Summa caietana de pctis Et noui testamẽti iẽtacula



Yüklə 5,7 Mb.
səhifə2/100
tarix14.08.2018
ölçüsü5,7 Mb.
#70988
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   100
Immunitas ecclesiastica.

Impedimenta matrimonij.

Impietas.

Impudicitia.

Incantatio.

Incendiarius.

Incestus.

Inconsideratio agibilium humanorum.

Inconstantia.

Incontinentia.

Indignatio.

Infidelitas christiane fidei opposita.

Infidelium conuersationem habere.

Infidelitas vt est violatio promissionis.

Ingratitudo.

Inhumanitas.

Iniustitia.

Inobedientia.

Inquietudo mentis.

Insensibilitas.

Insipientia.

@@0@

@@1@Tabula materiarum.


Interdicti ecclesiastici violatio.


Interrogationes penitentium a confessoribus secundum ordinẽ

decem preceptorum.


Intimiditas qua homo non timet pericula vite &c. quando vbi

cur & sicut oportet.



Intrusio.

Inuidia.

Ira.

Ironia.

Irregularitas.

Iudaizare.

Iudeorum conuersatio.

Iudicis peccata.

Iudicium temerarium de animo seu intentione proximi.

Iurare.

Laruarum Vsus.

Latrocinium.

Lenocinium.

Lex iniusta.

Libellus famosus.

Literarum alienarum sigillatarum apertio inuito domino.

Litigium.


Litigare in iudicio pro temporalibus rebus sibi iuste debitis/pec

catum est quadrupliciter.



Ludere ex duplici capite est peccatum.

Luxuria.

Magistrorum Peccata.

Maledictio qua quis imprecatur alicui malum.

Maleficium.

Maleficium alio maleficio soluere.

@@0@

@@1@Tabula materiarum.


Malicia.


Matrimonium quantum ad peccata que in illius contractu &

vsu occurrunt.



Medici peccata.

Mendacium.

Mercatura.

Meretricium.

Militum peccata.

Minari.

Misse celebratio.

Mollicies.

Monachorum & monialium peccata.

Mulieris peccata.

Murmuratio.

Mutilatio.

Necromantia.

Nemesis.

Notariorum peccata.

Nuptiarum peccata.

Obstinatio.

Ocium seu ociosum.

Odium boni.

Odij effectus seu signa prohibita.

Officiorum secularium venalitas.

Opinio tripliciter inuenitur illicita.

Opinione vti vt regula operum interio℟ & exteriorum.

Oratio ex intentione sine attentione.

Ordinantium & ordinandorum peccata.

Organorum vsus.

Ornatus exterioris peccatum.

Osculum beneuolentie & libidinis.

@@0@

@@1@Tabula materiaruʒ.


Peccatum Mortale & veniale.

Pedagium illicitum.


Penam subire statutam qñ quis teneatur abs alia declaratione

iudicis.



Percussio qua proximus verberatur.

Perfidia.

Periculo peccandi se exponere qñ sit peccatum.

Periurium triplex.

Permissio.

Permutatio.

Pertinacia.

Pignus accipere tripliciter redditur illicitum.

Pigricia.

Pirata.

Placere hominibus.

Pollutio qua semen humanũ funditur qñ sit peccatum.

Precepti transgressio quale & quantũ peccatum sit.

Precipitatio.

Predicatorum peccata.

Prelatorum peccata.

Prescriptio.

Presumptio.

Preuaricatio.

Procuratorum crimina.

Prodigalitas.

Promissionis violatio.

Proxoneta.

Pusillanimitas.

Rapina.

Raptus.

@@0@

@@1@Tabula materiaruʒ.


Religiosorum peccata.

Represaliarum iniquitas.


Restitutionis octo capitum consideratio: scilicet quis/quid/quan

tum/cui/vbi/qñ/quomodo/& quo ordine.



Rixa.

Sacrilegium.

Sagittarij ars seu officium.

Satisfactio sacramentalis.

Scandalum.

Scisma.

Scrupulosorum medicines

Scurrilitas.

Seditio.

Simonia.

Simulatio.

Societas mercature seu artificij dupliciter redditur illicita.

Sodomia.

Somniorum obseruatio.

Sors triplex.

Sortilegium.

Spectacula impudica/crudelia aut irreligiosa.

Sponsorum per verba de futuro triplicia peccata.

Stuprum.

Superbia.

Superstitio qua circa diuinum cultum erratur.

Superstitio obseruationum quadruplex


Superstitio qua homo excluditur ab executione ordinis vel offi

cij ecclesiastici.


Suspicio qua ex leuibus indicijs malum de proximo opina=

mur.



Susurratio.

@@0@

@@1@Tabula materiarum.


Temeritas.

Tentatio dei.

Testimonium falsum.

Timor peccatum.

Tyrannis.

Torneamentum.

Vectigalia Quot modis sint iniqua.

Venatio quando sit peccatum.

Venditio quibus modis sit peccatum.

Vindicatio.

Virginum consecratio quomodo reddatur illicita.

Visitatio qua ep̃i seu prelati visitant gregem suum.

Vnctionis extreme contemptus.


Voti violatio. Et agitur primo de voto ex parte materie. secũdo

ex parte vouentis. tertio ex parte impedimentorum occurren

tium. quarto ex parte irritatiōis/dispensationis & cōmutatiōis


Vsura: hoc est lucrum ex mutuo. Et agitur de duplici vsura:

scilicet exteriori & mentali.



Ad vsuram accipere.

De mediatoribus in peccato vsure.

De participantibus cũ vsurarijs in vsu rerum vsurarij.


De dominis temporalibus componentibus cũ vsurarijs vt vsu=

ras impune facere possint.



De monte genuensi.


Explicit tabula.


@@0@

@@1@2



Peccatorum summula thomæ de vio caietani

Cardinalis sancti Xisti.



INdulto corporis imbecillitati Clemens septi/

me pōtifex maxime post tot cōmentationum

laborem, anni vnius ocio: adieci animum vt

humilibus iuxta apostolicũ preceptum con=

sentiendo, opem minus doctis confessoribus

ferrem. Egre ferunt siquidem nonnulli editas

summastꝙ dum externa innumera immiscent, opiniones mul

tiplicant, disputationes producunt, propria tuentur, alios oppu=

gnant: vexatvs tot doctoribus lector, confusus, ꝑplexus, aut cer/

te inanis relinquitur. Quocirca rogatus a multis, summulā colli

gere decreui de peccatis, alphabetico ordine: posthabitis non so/

lum disputationibus ac opinionibus proprijs & alienis, sed etiā

doctoribus oĩbus tacitis: vt nullus emulatione aliqua a veritatis

sequela retraha{t$}. Et ꝗ̈uis hic sicut & vbi nullā mihi authori/

tatẽ tribui velim, sed rōni uel authoritati q̃ affertur (et proptereæ

nihil abs apposita ratione nisi forte omnino manifestum alias

esset afferā: vt docti librare possint q̃ dicuntur, minus aũt capa/

ces a doctioribus discendi occasionẽ habeant, & vel sic rationũ

vires percipiant) beatitudinis tñ tuæ iudicio vt par est omnia

subijcio. Suscipe ita humanissime pater exiguum serui tui opu

sculum: vt qui vnica inter christianos principes pacis & refor

mationis ecclesiæ es spes, laborantibus quo inter obscura pec/

atorum, splendor censura fias. Felix vale.

ABORSVS Volũtarius, est pecca

tum homicidij: perfecti quidem, si fę/

tus erat animatus anima rationali. Et

incurritur ꝓpterea irregularitas: quia

occiditur tunc qui vere est homo. Im

perfecti vero, si fetus adhuc nō erat

animatus anima rationali: quia tunc

occiditur homo: non qui est, sed qui<-P>

@@0@

@@1@Absolutio ex parte forme.

<-P>generabatur, qui non adhuc est actualiter homo.. Et est pecca/

tum mortale: quia ꝗ̈tum in se est, ad hoc tendit vt tollat vitam

hominis iam inchoatam. Non tñ incurritur irregularitas homi

cidij: quia nō est adhuc actualiter homo qui occiditur.

ABsolutio a peccatis quę in sacr̃o pnĩę fit,

est forma sacramenti penitentiæ. Et consistit (vt

in concilio floreñ. sub eugenio quarto legitur) in

his verbis, ego te absoluo. Ait enim. forma hu

ius sacramenti sunt verba absolutionis quæ sa=

cerdos profert quum dicit, ego te absoluo.

Vbi circa necessitatẽ scito, non esse de necessitate formæ illud



pronomen ego, sicut etiā nō est de necessitate in forma baptismi:

quoniam subintelligitur in li absoluo.Et licet ad formā abso

lutionis sufficiat dicere absoluo te: decet tñ quædam añtia & cō

sequẽtia apponere: dicẽdo. Dñs noster iesus christus te absoluat:

& ego authoritate ipsius te absoluo a peccatis tuis, in nomine pa/

tris & filij & spiritussancti, amen. Passio dñi nostri iesu christi

& merita beatæ mariæ semper virginis & omniũ sanctorũ,

& quicquid boni feceris, & mali sustinueris: sint tibi in remis

sionem peccatorum tuorum, in augmentum gratiæ, & præ/

mium vitæ æternæ, amen.

Circa mutationem scito, ꝙ si mutatio fieret ita ꝙ loco prono/



minis te poneretur pronomen vos causa honoris (puta si audiẽs

confessionem ep̃i vel regis dicat, ego absoluo vos: & similiter si

ep̃s assuetus loqui in numero plurali in prima persona, audiens

confessionem alicuius diceret: nos absoluimus te) in vtro casu

& similibus non fit sine peccato hmōi mutatio: quia receditur a

verbis per ecclesiam determinatis in forma huius sacr̃i. Absolu

tio tñ facta tenet: qm̃ ex accōmodatione vsus idẽ significatur ꝑ

hmōi verba quod significatur per formam sacr̃i, absoluo te.

Circa appositionem conditionalem, aduerte tripliciter posse cō



ditionaliter proferri formā absolutiōis, Primo respectu cōditionis<-P>

@@0@



@@1@Absolutio ex parte forme. 3

<-P>præterite: vt si confessor dubitat se protulisse verba absolutionis,

& dicat. si non es absolutus, ego absoluo te. Et hmōi conditiona

lis absolutio in casu dubij ex suo gñe nō est illicita: sicut nec bap

tismus in dubio sic datus illicitus est.Secũdo referendo ad cō

ditionem futuram: puta si diceret confessor. si restitueris, aut si

feceris talẽ pnĩam, aut aliquid hmōi, absoluo te. Et hmōi condi/

tionalis absolutio cũ intentione precisa nil aliud faciendi nisi qđ

dicit, nil valet: quia non est in ptāte confessoris ministrantis sa/

cramentũ, conferre nunc sacr̃m & suspendere illus effectũ in

aliud tempus implendæ cōditionis. Sacrilegus ergo est abusus

ĩstæ formæ sacr̃alis: fit. n. iniuria sacr̃o, dum perficitur mō ex/

cludente fructum sacr̃i ex indebita intentione ministrantis. Et

eadẽ rōne non pōt sacr̃alis absolutio impendi sub ratihabitione:

qm̃ q sub ratihabitionis spe fit, ꝗ̈uis voce tunc fiat, re tñ vt pen

dens fit: ita vt possit & ratificari & irritari: constat autem nō eẽ

in ptāte absoluentis, conferre nunc sacr̃m & suspendere effectũ

illius in tp̃s futurę ratificationis, & exponere discrimini vt nul/

lum sit si irritetur.Tertio si referatur ad conditionẽ pñtem: pu

ta si vere promittis restituere, aut pñtare te superiori, absoluo te.

Et huiusmodi conditionalis absolutio cum precisa similiter in/

tentione si fiat, facta tenet, stante tunc conditione. Errat tñ sacer

dos sic faciens: quia p̃sumit sub forma dubia tradere quod xp̃s

mandauit sub forma certa ministrari. De nullo. n. magis debet

curare absoluens ꝗ̈ de contritione & satisfactione penitentis: &

tñ ecclesia abs cōditione aliqua credit penitenti dicenti se cōtri

tum & habere propositum satisfaciendi, & absolutionis bene

ficium impertitur abs conditionali nota. Vnde exterminanda

est huiusmodi superstitio ab ecclesia dei: intantum ꝙ si alicui

commissa sit a superiori potestas absoluendi a casibus reseruatis

sub aliqua conditione (puta concedo tibi facultatem absoluẽdi

ab homicidio si absoluendus fecerit talem penitentiam, puta pe

regrinationis aut tantæ elemosinæ &c.) debet confessor non<-P>

@@0@

@@1@Absolutio ex parte absoluẽtis.

<-P>conditionaliter sed simpliciter & absolute absoluere penitentem

preacceptantem talem pœnitentiam: quia nulla cōmissio potest

alterare formam sacramenti.

Circa reiterationem absolutionis, nota ꝙ potcst iterari super



oĩno eadem pctā, sed non pōt iterari suꝑ omnino eandem con=

fessionem: quia suꝑ eandẽ materiā proximam nullius sacr̃i for

ma iterabilis est sine iniuria sacr̃i: quia ipsa iteratio attesta{t$} in/

sufficientiæ prioris formę: si. n. prima vt sufficiens hr̃etur, non

iteraretur. Ac per hoc quũ confessio teneat locum proximũ ma/

terie in sacramento pnĩæ (vt in eodem concilio floreñ. hr̃) nisi

multiplicetur confessio, nō potest multiplicari absolutio. Et quia

potest homo pluries cōfiteri eadem peccata, potest quo pluries

ab eisdem absolui.

Absolutio a peccatis ex parte absoluẽtis, exigit vt ab

soluens minister sit sacr̃i penitentie: ac ꝑ

hoc sit sacerdos habẽs authoritatem absoluendi, vel ordinariam

vel ex cōmissione superioris: vt in eodem floreñ. conci. sub euge

nio quarto habetur.

Vbi circa necessitatẽ aduerte, non sufficere ad ministrandũ



sacramentum penitentiæ esse sacerdotem, sed vltra sacerdotalẽ

potestatem requiri authoritatem aliam. Et hoc est quod cōiter di

ci solet, ꝙ scilicet requiritur duplex potestas: videlicet & ordi/

nis & iurisdictionis. Potestas enim ordinis habetur ex sacerdo

tio: potestas autem iurisdictiōis habetur vel ex officio pastorali/

vel ex commissione eius qui est pastor penitentis. Intantum au

tem vtra ista potestas requiritur, vt si altera desit/ absolutio sa

cramentalis sit nulla propter defectum ministri: ita ꝙ si nō sa/

cerdos absoluit a peccatis/nihil fit: & similiter si sacerdos absol

uit eum qui sibi subditus nullo mo do est/nihil fit.

Circa modos quibus sacerdos habet potestatẽ iurisdictionis in



foro penitentiali/aduerte ꝙ vltra duos manifestos modos ex par

te authoritatis prelocate in ipso absoluente (scilicet vel ex officio<-P>

@@0@

@@1@Absolutio ex parte absoluẽtis. 4

<-P>ordinario: vt est ep̃atus & parochia. vel ex cōmissione: vt alij a

papa vel ep̃is vel curatis vel eo℟ officialibus aut vicarijs solitis

cōmittere audientiā confessionũ/ habentes authoritatem audien

di confessiones) inueniuntur quin alij modi seu casus quibus

sacerdos sortitur subditum, ita ꝙ potest penitentem sacramenta

liter absoluere a peccatis: & sunt/necessitas / libertas/ facultas/

licentia & consuetudo. Declaro singula.

Necessitas duplex est: scilicet vel ratione mortis / vel ratione



cōmunionis. Quando in articulo mortis deficit confessor/potest

quilibet sacerdos illum absoluere ab omnibus suis peccatis sibi

confessis: vt habetur in ca. pastoralis / de officio ordi. Quando

vero imminet alicui necessitas communicandi / & deficit

ei confessor, non potest propterea absolui a quolibet sacerdote:

quia necessitas celebrandi missam / que maius quid importat ꝗ̈

necessitas cōmunicandi, nō habet hoc priuilegium/ sed dimittit

constitutum in tali necessitate in fra terminos non habentium

copiam confessoris.

Libertas in proposito significat non subiectionẽ alicui particu



lari vt proprio sacerdoti. Et tripliciter inuenitur. Vel quia ꝑsona

nulli subditur: vt persona pape. & propterea cui se subijcit/ille

pōt ipsum absoluere a peccatis. Vel rōe status: quia scilicet nunꝗ̈

in eodem loco permanent, ac per hoc nulli particulari ministro

sacr̃i penitentie subduntur: quũ non sit maior rō ꝙ subijcian{t$}

vni magis ꝗ̈ alteri: vt sunt vagabundi: qui scilicet vel nullibi

habitant/sed vagantur, vel licet alicubi domiciliũ cũ vxore &

filijs habeant/cōmuniter tamen sunt in cōtinuo motu: ita ꝙ etiā

in pascate extra inueniri cōsueuerunt. hi. n. ꝑinde ac vagabundi

quo ad sacr̃a penitentie & eucharistie censentur: & absolui a

quolibet confessore possunt. Vel rōe materie: quia scilicet in tali

materia nulli est subiectus confessori. vt contingit in peccatis

venialibus: quia nullus tenetur illa confiteri, ac per hoc nulli

propter illa confessori subditur a iure: & ideo quilibet potest a<-P>

@@0@

@@1@Absolutio ex parte absoluẽtis.

<-P>quolibet sacerdote de peccatis venialibus sacramẽtaliter absolui.

Facultas eligendi confessorem a iure concessa est ep̃is/& tam



inferioribus ꝗ̈ superioribus prelatis exemptis: vt in ca. ne pro di

latione. de pe. & re & conceditur multis exspāli gr̃a a summo

pont. in confessionalibus. propterea non est dubium hos posse ab

solui a quo maluerint sacerdote.

Licentia dupliciter da{t$}. Vel explicite, quũ curatus in cōi dicit



populo/quilibet vadat ad confitendũ cui vult: aut spāliter alicui

dicit/confitearis cui vis. & hoc nihil aliud est ꝗ̈ dare licentiā eli

gendi sibi confessorem. Vel implicite. Et hoc contingit primo li=

centiando subditos ad peregrinandũ. in hac. n. peregrinationis

licentia implicite claudi creditur licentia confitendi: quia cōfessio

comes esse debet viatorum. Et hoc intelligo cũ duabus limitatio

nibus. altera est quo ad confessiones & cōiones necessarias: vt

pascales, aut solitas/quo ad eos qui sepe consueuerunt confiteri

& cōicare aut celebrare. Et hec limitatio intelliga{t$} amplectẽdo

tutiorẽ partem: quia. n. ista licentia a doctoribus potius ꝗ̈ a iure

proficisci videtur, timeo illam extendere vltra solita tanꝗ̈ p̃co=

gitata. Altera quo ad cōfessores: qui. s. in locis illis cōfessores sunt

alio℟. hmōi. n. implicita licentia non vr̃ amplianda / vt faciat

viatores melioris conditionis ꝗ̈ incolas, vt scilicet possint sibi eli=

gere in confessorem quem volunt: sed sufficit ꝙ prouideat via=

toribus quũ extra sunt/vt possint tanꝗ̈ incole cōfiteri & cōĩcare.

vnde & in iure prouidetur de ministro eucharistie pro peregri

nis proculdubio licentiatis a suis curatis: vt patet in ca. presbiter.

de cele. mis.Secundo sciendo & tacendo: vt quũ ep̃s scit con

suetum esse vt canonici seu curati sui inuicem se absoluunt &

tacet. Quāuis. n. nulla cōsuetudine introduci possit vt quis possit

sibi eligere confessorem (vt dicitur in ca. si ep̃s de peni. & re.

in. vi.) ex hoc tñ ꝙ ep̃s scit & tacet & tenetur prouidere illis

de confessore, tacita ep̃i licentia robur dat absolutionibus/& con

suetudo non cōcurrit nisi vt testis licentie implicite. Et ob hmōi<-P>

@@0@

@@1@Absolutionis impedimenta. 5

<-P>implicitam licentiam viatores sine licentia curati possunt in pa=

scate confiteri & cōmunicare vbi se inuenerint sicut licentiati,

si & vbi curatus consueuit scrutari quis parochianus defuerit

penitentie & cōioni/& viatorum dicentium se vbi se inuene=

runt confessos fuisse & cōicasse factum probare: attestatur siqui

dem huiusmodi consuetudo implicite licentie/& pie menti cu=

rati qua voluit implicite suos confiteri & communicare ex=

tra in casu quo festa pascalia contingeret extra peragere.

Memini alias me legisse eugenium quartum concessisse seu



declarasse viue vocis oraculo/viatores vbise inuenerint in pasca

te/censendos tanꝗ̈ adeptos incolatũ quo ad sacr̃a penitentie &

eucharistie. & {secundum} hoc nō est opus in pascate hmōi interp̃tatiua

licentia: sed pñt tũc ab illis cōfessoribus a ꝗbus incole absoluun{t$}

absolui ẽt a casibus ep̃alibus, prout ep̃s loci disponit.In reliꝗs

aũt omnibus supradictis lñijs explicite vel implicite ab ep̃is seu

curatis/nō approbo posse licentiatos absolui a casibus reseruatis

ep̃o: quia hoc est cōtra iuris dispōnẽ in. vi. de pe. & re. ca. si ep̃s.

vbi dr̃ ꝙ ep̃o dante licentiā alicui ꝙ confiteatur, non ꝑꝑea con

cedit casus reseruatos. Si ergo licentia explicita nō cōprehendit

casus reseruatos, multo minus lñia implicita ad illos se extendit.

Consuetudo/non eligendi confessorem/sed habendi curā ani=



marum prescripta, operatur vt tam cardinales curam habeant

familie sue/ & de eorum licentia sui familiares cōfiteri possint

cui volunt, ꝗ̈ quicũ alij hmōi curam habentes possint similiter

absolutionis beneficiũ per se vel aliũ suis impertiri: pōt. n. hmōi

iurisdictio non minus ꝗ̈ alie haberi ex prescripta cōsuetudine.

Absolutionis impedimenta multa sunt. Et ideo aduertendũ



est posse illam impediri vel ex parte absoluentis vel ex ꝑte absol

uendi. Impedit aũt ex parte absoluentis ecclesiastica censura, nō

quecũ/ sed irritās iudicis snĩam: ita vt ꝗ̈diu reliqua gesta per

cōfessorem tenent/absolutio valeat.Et ꝓpterea licet excōicatio

aut suspensio si cōfessor sit excōicatus aut suspensus / annullet<-P>

@@0@

@@1@Absolutionis impedimenta.

<-P>absolutionem absolute loquendo: quia tamen aliqui sunt casus

in quibus gesta per cōfessorem sic innodatum tenent, ideo scito

ꝙ ex iure cōmuni secundum cōmunem sententiam (ex. l. bar

barius. de offi. pretoris) tenent gesta per huiusmodi iudicẽ vbi

duo simul concurrunt: scilicet cōis error facti & titulus. verbi

gratia si sacerdos excōicatus datus est ab episcopo in curatũ/&

cōiter non habetur ille pro excōicato ꝑꝑ hoc quia nescitur illũ

esse excōicatum, gesta omnia per ipsum tenent, Concurrunt. n.

ibi ambo simul: scilicet titulus publici officij, quia institutus est

ab episcopo. & cōis error facti: quia nescitur ipsum esse excōica

tum. Et hinc habes ꝙ absolutus a legitimo alias confessore hñte

impedimentum occultum/quod sisciretur impediret absolutio=

nem, est vere absolutus & coram deo & coram ecclesia.

Ex extrauaganti vero concilij constātieñ. consensu vtentium



comprobata/in foro penitentiali tenent gesta per confessores irre

titos quibuscun ecclesiasticis censuris etiam non occultis, nisi

in duobus casibus: scilicet propter notoriam percussionẽ clerici/

vel propter publicam nominatim denunciationem. Nam ibi

conceditur receptio sacramentorum ab excōicatis ministris/nisi

altero dictorum modo℟ fuerint excōicati. Et hoc in fauorem

anima℟ & innocentum / non in releuamen ipsorum excōmu

nicatorum. licet. n. ipsi ministri excōicati absoluentes damnatio

nem incurrant/penitentes tamen absolutionis beneficium conse

quuntur. Et hoc quantũ ad fructũ absolutionis spectat intellige/

si & qñ penitens excusa{t$} a peccato inducẽdi cōfessorẽ excōicatũ

adsacr̃i ministrationẽ: nā nō licet sibi inducere illũ ad peccādũ.

Impeditur aũt ex parte absoluendi absolutio ex duplici capite:



scilicet ab intrinseco ex sacrilegio simulate vel dimidiate vel im=

penitentis confessionis. hoc est siquis simulat se confiteri: quia

tunc deest confessio: simulata. n. cōfessio non est confessio. Et simi

liter siquis ex verecundia aut alias irrationabili causa aduerten

ter dimidiat confessionem: quia tunc non proponitur peccatum<-P>

@@0@

@@1@Absolutionis impedimenta. 6

<-P>vt remissibile: nam impium est a deo & eius sacramento dimi

diam sperare veniam. Et eadem ratione siquis impenitentẽ ex

ĩntentione proponit seipsum: quia vt non absolubilem ministro

christi se pñtat: absolui. n. nequit quem non penitet. Et propterea

irrita est in his casibus absolutio ex parte penitentis.Ab extrin

seco vero impeditur absolutio ex parte absoluendi/si penitens sit

excōicatus maiori vel minori excōicatione: nā cōe est vtri ex=

cōicationi / excludere a passiua participatione sacramentorum.

Nec hoc est vertendum in dubium. Vnde grauiter errant con

fessores absoluentes prius a peccatis/& remittentes absoluendos

postea ab excōicatione: est. n. hoc contra dispōnem iuris cōis, ex

presse dicente textu de sen. exco. ca. a nobis el secundo. ꝙ licet re

putetur aliquis per signa penitentie absolutus a deo, quia tamen

apud ecclesiam adhuc absolutus non est/ cōmunicandum ei nō

est in diuinis: & multo minus impendendasunt ei sacrament a

a quibus principaliter est exclusus. Nec excusari pōt hoc factũ

propter dictam extrauagantem concilij cōstantieñ. quoniam ibi

expresse dr̃ excōmunicatos in nullo subleuari ob dictā gratiam:

multum autem subleuarentur si participes esse possent sacr̃o℟

ante absolutionem. Non ergo potest absolui aliquis a peccatis

anteꝗ̈ absoluatur ab excōicatione tam maiori ꝗ̈ minori.

Vtrum aũt si de facto fiat contrariũ / absolutio facta teneat,



alia qō est: multa. n. fieri prohibentur / que tamen facta tenent.

Et dicenda sunt ad hanc qōnẽ tria. Primũ. ꝙ absolutio a pec



catis / de facto ab excōicato suscepta/ nō tenet quantũ ad pñtem

fructũ: quia ipso actu suscipiendi absolutionẽ/ obicẽ absolutioni

ponit excōicatus. nā per actũ istũ ingerit se passiue sacr̃o / a quo

exclusus perseuerat ꝗ̈diu est excōicatus: & sacrilegiũ cōmittit/

cōtaminando quantũ in se est sacr̃m penitentie. Licet. n. excōi=

catus possit initiare sacr̃m penitentie / exercendo actus qui sunt

sacr̃i materia, conterendo/confitendo & satisfaciendo: non pōt

tamen ꝑfectioni sacr̃i (que in forma absolutionis consistit)<-P>

@@0@



@@1@Absolutionis impedimenta.

<-P>se immiscere: qm̃ a sacr̃o est exclusus, non aũt a sacr̃i materia.

Quia igr̃ excōicatus/ip̃o actu suscipiẽdi absolutionẽ cōtra abso

lutionẽ pugnat, cōsequẽs est vt nō absolua{t$} a pctis suis.Scm

est. ꝙ per accñs in aliquo casu/hmōi absolutio facta tenet quā

ad pñtẽ fructũ: qñ. s. excōicatus vere penitens/ob ignorātiā iuris

vel facti, nō qualẽcũ/sed excusantẽ eũ/absolutionẽ a pctis su/

scipit: quiasacr̃m gr̃am cōfert omni adulto offerẽtise nō ponẽdo

obicẽ: cōstat aũt hmōi penitẽtẽ nō ponere obicẽ/ex hoc ꝙ poni{t$}

ip̃m laborare ignorātia excusante a sacrilegio quod excōicatus

sacr̃m suscipiẽs incurrit. Et ꝑꝑea ꝗ̈uis tenea{t$} iste querere & ob

tinere absolutionẽ ab excōicatione/nec possit interim immiscere

se diuinis, nō tene{t$} tñ ad hoc vt ite℟ absoluatur a pctis. & hoc

ꝑꝑ efficaciā suscepti sacr̃i, vt dictũ est: iteratio. n. sacr̃i non nisi

ꝑꝑ effectũ sacr̃i fieri debet.Et hinc hẽs vñ multo℟ timoratas

conscĩas cōsolari possis in multis singularibus casibus, qui pru=

dentie cōfessoris relinquun{t$} examinādi & iudicādi {secundum} p̃dicta

duo. s. ꝙ fuerit vere penitens/& laborās ignorātia aut obliuione

excusante ip̃m.  Tertium est. ꝙ absolute loquendo/absolutio sa

cr̃alis impensa excōicato valet: quia licet hmōi absolutio sit iure

prohibita & illicita, nullo tñ iure sancitũ inueni{t$} ꝙ sit nulla:

excōicatus. n. est exclusus a sacr̃is quātũ ad hoc ꝙ non pōt licite

susciꝑe sacr̃a: nō aũt quātũ ad hoc ꝙ si suscipit/ susceptum sit

nullũ. Si. n. excōicatus susciꝑet sacr̃m ordinis/confirmationis/

matrimonij aut extreme vnctionis, non propterea irritum esset

sacr̃m susceptũ. pari ergo rōne non est irritũ sacr̃m penitentie

ab excōicato susceptum. Et similiter quia excōicati participatio

in diuinis/dicendo horas canonicas in choro cum alijs/non est

irrita (satisfecit. n. precepto de persoluendo horas) consequens

est vt sacr̃i participatio non sit irrita. Et licet hmōi absolutio in

aliquo non habeat effectum tunc/propter indispositionem reci=

pientis perseuerantis in peccato mortali, habebit tamen effectũ

recedente pctō: & hoc ꝑꝑ vim sacr̃i iuxta doctrinā augustini.



@@0@

@@1@Absolutio ab excōicatione. 7




Absolutio ab excōicatione, quantum ad confessores

spectat ex parte formæ, tria habet cōside=

randa. primo substantiam. secundo annexa. tertio modum con

nexiōis. Et quo ad primumscito, ꝙ nulla habet determinata ver

ba: potest enim dicere absoluens, & absoluo te, & benedicote,

& similia. debet tamen secundum ecclesiæ consuetudinem di

cere absoluo te &c.

Quo ad secundũ scito: ꝙ solẽnis absolutionis forma multa



requirit. quorum aliqua requiruntur semper: vt aliquis psalmus

pnĩalis cum pręcibus & versiculis & oratione. Aliqua vero re

quiruntur qñ & qñ non: vt verberatio dum hæc dñr: omit/

titur. n. in mulieribus & in locis publicis. Nō. n. decet mulieres

verberari quum cōfitentur: similiter nec quoscun alios in pu/

blico secrete confitentes. Similiter iuramentum de parendo mā

datis ecclesiæ vel absoluentis: in quibusdā tm̃ casibus requiri{t$}.

Et simile est de emenda iudicium: iuramentum. n. illud in ma

gnis tm̃ criminibus locum habet. emendam autem (hoc ẽ sus

ficientem satisfactionem) qñ pro notoria offensa in aliquẽ excōi

catus quis est, prestare añ absolutionem tenetur: & similiter vbi

expensarum aut damni rō habetur. Et si satisfacere nequit, tene

tur dare idoneam cautionem: hoc est pignoraticiam vel fideiusso

riam. At si nec ho℟ aliquid potest, det cautionem iuratoriā sa/

tisfaciendi quum poterit.Et hęc oportet confessorem scire, nō

solum propter cōes qui pñt accidere casus, sed ꝑꝑ enitandas cẽ/

suras xisti quarti, quum cōtingit in mortis articulo absoluere a

casibus reseruatis in cena dñi &c. vt intelligat terminos, & sciat

secundum hęc se regulare. Igitur solẽniter absoluturus excōica

tum, præmisso aliquo horum si opus est, aut p̃misss omnibus si

omnia requiri contingit, dicat confessor vnum psalmum penitẽ

tialem cum gloria patri, & kirie ter, & pater noster, &. iiij. ver

siculis: scilicet saluum fac, nihil proficiat, esto ei, & dñe exaudi:

et orationem deus cui propriũ, mutando li delicto℟ in li excōis.<-P>

@@0@

@@1@Absolutio ab excōicatione.

<-P>& postea absoluat dicens. Ego absoluo te a vinculo excōis, & re

stituo cōioni fidelium. & postea mandet ei quod mādaturus ẽ.

Quo ad tertium distinguendum est de annexis. Nam anne/



xorum quædam sunt cerimonialia: vt or̃ones. quædam iudicia

lia: vt cautiones. Et de cerimonialibus quidem constat ꝙ sunt

annexa vt debita seruari, nō tñ vt substātialia. Et propterea si is

cui commissum est vt absoluat in forma ecclesiæ, aliquẽ excōi/

catum sine cerimonialibus absoluat, peccat quidem absoluens si

ne rationabili cā cerimonialia omittens, absolutio tñ valet: quia

cerimonialia intelligun{t$} tā institui ꝗ̈ committi vt cerimonialia

hoc est vt debita seruari, nō autẽ vt necessaria ad substantiam

absolutionis.

De iudicialibus vero tria dicimus. Primũ ꝙ regulariter sunt



annexa vt necessaria necessitate iustitiæ: ita ꝙ nō possunt omitti

sine iniuria: quia in preiudicium ecclesiæ seu partis hmōi omis/

sio vergit.Secundũ. ꝙ iudicialia dupliciter inueniuntur anne

xa absolutioni. Primo ex solo debito iuris cōis: vt quia agitur de

interesse tertij cui est satisfaciendum: vel aliquid simile. Et sic si

per abusum suæ ptātis ordinarius potẽs absoluere absoluat, tenet

absolutio facta, ꝗ̈uis male & iniuste facta: quia absolutio tunc

fit contra ius tertij, & non contra ius cōstitutionis: vt hẽs in ca.

venerabilibus. de sen. exco. in. vi. Secundo ex debito illius cano

nis: vt quia canon ille dat certum modum seu excipit, ita ꝙ nisi

concurrente tali cōditione seu obseruatione impenda{t$} absolutio.

Et hoc multipliciter contingit. vel per verba negatiua potẽtiæ



actiuæ: vt si dicatur ꝙ non possit absoluere ante satissactionem.

vel per verba negatiua potentiæ impersonaliter: vt si dicatur ꝙ

non potest impẽdi absolutio ante satisfactionem. Et in his duo/

bus modis etiam verba ipsa canonis testantur limitatam esse po

tentiam ordinarij, ac per hoc irritam esse absolutionem si aliter

fiat.Vel per verba negatiua potentie passiue tm̃: vt si dicatur

ꝙ qui inciderit in tale quid/nō possit absolui nisi satisfaciat. Vel<-P>

@@0@



@@1@Absolutio ab excōicatione. 8

<-P>per verba negatiua non potentiæ, sed actionis: vt si dicatur, nul

latenus absoluatur ante satisfactionem seu nisi satisfecerit. Et in

his duobus & similibus modis ambigua videtur qō. Ex verbis

quidem: quia non limitatur per illa potestas ordinaria: ac ꝑ hoc

vr̃ relinqui locus abusui potestatis ad illicitam absolutionẽ. Ex

rōne vero: quia potestas ordinaria vr̃ potius regulari, statuendo

sibi regulam {secundum} quam absoluere debeat, ꝗ̈ limitari: ne facile or

dinarię potestati derogetur. Oppositum aũt suadet textus allega

tus ex. vi. dicens. absolutio tenet, licet forsitan sit iniusta: qm̃ etsi

contra ius litigatoris, non tñ contra ius constitutionis absoluit.

Vnde vr̃ vniuersalis regula haberi duplex. Prima est. ꝙ absolu

tio contra ius tertij & non constitutionis, tenet. secunda est. ꝙ

absolutio contra ius constitutionis, non tenet. Et quia hęc est tu/

tior & textui conformior via, ideo hanc sequendam puto. Et

propterea in singulis canonibus excōicationum consideret abso/

lutor conditionem ibi statutam vt seruetur circa iudicialia, &

seruet illam: ne erret, aut discrimini se committat.Tertium.

ꝙ in duobus casibus obseruatio iudicialium est adeo manifeste

annexa absolutioni, vt absolutio sine illis irrita sit & inanis. Pri

mus est qñ ius seu decretum explicite irritat absolutionem sine

his: vt fecit xistus. iiij. in extraua. etsi dñici gregis, dicens. & ali

ter impensa absolutio non ualeat. Secũdus est qñ ab homine ali

cui committitur potestas absoluendi cum verbis cōditionalibus

vel equipollentibus de hmōi cautionibus hñdis: talis. n. cōmis

sarius si exeundo fines mandati absoluat, nihil facit.

Absolutio ab excōicatiōe ꝗ̈tũ ad confessores spectat

ex ꝑte ptātis absolutorie, distinctiōe eget.

Discernendũ est enim in primis an illa excommunicatio sit lata

a iure vel ab homine. Vocatur autem a iure quecun a per/

petuo statuto lata est: a quocun statutum illud sit: & siue

contineatur in iure communi, siue in extrauaganti, siue in le=

gibus synodalibus vel specialibus. Quæ vero ab homine est,<-P>

@@0@

@@1@Absolutio ab excōicatione.

<-P>non est perpetua, sed spirat cum authore. Et si est a iure, di=

scernendum est an sit reseruata eius absolutio, & cui: & tunc

non potest confessor ab illa absoluere, nisi de gratia speciali fue

rit concessum. Si vero non est reseruata, certum est posse con=

fessorem authoritate episcopi ab illa absoluere, si episcopus con

cesserit omnes casus sibi reseruatos. Si autẽ est ab homine (siue

sit generalis: vt quum excommunicatur quicun sciuerit vel fe

cerit tale quid. siue singularis: vt quum excōicatur sortes) reser/

uata regulariter est illius absolutio latori, durante illius iurisdi/

ctione. vnde sine eius vel ipsius superioris gratia non potest ab/

solui. Et scito hic, religiosum presumẽtem de facto absoluere ab

excommunicatione lata a iure, incurrere excōicationem: vt ha/

betur in fra in censuris.

Ab excōicatione vero minore quilibet confessor, non autẽ qui



libet sacerdos potest absoluere. Primum ho℟ patet ex ca. nuper

de sen. exco. Secundum vero manifestatur: quia excōicatio mi/

nor est vinculum ecclesiasticum, & propterea exigit in absoluẽ

te facultatem ecclesiastice iurisdictionis: purus autem sacerdos

habet solam potestatem ordinis: & ideo non potest absoluere a

vinculo ecclesiasticæ excōicationis minoris. Vnde licet quilibet

possit se subdere cuicun sacerdoti pro absolutione venialium,

non tamen potest subdere se cui sacerdoti pro absolutione ab

excōicatione minore: quia ad venialia remittẽda sufficit ex par=

te absoluentis potestas ordinis, quæ est in quolibet sacerdote: ꝗa

ipsa subiectio operatur iurisdictionem talium quantum ad po=

testatem ordinis. Ad soluẽdum autem excōis vinculũ requiri{t$}

ptās iurisdictionis ecclesiastice: q̃ non cōuenit sacerdoti ex hoc

ꝙ vnus subdit seilli, sed ab ecclesiastica pendet authoritate.

Absoluere demum a vinculo suspensionis vel interdicti, si



quando confessori cōmittitur, potest vti huiusmodi uerbis. Ego

absoluo te a vinculo suspensionis &c. Nulla enim sunt determi

nata verba pro huiusmodi forma.

@@0@



@@1@Acceptio personarũ. Accidia. 9



Yüklə 5,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   100




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin