Andijon davlat pedagogika instituti pedagogika va psixologiya kafedrasi «pedagogik innovatika»

Innovatsiyalar: Pedagogik innovatsiyalar, Tashkiliy innovatsiyalar, Iqtisodiy innovatsiyalar, Texnologik innovatsiyalar
1. Pedagogik innovatsiyalar deganda, pedagogik yangiliklarni o‘rganish, o‘zlashtirish, ularni baholash, foydalanish va amaliyotga tatbiq etish tushuniladi.
Аmaliyotchilarni ko‘proq yangilanishlarning aniq natijalari tashvishga solsa, olimlarni aksincha faoliyatga tegishli bo‘lgan bilimlar tizimi qiziqtiradi.
2. Tashkiliy innovatsiyalarga taʼlim muassasasini boshqarishning yangi metodlarini amalga oshirish, tashqi aloqa o‘rnatish va ish o‘rinlarini tashkil etish tushuniladi. Tashkiliy innovatsiyalar taʼlim muassasasining o‘quv-tarbiya jarayoni samaradorligiga qaratilgan va maʼmuriy buyruqbozlikdan voz kechadigan faoliyat turidir.
Tashkiliy innovatsiyalar yangi metodlar asosida xodimlarning maʼsuliyati va vakolatidan kelib chiqib ish taqsimotini samarali tashkil etishga xizmat qiladi. Bu esa, o‘z navbatida ishlab chiqarish va yaxlit pedagogik jarayonning takomillashishiga olib keladi.
3. Iqtisodiy innovatsiyalar deganda, zamonaviy texnika va texnologiyalarni joriy qilinishi natijasida, jahon standartlariga mos keladigan mutaxassislarni tayyorlash tushuniladi. O‘zbekistonda ko‘p tarmoqli bozor iqtisodiyotining rivojlanishi natijasida, ta’lim sohasida ham iqtisodiy innovatsiyalar shakllanmoqda.
U quyidagicha ko‘rinishga ega:
• davlat tomonidan ta’limni yangi mexanizm asosida moliyalashtirish;
• ta’lim oluvchilarning o‘z-o‘zini moliyalashtirishi;
• korxonalar tomonidan ta’lim tizimini moliyalashtirishning yangi mexanizmi;
• ta’lim tizimida mehnatga haq to‘lashning yangi mexanizmi;
• ta’limdagi faoliyat ko‘lamini iqtisod qilish mexanizmi.
4. Texnologik innovatsiyalar yuqorida keltirilgan pedagogik, tashkiliy va iqtisodiy innovatsiyalar bilan muvofiqlashtirilgan va o‘zaro aloqadorlik asosida amalga oshirilsagina, u o‘zining yuqori samarasini beradi.
Texnologik innovatsiyalarni ishlab chiqish va keng tatbiq etish, ta’lim jarayonida zamonaviy kompyuter va telekommunikatsiya texnologiyalari innovatsion o‘quv jarayoni rivojlanishining muhim omilidir. Yangi axborot texnologiyalarini oxirgi o‘n yillikdagi takomillashuvi va rivojlanishi ta’lim tizimiga yangiliklarni kirib kelishini tezlashtirdi va kuchaytirdi.
Hozirgi kundagi innovatsion ta’lim tizimida keng tarqalgan texnologiyalarning asosiy turi sifatida quyidagilarni ajratsak bo‘ladi:
• audio va video kassetalar, disklar;
• telefon;
• radio va televideniya;
• elektron pochta;
• kompyuter o‘rgatish programmalari;
• internet;
• telekonferensiya (audio-konferensiyalar, audio-grafik, video-konferensiyalar, kompyuter konferensiyalari).