@@0@
@@1@Confessionis condōnes. 27
<-P>
verecunda. integra/secreta/lachrymabilis/ accelerata. fortis &
accusans/ & sit parere parata. Quas quoniam libellus iste pro=
pter confessionem fit/ declarare intendimus.
¶ Prima ergo condō est: vt cōfessio sit simplex: hoc est nō cōposi
ta. Esset āt cōposita/qñ artificiose narran{t$} cōmissa:
ita vt vera ꝗdẽ
dican{t$} / sed ea arte vt vel nō ponderen{t$} a cōfessore/vel delectent
suauitate vane eloquẽtie. hoc. n. manifestũ pctm̃ cōtineret.
¶ Secunda/humilis: quantum ad intellectum / recognoscendo
se miserum peccatorem & indignum venia:
quātũ ad affectũ/
affectando per subiectionem qua confitendo se subijcit cōfessori
subijcere seip̃m intus diuino iudicio/nō in furore sed in iustitia
iesu chr̃i crucifixi propter nos:
quantũ ad linguam in mō etiam
loquendi, vt exponat sua peccata vt reus cum reuerentia & tre
more quasi coram christo:
quātum ad actus exteriores, vt genu
flexus omnis vtrius sexus/& capite si sanitas patitur discoper
to vir confiteatur ob reuerentiam christi & sacramẽti. Omissio
siquidem cuiuscun horum sine peccato non est, nisi causa ra
tionabilis ab exterioribus excuset reuerentijs.
¶ Tertia/pura: hoc est nō mixta impertinẽtibus ad pctā ꝓpria.
peccat. n. saltem pctō vaniloquij qui alia immiscet, vltra irreue=
rentiam quam ex hmōi admixtione exhibet tanto mysterio. Et
magis debet esse pura ab admixtione alienorum peccatorum/si
propria possunt sine alienis sufficiẽter exprimi. Q si aliter fieri
nequit/ & confessor vir est bonus (
ita ꝙ nulla sit suspicio fu=
ture infamie aut cuiuscun periculi)
explicari potest. Vbi aũt
periculum fame aliene vel alterius mali timeretur, cōfessor alter
adeundus est qui confitentem non noscat. aut ipse confitens ob=
uolutus seu transformatus vadat ad confessorem qui ex voce
eum non discernat:
& tacito suo nomine dicat / ego pecca=
tor potens confiteri tibi dico meam culpam &c. Non. n. tenetur
penitens manifestare seip̃m quis est/nisi ꝗ̈tũ ad ea que sunt ne
cessaria ad sacr̃m hoc:
ad quod nō oportet scire quo noĩe voca{t$}/<-P>
@@0@
@@1@Confessionis. iiij. condō.
<-P>nec vbi habitat / nec si est coniugatus si contra matrimonium
non offendit/nec de qua patria aut parochia est, nisi vt sciatur
si potest hic confessor illum audire & absoluere. Et ad hoc suffi
cit vt penitens dicat / vel ꝙipse potest sibi eligere confessorem/
vel ꝙ habet licentiam a suo superiore/vel ꝙ scit ꝙ potest ipsum
absoluere sicut illos de illa diocesi seu parochia si curatus est cō
fessor. Quod si nihil horum fieri posset, vtendum esset regula
de non habente copiam cōfessoris quo ad illam circunstantiam:
quia confessio cum aliena iactura non debet esse: & potest confi
tendo omnia peccata & illud abs illa circunstantia absolui.
Et hoc dico si differri non potest confessio: puta quia oportet
communicare aut celebrare. iuxta dicenda inferius in decima
conditione.
¶ Quarta/fidelis: hoc est verax. Mentiri siquidem in confessio=
ne per se (
hoc est de pertinentibus ad confessionem)
est pecca
tum mortale:
quia est mendacium perniciosum:
quia est menda
cium in iudicio/non qualicũ/ sed sacramentali. Et licet peius
sit mentiri de aliquo mortali, tamen mentiri quo de veniali/
perniciosum est. Et hoc intellige cum grano salis:
scilicet suppo=
sito ꝙ penitens subijciat se confessioni quo ad illa venialia:
qm̃
ex hocipso ꝙ penitens assumit veniale illud vt materiam con=
fessionis/ facit illius confessionem materiam sacr̃i & iudicij, ac
per hoc tenetur facere illũ confitendi actum veracem:
alioquin
iniuriam infert sacr̃o & iudicio, tollens quantũ in se est/vtrius
veracitatem:
quod constat esse mortale. Sicut si predicator assu/
mat vt materiam predicationis aliquod miraculum vel aliquod
gestum alicuius viri sancti, mortaliter peccat si mentiatur:
ꝗ̈uis
gestum illud seu mirum non spectet secundum se ad predica
tionis necessitatem. ex hoc. n. ipso ꝙ assumitur vt materia predi
cationis, nascitur vt mendacium de illo in actu predicandi/sit
perniciosum:
quia quantum in se est eneruat veracitatem predi
cationis. Vnde si penitens confitendo mentitur se commisisse<-P>
@@0@
@@1@Confessionis. v. condō. 28
<-P>aliquod veniale, peccat mortaliter: quia mentitur in iudicio. &
propterea iniuriam facit iudici, & in proposito/christi vices ge
renti. Si autem penitens non intendat confiteri nisi de peccatis
mortalibus, & interrogatus a confessore de aliquo veniali/ne
gando mentitur ea ratione quia non vult de illo peccato confite
ri, peccat quidem/ sed non mortaliter: quia non mentitur de per
tinentibus ad iudicium, ac per hoc non mentitur in iudicio. Et
similiter si intenderet confiteri de illo / & pre verecundia nega
ret mutans voluntatem confitendi de illo / vtpote quia nō tene{t$}
de illo confiteri, non mentiretur in iudicio. Memento tamen
confessionis iudicio non subdi quecun impertinentia sunt ad
peccata: & propterea de impertinentibus mentiri in confessione/
non est perniciosum. Ad veracitatẽ quo confessionis spectat/
vt peccata quorum quis plenam memoriam non habet sed pro
dubijs habet, vt dubia confiteatur/& non vt certa asserat / nec
quasi nulla omittat: sed talem se narret ore qualis est in corde:
puta videtur mihi ꝙ in tale quid cōsenserim, non tñsum certus.
Aduerte hic/ꝙ quũ mentiri requirat non solũ falsam vocis
significationem/sed etiam intentionem fallendi, si persona con
fitens putans se bene facere/ falso accuset se commisisse aliquod
veniale/vel affirmet aliquam circunstantiam vel aliquod pctm̃
dubiũ pro certo/non ea rōne vt mentiatur aut vt fallat confesso
rem/sed tanꝗ̈ putans se eligere tutiorem ꝑtem volendo se face
re reum etiam si non esset reus, errat quidem & peccat/quia a
recta discedit ratione:
quia tamen non dicit mendacium sed
falsum / non peccat mortaliter, sed venialiter/ vtpote indiscrete
se accusans.
¶ Quinta/ frequens: hoc est vt qui frequenter cadit/ frequenter
confiteatur. Et est medicina hec valde conseruatiua hominis in
timore dei. Non inuenio tñ preceptum de maiore frequentia ꝗ̈
semel in anno:
si tñ pōt dici frequẽtia. Et licet preceptum per se
non inueniatur:
interroget tamen seipsum quilibet chr̃ianus ꝗ̈tũ<-P>
@@0@
@@1@Confessionis. v. condō.
<-P>detrimenti in anima patitur ex tam rara confessione/quod euita=
ret si frequenter confiteretur: & inde percipiet si per accidens
(hoc est propter tollendas occasiones obliuionum pctō℟ & fir
mitatũ seu cōsuetudinũ in peccādo)
debeat frequẽtius cōfiteri.
Confiteri aũt frequenter eadem peccata/ & laudabile & vitu
perabile quādo est. Nam ex scrupulosa & inquieta phantasia
cadere in conscientiam iterande & reiterande pluries confessio=
nis/ vituperabile est:
qm̃ procuranda est pax anime & cōsciẽtie,
que cum huiusmodi iterationibus non stat. Et quando hoc acci
dit in veritate, deberet talis postquā semel ita confessus est & ab
solutus/vt tam ipse ꝗ̈ confessor doctus sufficientem iudicet con=
fessionem/quiescere:
& si postea scrupulus aliquis occurrit de
aliquo tanꝗ̈ non confesso/si sibi videtur ꝙ fuerit confessus/quie
scat & non amplius confiteatur. Nec propterea exponit se iste
periculo/quia non est certus se esse cōfessum:
quoniam hoc repu
tandũ est huic bono viro infirmo vt certũ quod apud aliũ esset
opinio. Est enim passio hec/infirmitas corporalis tollens seu im=
pediens pro tunc firmitatem iudicij:
& timor & motus phan=
tasie intantum operantur, vt nisi quie scat/consurgent tot ambi
gua vt nunquam videatur confessus. Cuius signum est/& ꝙ
idem centies confitentur / & ꝙ isti semper in dubium redeunt
confessionis:
quum forte diligentius ceteris confessi fuerint. Nec
est in potestate talis / retinere motum phantasie/nisi in principio
comprimatur:
vnde sequuntur pericula corporis & anime ad
tollendũ vel impediendum vtrius bona. Dixi aũt in veritate/
propter personas iterantes cōfessiones nō ꝙ in veritatescrupulose
sint, sed quia nunꝗ̈ in veritate confitentur. ita ꝙ semper cōfiten=
tur & nunꝗ̈ sunt confesse, tanꝗ̈ demones semꝑ penitentes &
nunꝗ̈ se corrigentes.
Confiteri autẽ ex deuotione pluries eadẽ
peccata cum conscientia quieta/sine molestia confessorum/non
conterendo in hoc tempus in alijs magis pijs aut vtilibus expen
dendũ/& breuiter seruatis prudẽtie condōnibus, laudabile est.<-P>
@@0@
@@1@Confessionis condōnes. 29
<-P>¶ Sexta/nuda: hoc ẽ nō vestita coloribus aut locis cooꝑientibus
grauitatẽ pctĩ: & multo minus obscurantibus pctm̃/vt vel non
ꝑcipia{t$} (hoc. n. esset nō cōfiteri) vel minus cōsidere{t$} grauitas
aut turpitudo pctĩ. ad cuius oppositũ recta tẽdit cōfessio/expectan
do iustũ iudiciũ a chr̃i vices gerẽte. Propterea māifeste pecca{t$}.
¶ Septima/ discreta: hoc est prudens. Et quantum ad verba/vt
honestis vocabulis explicet sua peccata. Et quantum ad circun=
stantias, vt non nisi necessarias in peccatis carnis explicet/ si scit
discernere necessarias a non necessarijs. E
t quātũ ad modũ nar
randi:
vt que simul exprimi pñt nō diuisim dican{t$} / aut econtra.
verbi gratia p̃t dici/ cōmisi furtũ decies. nō dica{t$} / semel furatus
sum/& deinde iterũ furatus sum/ & post cōmisi vnum aliud
furtũ &c. Hoc est. n. indiscrete cōfiteri/ & tedio afficere cōfesso=
rẽ. & ꝑꝑea vt discreta sit confessio/ debet confessurus p̃meditari
& preordinare qũo dicet / & que simul & que diuisim &c.
Et quantũ ad querendũ idoneũ confessorẽ:
non. n. tute quis se
pōt credere cuilibet cōfessori occurrenti:
qm̃ multa apparet mul=
titudo confessorum ignorantium &c. Sed debet querere idoneũ
scientia & authoritate, & bonum:
hoc est qui credatur esse in
dei gratia. De quibus confessoris cōditionibus in fra erit sermo.
Nisi. n. discreta fuerit confessio/constat peccatum saltem impru
dentie incurri.
¶ Octaua/libens: hoc est nō ex metu pene/ sed ex amore sanita
tis aĩe. sic. n. proprie volũtaria est cōfessio. Et ꝗa timor introducit
charitatẽ sicut seta filũ, ad minorẽ spectat deuotionẽ/p̃parationẽ
seu dispōnẽ/ ꝙ aliquis male libenter confitetur:
ex quo tñ vincit
seip̃m & confitetur/ sufficit ad salutem imperfectorum.
¶ Nona/verecunda: hoc est erubescens apud semetip̃m peniten
tẽ/dũ non solũ ad memoriā sed verba reuoca{t$} turpitudo fedi=
tas ꝓprie aĩe. Erubescens quo apud cōfessorẽ:
hoc est nō quasi
ĩactando/non quasi narrando historiā, sed estimando turpitudi
nẽ pctō℟ suo℟ cōfitea{t$} ꝑ modũ erubescẽtis ꝓpriā turpitudinẽ.<-P>
@@0@
@@1@Confessionis. x. condō.
<-P>Verecundia autẽ proprie dicta (hoc est timor opprobrij, id est
defectuosum inde haberi a confessore) passio concomitans est:
que ex dei gratia imputatur ad partem satisfactionis si pro dei
amore amplectendo superatur.
¶ Decima/ integra. quantum ad peccata mortalia alias non cō=
fessa tam certa ꝗ̈ dubia / & eorum circunstantias necessarias.
Confessio. n. non integra non est confessio que est materia sacr̃i
penitentie, sed confessionis simulatio:
quia ex propria rōne repu=
gnat sacramenti forme, hoc est absolutioni:
impium est. n. a deo
dimidiam sperare veniam. Dupliciter autem contingit cōfessio=
nem non esse integram. vel per se vel per accidens. Tunc est
confessio per se non integra/quando ex intentione seu volunta=
rie dimidiatur. & sic truncata confessio non valet:
immo est
nouum peccatum mortale sacrilegij contra sacramentum peni=
tentie. Tunc autẽ confessio est non integra per accidens/quando
non voluntarie dimidiatur:
puta quia per obliuionem relinqui{t$}
aliquid quod necessario fuisset confitendum. & confessio sic non
integra valet:
quoniam est per se & formaliter integra, & per
accidens ac materialiter dimidiata:
actus autem iudicandi sunt
formaliter & per se/ & non per accñs & materialiter.
Opus
est autem hic non paruo sensu / ad discernendum in singulari=
bus si per se aut per accidens confessio ab integritate recedit:
quia multipliciter vtrun euenire potest. Dimidiatur siquidem
confessio per se & formaliter, vel directe:
vt quum intendit
confitens tacere aliquod necessarium:
siue hoc occasionem ha/
beat ex verecundia / siue ex pusillanimitate / siue ex quacun
alia illicita causa. Vel indirecte:
vt quum confitens negligit di=
scutere conscientiam suam, paruifaciens in suo affectu aut val=
de notabiliter in effectu / si aliquid necessarium confessioni omit
tatur. Tunc enim redit actus in naturam sue forme, & per=
inde est ac si formaliter fuissetintentus:
quia sicut actus virtuo
sus est non solum qui centrum attingit / sed etiam qui prope<-P>
@@0@
@@1@Confessionis. x. condō. 50
<-P>centrum. ita non solũ vitiosus est qui directe intendit formam
vitij/ sed qui prope illā ex obliquo tendit. Clare siquidẽ liquet/ꝙ
qui tā parum curat de integritate cōfessionis vt vel in affectu par
uifaciat si non sit integra/vel in effectu hoc est in actu discutiẽ
di ita se habeat acsi paruifaceret integritatem (hoc enim est val=
de notabiliter in effectu) tendit ad dimidiandā confessionẽ/ tanꝗ̈
per se & formaliter dimidians. & propterea vtro modo di
midiatio est perniciosa, & facit confessionem non valere.
Dimidiatur quo per accidens & materialiter tm̃ cōfessio, vel
ex obliuione/vel ex insufficiente discussione ꝗ̈uis diligente (
siue
hoc cōtingat ex ignorantia iuris siue facti:
& breuiter qũocun
contingat preter intentionem cōfitentis, facta iuxta conditionẽ
suam diligentia/ita vt vere credat se diligenter confiteri. Nā tũc
constat confessionẽ non esse per se dimidiatam/nec ex propinquo
affectu ad formam dimidiate reduci)
vel quia ordinarius cōfes=
sor superior non audit nisi cōfessionem casuũ reseruato℟. cōfessio
siquidem illa qua quis hñs multa mortalia/cōfitetur ep̃o vel eius
vicario vnũ mortale reseruatum, est confessio nō integra per ac=
cidens & materialiter:
quia non ex voluntate penitentis proue
nit non integritas, sed ex parte talis confessoris reseruantis &c.
Et propterea huiusmodi confessio quamuis non integra/sancta
est:
sic nan sancte matris ecclesie vsus habet:
nec oportet sa=
pere plusꝗ̈ oportet/ sed sapere ad sobrietatem. Caue autem ne er
res/dicendo absolutionem illam quam impendit episcopus hu=
iusmodi peccatis non esse sacramentalem. Ex hoc nan ꝙ con=
fessio illa partialis est sacramentalis (
quod patet & ex eo ꝙ sigil
lum confessionis illius est sacramentale:
potest. n. ep̃s sicut quili=
bet confessor iurare se nihil scire. & ex eo ꝙ aliter penitentes es=
sent delusi:
quia nō intendunt nisi cōfiteri/nec tenẽtur nisi cōfes=
sione sacr̃ali ire ad ep̃m)
consequens necessario est/vt absolutio
quo sit sacr̃alis:
nec est hoc vertendũ in dubium.
Nota dili=
gẽter hic ex hoc vsu eccłie hr̃i mirāda:
scilicet ꝙ aliqua cōfessio<-P>
@@0@
@@1@Confessionis. x. condō.
<-P>non integra aduertenter/est salutaris. & ꝙ aliquod peccatũ est
quando bis confitendũ: quia penitens debet proprio sacerdoti/
non sacerdotibus/ omnia sua peccata integre confiteri. de pe. &
re. omnis vtrius sexus. & nihilominus tenetur confiteri reserua
tum pctm̃ ep̃o/si non cōfert authoritatẽ proprio sacerdoti. Vtrũ
aũt ho℟ desinit esse mirabile/ cōsiderantibus vtrũ euenire per
Dostları ilə paylaş: