1. Dövlət və bələdiyyə idarəetməsinin müasir yanaşmaları

4. İdarəetmə mühiti. İdarəetmə mühiti-şirkətin mövqeyinə və perspektivlərinə,idarəetmənin səmərəliliyinə təsir və təsir göstərən subyekt və qüvvələrin (amillərin) məcmusudur.Makro və mikro mühitlər mövcuddur.Makromühit geniş sosial planın amillərindən və əsasən dolayı yollardan ibarətdir. təsiri: • iqtisadi;• hüquqi;• demoqrafik;• siyasi;• coğrafi;• milli;• informasiya;• elmi-texniki;• sosial-mədəni;• texnoloji amillər və digər resurslar.Mikromühit ayrı-ayrı subyektlərdən ibarətdir: 1) bu idarəetmə subyekti və onun imkanları ilə bilavasitə əlaqəli olan təşkilatlar, qruplar və fərdlər. Mikromühitə daxildir: 2) təşkilatın rəhbərliyi tərəfindən idarə olunan elementlər və amillər 3) təşkilat tərəfindən idarə olunmayan elementlər və amillər (o cümlədən digər bazar subyektləri - konkret təchizatçılar, vasitəçilər, istehlakçılar, rəqiblər).Daxili mühit - şirkətin mövqeyinə və perspektivlərinə təsir edən şirkətin və onun daxili subyektlərinin xüsusiyyətlərinin (güclü tərəfləri, elementlərinin zəif tərəfləri və onlar arasındakı əlaqələr) məcmusudur.Daxili mühitin komponentləri: missiya, strategiya, məqsədlər, məqsədlər və təşkilatın strukturu, funksiyaların bölgüsü (o cümlədən faktiki idarəetmə), hüquqlar və resurslar, intellektual kapital, həmçinin qeyd olunan bütün xüsusiyyətlərin qarşılıqlı əlaqəsinin sistem modelləri. Xarici mühit təşkilatın mövqeyinə və perspektivlərinə fəal təsir göstərən, lakin onun idarə edilməsinə tabe olmayan xarici subyektlərin və amillərin məcmusudur. Xarici mühitin tərkibi: bütün makro mühit və mikro mühitin bir hissəsi xarici idarəetmə mühitinə daxildir.

5. Idarəetmə və qərarvermənin əsasları.İdarəetmənin ən əsas vəzifəsi qərarların qəbul edilməsidir.Təşkilatların öz problemlərinin həll etmələri üçün verdikləri qərarlara idarəetmə qərarları deyilir. Effektiv təşkilatlar öz rəqiblərini qərar vermə baxımından 3 məqamda üstəliyirlər:onlar düzgün və əsaslandırılmış qərarlar qəbul edirlər;onlar qərarları daha tez qəbul edirlər;onlar qəbul edilmiş qərarları daha tez və uğurla reallaşdırırlar.idarəetmə sistemində səmərəli, ardıcıl qərarların qəbul edilməsinin böyük əhəmiyyəti vardır. Təşkilati qərar vermə prosesi zəif olduqda ümumi idarəetmə funksiyalarının hasil etdiyi nəticələr də qeyri qənaətbəxş olur.idarəetmə qərarlarına qarşı aşağıdakı əsas tələblər qoyulur:Məqsədli meylə, istiqamətə malik olması; Sistemli, kompleksli əsaslandırılması; İyerxiyalı qaydada subardinasiya olunması; Konkret ünvanlı olması; Direktivliyi; Müvafiq resurslarla təminatıİdarəetmə qərarlarının verilməsi prosesi 5 mərhələdən ibarətdir. Qəbul etdiyimiz qərarların effektiv olmasını istəyiriksə qərar qəbul edərkən bu mərhələlərin hər birinə tam riayət etmək lazımdır :1.İnformasiyanın toplanması, sistemləşdirilməsi və təhlili.Bu mərhələdə qərar verilməsi nəzərdə tutulan problem haqqında mümkün statistik cari və perspektiv məlumatlar toplanır, sistemləşdirilir və əlaqəli şəkildə işlənir.2.Məsələnin qoyuluşu mərhələsi.Burada aparılmış və təhlil nəticəsində təşkilatın bütün imkanları və qarşıya çıxa biləcək maneələr nəzərə alınmaqla, təşkilat qarşısında duran məqsədə uyğun olaraq həll ediləcək məsələ müəyyənləşdirilir.3.Alternativ variantların işlənilməsi.Bu mərhələdə məsələnin həlli modeli, axtarış, işlənilmə və seçmə mərhələləri, o cümlədən məsələnin həlli aiqoritmi işlənir və bunların nəticəsində alternativ variantlar hesablanır.4.Qərar qəbulu mərhələsi.Bu mərhələdə konkret qərar qəbul olunur.Qəbul olunmuş qərar həllərin səviyyələri və ardıcıllığından (vaxt faktoruna görə) asılı olaraq subqərarlara (alt, kiçik) bölünür.5.Qəbul olunmuş qərarların həyata keçirilməsi mərhələsi.Bu mərhələdə qəbul olunmuş qərarın hər bir icraçı üçün konkretləşdirilərək ona çatdırılması, qərarın yerinə yetirilməsi məqsədilə direktivlərin işlənilməsi və hər bir icraçıya verilməsi, qərarın yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar nəzarət ftınksiyasının həyata keçirilməsi, konkret şəraitdən və yerinə yetirilmə səviyyəsindən asılı olaraq zəruri dəyişikliklərin edilməsi, qərann yerinə yetirilməsi gedişinin qiymətləndirilməsi kimi məsələlər həll edilir.