Tevhid Akidesi 4 İmanın Rükünleri 4

Tevhid Akidesi

"Akide" kelimesinin Sözlük ve Şer'î Manası (el-Mu'cemul Vasit 1/28, 2/620, 2/1027 Şerhu Cevherefi-

TevhidS: 10-11)

Sözlük Anlamı: Herhangi bir şeye kesin olarak inan­mak ve tasdik etmek. Veya; inanana göre şüphe kabul et­meyecek kadar kesin hüküm.

Şer'î Anlamı: Allah'ın birliği, kemâl sıfatlara sahip olup eksikliklerden münezzeh olması, vahyin inmesi ve Peygamberlerin gönderilmesi gibi İslâm açısından inanıl­ması zaruri olan konular.

"Tevhid" Kelimesinin Sözlük Anlamı: Bir şeyin tek olduğunu ifade etmektir.

Şer'î Anlamı: Tek olduğuna inanarak, zatı, sıfatları ve işleri açısından da o tekliği tasdik etmek, ibadeti ve kul­luğu yalnızca ona yapmak.

Tevhid akidesinden bahseden ilim; Tevhid ilmi (İl-müt-Tevhid) dir. Bu ilim kesin delillere dayandırılmıştır.

En önemli konusunu da vahdaniyet konusu oluşturduğun­dan dolayı bu adı almıştır. ²
Tevhid İlmi Üç Konu Üzerinde Durur:
1- Allah Tealâ'nın birliği ve inanılması gereken konular ve ilgili meseleler.

2- Nübüvvet: Vahiy, nübüvvet, risalet gibi inanılması lazım olan konular.

3- Sem'iyyat: Hükümleri yalnızca nakli delillere dayanan gaybı Aleminden bilinmesi-inanılması gere­ken konular. Kıyamet, melekler gibi.

Tevhid İlminin Faydası: Kesin delillerle Allah'a inanmak ve ebedi mutluluğa kavuşmak.

Değeri: Tevhid ilmi ilimlerin en değerlisidir. Çünkü o Allah'ın zatıyla, peygamberleriyle ilgilidir.

Nisbeti: İlimlerin aslı, anası durumundadır. Diğer ilimler ise onun kollarıdır. ³

İmanın Rükünleri

İmanın rükünleri altıdır: Allah'a, meleklerine, ki­taplarına, peygamberlerine, ahiret gününe ve haynyla şer-riyle kadere inanmaktır.

Bu konuda bir çok şer'î deliller vardır:

a) Kur'an'ı Kerim'den Deliller: "Gönderilen pey­gamber Rabbi tarafından gönderilene iman etti, mü­minler de iman ettiler. Onlardan her biri, Allah'a O'-nun meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine iman ettiler. (Biz de onun için Allah'ın peygamberlerinden hiçbirini ayırmayız (hepsine inanırız). Onlar: "İşittik, itaat ettik. Ey Rabbimiz mağfiretini niyaz ederiz. Dö­nüş yalnızca sanadır." dediler.". (Bakara: 285)

"Gerçek iyilik; yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz değildir. Asıl iyilik o kimsenin iyiliğidir ki; Allah'a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara, peygam­berlere inanır. Allah rızası için yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara dilencilere ve boyunduruk altında bulunan köle ve esirlere sevdiği maldan harcar, namaz kılar, zekât verir. Andlaşma yaptığı zaman söz­lerini yerine getirirler. Sıkıntı, hastalık ve savaş zaman­larında sabreder. İşte doğru olanlar bu vasıfları taşı­yanlardır. Müttakiler ancak onlardır.". (Bakara: 177)

"Ey İman Edenler! Allah'a peygamberine, indirdi­ği kitab'a ve daha önce indirdiği kitab'a iman (da se­bat) ediniz. Kim Allah'ı, meleklerini, kitaplarını, pey­gamberlerini ve kıyamet gününü inkar ederse tam ma­nasıyla sapıtmıştm". (Nisa: 136)

b) Sünnetten Deliller: "Ömer b. Hattab (r.a.)'dan şöyle rivayet edildi: "Bir gün Rasülullah (a.s.)'ın yanında otururken aniden yanımıza, elbisesi bembeyaz, saçı simsi­yah bir zat çıka geldi. Üzerinde hiçbir yolculuk eseri bu­lunmuyor; bizden de hiç kimse kendisini tanımıyordu. Doğru peygamberin yanma oturdu; ve dizlerini onun diz­lerine dayadı. Ellerini de uylukları üzerine koydu. Ve: "Ya Muhammed! Bana İslâm'ın ne olduğunu haber ver" dedi. Rasülullah (s.a.v.): İslâm: Allah'dan başka ilah ol­madığına, Muhammed (a.s.v)'in de Allah'ın Rasûlü ol­duğuna şehadet etmen, namazı dosdoğru kılman, zeka­tı vermen, Ramazan orucunu tutman ve yol (külfetleri) cihetine gücün yeterse beyti hacc etmendir." buyurdu. O zat:

"Doğru söyledin"dedi. Babam dedi ki: Biz buna hayret ettik. Hem soru soruyor hem de tasdik ediyordu? "Bana imandan haber ver" dedi. Rasûlüllah (a.s.): "Al­lah'a, Allah'ın meleklerine,kitaplarına, peygamberleri­ne ve ahiret gününe inanman, bir de hayrıyla şerriyle kadere inanmandır." buyurdular. O zat yine; "Doğru söyledin." dedi. Bu sefer: "Bana ihsandan haber ver" dedi. Rasûlüllah (a.s.); "Allah'a O'nu görüyormuş gibi ibadet etmendir. Çünkü her nekadar sen onu görmü­yorsan da o seni muhakkak görür," buyurdu. O zat:

"Bana kıyametten haber ver." dedi. Rasûlüllah (a.s.) "Bu konuda, sorulan sorandan daha bilgili değil­dir." buyurdu. "O halde bana bari onun alâmetlerinden haber ver." dedi. Peygamberimiz (s.a.v.): "Cariyenin kendi sahibesini doğurması ve yalın ayak çıplak, yok­sul koyun çobanlarının bina yapmakta birbirleriyle ya­rış ettiklerini görmendir." buyurdular.

Bundan sonra o zat gitti. Ben hayli bir müdalet (bek­ledim) durdum. Nihayet Rasûlüllah (a.s.): "Ya Ömer o so­ru soran zatın kim olduğunu biliyor musun? buyurdu­lar. Allah ve Rasûlü daha iyi bilir." dedim. "Gerçekten o Cibril'dir. Size dininizi öğretmeye gelmiş." buyurdu­lar.

Mezkur Hadis, İslâm'ın şu hadiste belirtilen beş rük­nünü de içine almıştır: "İslâm beş (temel) üzerine kurul­muştur: Allah'dan başka ilah olmadığına ve Muham-med (a.s.)'in onun Rasûlü olduğuna şehadet etmek, na­maz kılmak, zekat vermek, ramazan orucunu tutmak, yol bakımından imkânı olanlar için hacca gitmek.".

İşte bir müminin imanın rükünlerinin hepsine birden inanması gerekir. Bunlardan birini inkar eden kafir olur.

İslâm'ın ve imanın rükünlerini zikrettikten sonra, di­nin emareleri (alâmetleri) konusunda kayda değer bir beyt vardır.

Dinin alâmetleri (dörttür): Samimi niyet, sözünde durmak, yasağı terketmek (yapmamak) ve sağlam inançlı olmak. ⁴

Allah'a İman

Allah'a İmânın Manası: Kesin olarak; Allah'ın var­lığına, tek olup, ortağı olmadığına, her şeyin yaratıcısı ol­duğuna, bütün kemâl sıfatlarına sahip olduğuna ve bütün noksan sıfatlardan münezzeh olduğuna ve tek ibadet olu­nanın O olduğuna inanmaktır. ⁵

Konuyla İlgili Âyetler:
"De ki: O Allah birdir. Allah sameddir. O doğur­mamış ve doğrulmamıştır. Hiçbirşey O'na eş denk de­ğildir.". (İhlâs: 1-4)

"Allah, kendinden başka hiçbir ilâh bulunmayan Allah'dır. O, hayy ve kayyumdur. Kendisini ne uyku yakalar ne de uyuklama. Göklerde ve yerde bulunanla­rın hepsi O'nundur. İzni olmadan katında kimse şefaat edemez. O, kullarının yapmakta olduklarını ve önce­den yaptıklarını bilir. O'nun dilemişi hariç insanlar O'nun ilminden hiçbir şeyi tam olarak bilemezler. O'­nun kürsüsü gökleri ve yeri içine alır, onları koruyup gözetmek kendisine ağır gelmez. O yücedir, büyük­tür.". (Bakara: 255)

"O, ilktir, sondur, zahirdir, batındır. O her şeyi bi­lendir." (Fussilet: 54)

"Onun zatında başka her şey helak olacaktır. Hü­küm O'nundur. Ve siz ancak ona döndürüleceksiniz.". (Kasas: 88)

"O her şeyin yaratıcısıdır.". (Enam: 102, Rad: 16, Zümer: 62)

"Bilesinizki yaratmak da emretmek de O'na mah­sustur." (A'raf: 54)

"Onun benzeri hiçbir şey yoktur." (Şura: 11)

"Onun işi bir şeyi yaratmak istediği zaman sadece (ol) demektir. Ve o şey derhal oluverir. Ve siz elbette sa­dece ona döndürüleceksiniz." (Yasin: 82-83)

"Kullarım sana beni sorduğu vakit de ki: Ben her halde yakınım. Dua edenin duasını bana dua ettiği an­da işitir, ona karşılık veririm. O halde kullarım da be­nim davetime uysunlar ve bana inansınlar, umulur ki doğru yolu bulurlar.". (Bakara: 186)

"Göklerde ve yerde bulunanlar ister istemez secde ederler." (Rad: 15)

Ey İnsanlar! Sizi ve sizden öncekini yaratan Rab-binize ibadet ediniz, umulur ki böylce korunmuş olur­sunuz. O Rab ki yeri sizin için bir zemin, göğü de tavan yaptı. Gökten size bir su indirdi. O su sebebiyle türlü meyvelerden size bir rızık çıkardı. Bunları bilerek sa­kın Allah'a ortaklar koşmayın." (Bakara: 21-22)

"İşte bu ayetler İslâm'da tevhid inancının genel pren­siplerine değiniyor. Bu inançlarda Allah'ın irade edip kullanna emrettiği katıksız tevhid inancıdır. Ayetler iki varlı­ğa işaret ediyor: Birinci varlık her şeyi yaratan, evveli ahi­ri olmayan her şeyi bilen benzeri olmayan Allah Tealâ'nın varlığıdır. Diğer varlık ise; Allah'ın yarattığı ve yine Al­lah'a dönecek olan yaratıkların varlığıdır.

Bu düşüncenin insanın iç âlemine yerleşmesi, şahsi­yetinin oluşmasında rol oynayan ve yaşamını biçimlendi­ren bir çok neticeler doğuracaktır.". (lel-Felsefetül-Kur'aniyye, 101.) ⁶