YönetiMİn tariHÇESİ, tanimi ve niteliĞİ

SİSTEM YAKLAŞIMI

Modern Organizasyon Teorisinin ya da Örgütsel Yönetim Kuramlarının temelini sistem görüşü temsil eder. Bu teorinin en önemli özelliği analitik bir temele sahip olmasıdır.

* Aristo’nun “Bütün, parçaların toplamından daha fazladır.” sözü, sistem görüş açısını ifade etmektedir.

Sistem Yaklaşımının Diğer Disiplinlerle İlişkisi

 Yönetim Bilimi ve Sistem Yaklaşımı:Yönetim bilimi, organizasyonun amaçlarını ve kaynaklarını dikkate alarak, bilimsel problem çözme teknikleriyle, organizasyonun uzun, orta ve kısa dönemli politika ve kararlarını belirlemektedir.

 Yöneylem Araştırması ve Sistem Yaklaşımı:Yöneylem araştırması, örgütün bütünleşik amaçlarına en iyi uyum sağlayacak biçimde organize (insan-makine) sistemlerin kontrol edilebilir problemlerinin çözümünde disiplinler arası bir ekiple, bilimsel yöntem uygulamasıdır

 Endüstri Mühendisliği ve Sistem Yaklaşımı:Endüstri mühendisliği, insan-makine ve diğer bileşenlerin oluşturduğu sistemleri bilimsel yaklaşımla ele almaktadır. Sistem teorisiyle yakından ilişkilidir.

 Sibernetik ve Sistem Yaklaşımı:Sibernetik, “Tüm hayvanlar ve makinelerle ilgili kontrol ve haberleşme teorisi” anlamına gelmektedir. Norbert Wiener’a göre sibernetik, İkinci Endüstri Devrimi’ni temsil etmektedir. Bu yeni gelişimin amacı, sadece insan kaslarının yerini alan makinelerin (1. endüstri devrimi), yine makineler tarafından kontrol edilmesini (2. endüstri devrimi) sağlamaktadır. Sibernetiğin temel uğraş alanı sistem ile Genel Sistem Teorisinden farklılık göstermektedir;geri besleme önemlidir.

Sistem Yaklaşımının Temel Kavramları

Sistem Yaklaşımı ilk olarak biyolog Ludwig Von Bertalanffy tarafından “Genel Sistem Teorisi” adı altında ortaya çıkmıştır.Bertalanffy organizmaların açık sistemler olduğunu ve açık sistemlerin sürekli olarak çevreleriyle madde ve enerji değişimi yapmadan yaşayamayacaklarını dile getirdi. Böylece ilk kez dış çevre faktöründen bahsedildi.> Girdinin sistem tarafından çıktıya dönüştürülmesi işlemine dönüşüm (transformation) denir.

Sistem kavramı

Sistem, bir veya daha çok amaca veya sonuca ulaşmak üzere aralarında ilişkiler olan fiziksel veya kavramsal, birden çok bileşenin oluşturduğu bütündür. Burada dört önemli öge vardır: Sistemin parçaları olan birden çok soyut veya somut bileşenin bulunması, sistemi bir yığın olmaktan kurtaran ve birbirine bağlayan bileşenler arasındaki ilişkiler, bu bileşenlerin oluşturduğu bütün (fonksiyonunu yerine getiren bir oluşum) ve bu bütünün bir amacının olmasıdır.

Her sistemin girdi ve çıktıları vardır. Her sistemin bir sınırı ve elemanları vardır. *Sistem Yaklaşımının temeli, asıl önemli olanın bütün olduğu ve parçaların bu bütünü etkilediği oranda önemli olduğu görüşüne dayanmaktadır.

Geri besleme (Feedback)

Bir sistemde dönüşümün olduğu yerde girdi ve çıktılar da bulunur. Girdi ve çıktı, “önce ve sonra” ya da “geçmiş ve şimdi” gibi zaman sürekliliğiyle ayrılırlar. Her dönüşümün sonunda oluşan bilginin tekrar sistemin girdisine girdi verisi olarak gönderilmesiyle geri besleme oluşur. Eğer bu yeni veri, dönüşümü öncekilerle aynı yönde etkiliyor ya da dönüşüme pozitif bir ivme kazandırıyorsa bu, pozitif bir geri beslemedir. Eğer yeni veri önceki sonuçların tersi yönde bir etkide bulunuyorsa bu negatif bir geri beslemedir. Geri beslemelerde artı>artı; : Nüfus patlaması, zincirleme reaksiyon, endüstriyel genişleme, enflasyon, kanser hücrelerinin çoğalması, vb. eksi>eksi de ise olaylar tamamen durur. Tipik örnekleri: Ekonomik kriz ve iflasın depresyona yol açması gibi. Dış çevreden sağlanan geri bildirimle sistem, dinamik bir denge sağlayabilir. Denge, organizasyon sabit bir konuma ulaştığında oluşur ve böylece yok olma tehlikesi ortadan kalkar.

Sistem olarak organizasyon

Sinerji, sistemde çalışan parçaların karşılıklı etkileşimi anlamına gelmektedir. Bir organizasyonda birbirini etkileyen parçaların toplamı, bunların ayrı ayrı çalışması durumunda oluşacak etkiden daha büyük bir etki yaratır ya da genel bir tanımlamayla, 2+2 = 5 şeklinde ifade edilebilir. Sistemlerin diğer iki karakteristik özelliği de bütünlük ve sinerjidir. Bütünlük, sistemin işleyen bir bütün olarak düşünülmesidir. Sistemin herhangi bir yerinde gerçekleşen bir değişiklik, sistemin tümünün etkilenmesine neden olur.

DURUMSALLIK YAKLAŞIMI

*Durumsallık Yaklaşımı özellikle Klasik ve Neoklasik Teorilerin yetersiz kalması üzerine 1970’lerden sonra ortaya çıkmaya başlamıştır.

Durumsallık Yaklaşımına göre organizasyon yapısı bağımlı bir değişkendir ve birtakım iç ve dış şartlara bağlıdır.> Organizasyonların etkili olması ilke ve kuralların uygulanmasından değil, fakat bu ilkeler ile iç ve dış şartlar arasında uygunluğun sağlanması ile gerçekleşecektir.

>Özetle, Sistem Kuramının başlangıçta yönetim kuramlarını birleştirmek amacıyla yola çıkmasına karşın bunu sağlayamaması, ek bir modern yaklaşımın ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu yaklaşım Durumsallık Yaklaşımı olarak adlandırılmaktadır. Durumsallık Yaklaşımı dendiğinde, yönetim organizasyonda her yerde geçerli evrensel ilkelerin olmadığını anlıyoruz.* Bu yaklaşıma göre, her yönetim ve organizasyon olayını; işletmenin kendi koşulları, kuruluşun çevresel koşullar ve unsurlarla olan ilişkisi, kullandığı teknolojinin özellikleri, kullandığı personelin sosyokültürel özellikleri ile birlikte ele almak ve sorunlara çözüm aramak gerekir

Durumsallık Yaklaşımında Çevrenin Rolü

Çevresel faktörlerin yönetim üzerindeki büyük etkisi Durumsallık Yaklaşımının ortaya çıkmasında en büyük teşvik olmuştur.

> Buraya gelinmesinde en önemli nokta klasik firma teorisinin de etkisiyle klasik teorinin ve daha sonra neoklasik görüşün işletmeyi kapalı bir sistem olarak görmesi ve işletmenin dış çevreden etkilenmediğini bunun yerine kendi yaptığı faaliyetlerle çevreyi kendisinin etkilediğini öne sürmüştür. Geçen zaman göstermiştir ki çevrenin işletme hayatı ve yönetimi üzerinde etkisi çok büyüktür.

Durumsallık Yaklaşımı, çevresel faktörleri genel olarak üç kategoriye ayırmaktadır. Bunlar; genel, özel ve uluslararası çevre faktörleridir. Genel faktörler ekonomik, politik, yasal, sosyal ve teknik unsurlardan oluşur. Özel faktörler ise rekabet edilen işletmeler, müşteriler ve tedarikçilerden oluşur.

 James Thompson’un Çalışmaları

Thompson’a göre bir organizasyonda birbirinden teknik, yöntem, sorun ve yaklaşım olarak farklı üç ayrı alt sistem görmek mümkündür. Thompson’a göre teknik alt sistem işletmenin sahip olduğu teknolojinin fiilen kullanıldığı, işlerin fiilen yapıldığı ve teknik ve rasyonellik esaslarına göre çalışan bir alt sistemdir. Kurumsal alt sistem, amaçların, politikaların ve stratejilerin belirlendiği alt sistemdir. Bu alt sistem ilgili çevre unsurları ile doğrudan ilişkili olduğundan dolayı buradaki gelişmeleri ve farklılaşmaları inceler ve bunlara göre gerekli amaç ve strateji değişikliklerini düzenleyen alt sistemdir.

Koordinatif alt sistem ise bu iki alt sistem arasındaki koordinasyonu sağlayan ve uzun vadeli plan ve amaçların kısa vadeli ve uygulanabilir plan ve amaçlar hâline getirilmesini sağlamaktır. Thompson, organizasyonların çevreleri ile ilişki kurarken uygulayabilecekleri stratejileri çevresel değişimlerden, organizasyonun en az şekilde etkilenmeleri için bu çevresel unsurlarla kurdukları ilişkiler olarak tanımlamıştır.

 Robert Duncan’ın Araştırması

Duncan’ın araştırmasında ortaya koyduğu en önemli nokta, bir organizasyonun etkenliğinin (amaçların gerçekleştirilebilmesi), kullandığı karar mekanizmaları ile karar organlarının yapısının ve çevresel faktörlerin özelliklerine uygun olmasına bağlı olduğudur.

 Hall’un Çalışmaları

Hall’un asıl ilgilendiği nokta aynı organizasyon içinde departmanların yapısal değişikleri idi. Hall hiyerarşik seviyede daha üstte olan tepe yönetimin daha az bürokratik bir yapıya sahip olacağını buna karşın daha alt seviyedeki yönetim kademesi olmayan kademelerde ise daha fazla bürokratikleşme olacağını savunmuştur.

Durumsallık Yaklaşımından Çıkarılacak Genel Sonuçlar

*Durumsallık Yaklaşımı sonucunda, çevresel, yakın, örgüt içi çevre ve örgütsel etkinlik başlıklarının ortaya çıktığı görülmektedir. Bu faktörlerden yakın çevre ile örgütsel etkinlik arasında bir etkileşim vardır.

1. Çevresel Faktörler: Genel çevrenin örgüt tarafından etkilenmesi son derece zor hatta imkânsızdır. Genel çevreler şu başlıklardan oluşmaktadır: Sosyalkültürel, politik, ekonomik, hukuksal, eğitimsel, dış ülke baskıları, ekolojik baskılar, dinsel ve ahlaksal faktörler.

2. Yakın çevre: Örgütün bütünü ile denetimi altında olmayan ancak kuvvetli etkileme olanağı olan çevre türüdür Yakın çevre örgütün faaliyet ve sonuçlarından etkilenmekte, diğer taraftan da örgüt yakın çevreden de büyük ölçüde etkilenmektedir. Yakın çevreler şu başlıklardan oluşmaktadır: Rakipler, müşteriler (müracaatçılar), işçi kuruluşları, işveren kuruluşları, kaynak sağlayan kuruluşlar, pay sahipleri, devlet, belediye, aracılar, yakın çevre halkı.

3. Örgüt içi çevre: Örgütün yüzde yüz kendi kendisinin denetimi altında olan çevre türüdür. Her an değişiklik yapabileceği iç çevre unsurlarıdır. Örgüt içi çevreler şunlardan oluşmaktadır: İşletmenin amaç ve stratejisi; işletmenin büyüklüğü, işletmenin yaşı, işletmenin yönetim biçim ve felsefesi, işletmenin hukuksal biçimi, işletmenin kullandığı teknoloji, örgüt üyelerinin (birey ve grupların) davranışı, örgütsel haberleşme yapısı (iç ve dış), örgütsel yapı, yetki ve sorumluluk yapısı, uzmanlaşma, standartlaşma ve biçimsellik derecesi, kontrol sistemi, iş akışı, iş takvimi, personel morali, örgüt içi çatışma ve iş kazaları.

4. Örgütsel Etkinlik: Örgütsel etkinlik özellikleri ise şu şekilde ifade edilebilir: Uzun dönemde dengeli kârlılık, satışlarda artış, gelirlerde artışı ve büyüme, finansal kaynak yaratabilme ve likidite gücü

MODERN SONRASI GÜNCEL KAVRAMLAR VE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

Sosyal bilimlerde bir düşünce sistemi olarak postmodernizm; yerleşmiş düşünce kalıplarından kurtulmayı hedefleyen; her türlü bilimsel araştırma ve birikmiş bilgi birikimini eleştiren, bir nevi yerleşmiş düzene başkaldırıyı ifade eden, herşeyi nispi (relative) gören bir bakış açısını ifade etmektedir.

*Yönetim ve organizasyon düşüncesi açısından postmodernizme göre; farklılıklar yaratıcılığı artırır. İnsanlar doğruları bulma konusunda serbest bırakılmalı ve onlara istediklerini yapma fırsatı verilmelidir.

Modern Sonrası Çağdaş ve Güncel Kavramlar ve Yaklaşımlar Arasında Şunlar Sayılabilir:

Globalleşme, uluslararasılaşma, küreselleşme, yönetimde mükemmellik (excellence in management), insan hakları, enformasyon çağı, bilgiye dayalı organizasyon, uluslararası rekabet, sistemlerarası yaklaşma, ülkeler arası sınırların ortadan kalkması, bilgi toplumu (knowledge society), telekomünikasyon, yalın yönetim ve organizasyon, toplam kalite anlayışı ve hızlı teknolojik gelişim.

Yeni bir yönetim düşüncesini ve organizasyonların yapılandırılmasını etkileyen üç önemli gelişmeden kısaca söz etmek gerekecektir. Bunlardan birincisi, iletişim ve bilgi işleme teknolojisindeki gelişmedir. ikinci faktör; uluslararası rekabet, ulusal sınırların anlamını yitirmesi ve globalleşme gibi gelişmeler olmuştur. Nihayet üçüncü gelişme; insan hakları, insani değerler, kişilik kavramı, insanın her şeyden önemli bir varlık olarak ortaya çıkması olmuştur

Toplam Kalite Yönetimi Anlayışı

TKY, müşteri beklentilerini her şeyin üzerinde tutan ve müşteri tarafından tanımlanan kaliteyi, tüm faaliyetlerin yürütülmesi sırasında ürün ve hizmet bünyesinde oluşturan bir yönetim biçimidir.Kurumun örgütsel yapısını sürekli olarak değiştirmeyi ve geliştirmeyi amaçlar.* TKY, müşteri talepleri doğrultusunda işletmenin tüm birimlerinin yönlendirilmesi ve müşterinin memnun edilmesi esasına dayanır. TKY sermayedarları, müşterileri, yöneticileri, çalışanları aynı anda memnun etmeyi kapsar.

Edward Demings kalitenin yönetilmesi gerektiğini ve bunun için şu 14 ilkenin uygulanmasının şart olduğunu ileri sürmüştür (Düzyer, 2007):  Yönetim, sürekli gelişmeyi hedeflemeli ve bunu gerçekleştirecek ortamı yaratmalıdır.  Bu felsefe en üst kademeden en alta kadar tüm mensuplar tarafından benimsenmelidir.  Kalite analiz ve incelemelerinde istatistik teknikler kullanılmalıdır.  İşletme faaliyetleri sadece fiyat boyutuna göre değerlendirilmemelidir.  Üretim ve hizmetlerle ilgili sürekli sorunlar aranmalı ve iyileştirme yapılmalıdır.  İş başında eğitim verilmelidir.  Liderlik öğretilmeli, dikkat sadece rakamlara değil kaliteye de kaydırılmalıdır.  Korku yerine güven esas olmalı ve yaratıcılık hedeflenmelidir.  Departmanlar, gruplar arasındaki bariyerler kalkmalıdır.  Verimlilik artışı metod geliştirerek sağlanmalıdır.  Rakamsal hedef koyan uygulamalardan vazgeçilmelidir.

Klasik Yönetim Anlayışı : Muayeneye dayalı kalite,Yüksek kalite ile artan maliyet, Optimum stok,Spesifikasyon limitleri arası, Sorunlar çıktıkça çözüm geliştiren yönetim , Azami ihtisaslaşma ile sistem geliştirme

Toplam Kalite Yönetimi Anlayışı :Önlemeye dayalı kalite ,Yüksek kalite ile düşen maliyet ,Sıfır stok,Üretim hedefine uygun yönetim ,Olası sorunları düşünüp bunları önleyen yönetim İş birliği ile sistem geliştirme

*TKY, bir yönetim felsefesi olarak Deming, Juran, Crosby gibi kalite öncülerinin düşüncelerine dayanmakta ve “katılmalı yönetim” anlayışını öngören bir düşünce sistemidir. Bu düşünce sisteminde “sürekli gelişme” olgusu vurgulanmakta ve çalışma takımlarının “planla, uygula, değerlendir ve düzelt” döngüsüyle kaliteyi hayata geçirmeleri beklenmektedir.

*TKY’nin temel amacı müşterilerinin kalite gereksinimleri belirleyerek, bu gereksinimlerini sıfır hata ile karşılayarak müşteriyi memnun etmek ve sürekli gelişmektir. TKY’nin en önemli özelliği ise, kaliteli ürün ve hizmet verilmesini sağlamak, sistemin tüm paydaşlarını işe koşarak sorumluluğu paylaşmaktır

** TKY kavramı ilk kez A. Feigenbaum tarafından kullanılmıştır.  En önemli fikir babası Deming (1900-1993)’dir.  Deming, Japonya’daki çalışmaları sonucunda geliştirdiği 14 ilke ile TKY’nin temellerini atmıştır.

***TKY, bir yönetim felsefesi olarak Deming, Juran, Crosby gibi kalite öncülerinin düşüncelerine dayanmakta ve “katılmalı yönetim” anlayışını öngören bir düşünce sistemidir. TKY ile sadece üretilen mal ve hizmetlerin değil; bir bütün olarak yönetimin kalitesinin ve verimliliğinin arttırılması hedeflenmektedir.

. TKY’inde önemli bazı kavramlar

 Temel yetenek :Temel yetenek, (öz, çekirdek yetenek, beceri) bir işletmeyi başka işletmelerden ayıran, işletmenin vizyonunu gerçekleştirmede temel rol oynayan, rakipler tarafından kolayca taklit edilemeyen bilgi, beceri ve yeteneği ifade etmektedir.

 Dış kaynaklardan yararlanma: öz beceri veya öz yeteneklerin kullanılmadığı işleri, organizasyon dışındaki başka işletmelerden almak eğilimi, yaygın bir “outsourcing” veya “dış kaynaklardan yararlanma” uygulamasını ortaya çıkarmıştır.'taşeron kullanma' ve' fason üretim'

 Organizasyonların yeniden yapılandırılmaları ve şebeke organizasyonları:Bu tür yapının temel özelliği; bir mal veya hizmeti üretebilmek için yapılması gereken iş ve faaliyetlerin ve bunun için gerekli olan kaynakların tek bir işletmenin bünyesinde toplanması yerine, farklı işletmelere dağıtılmış olmasıdır.

 Dâhili şebeke organizasyonu:Bu tür organizasyonda, bir işletme bünyesindeki temel faaliyetler farklı işletmelerin konusu olmakta ancak kaynakların tümü yine aynı bünyede kalmaktadır.

 Dengeli şebeke organizasyonu: Bu yapının bir öncekinden temel farkı, belirli bir mal veya hizmeti üretmek için gerekli olan kaynakların birbirinden tamamen bağımsız olan işletmelerin bünyesinde olmasıdır (otomotiv firması).

 Dinamik şebeke organizasyonu:Bu yapının öncekilerden temel farkı, tüm şebeke içinde lider işletmenin olmayışıdır.

 Yığışım organizasyonu: Yığışım organizasyonu bir anlamda “çalışma grupları organizasyonu” ile eşanlamlıdır. Grup faaliyetlerini hiyerarşik kontrol ile değil, grup üyelerinin kendi aralarında geliştirecekleri bir düzen içinde yürütecektir. Bu organizasyon anlayışının en önemli özelliği, yığışım içinde yer alan kişilerin, hiyerarşik farklılığa dayanan mevki otoritesi ile değil sonuç üretme, bilgi paylaşma ve haberleşme ağırlıklı olarak çalışmalarıdır.

Stratejik Yönetim :Stratejik yönetim, özel sektör, kamu sektörü ve üçüncü sektörde (kâr amacı gütmeyen gönüllü sektörde) faaliyet gösteren tüm organizasyonlarda geleceğe yönelik amaç ve hedeflerin belirlenmesine ve bu hedeflere ulaşılabilmesi için yapılması gerekli işlemlerin tespit edilmesine imkân sağlayan bir yönetim tekniğidir.*Stratejik yönetim, bir örgütün ne yaptığını, varlık nedenini ve gelecekte ulaşmak istediği hedefleri ortaya koyan bir yönetim tekniğidir. Stratejik yönetimin en önemli özelliği; örgütün hem kendisinin hem de örgüt çevresinin durumunu analizine olanak tanımasıdır. Stratejik yönetim altı aşamadan oluşmaktadır Amaç koyma-geliştirme, çevresel analiz, strateji geliştirme, strateji değerlendirme, strateji uygulama ve stratejik kontrol

Stratejik Planlama :Stratejik planlama bir örgütün ne olduğu, ne için var olduğu, ne yaptığı ve yerine getirmekle yükümlü olduğu görevleri nasıl yerine getirdiği gibi bir örgütü şekillendiren ve ona rehberlik eden en temel karar ve etkinliklerin belirlenmesini sağlayacak disipline edilmiş etkinlik olarak tanımlanmaktadır.

Yönetişim:Yönetim, toplumsal yaşamı kontrol eden kurumlarla ilgilenirken; yönetişim istenen sonuçlara ulaşılacak etkinliklerin birtakım araçlar yoluyla denetlenmesi ile ilgilidir. *Yönetişim, vatandaşın pasif tüketici durumundan aktif katılımcı konumuna geçerek kendisini ilgilendiren kararlarda söz sahibi olmasını öngören ileri bir demokrasi aşamasıdır.Yönetişim tarafından geliştirilen formül gayet açıktır: Politika üretim ve uygulaması = Kamu sektörü + Özel sektör + Sivil toplum

Değişim Mühendisliği:Değişim mühendisliği bir atılım stratejisi ile organizasyonda performans düzeyini yükseltmek ve daha sonra bu performansın sürekliliğini sağlamak için geliştirilmiş yeni bir yönetim tekniğidir

Yönetimde Mükemmellik Yaklaşımları:Bu tekniğe göre, işletme yönetimleri, rakiplerini incelemekte ve başarının sırlarını bularak kendi firmalarına adapte etmeye çalışmaktadırlar. şirketlerin başarılarını oluşturan 8 ortak özellik; a) Harekete değer verme, b) Müşterilerle sürekli ilişki kurma, c) Alt kademe eylemsel girişimciliğini teşvik etme, d) İnsanlara değer vererek verimliliği artırma, e) Basit örgüt biçimi ve az yönetici ile çalışma, f) Temel işletme değerlerine önem verme, g) En iyi bilinen faaliyet alanında büyüme, gevşek ve sıkı kontrolü bir arada yürütme.

4.ÜNİTE

ÖRGÜTLERDE SOSYAL HİZMET UZMANLARI

*Dolayısıyla sosyal hizmet uzmanlarının mesleki bilgi ve beceri repertuarları çalıştıkları örgütün niteliğine göre birbirinden farklılaşabilir.

>Sosyal hizmet mesleği insani hizmet örgütlerinin kullanacağı birçok özel bilimsel bilgi ve beceri birikimine sahiptir. Bu birikim bireylerin, ailelerin, grupların ve çeşitli toplulukların geniş bir sosyal, kültürel ve politik bağlam içinde ayrıntılı olarak tanınmasını mümkün kılmaktadır. sosyal hizmet, örgütlere klasik bürokratik uygulamaların dışına çıkarak daha geniş bir perspektiften düşünme ve yenilik getirme kapasitesi sağlamaktadır.

ÖRGÜTSEL SINIRLARIN ÖTESİ

*Örgütlenmenin gerekçesi;Örgütlenme,belirlenmiş hedefleri bireysel olarak karşılamaktan daha etkilidir

*Örgütlerin tümünde sosyal hizmet uzmanlarının, mesleğin sosyal adalet misyonuna hizmet eden uygulamalar yapması beklenir.

İster kamu isterse gönüllü bir kuruluş olsun çalışılan örgütlerin tümünde sosyal hizmet uzmanlarının, mesleğin sosyal adalet misyonuna hizmet eden uygulamalar yapabilmesi sosyal hizmet değerleri açısından temel bir gerekliliktir. Burada vurgu hangi düzeyde sosyal hizmet müdahalesi yapılırsa yapılsın, müdahalenin sosyal adalete belirli bir ölçüde katkı verip vermediğidir. Zira sosyal hizmetin bilgi temeli hem insan davranışına hem de sosyal ve politik sistemlere dayalıdır. Sosyal hizmet uzmanları mesleki uygulamalarının içeriğinde sosyal adalete katkı veren müdahalelere yer vermediğinde, uygulamalar eksik kalmakta yalnızca belirli bürokratik işlerin yerine getirilmesiyle sınırlanmaktadır.

**Alanda çalışan sosyal hizmet uzmanlarının “teori ve pratik arasındaki uçurum” olarak yaptığı benzetme:sosyal hizmet uzmanının bildiği, inandığı şeyler ile günlük çalışma rutininde yaptığı şeyler arasındaki boşluk nedeniyle zorluk yaşaması.

Sosyal hizmet örgütlerinin diğer örgütlerden ayrıt edici temel özelliği esnek bürokratik yapılara sahip örgütler olması gereğidir.

SOSYAL HİZMET ÖRGÜTLERİNİN ÖZELLİKLERİ

Sosyal hizmet yönetiminin gerçekleştirildiği örgütlerin tümü sosyal hizmet örgütleridir. Sosyal hizmette yönetim ise:  Bir sosyal kurumda örgütsel amaçları belirleme  Bir programı yürütmek için kaynak temin etme ve dağıtımını sağlama  Belirlenmiş hedeflere ulaşmak için çeşitli işlemleri koordine etme  İzleme, değerlendirme  Etkililiği ve verimliliği artırmak için süreçte ve yapıda gerekli değişiklikleri yapma işlevleri için idari sorumluluk üstlenmiş olan kişiler tarafından uygulanan yöntemlerdir

Örgütler, belirli amaçlara ulaşmak için kasıtlı olarak inşa edilmiş sosyal ünitelerdir. Hiç şüphesiz bir örgüt kurmak ve örgüt içinde birlikte çalışmak, belirlenmiş hedefleri tekil olarak karşılamaktan çok daha etkili bir yöntemdir. Tarihsel olarak, 19 ve 20. yüzyıllar modern örgütlenmenin ve örgütlerin yükseliş gösterdiği dönemler olmuş ve bu dönemlerde çeşitlenen örgütler, toplumların görmezden gelme, baskı ve yoksulluk içinde daha yoğun yaşadığı önceki yüzyıllara göre daha özgür ve daha adil toplumsal sistemlerin kurulmasında katalizör işlevi görmüştür.

modernist ve işlevci bir niteliğe sahip örgüt tanımlaması; çalışma ve ortak amaç vurgusu yapılır

sosyal yapılandırmacı, eleştirel ve postmodern fikirler; örgütün ne için kurulduğundan ziyade hangi gereksiz ve mantıksız nedenlerle kurulduğuna vurgu yapmaktadır. Birçoğu gerçekte karşılanamayan çok geniş kapsamlı insan ihtiyaçlarını karşılamak için kurulduğu varsayılan örgütlerde oluşturulan çeşitli yapılar ve ortak söylemler yoluyla toplum üzerinde güç sahibi olunmaktadır.

*Sosyal hizmet uzmanlarının çalıştıkları kurum ve kuruluşlar günümüzde “insani hizmet örgütleri “ olarak da adlandırılmaktadır.

> sosyal refahı koruma ve geliştirme amacıyla ortaya çıkan sosyal hizmet örgütlenmelerinin toplumda “sosyal kontrol” sağlayan yapılar olabileceği de akla gelmektedir. Bundan kasıt ise sosyal hizmet örgütlerinin, uygun sosyal davranışları pekiştiren, uygun olmayanları ise engelleyen kurumsal yapılar olarak adeta sosyal polis işlevi gördükleridir.

Hasenfeld’e (2000) göre insani hizmet örgütleri, “iyi” bir toplum ve “istenilen” insan davranışı oluşturmak için ahlaki değerleri tahkim ve takviye eden hizmetler yürüten kurumlardır. Bu örgütlerin meşruiyeti ise kendisini kuşatan kurumsal çevre ve sosyal politika düzenlemelerine dayanır.

Günümüzde insani hizmetler kavramı şunları içermektedir:• Çocukların ve gençlerin eğitimi ve sosyalizasyonu • Hastalıkların, kazaların, şiddetin yarattığı psikolojik ve sosyal baskıların önlenmesi • Ruhsal veya bedensel olarak hasta olan kişilerin bakımı, tedavisi ve rehabilitasyonu • Ekonomik kaynakların transferi, giyecek, yiyecek, barınma ve tıbbi bakımın doğrudan sunumu • Bağımlı kişilerin bakımı ve korunması • Acil durumlarda ve afetlerde yardım • Tehlikeli veya sapkın davranışların kontrolü • Çalışma becerilerinin geliştirilmesi • Serbest zaman ve sosyal aktivitelerin gerçekleştirilmesi • Psikolojik güçlükleri olan kişilere bilgilendirme ve danışmanlık hizmeti • Gruplarda sosyal etkileşim becerileri kazandırılması • Sorun çözme gruplarının örgütlenmesi • Sosyal destek gruplarının ve destek ağlarının örgütlenmesi

> Sosyal hizmet örgütlerinin ayırt edici bir özelliği ham maddesinin insan olmasıdır.

> insani hizmetler sosyal hizmetleri de kapsamakla birlikte daha geniş bir kavram olarak bir toplumdaki biyopsikososyal tüm hizmetleri içeren bir nitelik göstermektedir. Bu hizmetlerin tümünde ortak olan ise sosyal hizmet uzmanlarının adı geçen her hizmet alanında çeşitli rol ve sorumluluklar üstleniyor olmalarıdır.

*Sosyal hizmet örgütlerinin günlük işlemleri diğer birçok hizmet ve üretim örgütlerine benzer süreçler içerir. Bunlar; finansal kaynakların yönetimi, personel işleri, çeşitli bireylerin çalışmalarının koordinasyonu ve motivasyonu, örgütsel sürekliliği koruma, bilgi sistemleri geliştirme ve örgütsel çıktıları ve sonuçları izlemedir