T. C. Harran üNİversitesi MÜhendiSLİk faküLtesi
Diğer İmalata Ait Atölyeler
Yüklə 1,51 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 7.1.13. Büyük Yapılar İçin Kurulan Özel Şantiyeler
- Şantiyelerin Tertip Özellikleri
- SİZDE HEMEN TESLİM FIRSATINDAN YARARLANIN 6.2. İş Programları
- 6.5. Aplikasyon Hazırlıkları
- 6.5.1. Röper Noktası ve Röperleme
- Yrd. Doç. Dr. Muhammet KARATON
7.1.12. Diğer İmalata Ait Atölyeler Yapının birçok elemanları hariçten temin edilebileceği gibi, müteahhit bunlardan bir kısmını yapı yerinde atölye kurmak suretiyle yapabilir. Mesela, doğrama atölyesi, briket ve karo atölyesi gibi. Bunların büyüklüğü, küçüklüğü, personel ve idare şekli, yüklenilmiş bulunan işin şekline ve önemine göre değişir. 7.1.13. Büyük Yapılar İçin Kurulan Özel Şantiyeler İnşaatı uzun seneler süreceği evvelden bilinene büyük yapıların şantiye binalarının ise, inşaatta görev alacakların ihtiyaçları ve yapının büyüklüğü nispetinde daha çok ve daha çeşitli olacağı tabiidir. Örneğin, Keban Barajının yapımı yaklaşık sekiz yıl sürmüş olup, baraj inşaatında çalışan yerli ve yabancı binlerce teknisyen, personel ve işçinin uzun zaman kalabilmeleri için kurulan sitelerde lojmanlar, okul, cami, kilise, misafirhane, gazino, yemekhane, sinema binaları, spor alanları, merkezi ısıtma tesisleri, oto parklar, akaryakıt istasyonları vs. yapılmış bulunmaktadır. Ayrıca yapı alanı içerisinde, müteahhit firma personelinin çalışmalarını sürdürdükleri, soğuk ve sıcak hava tertibatlı modern barakalar kurulmuştu. Barajın yapımı bittikten sonra geçici olarak yapılmış bulunan birçok tesis ile birlikte bu barakalar da sökülmüştür. Sabit şantiye binaları ise, D.S.İ. ve T.E.D.A.Ş. tarafından kullanılmaktadır. Gerek şantiye binalarının çeşidi, yerleşimi ve yapı işletmesi yönünden gerekse iş yönetimi ve kontrolü bakımından (idare ve müteahhit firma bir bütün olarak düşünmek suretiyle) Keban Baraj Şantiyesi, Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde bulunan şantiyeler içerisinde en mükemmellerinden biri olarak nitelendirilebilir. Şantiyelerin Tertip Özellikleri
SİZDE HEMEN TESLİM FIRSATINDAN YARARLANIN 6.2. İş Programları Sözleşmenin imzasını müteakip bir hafta zarfında, müteahhit adına şantiye şefliğince bir iş programı düzenlenerek İdareye verilmesi ve onaylatılması lazımdır. Bir grafik şeklinde olan bu programda, yukarıdan aşağıya doğru sıra numarasıyla yapılacak iş cinsleri yazılır, her işin başlanacağı ve tamamlanacağı tarihler arası bir bant veya kalın bir çizgi şeklinde çizilir (Grafik yatay olarak aylara göre taksimat yapılır, başlangıç ve bitim günleri bu taksimat üzerinde işaretlenir). “Tablo” Bazı işlerde aralıklı olarak devam edilecekse, çizelgede bu durum belirtilmelidir. Örneğin: elektrik işi, beton döşemeler dökülürken başlar ve karkas tamamlanınca durur; duvarlar tamamlandıktan sonra tekrar başlar ve sıva başlarken tekrar durur; sıvalardan sonra tekrar başlar. Bu duruma göre iş programında elektrik çalışmalarını gösteren bant kesikli olarak tanzim edilecektir. İş programının gerçeğe uygun olarak düzenlenmesi çok önemlidir. Her işe ne zaman başlanıp ne zaman bitireceğini çok iyi hesaplamak lazımdır. Zira gerek İdare gerekse müteahhit iş süresince hem finansman durumunu hem de bu işlerin bitimi ile ilgili diğer konuları hep bu programa göre ayarlarlar. Programdaki aksamalar genelde zararlara sebep olabilir. Bu çizelgeler şekil bakımından çok çeşitli olabileceği gibi bazen, sarfiyat durumunu veya daha başka tamamlayıcı bilgileri de içine alacak şekilde tanzim edilebilirler. 
Şekil 6.?. Örnek Bir Gannt Şeması 
Şekil 6.?. Örnek bir şebeke diyagramı. 6.3. Proje Etüdü Şantiye şefi, yalnız ise kendisi, yardımcıları varsa (Kısım Mühendisleri) onlarla birlikte, bütün proje, detay ve şartnameleri iyice inceler. Tesisat ve statik projelerinin, mimari projelerle intibak edip etmediğini araştırıp, aykırı veya tatbiki imkansız olanlarının tadili veya düzeltilmesi yoluna gidilir. Tatbikatı hatalı veya tehlikeli görülen bir projeyi İdareye bildirerek değiştirilmesi talep eder. Müteahhit tarafından yapılıp İdare tarafından onaylanmış olan bir projenin tatbiki sonunda, hatalı veya tehlikeli bir durum meydana geldiği takdirde, bu iş Kontrollüğün emriyle yapılmış olsa dahi müteahhit sorumluluktan kurtulamaz. Ancak, projenin hatalı olduğu izah edildiği halde, İdarece o hali ile tatbik edilmesi yazılı olarak istenirse bu takdirde yüklenici sorumluluktan kurtulur. Gerek bu sebeple, gerekse devamlı olarak yapma, sökme hem iş kalitesini bozar, hem zarara sebep olur, hem de iş normal zamanında yapılıp yetiştirilemez. Bu bakımlardan projenin tatbikata başlamadan çok iyi incelenmesi gerekir. 6.4. Plankote Bütün formalite tamamlandıktan sonra bir yandan malzeme ihzaratı yapılırken bir taraftan da yapının inşaatına başlanır. İlk iş olarak arsanın plankotesi çıkarılır. İş sonuna kadar muhafaza edilip, daima nivelmanlarda esas olacak röperler tespit edilir. Gerek aplikasyonunda kullanılacak istikamet röperleri, gerekse kot röperleri, betondan yapılır, ortasına bir demir çubuk çakılır, bu çubuğun üstü aletle okunarak, kaç kotu olduğu yaş iken betona yazılır. Bu röperlerin kazı sırasında çıkıp kaybolmaması için kazı sahası dışında olması lazımdır. bu röperlere göre, nivo veya takeometre ile arsanın gerekli noktaları okunmak suretiyle kotlandırılır. Tesviye münhanili( eş yükselti çizgili) topoğrafik haritası ve plankotesi çıkarılır. Gerek kazı ve dolgu hesapları gerekse yapının kotu bu planlara göre ayarlanır. 6.5. Aplikasyon Hazırlıkları Şantiye kurulması tamamlandıktan sonra yapının zemine uygulanmasına (aplikasyona) geçilir. Amaç, yapı için hazırlanan projenin şehir imar planına göre arsa üzerine aplike edilmesidir. Bunun için yapının köşeleri arsa üzerine kazıklarla tespit edilir. Yapı arsasında “röper noktası” diye adlandırılan bir noktadan yararlanılır. 6.5.1. Röper Noktası ve Röperleme Arazi parçası ile ilgili projeleri zemine tatbik edebilmek için bu noktadan devamlı şekilde arazide kalması gerekir. Bu nedenle, noktalar önemlerine göre; ağaç kazık, demir boru, demir çivi ve beton blok gibi araçlarla tespit edilirler. Demir boru ve çiviler şehir içinde, ağaç kazık ve beton bloklar ise şehir dışındaki noktaların işaretlenmesinde kullanılırlar. Noktaların merkezlerini belirtmek üzere, ağaç kazıklarla beton blokların merkezlerine birer madeni çivi yerleştirilir. Önemli noktaları zeminde emniyetle tespit edebilmek için bu işaretlerin altına bir de zemin altı işaretleri (sigorta) konur. Buna rağmen işaretler zamanla kaybolur veya tahrip edilirse; bu noktaların yerlerini tekrar bulabilmek için bu noktalar civarda bulunan sabit noktalara ölçülerle bağlanırlar. Röper noktasına göre yapının köşeleri, cepheleri, temel derinliği, subasman, kat yüksekliği, çatı yüksekliği kotları alınır. Arazi üzerine aplike edilecek planın köşe noktaları ve doğrultuları nivo, teodolit, aynalı gönye, prizmalı gönye, jalon gibi topografya aletleriyle tespit edilir. 6.5.2. İp İskelesi Yapının köşeleri belirlendikten sonra temel uygulaması (aplikasyonu) için, ip iskelesi yapımına geçilir. İp iskelesi telaro adı verilen tahta ve kazıklarla yapı tabanının köşe kazıklarından 1–1,5m dışına çepeçevre ahşap çerçeve çevrilir. Bunun için 1–1,5m uzunluğunda 5×5cm boyutunda kazıklardan ve 2-4m boyunda 4×8 – 4×10’luk latalardan yararlanılır. Önce subasman seviyesinden 30-40cm kadar yukarıda kazık başları kalmak üzere kazıklar çakılır ve kazık başlıkları seviyesinde kazıkları dıştan saracak şekilde latalar çakılır. Lataların düzgün çakılabilmesi için yatay ve köşelerin dik açı teşkil etmesine dikkat edilmelidir. Yatay lataların üzerine temel kazı genişliği, temel duvarı, taş duvar genişlikleri uygulama projesindeki ölçülere göre karşılıklı olarak işaretlenip ip çekilir. Köşelerde iplerin birbirini dik olarak kesip kesmediği ve birbirini kesen ip boylarının plandaki uzunluklarına uyup uymadığı şerit metrelerle ölçülerek kontrol edilir. Latalar üzerinde ip yerlerinin tespiti için çivi çakmak, testere ile 5mm kadar kesilerek veya latalar üzerine çentikler açmak suretiyle yapılır. Bunların en iyisi çentik açmaktır. Çünkü çentik üzerinden ip çekmek çok kolay olur. Karşılıklı lataların üzerindeki çentiklerin üzerinden ip geçirilip uçlarına ağırlıklar bağlamak suretiyle iplerin gergin olması sağlanır. İplerin kesiştiği noktalardan şakül sarkıtılmak suretiyle yapımın köşeleri tespit edilmiş olur. Buna göre de temel ve bodrum kazıları ile temel sömel betonu, taş duvar, hatıl gibi yapı aksamları ustalar tarafından yapılır. 
 
  
7. KAYNAKLAR Ali PANCARCI ve M. Emin ÖCAL, “Yapı İşletmesi ve Mal oluş Hesapları”, Birsen yayınevi, 2004. Prof. Kerim SUNGUROĞLU, “Yapı İşletmesi, Şantiye Tekniği, Maliyet Hesapları”, Bilim Yayınları, No:37, 1. Baskı, 1996. Prof. Dr. Doğan SORGUÇ, “Yapı İşletmesi Ders Notu-I ve II”, İ.T.Ü. İnşaat Fakültesi Matbaası, 1989. RIEHM-GRIMM, “Şantiye Tekniği”, Çağlayan Kitapevi, 1989. Şakir Uğur GÖZÜ, “İnşaat Metraj ve Keşif İşlemi”, Vega Basım Yayım, 9. Baskı, 2006. TEŞEKKÜR Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği “Yapı Planlama ve Organizasyonu” dersine çok önemli katkı sağlayan bu ders notlarını hazırlayan Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Muhammet KARATON’ a teşekkürü bir borç bilirim. Yrd. Doç. Dr. Kazım TÜRK HR. Ü. Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Yapı A.B.D. Öğretim Üyesi Yüklə 1,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
