Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
dem pœnis proximo decreto propositis, vetat, ne quis In- dorum Parochus per se, vel aliam interpositam personam quamcumque, cum quibusuis Indis mercaturam exercere præsumat. Insuper neque pecora quæcumque alere præter necessaria ad victum, aut agros colere, aut vehendis mer- cibus animalia tenere, vel locare: neque Indos ipsos ad mineralia sibi curanda mittere, vel eorum operam loca- re; denique neque cum ipsis Indis negotiari, neque cum alijs per ipsos; qui istorum quodlibet egerit, etiam excommunicatione latæ sententiæ se nouerit innoda- tum. Sic ibi; vbi quod ad interpositam perso- nam attinet, juxta dicta num. 148. est explican- dum; quando scilicet fit per illam, sed cum cau- sæ principalis influxu, nam & caussa etiam par- tialis principalis esse potest, vt ex Philosophia notum. Dummodò contractus aliàs ex se illici- tus non sit, de quo dictum, cùm de Indorum Prætoribus ageremus. Titulo 6. cap. 1. Quod de alendis pecoribus dicitur, ad greges pertinet, quos Castellæ dicimus Ganado de Castilla. oues, boues, & capreas; ista enim ad victum pertinent: non ergo videtur prohibitum, equos alere, & propa- gationem eorum, sicut aliorum animalium, accurare. Prætermissum sanè illud, quia in Pe- ruuio nullum est inconueniens ex cura huius- modi deprehensum; si tamen equæ, & asinæ aut è contra pariter alerentur ad mulorum, & mula- rum generationem, maior esse difficultas posset, quia inde animalia prodeunt prouehendis mer- cibus apta, quorum retentionem paullò infe- riùs Concilium vetat. Si ergo non ad eum effe- ctum, sed ad vendendum simplicitur tenean- tur, non videtur prohibitio circa illorum gene- rationem vrgere. dimus non licere: & ita frequenter accidit in Pa- rochis Indorum, qui proprios agros non possi- dent. Si autem conducti non sint, & tantùm pro necessariis ad victum coluntur, idem quod de pecoribus indulgetur. Vnde etiamsi agri condu- cti sint, idem per Concilium licebit. Vbi non de- licata commensuratione procedendum est, vt nihil amplius, quàm quod necessarium est, colligatur: cùm enim id nequeat omnino exactè cognosci, neque annorum sit semper vna eademque fertisi- tas, ad copiam debet conatus dirigi, & licet aliquid vendendum restet, id non est contrarium decisio- ni Concilij judicandum; applicando Doctrinam, quam habet circa emptionem, & venditionem Cardinalis Lugo Disput. 26. num. 32. & est etiam aliorum, quod & in pecoribus pariter asseren- dum. Id autem, quod de animalibus pro merci- bus vehendis additur, duo genera eorum com- plectitur. Primum arietum peruuianorum, quos vocant Ganado de la tierra, qui cùm ad genus Ca- melorum accedant, vehendis mercibus aptissimi<-P> @@0@ @@1@ vili pretio emunt, maiori vendendos. Secundum mulorum, & mularum cum stramentis, & or- natu per numeros ductorum Piaras appellant. Hæc tenere, & locare non licet; videlicet custo- dienda, & ducenda per Indos; si autem per alios famulos, probabile est id licere, etiamsi ad locan- dum fuerint empta. Quod licet neget P. Molina Disput. 342. in fine, redarguit tamen eum Cardi- nalis Lugo num. 34. quia ipse P. Molina fatetur posse Clericum propria prædia, vel iumenta lo- care: postquàm autem illa emit, iam sunt propria illius, sicut si domi nata fuissent. Quòd verò eo animo emerit, non videtur satis; quia licet præ- dia emerit animo locandi, id non esset illicitè ne- gotiari; ergo & idem in iumentis erit, nisi fre- quentia emptionis speciem negotiationis habue- rit. Sic ille arguit. cuum est: ipse autem modus loquendi indicat de Indis propriæ Parochiæ esse sermonem, dum dici- tur nec mitti, nec locari posse: illi ergo non pos- sunt mitti, qui nec locari: est autem manifestum alienæ Parochiæ Indos non posse locari à Paro- cho, & ita nec mitti, quod satis ostendit de Indis propriæ Parochiæ esse sermonem, missio enim ad subiectos spectat. Si ergo Parochus minerale habeat, non prohibetur Indorum aliorum vti mi- nisterio, qui voluntariè voluerint laborare: ne- queunt autem habere nisi in illis hæreditario iure succedant, de quo D. Solorzanus Tom. 2. Lib. 1.
bentur, quod accidit dum illis vinum, & familiare ipsis poculum, Chicha, vestes, & alia venduntur: aut quas Indi ipsi ex propriis laboribus merces acquisitas vendere Parochis compelluntur, in qui- bus non solùm multa indigna, & sordida, sed et- iam iniusta frequenter reperiuntur. Quod si Pa- rochus matrem secum aut sororem habeat, & earum nomine aliquid prædictorum agatur; non ideò videntur excusandi, cùm constet lucrum eo- rum ad ipsos pertinere. Pro quo videre potest P. Rebellus Parte 2. Lib. 9. Quæst. 78. num. 8. Quòd si panis vendatur publicè, vbi emi ab aliis etiam po- test, cuius venditionis lucrum satis moderatum esse solet, & ita etiam valde credibile ad matrem, aut sororem pertinere, non debent conciliaris de- creti transgressores reputari, & idem est de qui- busdam aliis. Negotiari autem per Indos cum a- liis tunc accidit, cùm ab ipsis onerata animalia ducuntur, & rerum variarum commercium agita- tur. Dum autem, neque cum alijs per ipsos dicitur, aliorum nomine non Hispani solùm veniunt, sed quicumque alij, etiam Indi; quod contingere po- test, si Parochus Indos Parochiæ suæ ad alios In- dorum populos mittat, apud quos mercimonium possit exerceri. Eadem enim ratio est tum aua- ritiæ remouendæ in Parochis, tum damni tem- poralis, & spiritualis Indorum; qui alienis com- modis addicti propria non curant, neque instrui plenè de diuinis possunt pro salute eorum op- portunis. pronuntiatam sic additur: Sciant etiam Parochi
communicationis sententiam posita sint, non vi- dentur per ipsam comprehensa. Et quidem quæ- stuariæ artes non sunt aliàs Clericis, etiam Paro- chis interdictæ, quia vbi artificium interuenit, negotiatio non est, vt sæpiùs dictum, & præser- tim num. 33. & mineralium officinæ, siue ingenia, licèt alias per Regia edicta Ecclesiasticis non per- mittantur; id tamen ob alias satis congruentes rationes est, & non quia negotiatio in illis possit deprehendi, à quâ illi iubentur abstinere. De of- ficinis autem pro lanificio communis quidem sententia est Ecclesiasticis non licere, quando lanę ad opificium emuntur, vt videri potest apud P. Molinam Disput. 342. vers. Secundum est. Cardin. Lugo suprà numer. 43. P. Filliucium Tractat. 35. num. 22. & alios. Si autem lanæ ex propriis gre- gibus sint, non est ita exploratum vt videri potest, apud Cardinalem Lugo. Numquam autem prædictis officinis lanæ non emptæ sufficiunt, iuxta quod potuit Concilium generaliter loqui communem sententiam amplectendo. Circa Dispensationem notanda doctrina. locum remisimus; an liceat Episcopis circa prohibitiones præfatas dispensare: & ge- neraliter loquendo videtur licere, sicut dictum num. 146. si videlicet caussa ista sit. In facti autem contingentiâ rarò talis caussa occurret, & ita rarò etiam poterit dispensatio iusta reperiri. Aut enim necessitas est, & tunc non est opus dispensatione. Aut vtilitas, & tunc per alios potest negotiari, quod licere iam vidimus, & præter Auctores ci- tatos id tenet Bassæus v. Clericus, num. 14. In Pa- rochis autem Indorum neque necessitas vrget, quia sufficientem habet sustentationem, quod & negotiatio ipsa arguit, quæ non est nisi ex super- abundantibus instruenda. Vtilitas autem nulla potest esse talis, quæ præponderare queat vtilita- ti Indorum, à Parochis ante omnes alias exquiren- dæ, & negotiationibus istis constat impediri. Quod quidem Concilium eleganter expressit ci- tato Capite 5. fic dicens: Cùm Neophyti isti ea de caussa, tum scandalum graue sustineant, tum instructio- nis suæ iacturam non mediocrem faciant, dum ab his in temporalibus ipsorum quæstibus occupantur, à quibus de- bebant spiritualibus incrementis augeri. Sic ibi. Quæ quidem rationes, & scandali scilicet, & instructio- nis iacturæ, cùm adeò vrgentes sint, quis non vi- deat rarissimè euenturum vt cessent, & sic possit negotiatio sustineri? Tum etiam quia cùm di- spensatio Parocho alicui ab Episcopo confertur, impossibile est eum omnes circumstantias præ- uidere in negotiatione futuras, vnde non est sa- tis generaliter caussam aliquam dispensandi sub- esse pro aliquo actu, & generaliter illam proce- dere, quia impossibile moraliter est in omnibus actibus inconuenientia cessare. Id autem Paro- chorum conscientiæ relinquere, nimis pericu- losum est. Deseruire tamen illud ad euitandam<-P> @@0@ @@1@ ta probabilem sententiam, asserentem dispensa- tionem iniustè datam esse validam, quando non est in lege superioris. Pro quo quam plures ad- ducit P. Thomas Sancius Libr. 8. de Matrimonio
cilium autem Prouinciale in ordine ad leges con- dendas, & consequenter in ordine ad dispensa- tiones, non esse superius singulis Episcopis tenet P. Arriaga Tract. de legibus, Disputat. 18. num. 57. tur accommodari præsenti casui posse, quando- quidem Concilium approbatum est à Sixto Quinto. Quando autem approbatio, quæ & idem cum confirmatione videtur, accedit, Con- cilium Prouinciale iuxta auctoritatem confir- mationis regulandum est, vt non liceat in eo, sicut neque in iure communi, inferioribus dis- pensare, nisi iustâ interueniente caussâ, ex cuius caussæ defectu redditur inualida dispensatio, vt citati tradunt, & videri potest præsertim P. Sancius Disput. 27. ciatata, num. 30. vbi alios ad- ducit. approbatum sit, non tamen videtur confirma- tum eo confirmationis genere, quo Prouincialia Concilia ad idem auctoritatis culmen, quo Ge- neralia, solent eleuari; iuxta quod non dubitat Cardinalis Bellarminus Lib. 2. de Concilijs Cap. 5. asserere ea errare non posse, & oppositum pro- ferre temerarium esse, erroneum, & hæresi pro- ximum. Neque etiam alio confirmationis gene- re approbatum apparet quod inferius sit; tali ta- men vt eius decreta nequeant in Conciliis aliis Prouincialibus abrogari: nullum enim verbum in approbatione extat, ex quo similis auctoritas possit coniectari. Neque enim Bulla approba- tionis est pro hoc expedita, sed Cardinalis Cara- fa, nomine Congregationis Cardinalium, Conci- lio Tridentino interpretando præpositorum Ar- chiepiscopo Limano rescribit; Concilium dictum à præfatis Cardinalibus, ex suo munere, & suæ Sanctitatis iussu diligenter perlectum, sic sub- dens: nunc Synodum prædictam ad Amplitudinem tuam remittunt; vbi visum fuit emendatam atque aptatam, vt eo modo, qui illam acceperit, edendam, & pro istorum populorum salute, atque Ecclesiasticæ doctri- næ conseruatione, omnino curet obseruandam. Sic ille: vbi quidem nullum Pontificium præceptum elucet, & Cardinalis solius Congregationis no- mine loquitur; nullum ex se etiam præceptum adiiciens, sed admonitionem pro eo, quod etiam eâ non extante ab Archiepiscopo erat diligenter accurandum, Synodum, inquam, sic emendatam, & aptatam edendam, & pro illius obseruatione specialem solicitudinem adhibendam. Vbi si ex eo quòd Pontifex Cardinalibus Congregationis negotium remiserit, quod ab eis actum est videa- tur approbare, immò & confirmari; talis certè confirmatio simplex est, per quam non velle Pō- tificem rei naturam variare, quamplurium Do- ctorum sententia est, quos adducit Barbosa in collectaneis Lib. 2. Titulo 30. Cap. Porrecta 6. licet hoc ex illo capite non deducatur. quod in adnotationibus ante ipsum Concilium<-P>@@
sentem. Cum enim Procuratores Cleri Pere- uiensis validè coram Pontifice instassent vt ex- communicatio dicta tolleretur, Consilium Re- gium Indiarum contra stetit, & Rex Philippus Secundus iudicio se Concilij plenè conformans, ad Pontificem scripsit, supplicans vt non permit- teret tolli, sed suâ illam auctoritate confirmaret. Cui piissimæ, & conuenientissimæ postulationi annuisse Pontificem non videtur posse dubitari. Confirmauit ergo, sed modo dicto, quia nihil ampliùs necessarium videbatur. Clerus volebat tolli, & pro eo ad Sedem Apostolicam appellauit, cùm à Concilio, conuenientiâ prospectâ, conser- uandam fuisset iudicatum. Post exactam noti- tiam, & auditis partibus, ait Pontifex: non tollatur. Manet ergo firma, sicut sententia quælibet Apo- stolicâ auctoritate roborata. Dum enim Conci- lium aliud Prouinciale non habetur, clarum est vim habiturum decretum tale, sicut & alia. Quod si processu temporis Concilium aliud contrariũ iudicauerit, quia diuersus erit rerum status, inte- grum erit Patribus excommunicationem tollere, quia res per easdem caussas dissoluitur, per quas nata est, vt est regula iuris notissima. Cap. 8. quæ sine præiudicio melius sentientium dicta velim, neque vti certa, sed per coniecturam non peni- tus inuerosimilem. Sed iam tollendæ excommu- nicationis cura à Paulo V. sublata in Bulla, quæ incipit, cùm sicut accepimus. Die 7. Maij. anni 1607. & affertur integra à P. Quintana Tom. 2.
in suo robore, excommunicationem tollit à Cō- cilio Limensi præsertim impositum, sicut aliàs contra Clericos negotiatores. Concilij Prouincialis. præmisimus, circa quam tamen operæ pretium fuerit nonnihil immorari. Affirmat ille, Concilium non esse quolibet Episcopo superius, sed dum aliquid statuunt, quod scilicet vim sit legis, aut statuti habiturum, vnumquemque id circa suā diœcesim dicernere, quod in diœcesana Synodo poterat, & sic plures esse leges, aut sta- tuta iuxta diœcesum numerum, maiori tamen de- liberatione ex Patrum auctoritate, in quibus sa- pientia, probitas, & experientia solent eminere. Vnde non solum quilibet Episcopus dispensare in statutis, & legibus Concilij poterit, sed ea et- iam abrogare, sicut potest illa, quæ in diœcesana Synodo ab ipso fuerint definita. Hoc probat
qui à Doctoribus adducuntur, id probat; immò aliqui contrarium videntur indicare. Sicut dist. 18. in cuius initio dicitur: Episcoporum igitur Con- cilia (vt ex præmißis apparet) sunt inualida ad defi- niendum, & ad constituendum, non autem ad corrigen- dum: sunt enim necessaria Episcoporum Concilia ad correctionem; habent tamen auctoritatem imponendi, & indicendi, quod aliàs statutum est, & quod genera- liter seu specialiter obseruari præceptum est. Sic ibi.<-P> @@0@ @@1@ dem distinctionis Capitula nihil speciale statuunt in ordine ad leges statuendas. Quod si Cap. vlti- mum quidquam de legibus innuit, ad diœcesanā est Synodum referendum. Caput verò Concilia dist. 17. potiùs videtur ea inualidare Concilia: sic enim ibi dicitur: Concilia Sacerdotum Ecclesiasticis
ibi ex Symmacho Papa. mas 9. quęst. 3. vbi sic dicitur: Si sine Concilio, & voluntate omnium Comprouincialium Episcoporum ex- tra suam Parochiam aliquid tentauerit, gradus sui periculo subiacebit, & quod egerit irritum erit. Quæ decisio etsi non loquatur expressè in casu Con- cilij, id tamen videtur supponere, quandoqui- dem requirit omnium Consilium, & voluntatem, quod commodè fieri non potest nisi in Conci- lio. Tunc sic: omnium consensus requiritur: ergo non est maior vis in Concilio, quàm in quo- libet Episcopo. Euidens est consequentia: quia si maior vis esset, per illam posset quilibet in par- ticulari cogi ad acceptandas eas leges, quæ à ma- iori parte ferrentur. Nam maior hæc vis non competit Concilio ex natura rei, supposito ordine gratiæ, & institutio- ne Ecclesiæ à Christo; quia stat congregari E- piscopos, & nullam in ea Congregatione maio- rem vim esse, neque ad concedendam teneri Pon- tificem: vt si multi seculares iudices diuersarum Prouinciarum conuenirent ad agendum de bono communi, non ideò ex naturâ rei, aut ex con- cessione Principis, censerentur habere nouam iu- risdictionem, etiamsi Princeps ipse hortatus sit eos ad talem conuentum propter bonum publi- cum: neque etiam talis maior vis habetur ex concessione Pontificis; quia de illa non constat, neque necessario est ad finem, propter quem Concilia talia iubentur congregari: ergo nullo modo est talis maior virtus in illis, nisi in ordine ad correctionem, & punitionem criminum non grauiorum in Episcopis, vt disponitur in Conci- lio Tridentino Seßione 24. Cap. 5. de Reforma-
maior est vis, & auctoritas in ordine ad leges, & statuta, quàm in singulis Episcopis: & ita Con- cilium superius est singulis Episcopis. Hoc esse certum affirmat P. Suarez Lib. 6. de legibus Cap. 15. num. 4. & meritò; quia Doctores omnes ita af- firmant, aut supponunt. Firmat praxis, & Cano- nica videntur decreta comprobare. Et quidem Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|