ÜNİte 1 İŞ GÜvenliĞİ İle iLGİLİ temel kavramlar
Ayırın: Bir arada bulunması tehlikeli olan maddeleri bir arada tutmayın; örneğin klor ve amonyak. AFETE HAZIRLIK PLANI
Yüklə 0,85 Mb.
|
Ayırın: Bir arada bulunması tehlikeli olan maddeleri bir arada tutmayın; örneğin klor ve amonyak. AFETE HAZIRLIK PLANI AFETE HAZIRLIK TOPLANTISI YAPIN Afetten önce birtakım önlemler almış ve hazırlık yapmış olmanız gerekir. Afet öncesinde yapılması gerekenleri yapmadan, sonrasında neler yapabileceğinizi öğrenmek çok anlamlı ve faydalı değildir. Afete hazırlık evde, işyerinde, okulda, hastanede vb. gibi bir toplantı ile başlar. Tüm bireylerinin, afete hazırlık amacıyla,( evde ise okul çağındaki çocuklar da dahil olmak üzere) toplanmasıdır. Eğer yalnız yaşıyorsanız ister kendiniz isterseniz yakın çevrenizin katılımı ile toplantı yapabilirsiniz ki böylece herkes planın bir parçası olur. BU PANİĞİ ÖNLEMENİN İLK ŞARTIDIR. Tüm bireylerinin katılımı ile deprem sırasında ve sonrasında öncelikle yapılması gerekenlerin ele alındığı bir planlama toplantısı yapın. Afetten önce birtakım önlemler almış ve hazırlık yapmış olmanız gerekir. Afet öncesinde yapılması gerekenleri yapmadan, sonrasında neler yapabileceğinizi öğrenmek çok anlamlı ve faydalı değildir. Afete hazırlık evde, işyerinde, okulda, hastanede vb. gibi bir toplantı ile başlar. Tüm bireylerinin, afete hazırlık amacıyla,(evde ise okul çağındaki çocuklar da dahil olmak üzere) toplanmasıdır. Her altı ayda bir planınızı gözden geçirin. Aile Afete Hazırlık Planının yapılması, afet sırasında maruz kalabileceğiniz tehlikelerin giderilmesi, afet sonrasında yaşanabilecek olumsuzlukların etkilerinin azaltılarak, olabildiğince çabuk deprem öncesi ‘normal’ yaşantıya dönebilmeniz açısından oldukça önemlidir. Aile Afete Hazırlık Planında üç önemli bölüm vardır. Risk Değerlendirmesi ve Planlama Aile toplantısı, güvenli yerler, alternatif çıkış yolları, telefon kullanılmaması, bağlantı kişisi, önemli evraklar, 6 ayda bir planı gözden geçirme. Fiziksel Korunma Önlemleri Yapısal önlemler, YOTA, tehlikeli madde, bir çift iş eldiveni, bir el feneri, yangına neden olabilecek şeyler İlk Müdahale Kapasitesi Deprem çantası, tesisatların kapatılması, olay kumanda sistemi, kişisel beceriler: ilkyardım, hafif arama kurtarma, yangınla mücadele, telsiz haberleşmesi, toplum afet gönüllüsü bilgi ve becerileri AFETE HAZIRLIK PLANI GÜVENLİ YERLER BELİRLEYİN Bulunduğunuz mekanlarda tehlikeli yerleri belirleyin. Örneğin; pencere önleri, devrilebilen eşyaların yanı, ocak gibi yangına neden olabilecek eşyaların yanından uzak durun. Korunabileceğiniz daha güvenli yerleri belirleyin. Hedef Küçült; Çök, Kapan, Tutun pozisyonunu (deprem pozisyonunu) uygulayın. Örneğin; sağlam bir masanın altı, sağlam bir koltuk ya da divanın yanı başı, yatağınızın yanı. Mutfak ve banyolar genel olarak güvensiz yerlerdir. Mutfakta özellikle sabitlenmemiş mutfak dolapları, buzdolabı, fırın ve ocak ile kesici mutfak aletleri tehlike yaratabilir. Ocak,fırın, doğalgaz, tüp gaz nedeni ile yangın tehdidi de vardır. Banyoda ise sabitlenmemiş çamaşır makinesi, su ısıtıcısı, şofben, tüp gaz yangın ve yaralanma tehlikesi yaratabilir. Güvensiz yerler her evdeki tehlike durumuna göre değişir! ÇIKIŞ YOLLARINI BELİRLEYİN Olağan çıkış yollarını ve belki de ilk anda aklınıza gelmeyen pencereler ve arka kapılar gibi diğer çıkış yollarını belirleyin. Düşüp kayarak kapı, koridor gibi çıkış yollarında engel oluşturacak eşyalar varsa bunları kaldırın. Örneğin; evlerde kapı arkalarında rulo halinde duran halı, elektrik süpürgesi gibi eşyalar, koridorlardaki kitaplıklar. Çıkışa engel olabilecek durumlarda kullanmak için bina içerisinde bir levye bulundurun. AFETE HAZIRLIK PLANI BULUŞMA NOKTALARI BELİRLEYİN Bulunduğunuz mekan(ev, işyeri, okul) içinde, dışında ve mahalleniz dışında tekrar bir araya gelebileceğiniz yerler belirleyin. Çocuklarınızla, bir deprem sonrasında siz ya da sizin adınıza bir akrabanız ya da bir arkadaşınız onları almak üzere okula ulaşana kadar okuldan kesinlikle ayrılmayacakları konusunda anlaşmaya varın. Bireylerinin birbirlerini haberdar etmek amacıyla mesaj bırakabilecekleri yerleri belirleyin.
Daha sonra bu kişiye tekrar ulaşıp sizi arayan kişiler hakkında bilgi almanız da kolay olacaktır. Aile üyeleri yer, isim, adres ve telefon numaralarını daima üzerlerinde bulundurmalıdırlar. ÖNEMLİ EVRAKLARIN KOPYASINI HAZIRLAYIN Düşünün ki, bir afet sonrasında evinize uzun bir süre giremediniz. O zaman yaşamınızı devam ettirebilmek için hangi belgelere gerek duyarsınız? Deprem sırasında belgelerinizin kaybolmasını önlemek için birer kopyalarını hazırlayın. Örneğin, kimlik kartları, tapu, sigorta belgeleri, sağlık karnesi, diplomalar, pasaport, banka cüzdanı vb. Bunları bölge dışındaki bir akrabanıza gönderin veya su geçirmeyen bir torbada ayrı bir yerde saklayın. Örneğin, deprem çantası, arabanın bagajı vb. DOĞAL AFET SİGORTALARI KURUMU Zorunlu Deprem Sigortası, meskenlerde depremin neden olacağı maddi zararların tazmin edilmesini sağlamaya yönelik olarak oluşturulan yeni bir sigorta sistemidir. Doğal Afet Sigortaları Kurumu, zorunlu deprem sigortası yapmak üzere, 1999 Kocaeli Depreminden sonra, 27 Eylül 2000’de 587 sayılı Zorunlu Deprem Sigortasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuş olan kamu tüzel kişiliğini haiz ve kar amacı gütmeyen bir kurumdur. Deprem sigortası, DASK adına zorunlu deprem sigortası poliçesi pazarlamaya yetkili olan sigorta şirketlerine yaptırılabilir. Tüm yapı tarzları için verilebilecek en fazla teminat tutarı 2005 yılı için 85,000 TYL’dir. EVDE YATAĞINIZIN YANINDA, İŞYERİNİZDE MASANIZDA FENER, İŞ ELDİVENİ VE AYAKKABI BULUNDURUN Deprem sonrasında çıkış yolunuzu bulmaya çalışırken ellerinizi ve ayaklarınızı korumanız gerekebilir. Bunun için, evde yatağınızın yanında, işyerinde masanızda fener, ayakkabı/sağlam terlik ve iş eldiveni bulundurun. Bunları el altında bulunacak şekilde plastik bir torba içinde koyun ki depremi hissettiğiniz anda hemen ulaşmanı mümkün olsun. Karanlık bir odada bunlara kolaylıkla erişmek için bir kaç kez deneme yapın. BİR DEPREMDEN SONRA ASLA ATEŞ KULLANMAYIN Depremlerden sonra yangın beklenen diğer önemli bir tehlikedir. Bütün yangınların küçük başlayacağını dikkate aldığımızda, yangına karşı önlem almak ve yangına meydan vermeyerek güvenliğin sağlanması önceliğimiz olmalıdır. Bunun için; Depremden sonra gaz kaçağı olabileceğinden, kıvılcım yaratmamak için kibrit, çakmak ve elektrik düğmelerini kullanmayın. Sigaraları söndürün. TEHLİKELİ VE YANICI MADDELER Tehlikeli ve yanıcı maddelerin yol açabileceği tehlikelerin farkında olmak önemlidir. Aşağıdaki özelliklere sahip maddeler tehlikeli maddeler olarak kabul edilmelidir. Diğer maddeleri aşındıran, patlayan veya kolayca tutuşan, suyla kolayca reaksiyona giren, ısı ve basınç altında sabit ve durağan olmayan ya da insanlar, hayvanlar ve çevre için zehirli olan maddeler. Aşağıdakilerle sınırlı olmamakla beraber tehlikeli maddeler içinde şunlar da vardır.
Evinizde, işyerinizde ve okulunuzda tehlikeli ve yanıcı maddelerin yerlerini belirleyin. Tehlikeli ve Yanıcı Sıvılar için S.İ.Y.A. kuralını hatırlayın. Sınırlayın: Sınırlı miktarda bulundurun İzole edin: Kapalı saklama kaplarında tutun. Bu kapları da kapalı dolaplarda tutun Yok edin: İşinize yaramayacak maddeleri uygun şekilde yok edin Ayırın: Bir arada bulunması tehlikeli olan maddeleri bir arada tutmayın; Örneğin klor ve amonyak. Burada en önemli konu, tehlikeli maddelerin her an için potansiyel tehlike anlamına geldiğini bilmektir. Çok çeşitli türden yerlerde depolanmakta ve çok çeşitli türden araçlarla nakledildiklerinden dolayı, tehlike her an beklenmelidir. Bunun için öncelikle, taşıma sırasında veya depolamada tehlikeli maddeleri tanımak gerekir. HERHANGİBİR tehlikeli madde işareti görüldüğünde bunun DUR! DİKKAT! Anlamına geldiği bilinmelidir. Tehlikeli maddelerin FARKINA VARIN– KONTROLU ELE ALIN ! Bunun için;
TESİSATLARIN KAPATILMASINI ÖĞRENİN Tesisatı kapatmakla ilgili olarak şunları unutmayın: gaz kokusu alırsanız, duman kokusu alırsanız ya da yangın görürseniz, tesisatın ya da yakınındaki yerlerin hasara uğradığını görürseniz, tesisatı kapatmalısınız. Depremden sonra bir süre için bulunduğunuz yerden ayrılıyorsanız(ev, işyeri, okul ...vb. gibi) artçı deprem olasılığını dikkate alarak tüm tesisatları kapatmalısınız. Elektrik, gaz ve su vanalarını kapatmayı herkes öğrenmelidir.(aklı eren çocuklarda dahil) Bir deprem sonrasındaki en büyük tehlike yangındır. Gaz vanalarını en önce kapatın. Her türlü gaz sızıntısı ve diğer yanıcı maddelerin tehlike yaratmadığına emin olmadıkça kibrit, çakmak kullanmayın. Elektrik düğmelerine dokunmayın. Tüm elektrikli aletlerin fişlerini prizden çekin. Eğer su borularında hasar varsa, su vanalarının da kapatılması gerekebilir. SU VE YİYECEK DEPOLAYIN Su yaşamsal bir gereksinimdir. Her kişi için günde dört litre su depolayın (en az üç gün için). Yiyecek depolarken uzun süre dayanacak ve yüksek kalorili yiyecekleri seçin. 6 ayda bir depoladığınız su ve yiyeceği yenileyin. İLK YARDIM SETİ BULUNDURUN İçindeki malzemeleri günlük ilk yardım ihtiyaçlarınız için de kullanabilirsiniz. Ancak malzemeler kullanıldıkça ya da tarihleri geçtikçe yenilenmelidir. İlk Yardım Seti Eviniz ve arabanız için birer ilk yardım seti hazırlayın. İlk yardım setlerinde en az aşağıdaki malzemeler bulunmalıdır:
KİŞİSEL DEPREM ÇANTASI Aile üyelerinin gerek duyacağı temel malzemeleri hazırlamanız çok önemlidir. Binayı tahliye etmeniz gerekmese de, kendinizi tekrar güvende hissedene kadar dışarıda kalmayı tercih edebilirsiniz. Bu yüzden söz konusu malzemelerin yanınızda olması çok önemlidir. Ayrıca benzer malzemelerin içinde bulunduğu daha büyük bir çantayı da, evinizde olmamanız durumunda, arabanız ve işyerinde bulundurmanız faydalı olacaktır.
Her altı ayda bir deprem çantanızdaki pilleri, reçeteli ilaçları, su ve yiyeceği değiştirin. Bu işlemi yaz-kış saati uygulamasında, saatlerin yeniden düzenlendiği hafta sonu yapabilirsiniz. DEPREM TATBİKATLARI ÇÖK, KAPAN ve TUTUN Deprem sırasında yapılması gerekenleri refleks haline getirene kadar deprem tatbikatlarının yapılması gereklidir. Güvenli bir yere diz üstü ÇÖK,(amacın HEDEF KÜÇÜLTMEK olduğunu ve herhangi bir şekilde yere doğru alçalmanın ayakta kalmaktan daha iyi olabileceğini açıklayın) başını ve enseni koruyacak şekilde KAPAN, tutunabiliyorsan sabit bir yere TUTUN. Birçok insan düştüğü için yaralanır. Ağırlık merkezi aşağıda bir eşyanın yanında (yatak, koltuk, vb ...), ya da masa altında olmak sizi düşen objelerden koruyabilir. Derin derin nefes alarak sakinleş. SARSINTI GEÇİNCEYE KADAR OLDUĞUN YERDE KAL! Bu tatbikatları uygulayabilmenin bir yolu çocuklarınıza deprem tatbikatı oyunu oynamaları için izin vermenizdir. Ayda bir kere gündüz veya gece, herkes yattıktan sonra, yemek sırasında, sabah ilk olarak “ DEPREM’” diye bağırmalarına izin verin. Ailedeki herkes bu durumda yaptıkları işi bırakıp “Çök, Kapan, Tutun” pozisyonunu alsın. Bir-kaç saniye geçtikten sonra herkes kalksın ve bir-kaç dakika içinde bir başka aile üyesi “Artçı” diye bağırsın. Alıştırma bittikten sonra herkes neyi, nasıl yaptığını değerlendirsin.
Deprem olduğunda, altımızdaki katı toprak bir kaç dakika için bir gemi gibi sallanıp, çırpınır. Sallanma hafif başlayabilir ancak daha sonra sert bir vuruşla yerinizden savrulabilirisiniz; sanki binanıza bir kamyon çarpmış gibi olur. Daha sonra kayma ve sallanma hissedersiniz. Eğer yer sarsıntısının en güçlü olduğu noktaya yakınsanız, yerinizden kıpırdamanız pek mümkün olmayacaktır. Sakin olmaya çalışın ve sarsıntı dalgalarının geçmesini bekleyin. Gerek sarsıntı sırasında paniğe kapılmamak için gerekirse paniğe kapılmamış gibi davranabilmek için deprem öncesi, sırası ve sonrasında yapılacakların bilinmesi ve gerekli önlemlerin önceden alınmış olmasının yanı sıra farklı ortamlarda sürekli deprem tatbikatları yapılması da çok önemlidir. Ancak bu şekilde sarsıntı sırasında ve hemen sonrasında yapılacaklar konusunda kişinin ‘zihninde bir plan’ olabilir. Sarsıntı sırasında ilk tepkiler olan donup kalma ve kaçma davranışlarına alternatif olarak kişinin korunmasına yarayacak davranışlarda bulunabilmesi mümkün olabilir. Paniğe kapılmamış gibi davranabilmek: Sarsıntının hissedilmesi ile başlayan panik durumunu engellemek için , ‘paniğe kapılmamış gibi davranmaya’ çalışmak çok önemlidir. Özellikle aile içinde anne babalar ve sınıflarda öğretmelerin sarsıntı sırasındaki tepkisi ve genel kaygısı/paniği çocukların güven duygusunu ve kaygı durumunu belirler. Deprem esnasında ve sonrasında anne babanın tepkileri ve olaylar karşısındaki tutumu önemlidir. Unutulmamalıdır ki anne babanın ve öğretmenin her konuşması, her yorumu, her tavrı çocuğu etkileyecektir. YANGINI ÖNLEMEK VE YANGIN GÜVENLİĞİ Depremlerden sonra yangın beklenen diğer önemli bir tehlikedir. Bütün yangınların küçük başlayacağını dikkate aldığımızda, yangına karşı önlem almak ve yangına meydan vermeyerek güvenliğin sağlanması önceliğimiz olmalıdır. DEPREMDE YANGIN RİSKİ: Depremlerde; Elektrik: Elektrikli hiçbir şeye dokunmayın. Tesisatı kapatın.
Doğalgaz ve Tüpgaz Kaçağı: Kırılan doğalgaz boruları, hasarlı tüpgazlar, devrilen şofbenlere önlem olarak hemen vanaları kontrol edin. Küçük bir kaçak ihtimaline karşı bile çok dikkatli olun. Alev Alabilen ve Tutuşabilen Sıvılar: Bu tür sıvıları, dökülmesi durumunda hemen temizleyin. Bunların yanında sigaralar, kibritler ve mumlar da tehlikeyi arttırırlar. Soba ve Benzeri Isıtıcılar yangına neden olabilirler. Yangına karşı önceden önlem almak her zaman önemlidir. İtfaiyenin deprem sonrasında yangınla mücadele kapasitesi azalacağı dikkate alınmalıdır. Yangın Önleme: Deprem sonrasında deprem kadar tehlikeli olan yangının önlenmesi için yapılması gerekenler anlatılmaktadır. (Önlemler: Elektrik sayaçlarını otomatik hale getirmek, eskiyen elektrik sistemini değiştirmek ve periyodik bakım yapmak. LPG tüplerini hava sirkülasyonlu dolaplarda bulunmak, bağlantı hortumunu 3 yılda bir değiştirmek Doğal gazı otomatik olarak kesen deprem sensörü taktırmak Bacaları yılda iki kez temizletmek, soba üzerinde çamaşır asmamak Katalitik sobaları uyurken açık tutmamak. Topluma açık yerlerde patlayıcı ve zehirleyici maddeler bulundurmamak Gaz sızıntısı olmadığına emin olmadan çakmak, kibrit yakmamak Telefon hatlarını meşgul etmemek Bilgileri komşularla paylaşmak Mahallede afete hazırlık komisyonu kurmak.) YANGIN GÖRÜRSENİZ Yangın küçükse hemen söndürün. Yangını mutlaka başkalarına duyurun. Yangın alarmını çalıştırın veya “YANGIN VAR!” diye bağırarak çevredekileri uyarın ve yardım isteyin. İTFAİYE 110’u arayın! İtfaiyeyi aradığınızda açık adresi, eğer mümkünse binanın türünü, içerde ve civarda kaç kişi bulunduğunu ve yangının türünü söylemeye hazır olun. Görevlinin not alabilmesi için, size telefonu kapatmanız söylenene kadar bekleyin. İtfaiyeciler, teyit amacıyla telefon numaranızı alıp sizi geri aramak isteyebilirler, tepki göstermeyin yardımcı olun. ( Çünkü, alınan ihbarların %80’ninin asılsız olduğundan bu teyidi almak durumunda olduklarını belirtin.) Binada kimsenin kalmaması için herkesi uyarın. Yangının olduğu odanın kapısını ve yangınla sizin aranızdaki diğer tüm kapıları kapatın. HEMEN DIŞARI ÇIKIN! KÜÇÜK YANGININ SÖNDÜRÜLMESİ Küçük bir yangına, yangın söndürücü kullanarak nasıl müdahale edileceğini buradaki herkes biliyor mu? Eğer hiç yapmadıysanız, en yakın itfaiye istasyonunu arayıp yangın söndürücü ve yangın hortumu ile pratik yapabileceğiniz bir sınıfa katılmanızı tavsiye ediyoruz. Unutulmamalıdır ki, bütün büyük yangınlar başladığında küçüktür. Yanma için üç şey gereklidir: a)Yakıt/ Yanıcı madde, b) Isı/Açık ateş, sürtünme, kıvılcım c) Hava/oksijen. Bunlardan birini ortamdan çekerseniz yangın söner.
Bunlar havanın yakıta ulaşmasını önlerler, veya su örneğinde olduğu gibi aynı anda ısıyı da düşürürler. (Elektrik, yağ ve sıvı yakıt yangınlarında su kullanılmaması gerekir. Bu durumlarda söndürme tüpü kullanın, yoksa havlu veya battaniye ile üzerini kapatın.) HATIRLAYIN ! Yangına Yakalanırsanız, Duman Ateşten Daha Öldürücüdür! Hemen yere olabildiğince yakın bir pozisyon alın. Ağzınızı bir mendil veya havlu ile mümkünse ıslatarak kapatın. Güvenli bir çıkış noktasına doğru eğilerek veya sürünerek ilerleyin. Elinizin tersi ile kapıların sıcaklığını kontrol edin. Sıcak olan kapıyı açmayın. Eğer bir yerde kapalı kalırsanız, kapıyı kapatın ve kapının altını ıslak bezlerle tıkayın. Eğer sizinle çıkış arasındaki yangın küçükse, hızla çıkışa doğru koşun. İtfaiye 110’u arayın. EĞER GİYSİNİZİN TUTUŞTUĞUNU FARKEDERSENİZ Yardım istemek için bağırın. DUR: Koşarsanız havadaki oksijen alevlerin artmasına neden olacaktır. YAT: Ayakta durursanız alevler hızla hayati organlarınıza doğru yükselecektir. YUVARLAN: Ateşi söndürmek için yerde yuvarlanın. Başka birisi yanıyorsa onu; DURDURUN, YATIRIN, YUVARLAYIN. Yanığın üzerine hiçbir şey sürmeyin, buz koymayın. Yanık yeri soğutmak amacıyla 10 – 15 dakika süreyle su altında tutun. Hemen Tıbbi Yardım çağırın. YANGIN SÖNDÜRÜCÜNÜN BÖLÜMLERİ
YANGIN SÖNDÜRÜCÜNÜN KULLANIMI Yangın Söndürücü, Kolayca ulaşılabilecek bir yerde tutulmalıdır. Yeri herkes tarafından bilinmelidir. Duvara sıkıca sabitlenmelidir. Her yıl ilgili firma tarafından bakımı yapılmalıdır. Bir kez kullanıldıktan sonra mutlaka tekrar doldurulmalıdır. Katılımcılardan birisinden en yakındaki yangın söndürücüyü getirmesini rica edin. Yangın söndürücü kullanmak için şu kuralı hatırlayın hatırda tutun.
Sağ elinizle tetiği ve sol elinizle hortumun başını tutun, rüzgarı arkanıza alın, Ateşin kaynağına yöneltin: Hortumu alevin kaynağına yakıtın üzerine doğru tutun. Alevlerin dibine tutun üstüne tutmayın. Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|