Shaxs va jamiyat

Asosiy tushunchalar
•
Sivilizatsiyaviy sintez – o‘tish jamiyatlari sharoitlarida sharq 
an’anaviy va g‘arb zamonaviy sivilizatsiyalari yutuqlaridan 
ratsional foydalanishni ko‘zda tutadi.
•
modernizatsiyalashtirish – g‘arbda sanoatlashtirish orqali 
jamiyat hayoti barcha sohalarining o‘zgarishini bildiradi va 
dunyoning ko‘p joylariga tarqalganligini ifodalaydi.
•
o‘tish jamiyatlari – bu an’anaviy va sovetcha totalitar 
tuzumdan zamonaviy jamiyatga o‘tishdagi zaruriy bosqich.
uchinchi bo‘lim. Sivilizatsiyalar – ijtimoiy-madaniy jarayon
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

159
Savollar va topshiriqlar
1. qaysi asoslarga ko‘ra markaziy Osiyo sharqona sivilizatsiya 
lokal tipini tashkil etadi?
2. O‘zbekiston rivojlanishini o‘tish jamiyatlari bosqichisiz 
tasavvur etsa bo‘ladimi?
3. Jamoaviylik va mahalla institutlarining zamonaviylashtirish 
ehtiyojlarini mulohaza qiling .
31-§. demokratik-huquqiy davlat qurishning 
shart-sharoitlari 
kishilik jamiyati siyosiy hayoti barcha 
tashkil etuvchilarining o‘zaro bog‘liqlikda 
faoliyat ko‘rsatishlari jarayon sifatida 
kechadi. siyosiy jarayon eng umumiy tarzda qarab chiqilganda, uni 
jamiyatning ma’naviy, ijtimoiy va iqtisodiy sohalariga muqobil sifatida 
tushuniladi. nisbatan torroq ma’noda olinganda, siyosiy jarayonlar – 
bu jamiyat siyosiy tizimi tarkibiy qismlari harakatining jamidir. 
albatta, «siyosiy jarayon» tushunchasi mavhumiy umumlashma. bu 
tushuncha ifodalagan voqelik muayyan joyda va vaqt ketma-ketligida 
kechadi. shunga ko‘ra, bu jarayonlarni mahalliy, mintaqaviy va 
umummilliy miqyoslarda kechishiga qarab farqlash lozim. zero, 
umumiy jihatlardan makoniy tavsiflar yuz berayotgan siyosiy 
jarayonning turli darajalarini ko‘rsatadi.
Vaqt tavsifiga ko‘ra siyosiy jarayon jamiyatning tegishli soha-
sida izchil, birin-ketin yuz berayotgan o‘zaro bog‘liq hodisa va 
voqealarning barchasini qamraydi.
siyosiy tizim qismlari etnik, ijtimoiy-siyosiy va boshqa tuzil-
malardan tashkil topganki, ular esa oxir-oqibatda siyosiy faol 
shaxslarning tegishli uyushmalaridir. shaxslar faolligi, ular mansub 
bo‘lgan tuzilmalarning tashqi maqsadlarini amalga oshirishdagi 
faoliyatining muayyan holatini, darajasini ifodalaydi. Faollik 
darajasiga kishilarning, pirovard natijada esa ular tashkilotlarining 
ijodiyligi salohiyati va ijroiya madaniyati bog‘liq bo‘ladi. ulardan 
birinchisida shaxs alohida o‘zi ham, jamoa (masalan, partiyalar, turli-
tuman birlashmalar va h.k.) doirasida ham faoliyat ko‘rsata oladi.