Summa caietana de pctis Et noui testamẽti iẽtacula



Yüklə 5,7 Mb.
səhifə12/100
tarix14.08.2018
ölçüsü5,7 Mb.
#70988
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   100
COncubinatus Nōsolũ includit pctm̃

mortale fornicationis,

sed addit statũ pctĩ mortalis. Et ꝑꝑea ad sui veram

pñiam exigit nō solũ omissionem actus carnalis/sed recessum a

tali statu.

COncussionis Crimẽ (quo quis hñs ptātẽ

vel officiũ/pecuniā accipit

ad iudicandũ aut decernendũ quo magis vel minus

faciat quod debet, vel ꝑ minas cogit aliquẽ ad faciendũ vel nō

faciẽdum) est manifeste mortale pctm̃ / contra iustitiam.

COnfessio Sacr̃alis / ex parte confitentis

multis potest defectibus sub=

iacere: qm̃ multas exigit condōnes/que his versi=

bus continentur. Sit simplex/ humilis confessio/

pura/fidelis, at frequens/nuda/discreta/libens/<-P>


@@0@

@@1@Confessionis condōnes. 27



<-P>verecunda. integra/secreta/lachrymabilis/ accelerata. fortis &

accusans/ & sit parere parata. Quas quoniam libellus iste pro=

pter confessionem fit/ declarare intendimus.

Prima ergo condō est: vt cōfessio sit simplex: hoc est nō cōposi



ta. Esset āt cōposita/qñ artificiose narran{t$} cōmissa: ita vt vera ꝗdẽ

dican{t$} / sed ea arte vt vel nō ponderen{t$} a cōfessore/vel delectent

suauitate vane eloquẽtie. hoc. n. manifestũ pctm̃ cōtineret.

¶ Secunda/humilis: quantum ad intellectum / recognoscendo



se miserum peccatorem & indignum venia: quātũ ad affectũ/

affectando per subiectionem qua confitendo se subijcit cōfessori

subijcere seip̃m intus diuino iudicio/nō in furore sed in iustitia

iesu chr̃i crucifixi propter nos: quantũ ad linguam in mō etiam

loquendi, vt exponat sua peccata vt reus cum reuerentia & tre

more quasi coram christo: quātum ad actus exteriores, vt genu

flexus omnis vtrius sexus/& capite si sanitas patitur discoper

to vir confiteatur ob reuerentiam christi & sacramẽti. Omissio

siquidem cuiuscun horum sine peccato non est, nisi causa ra

tionabilis ab exterioribus excuset reuerentijs.

Tertia/pura: hoc est nō mixta impertinẽtibus ad pctā ꝓpria.



peccat. n. saltem pctō vaniloquij qui alia immiscet, vltra irreue=

rentiam quam ex hmōi admixtione exhibet tanto mysterio. Et

magis debet esse pura ab admixtione alienorum peccatorum/si

propria possunt sine alienis sufficiẽter exprimi. Q si aliter fieri

nequit/ & confessor vir est bonus (ita ꝙ nulla sit suspicio fu=

ture infamie aut cuiuscun periculi) explicari potest. Vbi aũt

periculum fame aliene vel alterius mali timeretur, cōfessor alter

adeundus est qui confitentem non noscat. aut ipse confitens ob=

uolutus seu transformatus vadat ad confessorem qui ex voce

eum non discernat: & tacito suo nomine dicat / ego pecca=

tor potens confiteri tibi dico meam culpam &c. Non. n. tenetur

penitens manifestare seip̃m quis est/nisi ꝗ̈tũ ad ea que sunt ne

cessaria ad sacr̃m hoc: ad quod nō oportet scire quo noĩe voca{t$}/<-P>

@@0@

@@1@Confessionis. iiij. condō.

<-P>nec vbi habitat / nec si est coniugatus si contra matrimonium

non offendit/nec de qua patria aut parochia est, nisi vt sciatur

si potest hic confessor illum audire & absoluere. Et ad hoc suffi

cit vt penitens dicat / vel ꝙipse potest sibi eligere confessorem/

vel ꝙ habet licentiam a suo superiore/vel ꝙ scit ꝙ potest ipsum

absoluere sicut illos de illa diocesi seu parochia si curatus est cō

fessor. Quod si nihil horum fieri posset, vtendum esset regula

de non habente copiam cōfessoris quo ad illam circunstantiam:

quia confessio cum aliena iactura non debet esse: & potest confi

tendo omnia peccata & illud abs illa circunstantia absolui.

Et hoc dico si differri non potest confessio: puta quia oportet

communicare aut celebrare. iuxta dicenda inferius in decima

conditione.

Quarta/fidelis: hoc est verax. Mentiri siquidem in confessio=



ne per se (hoc est de pertinentibus ad confessionem) est pecca

tum mortale: quia est mendacium perniciosum: quia est menda

cium in iudicio/non qualicũ/ sed sacramentali. Et licet peius

sit mentiri de aliquo mortali, tamen mentiri quo de veniali/

perniciosum est. Et hoc intellige cum grano salis: scilicet suppo=

sito ꝙ penitens subijciat se confessioni quo ad illa venialia: qm̃

ex hocipso ꝙ penitens assumit veniale illud vt materiam con=

fessionis/ facit illius confessionem materiam sacr̃i & iudicij, ac

per hoc tenetur facere illũ confitendi actum veracem: alioquin

iniuriam infert sacr̃o & iudicio, tollens quantũ in se est/vtrius

veracitatem: quod constat esse mortale. Sicut si predicator assu/

mat vt materiam predicationis aliquod miraculum vel aliquod

gestum alicuius viri sancti, mortaliter peccat si mentiatur: ꝗ̈uis

gestum illud seu mirum non spectet secundum se ad predica

tionis necessitatem. ex hoc. n. ipso ꝙ assumitur vt materia predi

cationis, nascitur vt mendacium de illo in actu predicandi/sit

perniciosum: quia quantum in se est eneruat veracitatem predi

cationis. Vnde si penitens confitendo mentitur se commisisse<-P>

@@0@

@@1@Confessionis. v. condō. 28

<-P>aliquod veniale, peccat mortaliter: quia mentitur in iudicio. &

propterea iniuriam facit iudici, & in proposito/christi vices ge

renti. Si autem penitens non intendat confiteri nisi de peccatis

mortalibus, & interrogatus a confessore de aliquo veniali/ne

gando mentitur ea ratione quia non vult de illo peccato confite

ri, peccat quidem/ sed non mortaliter: quia non mentitur de per

tinentibus ad iudicium, ac per hoc non mentitur in iudicio. Et

similiter si intenderet confiteri de illo / & pre verecundia nega

ret mutans voluntatem confitendi de illo / vtpote quia nō tene{t$}

de illo confiteri, non mentiretur in iudicio. Memento tamen

confessionis iudicio non subdi quecun impertinentia sunt ad

peccata: & propterea de impertinentibus mentiri in confessione/

non est perniciosum.Ad veracitatẽ quo confessionis spectat/

vt peccata quorum quis plenam memoriam non habet sed pro

dubijs habet, vt dubia confiteatur/& non vt certa asserat / nec

quasi nulla omittat: sed talem se narret ore qualis est in corde:

puta videtur mihi ꝙ in tale quid cōsenserim, non tñsum certus.

Aduerte hic/ꝙ quũ mentiri requirat non solũ falsam vocis



significationem/sed etiam intentionem fallendi, si persona con

fitens putans se bene facere/ falso accuset se commisisse aliquod

veniale/vel affirmet aliquam circunstantiam vel aliquod pctm̃

dubiũ pro certo/non ea rōne vt mentiatur aut vt fallat confesso

rem/sed tanꝗ̈ putans se eligere tutiorem ꝑtem volendo se face

re reum etiam si non esset reus, errat quidem & peccat/quia a

recta discedit ratione: quia tamen non dicit mendacium sed

falsum / non peccat mortaliter, sed venialiter/ vtpote indiscrete

se accusans.

Quinta/ frequens: hoc est vt qui frequenter cadit/ frequenter



confiteatur. Et est medicina hec valde conseruatiua hominis in

timore dei. Non inuenio tñ preceptum de maiore frequentia ꝗ̈

semel in anno: si tñ pōt dici frequẽtia. Et licet preceptum per se

non inueniatur: interroget tamen seipsum quilibet chr̃ianus ꝗ̈tũ<-P>

@@0@

@@1@Confessionis. v. condō.

<-P>detrimenti in anima patitur ex tam rara confessione/quod euita=

ret si frequenter confiteretur: & inde percipiet si per accidens

(hoc est propter tollendas occasiones obliuionum pctō℟ & fir



mitatũ seu cōsuetudinũ in peccādo) debeat frequẽtius cōfiteri.

Confiteri aũt frequenter eadem peccata/ & laudabile & vitu



perabile quādo est. Nam ex scrupulosa & inquieta phantasia

cadere in conscientiam iterande & reiterande pluries confessio=

nis/ vituperabile est: qm̃ procuranda est pax anime & cōsciẽtie,

que cum huiusmodi iterationibus non stat. Et quando hoc acci

dit in veritate, deberet talis postquā semel ita confessus est & ab

solutus/vt tam ipse ꝗ̈ confessor doctus sufficientem iudicet con=

fessionem/quiescere: & si postea scrupulus aliquis occurrit de

aliquo tanꝗ̈ non confesso/si sibi videtur ꝙ fuerit confessus/quie

scat & non amplius confiteatur. Nec propterea exponit se iste

periculo/quia non est certus se esse cōfessum: quoniam hoc repu

tandũ est huic bono viro infirmo vt certũ quod apud aliũ esset

opinio. Est enim passio hec/infirmitas corporalis tollens seu im=

pediens pro tunc firmitatem iudicij: & timor & motus phan=

tasie intantum operantur, vt nisi quie scat/consurgent tot ambi

gua vt nunquam videatur confessus. Cuius signum est/& ꝙ

idem centies confitentur / & ꝙ isti semper in dubium redeunt

confessionis: quum forte diligentius ceteris confessi fuerint. Nec

est in potestate talis / retinere motum phantasie/nisi in principio

comprimatur: vnde sequuntur pericula corporis & anime ad

tollendũ vel impediendum vtrius bona. Dixi aũt in veritate/

propter personas iterantes cōfessiones nō ꝙ in veritatescrupulose

sint, sed quia nunꝗ̈ in veritate confitentur. ita ꝙ semper cōfiten=

tur & nunꝗ̈ sunt confesse, tanꝗ̈ demones semꝑ penitentes &

nunꝗ̈ se corrigentes.Confiteri autẽ ex deuotione pluries eadẽ

peccata cum conscientia quieta/sine molestia confessorum/non

conterendo in hoc tempus in alijs magis pijs aut vtilibus expen

dendũ/& breuiter seruatis prudẽtie condōnibus, laudabile est.<-P>

@@0@

@@1@Confessionis condōnes. 29

<-P>¶ Sexta/nuda: hoc ẽ nō vestita coloribus aut locis cooꝑientibus

grauitatẽ pctĩ: & multo minus obscurantibus pctm̃/vt vel non

ꝑcipia{t$} (hoc. n. esset nō cōfiteri) vel minus cōsidere{t$} grauitas

aut turpitudo pctĩ. ad cuius oppositũ recta tẽdit cōfessio/expectan

do iustũ iudiciũ a chr̃i vices gerẽte. Propterea māifeste pecca{t$}.

Septima/ discreta: hoc est prudens. Et quantum ad verba/vt



honestis vocabulis explicet sua peccata. Et quantum ad circun=

stantias, vt non nisi necessarias in peccatis carnis explicet/ si scit

discernere necessarias a non necessarijs. Et quātũ ad modũ nar

randi: vt que simul exprimi pñt nō diuisim dican{t$} / aut econtra.

verbi gratia p̃t dici/ cōmisi furtũ decies. nō dica{t$} / semel furatus

sum/& deinde iterũ furatus sum/ & post cōmisi vnum aliud

furtũ &c. Hoc est. n. indiscrete cōfiteri/ & tedio afficere cōfesso=

rẽ. & ꝑꝑea vt discreta sit confessio/ debet confessurus p̃meditari

& preordinare qũo dicet / & que simul & que diuisim &c.

Et quantũ ad querendũ idoneũ confessorẽ: non. n. tute quis se

pōt credere cuilibet cōfessori occurrenti: qm̃ multa apparet mul=

titudo confessorum ignorantium &c. Sed debet querere idoneũ

scientia & authoritate, & bonum: hoc est qui credatur esse in

dei gratia. De quibus confessoris cōditionibus in fra erit sermo.

Nisi. n. discreta fuerit confessio/constat peccatum saltem impru

dentie incurri.

Octaua/libens: hoc est nō ex metu pene/ sed ex amore sanita



tis aĩe. sic. n. proprie volũtaria est cōfessio. Et ꝗa timor introducit

charitatẽ sicut seta filũ, ad minorẽ spectat deuotionẽ/p̃parationẽ

seu dispōnẽ/ ꝙ aliquis male libenter confitetur: ex quo tñ vincit

seip̃m & confitetur/ sufficit ad salutem imperfectorum.

Nona/verecunda: hoc est erubescens apud semetip̃m peniten



tẽ/dũ non solũ ad memoriā sed verba reuoca{t$} turpitudo fedi=

tas ꝓprie aĩe. Erubescens quo apud cōfessorẽ: hoc est nō quasi

ĩactando/non quasi narrando historiā, sed estimando turpitudi

nẽ pctō℟ suo℟ cōfitea{t$} ꝑ modũ erubescẽtis ꝓpriā turpitudinẽ.<-P>

@@0@

@@1@Confessionis. x. condō.

<-P>Verecundia autẽ proprie dicta (hoc est timor opprobrij, id est

defectuosum inde haberi a confessore) passio concomitans est:

que ex dei gratia imputatur ad partem satisfactionis si pro dei

amore amplectendo superatur.

Decima/ integra. quantum ad peccata mortalia alias non cō=



fessa tam certa ꝗ̈ dubia / & eorum circunstantias necessarias.

Confessio. n. non integra non est confessio que est materia sacr̃i

penitentie, sed confessionis simulatio: quia ex propria rōne repu=

gnat sacramenti forme, hoc est absolutioni: impium est. n. a deo

dimidiam sperare veniam. Dupliciter autem contingit cōfessio=

nem non esse integram. vel per se vel per accidens. Tunc est

confessio per se non integra/quando ex intentione seu volunta=

rie dimidiatur. & sic truncata confessio non valet: immo est

nouum peccatum mortale sacrilegij contra sacramentum peni=

tentie. Tunc autẽ confessio est non integra per accidens/quando

non voluntarie dimidiatur: puta quia per obliuionem relinqui{t$}

aliquid quod necessario fuisset confitendum. & confessio sic non

integra valet: quoniam est per se & formaliter integra, & per

accidens ac materialiter dimidiata: actus autem iudicandi sunt

formaliter & per se/ & non per accñs & materialiter.Opus

est autem hic non paruo sensu / ad discernendum in singulari=

bus si per se aut per accidens confessio ab integritate recedit:

quia multipliciter vtrun euenire potest. Dimidiatur siquidem

confessio per se & formaliter, vel directe: vt quum intendit

confitens tacere aliquod necessarium: siue hoc occasionem ha/

beat ex verecundia / siue ex pusillanimitate / siue ex quacun

alia illicita causa. Vel indirecte: vt quum confitens negligit di=

scutere conscientiam suam, paruifaciens in suo affectu aut val=

de notabiliter in effectu / si aliquid necessarium confessioni omit

tatur. Tunc enim redit actus in naturam sue forme, & per=

inde est ac si formaliter fuissetintentus: quia sicut actus virtuo

sus est non solum qui centrum attingit / sed etiam qui prope<-P>

@@0@

@@1@Confessionis. x. condō. 50

<-P>centrum. ita non solũ vitiosus est qui directe intendit formam

vitij/ sed qui prope illā ex obliquo tendit. Clare siquidẽ liquet/ꝙ

qui tā parum curat de integritate cōfessionis vt vel in affectu par

uifaciat si non sit integra/vel in effectu hoc est in actu discutiẽ

di ita se habeat acsi paruifaceret integritatem (hoc enim est val=

de notabiliter in effectu) tendit ad dimidiandā confessionẽ/ tanꝗ̈

per se & formaliter dimidians. & propterea vtro modo di

midiatio est perniciosa, & facit confessionem non valere.

Dimidiatur quo per accidens & materialiter tm̃ cōfessio, vel



ex obliuione/vel ex insufficiente discussione ꝗ̈uis diligente (siue

hoc cōtingat ex ignorantia iuris siue facti: & breuiter qũocun

contingat preter intentionem cōfitentis, facta iuxta conditionẽ

suam diligentia/ita vt vere credat se diligenter confiteri. Nā tũc

constat confessionẽ non esse per se dimidiatam/nec ex propinquo

affectu ad formam dimidiate reduci) vel quia ordinarius cōfes=

sor superior non audit nisi cōfessionem casuũ reseruato℟. cōfessio

siquidem illa qua quis hñs multa mortalia/cōfitetur ep̃o vel eius

vicario vnũ mortale reseruatum, est confessio nō integra per ac=

cidens & materialiter: quia non ex voluntate penitentis proue

nit non integritas, sed ex parte talis confessoris reseruantis &c.

Et propterea huiusmodi confessio quamuis non integra/sancta

est: sic nan sancte matris ecclesie vsus habet: nec oportet sa=

pere plusꝗ̈ oportet/ sed sapere ad sobrietatem. Caue autem ne er

res/dicendo absolutionem illam quam impendit episcopus hu=

iusmodi peccatis non esse sacramentalem. Ex hoc nan ꝙ con=

fessio illa partialis est sacramentalis (quod patet & ex eo ꝙ sigil

lum confessionis illius est sacramentale: potest. n. ep̃s sicut quili=

bet confessor iurare se nihil scire. & ex eo ꝙ aliter penitentes es=

sent delusi: quia nō intendunt nisi cōfiteri/nec tenẽtur nisi cōfes=

sione sacr̃ali ire ad ep̃m) consequens necessario est/vt absolutio

quo sit sacr̃alis: nec est hoc vertendũ in dubium.Nota dili=

gẽter hic ex hoc vsu eccłie hr̃i mirāda: scilicet ꝙ aliqua cōfessio<-P>

@@0@

@@1@Confessionis. x. condō.

<-P>non integra aduertenter/est salutaris. & ꝙ aliquod peccatũ est

quando bis confitendũ: quia penitens debet proprio sacerdoti/

non sacerdotibus/ omnia sua peccata integre confiteri. de pe. &

re. omnis vtrius sexus. & nihilominus tenetur confiteri reserua

tum pctm̃ ep̃o/si non cōfert authoritatẽ proprio sacerdoti. Vtrũ

aũt ho℟ desinit esse mirabile/ cōsiderantibus vtrũ euenire per


Yüklə 5,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   100




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin