Önceki(vahiy)lerden bugüne ulaşan hakikatleri doğrulayan bu ilâhi kelâmı sana sapa- sağlam indiren O’dur,üstelik,Tevrat’ı ve İncil’i de O indirmiştir.”
Önceki(vahiy)lerden bugüne ulaşan hakikatleri doğrulayan bu ilâhi kelâmı sana sapa- sağlam indiren O’dur,üstelik,Tevrat’ı ve İncil’i de O indirmiştir.”
“Geçmişte insanlığa yol gösterici olarak,yine hakkı bâtıldan kesin hatlarla ayıran
Mesajı da O indirmiştir.
Allah’ın mesajlarını inkâr eden kimselere gelince;Onlar için şiddetli bir azap
vardır.Zira Allah,üstün ve yüce olandır,insana yaptıkları(yanlışları)nın acısını tattırandır.”
“Yine O’dur sana İlâhi Kelâm’ı indiren.O’nun(veya Kur’an’ın) âyetlerinden bir
kısmının hükmü kesin ve nettir.(muhkem âyetler.)Bunlar İlâhi Kelâm’ın anasıdır.(temelidir.)
Gerisi de müteşabihlerden oluşmuştur.Kalplerinde yamukluk(hastalık/illet)bulunan kimseler,
fitne çıkarmak, ve tevil etmek amacıyla,onun müteşabih olan kısmının peşine düşerler.Oysa
onun gerçek te’vilini kimse bil(e)mez,yalnızca Allah(bilir.)Ve ilimde derinleşenler derler ki;
Biz ona inanırız,tümü Rabbimizin Katındandır.Derin kavrayış sahiplerinden başkası bu gerçe-
ği fark etmese de!”
Âl-i İmran(98);Âyet:2,3,4 Hz.Muhammed(AS)’e indirilen ve en doğru,en güvenilir,en sağlam bilgi olan
vahyin(hayatın ve varlığın) tükenmez kaynağı olan Allah’ın insanlığın dünya ve âhiret mutlu-
luğunu hedefleyen mesajlarını inkâr eden kimseler için,kendi kendilerine yaptıkları haksızlığı
(zulmü)öte dünyada karşılarına çıkmış olarak görecekleri hatırlatılması,ihtarı yapılmaktadır.
Vahyin(Kur’an’ın)âyetlerinin bir kısmının hükmü kesin ve net,bir kısmının yo-
rum gerektiren ve ancak kapsamlı ve çok boyutlu bir bilgi,diğer yönüyle taakkul,tedebbür,tezek-
kür ve tevakkuh başta olmak üzere derin ve geniş/yüksek ufuklu bir bakış açısı bir tefekkür ile
anlaşılabilen müteşabihlerdir.
* “Kadınlara,oğullara,altın ve gümüş cinsinden yığılmış(biriktirilmiş)servetlere,
gözde ve nişan vurulmuş atlara,sürülere ve ekinlere tutkulu bir sevgi duymak insanoğluna
cazip kılındı.Bütün bunlar dünya hayatının geçici zevkleridir,fakat en güzel gelecek Allah
Katındadır.”
“(Ey Nebi!)De ki:”Size bütün bunlardan daha hayırlısını haber vereyim mi?
Sorumluluk bilincine sahip olanlar için,Rableri Katında zemininden ırmaklar çağlayan
yerleşip kalacakları cennetler(ufuksuz,zamansız bahçeler)tertemiz eşler ve (hepsinden üstün
ve büyük olan)Allah rızası vardır.”
Allah kulları(nı)her haliyle görür.”
“Rabbimiz!Kuşkusuz biz iman ettik!Bizi bağışla,günahlarımızı da…Ve bizi
boyun eğenleri,(O’nun için)harcayanları,(günahlarından dolayı)seherlerde canı gönülden
yalvaranları…(da görür.)”
Âl-i İmran(98);Âyet:15,16,17. Dünya malının geçiciliği,sonsuz(ebedi)hayatın dünyanın geçici zevklerinden
çok daha hayırlı olduğu vurgulanmakta,tercihini doğru ve yanlış yapanları Allah’ın gördüğü
ve zamanı geldiğinde herkes hakkında son hükmü Kendisinin vereceği hatırlatılmaktadır.
* 138
“Allah Katında tek(geçerli,doğru)din İslâm’dır.Daha önce kendilerime mesaj
(vahiy) gönderilenler(Yahudiler ve Hıristiyanlar v.d.),başka değil,yalnızca kıskançlık(ların)dan
dolayı,kendilerine gerçeğin işareti geldiği halde farklı görüşlere saptılar.Kim Allah’ın mesajla-
rını inkâr ederse,iyi bilsin ki Allah hesabı en seri biçimde görendir.”
“Şu halde,eğer seninle tartışırlarsa de ki:”Ben tüm varlığımla Allah’a teslim
oldum,bana uyanlar da…Daha önce kendilerine vahiy emanet edilmiş olanlara ve vahiyden bihaber olanlara:”Siz de(Allah’a)tüm varlığınızla teslim oldunuz mu?”diye sor!
Eğer teslim olurlarsa,işte o zaman doğru yolu bulmuş olurlar,yok eğer yüz çevirirlerse,sana
düşen(Ey Nebi!İlâhi mesajı)tebliğ etmektir.Zira Allah kulları(nı)her haliyle görür.”
“Allah’ın mesajlarını tanımayan,peygamberleri haksız yere öldüren ve insanlara
fedakâr olmayı öğütleyenlerin kanına girenleri,yürek yakan bir mahrumiyetle müjdele!”
“İşte dünyada ve âhirette yaptıkları iyiliklerin hayrını görmeyecek olan onlardır.
Onlara(dünyada da,âhirette de)yardım eden olmayacaktır.”
“Baksana şu kendilerine daha önce vahiyden pay verilenlere?Aralarını bulmak
için Allah’ın Kitabı’na çağırıldılar,fakat onlardan bir kısmı döneklik yaparak yüz çevirdiler.”
“İşte bu,onların:”Ateş bize birkaç günden fazla dokunmayacak!”demeleri
yüzündendir.Zira uydurmayı gelenek edindikleri şeyler onları inançlarından saptırmıştır.”
“Geleceğinde kuşku olmayan bir Gün(Kıyamet)onları bir araya topladığımızda,
herkesin yaptığının karşılığı hiç kimseye haksızlık yapılmaksızın eksiksiz olarak ödendiğinde,
bakalım (onların hâli)nasıl olacak?”
Âl-i İmran(98);Âyet:19,20,21,22,23,24,25. Allah Katında tek geçerli dinin İslâm olduğu vurgulandıktan sonra,Hz.Peyg ber(AS)’in-ve diğer bütün peygamberlerin-insanlara(toplumlarına)tebliğ ettikleri dinin de,
kaynağının aynı olduğu,kıskançlık,gurur,kibir,cehalet yüzünden başka yollara bilerek/bilme-
yerek sapanların hesabını Allah’ın seri biçimde göreceği,tüm varlığıyla O’na teslim olmayanla-
rın doğru yolu bulamayacakları,mesajlarına yüz çevirenlerin(sırtını dönenlerin)dünyada da,ahirette (Yüce Yargılama’da)kaybedenlerden olacağı hatırlatılmaktadır. * “De ki:”Ey mutlak iktidar sahibi olan Allah’ım!Sen dilediğine iktidar verir,dile-
diğinden de iktidarı çeker alırsın,dilediğini aziz eder,dilediğini de zelil edersin.Senin Elindeki
diriyi çıkarır,diriden de ölüyü çıkarırsın.Ve dilediğin kimseye hesapsız rızık verirsin.”
Âl-i İmran(98);Âyet:26,27.
En güzel dualar,kuşkusuz Allah(CC)’ın,Hz.Peygamber(AS) aracılığıyla öğrettiği
dualardır.Bu da onlardan biridir.Allah’ın sonsuz kudreti karşısında kulun acziyetini,teslimiye-
tini ifade etmektedir. * “Mü’minler mü’minleri bırakıp da kâfirleri(askeri)müttefik edinmesinler.Kim
böyle yaparsa,Allah’tan bütünüyle kopmuş olur.Ancak kendinizi onlara karşı korumak için
(bilinçli bir tercihse),o başka.Ne ki Allah,Kendisine karşı dikkatli olmanızı ihtar eder,çünkü
bütün yollar Allah’a çıkar.” 139
De ki:”İçinizdekileri saklasanız da,açıklasanız da Allah onu bilir.Zira göklerde ve yerde olanların hepsi O’na ayan(beyan)dır.Ve Allah,her şeye kadirdir.”(…gücü yetendir.)
“Her insan,yaptığı bütün iyilikleri de,kötülükleri de karşısında bulacağı O Gün’
ün kendisinden fersah,fersah uzak olmasını ister.Ne ki Allah,Kendisine karşı dikkatli olmanızı
ihtar eder.(hatırlatır.)Zira Allah’ın kullarına olan şefkati tariflere sığmaz.”
“(Ey Nebi!)De ki:”Eğer Allah’ı seviyorsanız beni izleyin ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın!Zira Allah çok bağışlayandır,eşsiz merhamet kaynağıdır.”
“De ki:”Allah’a ve Elçisi’ne itaat edin!Yok eğer itaatten yüz çevirirseniz,iyi bilin ki Allah nankörleri sevmez.”
Âl-i İmran(98);Âyet:28,29,30,31,32. Yukarıdaki çarpıcı âyetlerde;Allah(CC)’ı-gerçekten-sevmenin ölçüsünün Hz.Peygamber(AS)’i izlemek olduğu,günahların bağışlanmasının ancak böyle mümkün olaca- ğına dikkat çekilmektedir.
Peygamber(AS)’e itaat Allah(CC)’a itaat demektir ki,bu kulluğun en öncelikli
şartlarındandır.İtaatsizlik O’nun sonsuz nimetlerine karşı nankörlüktür.
Allah ve âhiret inancı ahlâki sorumluluğun temelidir.Bu temelden yoksun bir
ahlâk anlamını ve değerini yitirir.
Bu arada mü’minleri bırakıp da kâfirlerle askeri ittifak yapmanın sakıncaları
hatırlatıldıktan sonra,böyle bir durumda uygulanacak taktik de bildirilmektedir. * “(Ey Nebi!)Bütün bunlar,sana bildirdiğimiz mesajlardan ve hikmetli haberlerden- dir.
“(Şöyle ki;)Allah Katında İsa’nın durumu Âdem’in durumu gibidir.Allah onu
toprak türün(bir madde)den yarattı,ardından ona “Ol!”dedi,o da oluş sürecine girdi.”
“İşte(bu)gerçek sana Rabbin tarafından bildirildi,öyleyse tereddüt edenlerden
olma!
“Sana gelen (bu)bilgiden sonra,bu konuda seninle tartışanlara de ki:”Gelin,
oğullarımızı ve oğullarınızı,kadınlarımızı ve kadınlarınızı,bizimkileri ve sizinkileri çağıralım,
sonra canı gönülden yalvaralım ve Allah’ın lânetinin yalan söyleyenler üzerine olmasını dile- yelim.”
“İşte budur işin hakikati,Allah’tan başka ilâh asla yoktur.Hiç kuşku yok ki Allah, evet yalnızca O’dur her işinde mükemmel,her hükmünde tam isabet sahibi olan.”
“Eğer yüz çevirirlerse,unutmasınlar ki Allah(akideyi)ifsat edenleri çok iyi bilir.”
“De ki:”Ey kitap ehli!Sizinle aramızda şu ortak ilkeye gelin:Allah’tan başkasına
kulluk etmeyeceğiz,O’ndan başka hiçbir şeye ilâhlık yakıştırmayacağız.Allah’ın yanı sıra başka birilerini (Hz.İsa,Hz.Üzeyr gibi)rabler olarak kabul etmeyeceğiz.Ve eğer yüz çevirirlerse o zaman deyiniz ki;”Şahid olun ki biz O’na(Tek İlâh olan Allah’a)teslim olduk.”
“Ey kitap ehli!Neden İbrahim hakkında tartışıp duruyorsunuz?Oysa ki Tevrat da, İncil de ondan sonra indirildi.Akletmiyor musunuz?”
“Hadi şu bildiğiniz şeylerde(konularda)tartıştınız,fakat bilmediğiniz şey hakkında
niçin tartışırsınız?Halbuki(doğru ve gerçeği)Allah bilir,fakat siz bilemezsiniz.”
“İbrahim ne Yahudi,ne de Hıristiyan’dı,fakat tam anlamıyla Hakka yönelmiş bir
müslüman(muvahhit)idi.Allah’a şirk koşanlardan da değildi.”
“Gerçekte İbrahim’e en yakın olanlar ona uyanlardır.Yani,işte bu Peygamber ve
iman edenlerdir.Şu da var ki Allah,inananların tümüne yakındır.”
“Önceki vahiylerin takipçilerinden kimileri sizi aldatmak isterler,fakat onlar
kendilerinden başkasını aldatmış olmazlar,üstelik bunun farkına da varmazlar.”
“Ey önceki vahyin mensupları!Bizzat kendiniz şahit olup dururken Allah’ımn
mesajlarını neden inkâr ediyorsunuz?”
“Ey önceki vahyin mensupları!Niçin hakka bâtıl elbisesini giydirip de bildiğiniz halde hakikati gizliyorsunuz?”
“Önceki vahyin mensuplarından bir grup dedi ki:”İman edenlere indirilen vahye günün başında inandığınızı söyleyin,o günün sonunda inkâr edin,bu sayede belki(imanlarından)
dönerler.”(…ya da en azından şüpheye düşerler!)
“Fakat sizin dininize uymayan kimseye asla(yürekten)inanmayın!”
(Şu hakikati)ilân et:”Doğru rehberlik sadece Allah’ın rehberliğidir.Size verilenin
bir benzerinin başka birine verilmesi(zorunuza mı gitti),yoksa Rabbinizin Huzurunda aleyhiniz-
de delil getirirler diye mi(korkuyorsunuz)?”
Şunu da ekle:”Lûtuf ve ihsan Allah’ın Elindedir.Onu dilediğine bahşeder.Zira
Allah,(lutfunda)sınırsız olandır,her şeyi bilendir.”
“De ki:”Allah’a,bize indirilene,İbrahim’e,İsmail’e,İshak’a,Yakub’a ve onun(onla-
rın)nesil(ler)inden gelenlere indirilene,Rablerinden Musa’ya,İsa’ya ve (diğer)tüm peygamberlere
bahşedilen(ler)e inanırız,onlar arasından hiç birini ayırt etmeyiz ve biz yalnız O’na teslim olu- ruz.”
“Her kim kendisine Allah’a kayıtsız şartsız teslimiyet yolundan(Müslümanlık- tan)başka bir din ararsa,bu kendisinden asla kabul edilmeyecektir.Üstelik o,âhirette de kay- bedenlerden olacaktır.”
“İman ettikten,Elçi’nin hak olduğuna şahit olduktan,kendilerine hakikatin apaçık belgeleri geldikten sonra inkâra sapan bir toplumu Allah nasıl muvaffak eder?Çünkü Allah,zul- me gömülen bir topluma rehberliğini asla bahşetmez.”
Tevrat indirilmeden önce İsrâil(oğullarının)kendisine haram kıldığı şeyler dışında bütün yiyecekler İsrâiloğullarına helâl idi.De ki:”Hadi,eğer sözünüzün eriyseniz,getirin
Tevratı da onu gösterin!”
“Ve her kim bundan böyle Allah’a iftira atarsa,işte kendilerine zulmedenler onlar- dır.”
“De ki:”Allah haklıdır!Şu halde,yalnız Hakka yönelen ve (asla)müşriklerden de
olmayan İbrahim’in inanç sistemine uyun!”
“De ki:”Ey önceki vahyin takipçileri!Allah yaptıklarınıza şahit olu dururken,niçin
Allah’ın âyetlerini reddediyorsunuz?”
“De ki:”En önceki vahyin takipçileri!Doğru olduğuna bizzat şahit olduğunuz hâlde,onu eğri göstermeye çalışarak,iman edenleri niçin Allah yolundan döndürmeye(alıkoyma-
ya)çabalıyorsunuz?Ama Allah yaptıklarınızdan asla gafil değildir.”
“Siz ey(bu vahye/Kur’an’a)iman edenler!Kendilerine kitap verilenlerden bir fır- kaya uyarsanız,sizi imanınızdan sonra yeniden inkâra döndürürler.”
“(Onlar böyle yapabilirler),ama siz nasıl olur da Allah’ın âyetleri size okunup dururken ve O’nun elçisi aranızdayken(ki O her zaman ruhaniyetiyle aramızdadır)inkâra
yeltenebilirsiniz?Ne var ki Allah’a sımsıkı yapışan,dosdoğru bir yola yöneltilmiş demektir.”
“Ey(bu vahye)iman edenler!(Peygamber ümmeti!)Allah’a karşı sorumluğunuzun gereğini hakkıyla yerine getirin!Ve(Allah’a)tam teslim olmadan can verecekseniz,sakın ölme-
yin!”(Ne yapın,yapın Müslüman olarak ölmeye bakın!)
“Hep birlikte Allah’ın İpi’ne (Kur’an’a)sımsıkı sarılın ve birbirinizden ayrılma-k yın!Ve Allah’ın üzerinizdeki nimetini hatırlayın!Hani siz birbirinize düşmanken,kalplerinizin
arasını uzlaştırdı da,O’nun lûtfu sayesinde kardeşler oldunuz;ve siz ateşten bir çukurun kena-
rındaydınız da,sizi oradan kurtardı!İşte Allah,size bu şekilde mesajlarını açıklar ki,doğruyu
bulasınız.”
“Öyleyse sizler,hayra çağıran,meşru ve iyi olanı öneren(imrendiren)kötü ve
yanlış olandan sakındıran(ümmet olmanın gereğini yapan)bir ümmet olun!İşte onlardır ebedi
saadete erecek olanlar…”
“Kendilerine hakikatin apaçık belgeleri geldikten sonra parçalanıp birbirine
düşen kimseler(toplumlar)gibi olmayın!İşte bunlar için korkunç bir azap vardır.”
“Bazı yüzlerin ağarıp,bazı yüzlerin karardığı O Gün’de,yüzü kara çıkanlara
(denilecek ki):”İmana erdikten sonra inkâra saptınız ha!O hâlde,inkârınızdan dolayı tadın
58.âyetten başlayan108.âyete kadar devam eden pasajlarda Hz.Peygamber(AS)ve
Müslümanların içinde bulundukları toplumun sosyo-kültürel,sosyo-ekonomik,sosyo-psikolojik
yapısına atıflarda bulunarak,daha önce vahiy indirilmiş olan Yahudiler ve Hıristiyanların yanı
sıra diğer inançlardaki gruplarla olan münasebetlerini düzenleyici ilkeler getirilmekte,İslâm’dan
başka bir inanç sisteminin Allah Katında bir değer ve önem taşımadığı vurgulanmakta,bunun
dışında kalmakta ısrar edenlerin de dünya ve âhirette kurtuluşa ermeleri için,ona katılmaları
gerektiği,başta Hz.Peygamber(AS) olmak üzere onları kurtuluşa davet etmenin her müslümanın
görevi olduğu,Hz.İsa ve Hz.Üzeyr gibi peygamberleri ilâhlaştırmanın yanlış ve sapkın bir düşün-
ce ve davranış olduğu,yerlerin göklerin Tek İlâhı Allah’tan başkasına tapmanın insan onuruna
yakışmadığı,böyle davrananların dünyalarını da âhiretlerini de karartacakları,kendilerine haki-
katin apaçık belgeleri(vahiy)geldikten sonra halâ inkârda ısrar eden toplumlara Allah’ın rehber-
lik etmeyeceği vurgulanmakta,gerekli ilâhi uyarı(lar)-müslümanlığı gereğince özümsemeyen ve
hayatına uygulamayan,ümmet,vahdet bilincine ulaşamayan Müslümanlara da-yapılmaktadır. * Ve yine Müslüman ümmetin özelliklerini ve görevlerini dillendiren,inançsızlar
karşısında takınacakları tutum ve tavrı belirleyen şu âyetler; “Siz insanlık adına çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz.İyi ve doğru olanı teklif eder,
kötü ve yanlış olandan sakındırırsınız;zira Allah’a güvenip,inanırsınız.Eğer kitap ehli de güve-
Ancak;şu da bir gerçektir ki; “Onlar Allah’a ve insanlığa karşı taahhütlerine yapışmadıkları sürece,nerede
olurlarsa olsunlar zillete mahkûmdurlar.Zira Allah’ın gazabına uğramış,üzerlerine zillet ve
miskinlik damgası vurulmuştur.Bütün bunların nedeni,Allah’ın âyetlerini inkâr etmeleri ve
peygamberlerini haksız yere öldürmeleridir.Bunlarsa(bu eylemleri),isyankâr olmaları ve ısrarla
taşkınlıkta bulunmaları yüzündendir.”
“(Fakat yine de)onların hepsi bir değildir.Önceki vahyin takipçilerinden,gece
boyunca Allah’ın âyetlerini okuyup secdeye kapanan onurlu bir topluluk da vardır.”
“Onlar Allah’a ve âhiret gününe inanırlar;iyi ve doğru olanı teklif eder,kötü ve
yanlış olandan sakındırırlar ve hayırlı işlerde birbirleriyle yarışırlar.İşte bunlar aktif iyi olan-
lardır.”
“Onların yaptığı hiçbir iyilik zayi olmayacaktır.Çünkü Allah sorumlu davrananla-
rı çok iyi bilir.”
“Küfre saplananlara gelince;Onları ne malları ne de çocukları Allah’a karşı koru-
yabilir.İşte onlar ateş yaranıdır,onlar orada ebedi kalıcıdır.”
“Onların bu dünya hayatı için harcadıkları,kendi kendilerine zulmeden bir toplu-
mun ekinlerine musallat olan ve onu mahveden dondurucu bir kasırgaya benzer.Onlara zulme-
den Allah değildir,asıl onlar kendi kendilerine zulmetmektedir.”
Âl-i İmran(98);Âyet:110,111,112,113,114,115,116,117. Ve iman edenlere yapılan ilâhi uyarılar,verilen öğütler;
143
“Siz ey iman edenler!Sizden olmayanları sırdaş edinip içinize almayınız.Onlar
size zarar vermek için hiçbir çabadan geri durmazlar;dahası sizi zora sokan her şey hoşlarına gider.Kinleri ağızlarından taşmaktadır;kalplerinde sakladıkları ise daha beter!Biz(buna ilişkin)
işaretleri sizin için(işte böyle)açık ve anlaşılır kıldık;tabi ki eğer aklınızı kullanırsanız.”
“Hadi siz onları sevip,bağrınıza bastınız,ama onlar,(kendilerine indirilen de dahil)
vahyin tümüne inandığınız halde,sizi sevmezler.Ve sizinle karşılaştıklarında:”Biz de inandık!”
derler,fakat yalnız kalınca size olan kinlerinden dolayı parmaklarına diş geçirirler.(Tırnaklarını
yerler!)De ki:”Kininizle geberin!”Allah,göğüslerin en mahrem sırlarını bilendir.”
“Eğer siz bir iyiliğe ulaşırsanız buna üzülüverirler,yok eğer başınıza bir kötülük
gelirse,buna da sevinirler.Ama eğer zorluklara direnir ve sorumluluk bilincini kuşanırsanız,
onların tuzakları size hiçbir zarar veremez.Zira Allah,yaptıkları her şeyi çepeçevre kuşatmıştır.”
Âl-i İmran(98);Âyet:118,119,120. Bizler Müslümanlar olarak gayrimüslimlerle olan münasebetlerimizi bu âyetle-
rin çarpıcı ifadelerle dile getirdiği gerçekler doğrultusunda düzenlemeliyiz,değerlendirmeliyiz.
*
Ve işte İslâm-ve insanlık-tarihinin en önemli savaşlarından,dönüm noktaların- dan,ancak sonucu itibariyle hüzün verici olan Uhud Savaşı’nın ilâhi kelâmla anlatımı; “Hani,sabahleyin mü’minleri savaş düzenine sokmak için evinden çıkmıştın.
Allah da tarifsiz bir biçimde her şeyi duyuyordu,her şeyi biliyordu.”
“İçinizdeki iki grubun-Allah onların velisi olduğu hâlde-paniğe kapıldığını da
(biliyordu.).Artık mü’minler yalnız Allah’a güvenmeliler.”
“Nitekim siz oldukça zayıf bir haldeyken,Allah size Bedir’de yardım etmişti.O
hâlde,Allah’a karşı sorumluluğunuzun bilincinde olun ki,şükredenlerden olasınız!”
“Hani sen(Ey Nebi!)inananlara demiştin ki:”Gönderilmiş üç bin melekle
Rabbinizin imdadınıza yetişecek olması sizin için yeterli değil mi?”
“Kesinlikle evet!Ama siz zorluklara direnir ve sorumluluk bilincini kuşanırsanız,
düşman size ansızın saldırdığında,Rabbiniz size anlı,şanlı beş bin melekle yardım edecektir.”
“Allah bunu,sadece size bir müjde olsun ve gönlünüz onunla ferahlasın diye
(vaad)etti.Zira(zafer garantili)yardım,yalnızca her işinde mükemmel olan,her hükmünde tam
isabet kaydeden Allah Katından gelir ki,küfre saplanan kimselerden bir kısmını mahvetsin ya da
alçaltsın,sonunda umutsuzluğa kapılarak geri çekilsinler.”
“İlâhi emrin gerçekleşmesine dair(Ey Nebi!) senin elinde hiçbir yetki yoktur.Dola-
yısıyla onları(münkirleri)cezalandırmaya karar vermek de(sana düşmez);çünkü onlar zalimlerin
ta kendileridir.”
“Oysa,göklerdeki ve yeryüzündeki her şey Allah’a aittir,dilediğini bağışlar,diledi-
ğini cezalandırır;fakat Allah’ın affı da,rahmeti de tarifsizdir.”
“Siz ey iman edenler!Faizi kat,kat arttırarak boğazınıza geçirmeyin!Sorumluluk
bilincini kuşanın ki,mutluluğa eresiniz!
(Uhud ile ilgili pasajlar arasında faizle ilgili ayetin işi ne?sorusunun cevabı;Okçu-
ların yerlerini terk etmesindeki en önemli amil faiz yemeleri ve dünya malına olan düşkünlüktü.)
“Bir de inkâr edenler için hazırlanmış olan ateşten sakının!”
“Allah’a ve Elçisi’ne de tabi olun ki,rahmete mazhar olasınız!”
“Rabbinizin mağfiretine ermek ve muttakiler için hazırlanmış,gökler ve yeryüzü
genişliğinde olan cenneti kazanmak için birbirinizle(iyilikte,güzellikte,doğrulukta)yarışın!”
(Yahudilerle faiz geliri yarıştırmak yerine cenneti kazanma yarışına girin!)
Mü’minlerin nelerde yarışacağı ve alacakları sonuçları da sonraki âyetler gözler
önüne sermektedir:
“Onlar ki,bollukta da,darlıkta da infak ederler,öfkelerini kontrol altında tutarlar ve insanların hatalarını bağışlarlar;zira Allah,iyilik edenleri sever.”
“Yine onlar,utanç verici bir iş yaptıkları ya da kendi kendilerine bir kötülük ettik- leri zaman,Allah’ı(n her şeyi görüp bildiğini)hatırlayıp,hemen günahları için istiğfar ederler;zira Allah’tan başka günahları kim bağışlayabilir ki?Üstelik onlar,yaptıkları kötülük üzerinde bile,
bile ısrar da etmezler.”
“İşte bunların ödülü,Rablerinden bir mağfiret ve orada yerleşip kalacakları zemi-
ninden ırmaklar çağlayan cennet olacaktır.Çalışıp çabalayanlar için ne muhteşem bir ödüldür bu.”
“Sizden önce de nice hayat tarzları gelip geçti.Öyleyse gezin yeryüzünü ve hakikati yalanlayanlarının sonlarının nasıl olduğunu görün!”
“Bu,(vahiyle bildirilen ibretli örnekler)insanlığa iletilmiş tarifsiz bir bildiridir ve sorumluluk bilincini yüklenenler için de bir rehber ve öğüttür.”
“Öyleyse ne yılgınlığa kapılın ne de üzülün!Eğer gerçekten inanıyorsanız,insan- ların en üstünü mutlaka siz olursunuz.”
Bu âyetin 70 Uhud şehidinin ardından indiği hatırlandığında;(Kurban vermek
kaybetmek değil,kazanmaktır.Zira şahadet ölmek değil,yaşamaktır.Ama eğer üstün değilseniz imanınızı gözden geçirmelisiniz,çünkü onda bir problem olma ihtimali yüksektir,kesindir.)gerçe- ğiyle karşı karşıya gelmemiz kaçınılmazdır.
“Eğer size bir zarar dokunduysa,elbet benzer bir zarar(başka)insanlara da dokun-
du.Zira o(iyi ve kötü)dönemleri Biz insanlar arasında döndürür dururuz ki,Allah iman eden
kimseleri seçip ayırsın ve sizden hakikate şahit olanları tesbit etsin;çünkü Allah zalimleri sev-
mez.”
“Yine Allah,iman edenleri arındırıp üste çıkarsın ve inkârcıları da mahvetsin!”
“Ya,yoksa siz,Allah cihad edenleri ve (yolunda)direnenleri seçip ayırmadan
cennete girebileceğinizi mi sanıyorsunuz?”
“Nitekim siz,ölümle yüz yüze gelmeden önce(Allah yolunda)can vermeyi arzuluyordunuz,işte şimdi(savaş sebebiyle)onu gördüğünüz hâlde seyirci kalan da(yine)siz
oluyorsunuz”
Âl-i İmran(98);Âyet:134,135,136,137,138,139,140,141,142,143. İyi ile kötüyü birbirine karıştırmak,haklı ile haksızı bir tutmak zulümdür,adaletsiz-
liktir.Bu zulmü Allah ne işler,ne de işleyeni sever.Bu pasajların ana teması olan Uhud Savaşı
bir hak eleğiydi,terazisiydi.Bu elekte insan elendi,bu terazide iman tartıldı.Sözün gücüne kulak
önce kazananlar bir de kayıpla sınandılar,sarsıldılar.Medine İslâm Cemaati üzerinden ideal
bir toplum modeli inşa eden Âlemlerin Rabbi,onları Bedir baharının ardından,Uhud yazıyla
sınadı,sarstı.Sınavın amacı belliydi:Kaybın faturasını kime kesecekler?Allah’a mı,yoksa
kendilerine mi?Allah vahiyle onlara-ve bütün zamanlara mekânlara-olayı nasıl okumaları
gerektiğini de öğretiyordu:”Bu neden böyle oldu?”diye soruyorsunuz,öyle mi?De ki:”Sizin
kendi yüzünüzden!”(Âl-i İmran(98);Â:165)
Sözün özü:Sadece başarıyı kazanç bilen(kabul eden)değil,yaşadığı kayıptan
dolayı kazandığı tecrübeyi de kazanç hanesine yazan hayatın(bilgeliğin)sırrına ermiş demektir.
Böylece iyi kötüden,temiz kirliden ayrılacak,birey ve toplum arınacak,fıtratına
dönecek,barışın,kardeşliğin,sevginin,adaletin,hoşgörünün,dayanışmanın egemen olduğu güzel
bir düzen kurulmuş olacaktır.
145
“Muhammed,yalnızca(aranızdan seçilmiş sizin gibi insan olan)bir elçidir;ondan
önce de elçiler gelip,geçmiştir.O hâlde o ölür,ya da öldürülürse,(ey Müslümanlar)topuklarınız
üzerinde gerisin geriye mi döneceksiniz?Fakat kim topukları üzerinde gerisin geriye dönerse,
iyi bilsin ki Allah’a hiçbir zarar veremez;halbuki Allah,şükredenlerin karşılığını verecektir.”
Âl-i İmran(98);Âyet:144 Resuller ölebilir ama risalet ölmez,kesilmez.Onların tebliğ ettiği ilâhi mesaj
vefatlarından sonra varisleri olan gerçek alimler(elçilerin elçileri)tarafından insanlara ulaş-
tırılmaya devam edilir.
Âyet,Uhud günü Mus’ab’ı Rasulallah zannıyla öldüren İbn Kamie’nin;”Muham-
med öldü!”narası üzerine çözülen saflar münasebetiyle inmiştir. * “Siz ey iman edenler!Eğer küfre saplananlara uyarsanız,sizi ökçelerinizin
üzerinde gerisin geri döndürürler,asıl işte o zaman büsbütün kaybedenlerden olursunuz!”
“Hayır!Sizin Mevlânız yalnızca Allah’tır,O’dur yardıma koşanların en
hayırlısı.”
Âl-i İmran(98);Âyet:149,150. Müslümanlara çok önemli bir şey hatırlatılmaktadır.Özellikle Hz.Peygamber(AS)’ in vefatından sonra takınmaları gereken tavrın ne olacağı ve yardımın yalnızca Allah’tan isten- mesi gerçeği. * “Ve doğrusu Allah size verdiği sözü tuttu;hatırlayın ki O’nun izni sayesinde(düş-
manın,ya da savaşın ağır sonuçlarının)köklerini kazıyordunuz;ne ki arzuladığınız zaferi Allah size gösterdikten sonra gevşeyip(Peygamber’in)emri(talimatı)konusunda tartıştınız ve itaatsizlik ettiniz.İçinizde dünyaya(dünya malına,alayişine)özlem duyanlar olduğu gibi,âhirete özlem
duyanlar da vardı.Bunun üzerine Allah,sizi sınamak için düşmanlarınız yenmenize mani oldu.
Fakat O,(şimdi sizi)bağışladı;zaten Allah inananlara karşı çok lütufkârdır.”
“O zaman siz,kimseye bakmadan tepelere doğru kaçışıyor,Peygamber de arkanız-
dan size sesleniyordu.(Medine’ye kadar kaçanlar vardı.Hz.Peygamber(AS)’in etrafındakilerin
sayısı bir ara sekiz kişiye kadar düşmüştü.)İşte bu yüzden(Peygamber’in)elemine(üzüntüsüne)
karşılık,(Allah) size öyle bir elem verdi ki,ne kaçırdığınız fırsata,ne de başınıza gelene üzülmeye fırsatınız olmadı.Zira Allah,yaptıklarınızdan tümüyle haberdardı.”
“Sonra(Allah)bu elemin ardından size bir güven hissi,bir kısmınızı çepeçevre
kuşatan bir dinginlik(sekinet)bahşetti.Diğer bir kısmınız ise canlarının derdine düşmüşlerdi.
Allah hakkında haddini bilmezlik(cahiliyye)çağına özgü,yanlış tasavvurlara kapıldılar.
Diyorlardı ki:”Bizim,mutlak hükümranlıkta bir karar yetkimiz var da(kullanmadık mı)sanki?”
De ki:”Bütün yetki yalnızca Allah’a aittir.”Onlar ise içlerinde gizleyip sana gös-
termedikleri gerçek duygularını(şöyle)dile getiriyorlardı:”Eğer karar yetkisi bizde olsaydı,
burada,bu kadar ölü vermezdik.”De ki:”Evlerinizde kalmış olsaydınız dahi,ölümü mukadder
olanlarınızı,o ölüm,elbet yataklarına kadar kovalardı.”
Bu da,Allah’ın göğüslerinizde olan her bir şeyi sınaması ve kalplerinizde olanları
arıtıp damıtması içindir;zira Allah kalplerin içini bilir.”
“(Ey Nebi!)İnkârda birbirleriyle yarış halinde olanlardan dolayı üzülme!Unutma
ki onlar,Allah’a(ve sana)hiçbir zarar veremezler.Allah onların âhiretten hiçbir pay almamalarını
murad eder.Ve onları korkunç bir azap bekler.”
Âl-i İmran(98);Âyet:170,171,172,173,174,175,176.
Uhud Savaşının bir başka(psikolojik) açıdan anlatıldığı pasajlardan alınacak
ibretler ve dersler çoktur.Bu savaş üzerinden genel savaş psikolojisine de göndermeler yapılmak-
ta,şahadetin ne büyük bir nimet olduğu vurgulanmakta,Allah’a ve Peygamber’e itaat ve güvenle
itaatsizliğin sonuçlarına değinilmekte,dünyada ve âhirette karşılaşılacak durumlar dile getiril-
mektedir. * “(Ey kâfirler!)Allah mü’minleri,sizin yaşadığınız hayat tarzı üzere bırakacak
değildir.Nihayet Allah,iyiyi kötüden ayıracaktır.Allah gaybı size bildirecek de değildir.Fakat
Allah(bu amaçla)elçilerinden(insanlar arasından)dilediğini seçer.Şu halde Allah’a ve elçilerine
inanın!Zira eğer iman eder ve sorumluluk bilincini kuşanırsanız,işte o zaman sizi(âhirette)
muazzam bir karşılık(ödül)bekler.”
“Allah,yakılarak sunulan bir kurban getirmedikçe,hiçbir elçiye inanmamamızı
emretmişti!”diyenlere gelince;De ki:”Benden önce de size peygamberler gelmiş,hem hakika-
tin apaçık belgelerini,hem de sözünü ettiğiniz şeyi getirmişlerdi.Peki,madem doğru söylüyordu-
nuz da niçin onları(elçileri)öldürdünüz?”
“Ve(Ey Nebi!)seni yalancılıkla suçladılarsa,unutma ki senden önce hakikatin
apaçık delilleriyle,ilâhi hikmet yüklü kitaplarla(Zebur v.d)ve aydınlık(ışık)saçan vahiyle gelen
peygamberler de yalancılıkla suçlanmış(lar)dı.”
Âl-i İmran(98);Âyet:179,183,184
Kur’an-ı Kerim’de,ender rastlanan bir ifadeyle 179.âyet,kâfirlere hitapla başla-
makta,yaşadıkları hayat tarzını Allah’ın onaylamasının mümkün olmadığı,ancak O’nun elçilerine(ve Son Elçisi’ne)inandıkları takdirde muazzam bir ödülle ödüllendirilecekleri,ne yazık
ki,onların imansızlıkla ısrar ettikleri,peygamber(ler)i yalanladıkları hatta öldürdükleri gerçeğin-
den hareketle Hz.Peygamber(AS) teselli edilerek,moralinin yüksek tutulması amaçlanmaktadır. 148
“(Ey siz iman edenler!)Elbette mallarınızla ve canlarınızla sınanacaksınız;ve hem sizden önce vahye muhatap olan(Yahudi ve Hıristiyan)lardan,hem de Allah’tan başkasına ilâhlık
yakıştıranlardan birçok incitici sözler işiteceksiniz.Ama,eğer direnir(sabreder)ve sorumluluk
bilincini kuşanırsanız(sizin için hem dünyada,hem âhirette daha iyi olur).;fakat unutmayın ki,
bu bir azim işidir.”(…azim bir iştir.)
“Allah,(daha önceden)vahye muhatap olanlardan:”Onu insanlara açıklayacaksı-
nız ve kesinlikle gizlemeyeceksiniz!”diye söz almıştı.Fakat onlar bunu(verdikleri sözü)kulak ardı
ettiler ve değersiz bir menfaat karşılığı pazarladılar;ne kötü bir alışverişti bu!”
“(Ey Nebi!)Sanma ki yaptıkları (bu tür)işlerle sevinen ve yapmadıklarıyla övül-
mekten hoşlananlar,evet onlar sanma ki azaptan kurtulabilecekler.Onları şiddetli bir azap
beklemektedir.”
Âl-i İmran(98);Âyet:186,187,188 Ahlâki davranış,erdemli yaşayış sadece iyi,elverişli şartlarla sınırlı bir davranış ve
sorumluluk değil,her şartta yerine getirilmesi gereken bir yükümlülüktür.Şartların değişmesiyle
değişen bir davranış ahlâki(erdemli)bir davranış olma vasfını yitirmiş demektir.
Şahsiyetinden koparıp imaj(ın)a yatıranlar(yapıştıranlar),insanın imajına değil,
kalplerin özüne bakan Allah nazarında hiçbir şey kazanamayacaklarını-günü gelince-görecekler,
bu onların utancını,pişmanlığını,azabını katlayacak,ama iş işten geçmiş olacaktır. * “İnkâra saplananların,yeryüzünde keyiflerinin peşi sıra gezip tozmaları seni yanılt-
masın!”(Ey Peygamber,ey mü’min!)
“O geçici ve uçucu bir hazdır.Sonunda(onların)varacakları yer(tam bir mahrumi-
yet mekânı olan)cehennemdir.O ne kötü bir meskendir!”
“Fakat Rablerine karşı sorumluluk duyanlar var ya,işte onlarındır zemininden
ırmaklar çağlayan cennetler,Allah Katından bir ikram olarak,orada yerleşip kalırlar.Zira Allah
Katında olan erdemliler için en hayırlı olandır.”
“Doğrusu kitap ehli arasında(da)mutlaka Allah’a(gereği gibi)iman eden de,hem
size,hem kendilerine indirilene iman eden de vardır.Onlar Allah’tan saygıyla korkarlar ve Allah’
ın âyetlerini değersiz bir(dünyalık)menfaat için pazarlamazlar.Onların ödülü Rableri Katındadır.
Çünkü Allah,hesabı seri tutandır.”
“Siz ey iman edenler!Zorluklara karşı direnin,direnişte birbirinizle dayanışma
içinde olun,mevzilerinizi(çizginizi,frekansınızı)koruyun ve Allah’a karşı sorumluluk bilincini
kuşanın ki,ebedi saadete erebilesiniz.”
Âl-i İmran(98);Âyet:196,197,198,199,200. Sûrenin son âyetlerinde;Hz.Peygamber(AS)’ın şahsında Müslümanlara bazı
öğütler verilmekte,her zamanda/mekânda,her şartta kimliklerini korumaları için prensipler
konulmaktadır:1)-İmanlarına yönelik saldırılara direnmeleri.2)-Direnişte dayanışma ve yarışma
içinde olmaları.3)-Bir yangın kulesi nöbetçisi gibi çevrede olan biteni iyi gözlemlemeleri ve ona
göre gerekli tedbirleri almaları.4)Sorumlu davranmaları ve(düşmandan,zorluklardan yılmama-
ları)kaçmamaları.
Bu arada;Kitap ehli arasında Allah’a(gereği gibi)iman eden,hem kendilerine hem
de Müslümanlara inen vahye inanan ,Allah’tan saygıyla korkan ve O’nun âyetlerini değersiz bir
dünyalık çıkar için pazarlamayan seçkin bir zümrenin bulunduğu hatırlatılarak,onlarla iyi ilişki-
ler içine girilmesi,diğerlerinin de kazanılması için elden gelen çabanın gösterilmesi istenmektedir.
*** 149
“Siz ey iman edenler!Niçin söylemlerinizle,eylemleriniz birbirine uymuyor?”