte bu hizmet konaklarını sabır ve tehammül ile idrak eyleyen her derviş, mürşit ve muhibler tarafından ihtiyaç mukabil uygun görülürse, Bektaşi babalığına aday sayılır. BabalıkDaha önce tevhidi karşılığını ifade ettiğimiz bu mertebeye gelebilmek için üç önemli zorunlu unsur bulunmaktadır:
Bu üç konak, olmalıdır anlamında alınmalıdır. Öte yandan, babalık karşılığı olan Hak’kel-yakıyn sırrıdır ki, bunun görev olarak tam karşılığı da, irşad demek olur. Bektaşi baba adayı olan derviş, ancak bir halife baba tarafından babalığa nasbedilir. Ve kendisine yapılan özel bir tören ile, sofra, çerağ gibi kutsal emanetler teslim edilerek bir post’a veya seccadeye atandığına dair icazetname (hüccet) verilir. Bektaşi babası, fütüvvetin tüm kural manzumelerine harfiyen uymak zorundadır. Ve yılda bir kez muhakkak, bağlı bulunduğu halife babaya başını okutarak, ibra olunur. Kendisinin giysilerine, Libas-ı Fahire denir ki, bir dervişe göre en önemli fark, tacına yeşil destar sarmasıdır. Halife BabalıkBu aşamalar dervişlikten başlayarak artık nefis basamaklarında değil, rüh mertebelerindeki tekamül olarak değerlendirilir. Şayet, dedebaba uygun görürse, mevcut babalar arasında bir babayı, halife baba olarak tayin eder. Dedebaba’ca yapılan özel bir tören ile kutsal emanetler ve sancak(alem) kendisine teslim edilerek, bir tutanak ile halife babalığı raptedilir ve mühürlü ve imzalı bir icazetname ile göreve başlar. Dünya üzerindeki halife baba sayısı, toplam Onikiyi geçemez. Halife babalar, kendilerine bağlı kılınan babaların yıllık hizmetlerini görürler ve talep halinde, Baba nasbederler. Giysileri babalara göre aynilik taşısa da, taclarındaki destar (emmame) sağ omuzlarına düşürürler. Buna, taylasan adı verilir. Sancak yalnızca halife baba ve dedebabalarda bulunur. DedebabalıkTariki Bektaşi kültüründe, tüm mertebeler bir atama ile olmasına karşılık, bu makam seçimle belirlenir. Dedebabanın Hakk’a yürümesi üzerine, mevcut halife babalar, mümkünse pirevinde bir araya gelerek, ittifak ile bir halife babayı, bu göreve seçerler. Burada maksat ittifak arayışı olduğundan, eğer bir aday üzerinde ittifak sağlanamıyorsa, en az on bir kez seçim yaparlar ve hala ittifak edilememiş ise seçim otuz gün ertelenir ve yeniden icra edilir. Burada, artık ittifak aranmaz, oy çokluğuna bakılır. Şayet oylar eşit çıkarsa, Hakk'a yürümüş olan eski dedebabanın pazubendi açılır ve orada yazılı olan bir isim iki oy sayılarak, seçim tamamlanır. Bu seçim esnasında, içeriye halife babalar dışında kimse alınmaz ve seçim sonucu, Nefir üflenmek ve meydan evi bacasından duman salınmak sureti ile cümle ihvana duyurulur. Dedebabalık makamı, aynı zamanda Hacı Bektaş Dergahı Postnişinliğini de ihata etmesi nedeniyle, Dedebabanın daha önce üzerinde bulunan Dergaha ait postnişinlik boşa çıkar ve istenirse o posta bir baba postnişin olarak atanabilir. Yeryüzünde bir tane olan dedebaba, Bektaşi kurumunun yegane hukuki temsilcisi olup, kendisine bağlı halife babaların yıllık ibra (baş okuma) törenini icra eder. Gerekli gördüğünde, halife baba atamasında bulunur. Bugün inancımız çerçevesindeki dedebaba; İzmir’li Mustafa Eke Baba erenler olup, Hacı Bektaş kazasında ikamet eylemektedir. Sözlerime, merhum pederim halife Turgut Koca Baba erenlerin bir nefesleriyle son verirken, cümlenize aşk-ı cemallerimi niyaz eylerim. Hü DostMehmet Ali Hilmi, Hacı FeyzullahSalih Niyazi’dir, Şehid-i Lillah Ali Naci Dede-Baba Ehlullah Bedr-i Noyan Tac-ı Ser’imiz bizim Turgut Baba Hak’ka gidiyor katar Ol Pir-i aziz’dir Kıble-i didar Cümle nazeninler destini tutar Sultan Hacı Bektaş Pirimiz bizim. İslam Tasavvufunda Teslisin (Üçleme’nin) Kaynakları Meşşaiye (Devinimcilik) ve Vahdet-i Vücüd Yüklə 1,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|