Günümüzün en gelişmiş vergilendirme şekli, verginin mükellefin beyanına göre alınması ancak, daha sonra beyanın doğruluğunun test edilmesidir. Beyan usulü, beyan edilecek gelirin en doğru mükellef tarafından hesaplanacağı varsayımına dayanmaktadır.
Günümüzün en gelişmiş vergilendirme şekli, verginin mükellefin beyanına göre alınması ancak, daha sonra beyanın doğruluğunun test edilmesidir. Beyan usulü, beyan edilecek gelirin en doğru mükellef tarafından hesaplanacağı varsayımına dayanmaktadır.
Mükellefler beyan edilecek gelirlerini ve tabi ki ödeyecekleri vergilerini ilgili vergi kanunlarında belirtilen ölçü, usul ve esaslara göre hesaplayıp vergi beyannameleri ile beyan edip, yine kanunlarda belirlenen sürelerde bağlı bulundukları vergi dairelerine ödemektedirler.
Vergi incelemesinden maksadın ne olduğu hususu, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 134. maddesinde düzenlenmiştir. Madde hükmüne göre; vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken verginin doğruluğunu
Araştırmak,
Tespit etmek ve
Sağlamaktır.
KDV’de de ödenmesi gereken vergi, hesaplanan KDV’den, indirilecek KDV düşüldükten sonra kalan tutar olarak hesaplanmaktadır.
Olaya bu açıdan bakıldığında, KDV incelemelerinde dikkat edilmesi gereken hususları başlıca
Hesaplanması gereken KDV’ye,
İndirilecek KDV’ye,
ilişkin tespitler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Gelir ve kurumlar vergileri bakımından yapılan incelemelerde tespit edilen hususlarda esasen yukarıda belirtilen iki duruma ilişkin tespitlerden oluşmaktadır.
İnşaat sektörün yönelik KDV incelemelerinde dikkat edilmesi gereken belli başlı hususlar aşağıdadır:
İnşa edilen konutların tesliminde KDV’yi doğuran olay;
- Tapuda mülkiyetin devri,
- Binanın iskan ruhsatının alınması,
- Alıcının fiili kullanımına sunulması
tarihlerinden hangisi önce ise, o tarihte meydana gelmektedir.
Dolayısıyla, bu teslimlere ilişkin KDV’nin de, anılan tarihlerden en önce olanı itibariyle hesaplanması ve ilgili ay KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Konut teslimlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan birisi budur. Vergi incelemelerinde de, bu hususa özellikle dikkat edilmektedir.
Sadece konut satışlarında değil, tüm sektörlerde ay sonlarında yapılan satışlarda, 7 günlük düzenleme süresi nedeniyle izleyen ayda düzenlenen faturalardaki KDV’nin hangi ay KDV beyannamesi ile beyan edileceği konusu son derece önem taşımaktadır. Örneğin 30 Ağustos 2013 tarihinde tapusu verilen ancak faturası VUK 231/5. maddesi gereği 5 Eylül 2013 tarihinde düzenlenen konut satışına ilişkin KDV hangi ay KDV beyannamesi ile beyan edilecek?
Sadece konut satışlarında değil, tüm sektörlerde ay sonlarında yapılan satışlarda, 7 günlük düzenleme süresi nedeniyle izleyen ayda düzenlenen faturalardaki KDV’nin hangi ay KDV beyannamesi ile beyan edileceği konusu son derece önem taşımaktadır. Örneğin 30 Ağustos 2013 tarihinde tapusu verilen ancak faturası VUK 231/5. maddesi gereği 5 Eylül 2013 tarihinde düzenlenen konut satışına ilişkin KDV hangi ay KDV beyannamesi ile beyan edilecek?
Olayımızda KDV’yi doğuran olay 30 Ağustos 2013 tarihinde meydana geldiğinden, satışa ait KDV bu tarih itibariyle doğmakta olup, KDV’nin Ağustos 2013 ayı KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekir. Fatura düzenlenmesi için verilen 7 günlük süre ve faturanın bu süre dikkate alınarak Eylül ayında düzenlenmesi, KDV’nin Ağustos ayı KDV beyannamesi ile beyan edilmesini engellememektedir.
Ağustos yerine Eylül ayında beyan, verginin geç beyanı sonucunu doğurmakta olup, Ağustos ayı beyannamesinde ödenecek vergi çıkıp çıkmadığına bağlı olarak vergi ziyaı ve cezalı vergi tarhiyatı söz konusu olabilecektir.
Bedeli döviz cinsinden veya dövize endekslenerek belirlenen konut ve işyeri satışlarında dövizin, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihteki TC. Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden TL’ye çevrilmesi ve KDV’nin bulunacak tutar üzerinden hesaplanması gerekir.
Bedeli döviz cinsinden veya dövize endekslenerek belirlenen konut ve işyeri satışlarında dövizin, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarihteki TC. Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden TL’ye çevrilmesi ve KDV’nin bulunacak tutar üzerinden hesaplanması gerekir.
İnşaat devam ederken yapılan satışlarda (kat irtifaklı satışlar) avans olarak tahsil edilen döviz bedeli için fatura veya benzeri belge düzenlenmesi halinde vergiyi doğuran olay meydana geldiğinden, dövizin fatura veya benzeri belgenin düzenlendiği tarihteki TC. Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden TL’ye çevrilerek KDV hesaplanması gerekir.
Avans için fatura veya benzeri belge düzenlenmemesi halinde, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihte avans da dahil olmak üzere toplam bedele ait dövizin TL’ye çevrilerek KDV hesaplanması gerekir.
Ödemenin geç yapılması nedeniyle ortaya çıkan lehe kur farkının vade farkı olarak değerlendirilerek malın veya hizmetin tabi olduğu oranda KDV’ne tabi tutulması, kur farkı için ilk faturaya atıfta bulunularak ikinci bir fatura düzenlenmesi gerekir. (105 No.lu KDV Tebliği ve 60 No.lu KDV Sirküleri)
Kur farklarında; KDV dahil toplam bedel geç ödeniyorsa iç yüzde, KDV hariç bedel geç ödeniyorsa dış yüzde yöntemiyle KDV hesaplanması gerekir.
Bedeli döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak yapılan inşaat işleri nedeniyle kurlardaki düşme nedeniyle müteahhit veya inşaat şirketi aleyhine oluşan kur farklarının, KDV Kanunu’nun 35. maddesi kapsamında “matrahta değişiklik” olarak değerlendirilmesi ve hizmet bedeli ve KDV tutarının buna uygun olarak düzeltilmesi gerekir.
