Ü M U M İ D İ L Ç İ L İ K – I C İ L D
30
yüksək səviyyədə tərəqqi etmişdir. Məsələn, XIX əsr də
dilçilik o dərəcədə inkişaf etmişdir ki, əvvəlki əsrlərin heç
birini onun nailiyyəti ilə müqayisə etmək mümkün deyil.
Dil haqqında elmin əsrlərə görə belə qeyri-bərabər inkişafı
onun tarixini dövrləşdirmək problemini son dərəcə çətin-
ləşdirir. Ümumiyyətlə, bu məsələyə dair filoloji ədəbiyyat-
da müxtəlif mülahizələr vardır. Belə ki, bəzi alimlər dilçi-
liyin tarixini üç dövrə, bəzi alimlər isə iki dövrə bölmüş və
XIX əsrə kimi olan dövrü qeyri-elmi, yaxud elməqədərki
dövr adlandırmışlar. Əlbəttə, XIX əsrədək olan dövrü qey-
ri-elmi hesab etmək fikri doğru deyil, çünki hələ qədim
dövrlərdə dilçiliyin çox mühüm problemlərindən, o cüm-
lədən dilin mənşəyi, mahiyyəti, cümlə üzvləri, nitq hissələ-
ri, qrammatik kateqoriyalar, sözün morfoloji tərkibi və sair
müəyyən dərəcədə elmi surətdə şərh olunmuşdur.
Dilçilik elminin bu günə qədər olan inkişafını beş
dövrə bölmək olar:
Ümumi dilçiliyin inkişaf dövrləri
I dövr – Dilçilik rüşeymlərinin (dil haqqında görüşlərin)
tədricən meydana çıxması, dil haqqında elmin
təşəkkül yoluna qədəm qoyması [
eramızdarı əv-
vəl – yeni eranın IV əsri].
II dövr – Şərqdə nəzəri dilçilik mülahizə və görüşlərinin
get-gedə çoxalması [
V–XV əsrlər].
Dostları ilə paylaş: 
