Ulusal fiKRİ MÜLKİyet
TELİF HAKLARI VE TELİF HAKKI ENDÜSTRİLERİ
Yüklə 0,94 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Telif Hakları Genel Müdürlüğünün görevleri
- Telif Hakları Genel Müdürlüğünün insan kaynakları
- Ulusal kültürel politika 9. Kalkınma Planında “Kültürün Korunması ve Geliştirilmesi ve Toplumsal Diyaloğun Güçlendirilmesi”
- Telif hakkı ve ilgili endüstrilerin ekonomik etkisi
- Yaratıcı endüstrinin teşvik edilmesi
- FAALİYET GÖSTERDİKLERİ ALANLARA GÖRE MESLEK BİRLİKLERİ A) Eser Sahipleri Bakımından
- 2. Musiki Eserleri Sahipleri Alanı Kuruluş Tarihi
- 3. Güzel Sanat Eserleri Sahipleri Alanı Kuruluş Tarihi
- 4. Sinema Eserleri Sahipleri Alanı Kuruluş Tarihi
- 5. İşleme ve Derleme Eser Sahipleri Alanı: Kuruluş Tarihi
- B) Bağlantılı Hak Sahipleri Bakımından 1. İcracı Sanatçılar Alanı
- 2. Fonogram Yapımcıları Alanı Kuruluş Tarihi
- 3.Radyo- Televizyon Kuruluşları Alanı Kuruluş Tarihi
- 4. Filmlerin İlk Tespitini Gerçekleştiren Yapımcılar Alanı Kuruluş Tarihi
- C) Yayıncılar Alanı Kuruluş Tarihi
- Geleneksel bilgi ve folklor
- Fikri mülkiyet ve bilişim teknolojisi (ICT)
TELİF HAKLARI VE TELİF HAKKI ENDÜSTRİLERİ
Türkiye’de fikri haklar alanında iş ve işlemleri yürütmekle görevli birim Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’dür (THGM). Söz konusu Genel Müdürlük 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun uyarınca Bakanlık Ana Hizmet Birimi olarak teşkilatlanmıştır. THGM, merkezi teşkilat içerisinde Kültür ve Turizm Bakanlığı kamu tüzel kişiliği içerisinde örgütlenmiş olup, Kültür ve Turizm Bakanı’na karşı sorumludur. THGM, performansı, Genel Müdürlük bünyesinde kurulan İç Kontrol Sistemi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı denetimindedir. Sonuçları ise Kültür ve Turizm Bakanlığı idare faaliyet raporu ile yayınlanıp kamuoyuna duyurulmaktadır. THGM, Merkezi Yönetim Bütçe kanunu içinde Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsis edilen bütçe ile finanse edilmektedir.
THGM’nün görevleri 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’da sayılmış olup aşağıdaki gibidir: a) 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Bakanlığa verilen görevleri yürütmek, b) Telif hakları alanının kamu yararına, ekonomik ve sosyal gelişmelere uygun olarak düzenlenmesi, korunması, geliştirilmesi ile fikir ve sanat eserlerinin desteklenmesi amacıyla stratejileri belirlemek, uygulamak ve takip etmek, c) Bakanlığın, telif haklarının korunması ve geliştirilmesine yönelik uluslararası kuruluşlarla işbirliği kapsamındaki faaliyetlerini yürütmek, d) Telif hakları ihlâllerinin önlenmesi amacıyla gerekli tedbirleri almak, bu konuda ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümüne yönelik çalışmaları ilgili taraflarla birlikte yürütmek, e) Telif hakları alanında mevzuat hazırlık çalışmalarını yürütmek; uygulanacak idarî ve hukukî tedbirlere ilişkin esasları belirlemek, f) Telif haklarının korunmasına ilişkin çalışmalar kapsamında teknolojik gelişmelere uygun alt yapıyı ilgili birimlerle işbirliği yaparak hazırlamak ve işletilmesini sağlamak, g) Kamu kurum ve kuruluşları, mahallî idareler, meslek birlikleri ve sivil toplum kuruluşlarıyla gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, h) İhtiyaç halinde, hizmet alımı yoluyla fikir ve sanat eserlerine ilişkin projeler ve işler yaptırmak, ı) Telif hakları alanında ulusal veya uluslararası, bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal amaçlı etkinlikleri düzenlemek veya desteklemek, j) Bakanlık makamınca verilecek benzeri görevleri yapmak. Sınaî mülkiyet haklarından farklı olarak fikir ve sanat eserleri üzerindeki fikri mülkiyete dair hakların doğumu tescil şartına bağlı olmayıp fikir ve sanat eserleri üzerindeki telif hakları, bu eserlerin meydana getirildiği anda kendiliğinden doğar. Bununla birlikte FSEK’in 13 üncü maddesine dayanarak hak ihdas etme amacı taşımaksızın hak sahipliğinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması ve mali haklara ilişkin yararlanma yetkilerinin takip edilmesi amaçlarıyla “kayıt ve tescil işlemi“ yürütülmektedir. Bu çerçevede sinema ve müzik eserini içeren yapımların ticari dolaşıma sunulabilmesi bakımından kayıt ve tescil işlemleri İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğünce gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra tüm eser grupları için ise beyan esas alınmak kaydıyla THGM’ce isteğe bağlı olarak kayıt ve tescil işlemi gerçekleştirilmektedir. Ayrıca fikir ve sanat eserlerinin izinsiz çoğaltılmalarının ve taklit edilmelerinin önlenmesi amacıyla; fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmış nüshaları ile süreli olmayan yayınların üzerine yapıştırılan, sökülmesi halinde parçalanan ve yapıştırıldığı malzemenin özelliğini kaybettiren nitelikte güvenlik şeridi içeren holografik özellikli bir güvenlik etiketini veya dijital olarak üretilen güvenlik etiketi olarak tanımlanan bandrol uygulaması hayata geçirilmiştir. Sinema ve müzik eserleri ile süreli olmayan yayınlar için bandrol uygulaması zorunludur. Fikrî mülkiyet haklarının korunması ve etkin bir şekilde takibinin sağlanması amacıyla sadece süreli yayınlar basan yerler hariç olmak üzere, fikir ve sanat eserlerinin tespit edilmesi ve çoğaltılmasına ilişkin materyalleri üreten veya ithal eden veya bu materyallerin dolum, çoğaltım ve satışını yapan veya herhangi bir şekilde yayan ve umuma arz eden Yönetmelikle belirtilen yerlerin, Bakanlıktan yürüttükleri faaliyeti gösterir bir sertifika almaları zorunludur. Sertifikalandırma işlemleri il kültür ve turizm müdürlüklerince yapılır. THGM’nin yürürlükteki mevzuat itibariyle herhangi bir adli yetkisi bulunmamaktadır.
Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nde personel istihdamı ihtiyaçlar doğrultusunda Bakanlık istihdam planı ve prosedürüne uygun olarak gerçekleştirilmektedir. Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün 2012 yılı Aralık ayı itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi 76 dolu, 19 boş kadrosu bulunmaktadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 4/B maddesine tabi sözleşmeli 1 dolu ve İş Kanununa tabi 9 Geçici İşçi personeli bulunmaktadır. Telif Hakları Genel Müdürlüğü uzmanlaşma politikasına uygun şekilde personel temin etmek amacıyla uzman kariyer meslek memurlarını bünyesinde barındırmayı istihdam planının bir parçası haline getirmiştir. Telif Hakları Genel Müdürlüğünde, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olarak 1 Genel Müdür, 1 Genel Müdür Yardımcısı, 5 Daire Başkanı, 10 Şube Müdürü, 9 Kültür ve Turizm Uzmanı, 28 Kültür ve Turizm Uzman Yardımcısı, 1 Uzman, 1 Araştırmacı, 1 Mütercim, 6 Şef, 10 Memur,1 Programcı, 5 Bilgisayar İşletmeni, 2 Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni, 1 İstatistikçi, 1 Tekniker, 2 Teknisyen, 1 Teknisyen Yardımcısı, 2 Dağıtıcı görev yapmaktadır. Ayrıca Genel Müdürlüğün bağlı kuruluşu olan İstanbul Telif Hakları ve Sinema Müdürlüğü’nde 1 Müdür, 1 Araştırmacı, 1 Şef, 3 Memur, 1 Ambar Memuru 2 Teknisyen, 1 Hizmetli ve 11 Geçici işçi bulunmaktadır. Mevcut personel sayısı gerekli iş ve işlemlerin yürütülmesi bakımından önümüzdeki süreçte yeni personel istihdam edilmek suretiyle yeterli seviyeye ulaştırılacaktır. Genel Müdürlükte görev yapan personel genel olarak hukuk ve iktisadi-idari bilimler fakültelerinden mezun olup, telif hakları alanındaki bilgi ve uzmanlık seviyeleri kurum içi ve kurum dışı eğitimler ile artırılmaktadır. Uygun vasıflı personel istihdamında herhangi bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Personelin Fikri Mülkiyet konusundaki bilgilerini arttırmak için gerek yurtiçi, gerek yurtdışı eğitimlere (WIPO Academy ve uluslararası kurum ve kuruluşlarca düzenlenen eğitim programları) katılımına destek verilmektedir. Bu bağlamda Ankara Üniversitesi bünyesinde bulunan Fikri ve Sınai Haklar Araştırma ve Uygulama Merkezi (FİSAUM) programları çerçevesinde kültür ve turizm uzman yardımcılarının Fikri Mülkiyet alanındaki bilgilerini arttırmak amacıyla sertifika programlarına katılımı sağlanmaktadır. Ayrıca uzman ve uzman yardımcılarının Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma Merkezi (ATAUM) bünyesinde eğitim programlarına katılımı sağlanmaktadır. Bununla birlikte Telif Hakları Genel Müdürlüğü kendi bünyesinde uzman kadro tarafından telif hakları ile ilgili derin araştırma gerektiren konularda yarı akademik şekilde hazırlanan konferanslar dizisi, hali hazırda kurum personeline sunulmakta olup bu gibi etkinliklerin sonraki süreçte dış katılımcılara da açık şekilde gerçekleştirmesi düşünülmektedir.
9. Kalkınma Planında “Kültürün Korunması ve Geliştirilmesi ve Toplumsal Diyaloğun Güçlendirilmesi” başlığı altında kültürel sektöre ilişkin aşağıdaki öncelikler yer almaktadır.
Bu politikaların uygulanmasından başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere Vakıflar Genel Müdürlüğü ve çeşitli kamu kurumları sorumludur. Son dönemde ülke ekonomileri için destekleyici bir unsur olarak görülen yaratıcı/kültür endüstrilerinin öneminin artmaya başlamasıyla etkin bir telif hakları koruma sisteminin bu endüstrilerin gelişmesinde oynayacağı rolün önemi de kavranmaya başlamıştır. Dünya çapında on yıl öncesine kadar, yaratıcılık gerektiren sektörlerin istihdam yaratmaya ve ekonomiye yaptıkları katkılar çok kısıtlı bir mecrada değerlendirilirken bugün, yaratıcılığın, yenilenme ve sosyal katılım üzerindeki etkisi geniş bir çevre tarafından bilinmektedir. Avrupa Birliği de bugün yaratıcı sektörleri, ekonomik büyümeyi hızlandırıcı öncelikli bir unsur olarak kabul etmiş durumda ve bu konunun teşvik edilmesi hususunda ciddi adımlar atmaktadır. Birleşmiş Milletler, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) ve OECD, UNCTAD gibi uluslararası kuruluşlar da yaratıcı endüstrilerin ve bu yolla ticaret ve kalkınma için yaratıcı ekonomilerin güçlendirilmesi yöntemiyle gelişmekte olan ülkeleri desteklemek üzere uluslararası politikalar oluşturmaktadır. Bu doğrultuda 9. Kalkınma Planında aşağıdaki hedeflerin çizildiği görülmektedir:
Çağın gereklerine ve teknolojik gelişmelere uygun olarak bireylerin daha fazla kültürel ürünlere ulaşabilmesini sağlamak ve bu kültür ürünlerinin üretilmesinde etkin olan yaratıcılığın takdir edildiği, eser sahibinin ekonomik olarak fikri çabasının karşılığını alabildiği bir kültürel sektör oluşturmak ülkemizin öncelikleri arasında bulunmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı 2010-2014 Stratejik Planında bu konuya ilişkin çeşitli hedefler belirlenmiştir.
Bu hedeflerin gerçekleştirilmesinde Bakanlığımız ilgili birimleri sorumlu olup, etkin bir telif hakları sisteminin oluşturulması, yaratıcı/kültürel sektörlerin geliştirilmesi, telif haklarının öneminin kamuoyuna anlatılması ve bu konuda farkındalığın artırılması, Telif Hakları Genel Müdürlüğünün sorumluluğunda olan faaliyetlerdir. Kültürel/Yaratıcı endüstriler kapsamında genel olarak: reklamcılık, mimarlık, bilgisayar ve video oyunları, el sanatları, tasarım, moda tasarımı, sinema ve video, müzik, performans sanatları, yayıncılık, yazılım gibi sektörler sayılmaktadır. Bu iş alanlarının temelinde fikri mülkiyet hakkı ile korunması gereken yaratıcılık gerektiren eserler yer almaktadır. Etkin bir fikri mülkiyet koruma sistemi ile ortaya çıkan her eserin yaratıcısı veya hak sahiplerinin ekonomik olarak geri dönüşüm sağlaması ve temelinde yaratıcılık gerektiren bu eser gruplarının daha çok üretilmesi sonucu doğmaktadır. Bu çerçevede ülkemizin kültürel sektörlerinin mevcut durumu göz önünde bulundurulduğunda telif haklarının, kültürel sektörlerin gelişimini engellemediği bilakis katkı sağladığı; etkin olmayan bir telif hakkı korumasının kültürel sektörlerin gelişimini olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir.
Telif Hakları Genel Müdürlüğünce bu alanda çeşitli araştırma projelerine destek verilmiş olup ayrıca aşağıda belirtilen uluslararası projelerin yürütülmesine yönelik çalışmalara başlanmıştır. Genel Müdürlükçe sürdürülen teknik çalışmalar kapsamında ülkemizde telif haklarıyla ilgili yaratıcı sektörlerin ekonomik büyüklüklerinin ve yarattığı katma değerin ölçülmesi amacıyla WIPO’nun ( Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü) üye ülkelere metodoloji ve finansman konusunda destek sağladığı bir proje ülkemize kazandırılmış olup, konuya ilişkin bir çalışma grubu oluşturulmuştur. “Yaratıcı ve/veya Kültür Endüstrilerinin Geliştirilmesi amacıyla mevcut Telif Hakları Sisteminin Güçlendirilmesi” başlıklı eşleştirme projesi için Avrupa Birliği Delegasyona gönderilen proje fişi Delegasyon tarafından olumlu bulunmuş ve 2013 programına dâhil edilmiştir.
Bugünün bilgi toplumlarında, diğer endüstri dalları için gerekli bilgiyi sağlayan yaratıcılığa dayalı endüstriler, ekonomik gelişmenin en önemli unsuru haline gelmişlerdir. Eser sahibinin hakları ve bağlantılı haklar endüstrileri, diğer endüstrilerin faaliyetlerini de önemli derecede etkilemektedir. Bir diğer boyutuyla ise yeni yatırımlar bakımından cazip hale gelen fikir ve sanat eserleri alanının gelişmiş ülkelerdeki şekliyle kültür endüstrisi haline dönüşmesi neticesinde fikir ve sanat eserleri ülke ekonomilerinde son derece önemli paya sahip olmaya başlamıştır. UNESCO’nun tanımına göre kültür endüstrileri soyut ve kültürel içeriklerin yaratım, üretim ve ticarileşmesini bir araya toplayan endüstriler olarak görülmektedir. Bu içerikler telif hakları ile korunur ve “mal ve hizmet” biçimini alabilirler. WIPO’nun tanımlamasına göre ise; doğrudan veya dolaylı olarak telifli eserlerin üretim, imalat, yayım veya dağıtımında bulunan endüstrilere odaklanır. Dolayısıyla da vurgu noktası telif haklarıdır ve telif hakları doğuran mallar ile hizmetleri tüketiciye iletmekle yükümlü olan endüstriler arasında bir ayrımda bulunur. Ülkemizde telif haklarına dayalı sektörlerde yaklaşık 15.000 eser sahibi, sanatçı, yapımcı ve yayıncıları temsil eden meslek birlikleri ile işbirliği ve koordinasyon içerisinde aşağıdaki amaçların gerçekleştirilmesine yönelik olarak Telif Hakları Genel Müdürlüğünce faaliyet ve etkinlikler düzenlenmekte; ayrıca söz konusu sektörlerin geliştirilmesi amacıyla maddi destek sağlanmaktadır:
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 44 üncü maddesinde fikri mülkiyet sisteminin güçlendirilmesi ile kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yürütülmesi öngörülmüş olup bu çerçevede eserlerin üretiminin teşvikine yönelik faaliyetler Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenmektedir. 5224 sayılı Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde sinema filmlerine ilişkin yatırım ve girişimlerin Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenmesi sağlanmaktadır. Söz konusu destekler aracılığıyla ülkemiz sinema sektörünün gelişimine önemli katkılar sağlanmıştır. 5228 sayılı Kanunla eser üretimi ile diğer kültürel ve sanatsal faaliyetlere dair yapılan bağış, yardım ve harcamalara ilişkin vergi muafiyetinin ilgili kanunlara atfen gider olarak kabul edileceği hükme bağlanmıştır. 5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu ile ülkemizdeki kültür yatırım ve girişimciliği teşvik kapsamına alınarak kültür alanı kapsamlı ve planlı bir şekilde desteklenmektedir.
Ülkemizde eser sahipleri, bağlantılı hak sahipleri ve ilim-edebiyat eseri yayımcıları; ortak çıkarlarını korumak, Kanun ile tanınmış hakların idaresi ve takibi ile alınacak tazminat ve telif ücretlerinin tahsilini ve hak sahiplerine dağıtımını sağlamak amacıyla eser sahipleri, bağlantılı hak sahipleri ve ilim-edebiyat eseri yayımcıları alanlarında birden fazla meslek birliği kurabilirler. Fikir ve Sanat Eseri Sahipleri ile Bağlantılı Hak Sahipleri Meslek Birlikleri ve Federasyonları Hakkında Tüzük m. 3 uyarınca; meslek birlikleri, Bakanlıkça hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca onaylanan tip statülere uygun biçimde düzenlenmiş tüzüklerinin eklendiği kuruluş bildirisinin Bakanlığa verilmesi ile özel hukuk tüzel kişiliği kazanmış olurlar. Meslek birlikleri Bakanlıkça verilen faaliyet izni çerçevesinde faaliyetlerini gerçekleştirirler. Meslek birlikleri idari ve mali bakımdan Kültür ve Turizm Bakanlığı denetimine tabidirler. Ülkemizde eser sahipleri bakımından; ilim ve edebiyat eseri sahipleri alanında beş meslek birliği musiki eseri sahipleri alanında iki meslek birliği, güzel sanat eseri sahipleri alanında bir meslek birliği, sinema eseri sahipleri alanında altı meslek birliği, işleme ve derleme eser sahipleri alanında bir meslek birliği faaliyet göstermektedir. Bağlantılı hak sahipleri bakımından; icracı sanatçılar alanında üç meslek birliği, fonogram yapımcıları alanında üç meslek birliği, radyo-televizyon kuruluşları alanında bir meslek birliği ve film yapımcıları alanında üç meslek birliği faaliyet göstermektedir. İlim ve edebiyat eseri yayımcıları alanında da üç meslek birliği faaliyet göstermekte olup ayrıca YAYBİR ve BASYAYBİR tarafından kurulmuş bir federasyon (YAYFED) bulunmaktadır.
Meslek birlikleri umuma açık mahaller ve radyo-televizyon kuruluşları tarafından eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanılması veya iletilmesine ilişkin tarifeleri belirleme ve bu kullanımlara ilişkin sözleşmeleri yapma görevlerinin yanı sıra korsanlıkla mücadele ve fikri mülkiyet haklarının korunması konusunda bilinçlendirme faaliyetleri de yürüterek fikri mülkiyetin etkin korunmasına destek sağlamaktadırlar.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ana hizmet birimlerinden biri olan Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nde görevli folklor araştırmacıları tarafından hem yurt içi hem yurt dışında halk kültürü araştırmaları yapılmaktadır. Bu araştırmalarda elde edilen bulgular; fotoğraf, video ve benzeri materyal ile tespit edilmekte ve bunlar yine aynı Genel Müdürlük bünyesinde faaliyet gösteren Bilgi – Belge Merkezi’nde arşivlenmektedir. Söz konusu geleneksel bilgi arşivinden yararlanmak isteyen kişiler, ilgili konuda düzenlenen yönetmelik hükümleri çerçevesinde; gerekiyorsa bir bedel karşılığı ve arşivden yararlanıldığının açıkça belirtilmesi kaydıyla bu materyallerden faydalanabilmektedir.
Bilgisayar programları, bilgisayar oyunları ve veri tabanları, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında korunmaktadır. Türkiye’de konu ile ilgili BİT (ICT) standartları ve yasal mevzuat, hem kendi içinde hem birbirleri arasında hem de yurtdışı örnekleriyle büyük oranda uyumludur. Bununla beraber, esas sorunun standartlarda ve düzenlemelerde değil, bu standart ve yasaların uygulanmasında karşılaşılan zorluklar olduğu söylenebilir. Bu kapsamda bu ürünlerin izinsiz olarak çoğaltılması, yayılması veya diğer suretlerde kullanılması halinde kullanan kişilere karşı hak sahipleri tarafından hukuk ve ceza davalarına başvurulması mümkün bulunmaktadır. Ayrıca bu tür fikri ürünlerin korumasının etkinleştirilmesinde fayda sağlamak üzere kayıt – tescil ve bandrol işlemlerinin uygulanması mümkün olup bilgisayar oyunları bakımından ise ticari dolaşıma sunulmadan önce kayıt – tescil ve bandrol işlemlerinin gerçekleştirilmesi zorunlu tutulmuştur. Böylece bandrol taşımayan bilgisayar oyunları bakımından re’sen soruşturma ve kovuşturma başlatılması mümkün kılınmıştır. Diğer taraftan yazılımcılar, bu alanda kurulmuş meslek birliklerine üye olmak suretiyle toplu hak takibi yapabilmektedirler. Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010) Eylem Planında 82 nolu eylem olarak “Sayısal Haklar Yönetimine İlişkin Yasal Düzenleme” eylemine yer verilmiştir. Eylem ile sayısal ortamda ve özellikle internet ortamında sunulan ürünlere ilişkin fikri hakların korunması, Sayısal Haklar Yönetimi sistemlerinin hizmet sunumunda birlikte işler teknolojilerin kullanımını zorlayıcı, rekabeti düzenleyici ve tüketiciyi koruyucu düzenlemelere yer verilmesi ve Sayısal Haklar Yönetimi hizmetlerinin izlenmesi veya kısıtlanmasıyla ilgili yasal düzenlemeler, bu alandaki Avrupa Birliği müktesebatı da dikkate alınarak yapılması ve bu amaçla, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda bir takım tadilatların yapılması öngörülmektedir. Böylece, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de fikir ve sanat eserlerinin korunması için daha zayıf olduğu sayısal ortamda fikir ve sanat eserlerinin korunumu yasal çerçevesinin oluşturulması hedeflenmiştir. Eylemin gerçekleştirilmesi amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda, bu alanda temayüz etmiş uzmanlar, bilim adamları ve hukukçular ile sektör temsilcilerinden oluşan bir mevzuat çalışma grubu kurulmuş ve bu grup tarafından ilk taslak oluşturulmuştur. Söz konusu taslak, sayısal ortamda sunulan ürünler ve eserlere ilişkin fikri hakları, AB müktesebatına uyumlu olarak koruma altına almaktadır. Taslak, Nisan 2010’da konuya ilişkin pratik uygulama bilgisine sahip olan hakim ve savcılar tarafından incelenmiş ve olgunlaştırılmıştır. Taslak, 2011 yılında ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşüne sunulmuş olup, taslağın gelen görüşlerin ardından Bakanlar Kuruluna tasarı olarak sunulması planlanmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarında; bilgisayar programlarının edinilmesi, kullanılması, yönetimi ve alınacak tedbirlere yönelik esasların düzenlendiği Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Lisanslı Yazılım Kullanılmasına İlişkin 2008/17 Sayılı Başbakanlık Genelgesi ile kamu kurum ve kuruluşlarında lisanssız yazılım kullanılmasının engellenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nce yazılım sektöründe faaliyet gösteren meslek birlikleri ile özellikle dijital hak ihlallerinin önlenmesi amacıyla işbirliği sağlanmakta ve bu alandaki projeler mali olarak desteklenmektedir. YASAD tarafından hazırlanan “2023 Hedefleri Yolunda Bilgi ve İletişim Teknolojileri” çalışmasında BİT sektörünün büyümesinin ve katma değerli ürün ve hizmet üretilmesinin önündeki en büyük engellerden biri olarak Fikri Mülkiyet Hakları ile ilgili ihlaller belirtilmiştir. Business Software Alliance (BSA) verilerine göre Türkiye’deki kişisel bilgisayarlara yüklenen lisanssız yazılımların oranı 2011 yılında %62 olup dünya ortalaması olan %42 seviyesinden oldukça yüksektir. 15 Temmuz 2008 tarihli Başbakanlık Genelgesi ile kamu kurum ve kuruluşlarında lisanssız yazılım kullanılmasını önlemek amacıyla, lisans hakları kamu kurum ve kuruluşuna ait olmayan tüm programların bilgisayar ve medyalardan silinmesi ve lisanslı olanların temin edilmesi hususunda gerekli tedbirlerin alınması öngörülmüştür.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||