ensus manos un Titulo, que decia: Tota pulchraCant. 4.|v. 2.
es, amica mea, & macula non est in te: aludiendo
à su Purißima Concepcion. Estando aßi, comenzò,
como quando graniza fuertemente, à caer acà en
la tierra de aquellos divinos tesoros en grande abun-
dancia, y doze Angeles del Señor salieron muy di-
ligentes, y con gran priessa à cogerlos, y llebarlos al
Tesoro de la Iglesia, que eran los sobre abundantes
merecimientos, que aquella Santißima Señora en
aquella edad tenia, que me pareciò eran mucho ma-
jores que los merecimientos de los demas Santos
juntos. Tantum ibi, adeò dilucidè, ut esse ni-
hil dilucidius possit, sicut neque dici gloriosiùs
pro Virgine videatur, & omissis alijs ex priori
Parte, ad secundam transeamus, in qua eadem
veritas evidentissimè comprobata Lib. 1. Cap.
39. vers. 1. & 3. habetur Virginem sine culpa
originali conceptam, & plenissimam gratia,
usumq; rationis in primo instanti ipsi præsti-
tũ, con que desde luego comenzò à merecer. Incœ-
pit quidem, prosecutura feliciter, & ita gratiæ
incrementis ineffabilibus provehenda, de qui-
bus ita vers. Este mismo dia pag. 178. col. 1.
Este mismo dia (8. Decembris 1626. Concep-
tionis celebritate festivo) antes que la VirgenDe magni-|tudine gra-|tiæ in Vir-|gine San-|ctorum|comparatio-|ne.
Santißima me llebasse adonde dixe, me enseñò
otra vez el Señor, el mysterio de la Purißima Con-
cepcion sin mancha de pecado original, con lo demas
que en otras partes he escrito. Y añadiò que en aquel
primer instante, en que se unio el Alma al cuerpo, la<-P>
@@0@
@@1@§. VI. Circa Dissert. Proæm. De merito Virginis. 21
<-P>primera gracia, que le dieron, fue mayor, que la
que han tenido Angeles ni Santos, y que desde alli
fue esta siempre creciendo. Sea el Señor Bendito,
Amen. Sit inquam, benedictus, qui sic bene-
dictam inter mulieres, etiam interomnes An-
gelos & Sanctos gratiæ benedictionibus cu-
mulavit. Et quidem cùm excessus talis supra
Angelos & Sanctos talis fuerit, accedentibus
ratione meritorum per vitæ decursum aug-
mentis, qualis erit gratiæ illius præexcelsæ &
superabundantis acervus.
67. Dicat ergo illi cælestis sponsus: VenterCant. 7.|v. 2.
tuus sicut acervus tritici vallatus lilijs. Cant. 7.
v. 2. Lilia quidem Angeli & Sancti, ut in
Titulo n. 400. ubi, quòd omnes lilium unum per
charitatem in Ecclesia triumphante. Sed lilia
hæc uterus Virginalis excedit quantùm tritici
acervus, in quo grana immensa, cùm tamen
liliorum facilè possit numerus computari. Est
autem Virginis venter, ut expositiones alias
minimè refellendas modò prætereamus, non
corporeus, sed spiritualis, interius scilicet divi-
tiarum cælestium receptaculum. Et quidem
quando de Venerabili Marina agimus, satis
opportunus ejus Venerabilis Magister accedit
P. Ludovicus à Ponte, qui præfatum locum
Exhort. 13. §. 3. ita exponit, & in fine ait, posseP. Ludovi-|cus à Ponte.
referri ad abundantiam meritorum Virginis. Illis
ergo, & gratia omnes Angelos & Sanctos ex-
cellit, quantum liliorum vallum tritici acervus.
Non equidem quia plures illa, ipsi pauciores,
personali attenta conditione. Una est enim,
plures illi: sed eminentiali multitudine, ratio-Virgo Mun-|dus sancti-|tatis.
ne meritorum & gratiæ, ut mundus quidam
sanctitatis esse videatur. Homo quidem Micro-
cosmus dictus, inspecta conditione naturę: gra-
tiæ autem conditione attenta, mundus etiam
aliquis constituendus est, & nullus profectò
aptior quàm Virgo; parvus quidem facta cum
magno comparatione: mundus enim magnus
Deus est,
Pulchrum pulcherrimus ipse
Mundum mente gerens, similiq́ue
ab imagine formans.
ut ex Boëthio jam pridem acceptum; compa-Boëthius.
ratione autem aliorum non mundus quidem
parvus, sed absolutè mundus est dicendus san-
ctitatis; de quo & dici convenientissimè va-
leat; Sic Deus dilexit mundum, ut Filium suumIoan. 3.|v. 16.
Vnigenitum daret, Ioan. 3. v. 16. Pro quo hæc
paucula sit satis delibasse: si enim quantùm
suadet & ministrat affectus, calamo esset per-
mittendum, ex particulis libri emergerent, &
numquàm finem dicendi faceremus. Et sint
etiam hæc satis pro Dissertatione Proæmiali,
ut sit jam
@@
RECOGNITIO
SECUNDA
Circa Partem Primam Tituli
in finem.
§. I.
Circa Num. 7.
Circa Ministrorum Regalium electionem
doctrina utilis.
68. ADductus citato loco Ennodius inViles homi-|nes in ma-|gistratu vi-|lescum ava-|ritiæ sordi-|bus.
Panegyrico Theodorici sic cla-
mans? Per gubernantium utilita-
tem potens terra consenuerat. Ubi
ita interpunxi adjecto parenthesi: Forsan, Vi-
litatem, sed errore typographico positum utili-
tatem, unde quod novum reddere sensum pos-
sit, non apparet. Ponendum ergo fuit Vilita-Act. 24.|v. 24.
tem: quia reverà ita usu venit, ut viles homi-
nes ad magistratum evecti genuinis sordibus
avaritiæ vilescant. Rem narrat D. Lucas Act.
24. v. 24. & seqq. pro veritatis confirmatione
satis opportunam. Sic enim ibi: Post aliquot
autem dies veniens Felix cum Drusilla uxore sua,
quæ erat Iudæa, vocavit Paulum, & audivit ab eo
fidem, quæ est in Christum IESVM. Disputante au-
tem illo de justitia, & castitate, & judicio futuro,
tremefactus Felix respondit: Quod nunc attinet,
vade: tempore autem opportuno accersam te: Si-
mul & sperans, quòd pecunia ei daretur à Paulo.
propter quod & frequenter accersens eum, loqueba-
tur cum eo. Felix ergo Iudææ Præses, & illustri
ac pœnè regio eminens magistratu, quando di-
vini judicij prædicatione & intimatione, tuba
illa Evāgelica personāte, tremefactus, ad turpes
quæstus, ad justitiæ nundinationem anhelat.
Quidni? Servilis erat conditionis homo, immò
& olim servus, de quo Suetonius in Claudio
Cap. 28. & Cornelius Tacitus Lib. 5. VidimusAct. 13.|v. 11.|In Sergio|Paulo nobi-|lis cum|Felici Præ-|side anti-|thesis.
Præsidem, videamus Proconsulem. Tunc Pro-
consul, cùm vidisset factum, credidit admirans.
Act. 13. v. 11. Sergius, inquam Paulus, cùm
Apostolum eumdem vidisset Elymam magum
prædicationi ejus adversantem, cæcitate mul-
ctasse, admirans credidit. Iuxta Græcum tex-
tum, perculsus, attonitus, sacro horrore perfusus.
Ergo & tremefactus ut Felix, audiens Pau-
lum, & Dei judicium erga Magum fulminan-
tem. Et tamen ille tremefactus ex divini inter-
minatione judicij, non credit Paulo, sicut Pro-
consuli. Quid miramur? Vilis homo avaritiæ
sordibus magnum fidei opponit obstaculum.
Nobilissimus Sergius Paulus, ideò & ejus non
fervet avaritiâ miseraq̃ue cupidine pectus, unde &
suscipiendæ fidei aptior, dignusq́ue ut nomen
ejus sibi eo usque Saulus adscisceret, ut tra-
dunt multi; de quo Interpretes nostri Lori-
nus, Sancius, Cornelius, & alij: dignus itidem,
qui Ecclesiastico à D. Paulo insigniretur ma-
gistratu, Narbonæ creatus Episcopus, ut habe-
mus in Romano Martyrologio die 22. Martij.
@@0@
@@1@22 Recognitio II. Epithalamij Christi.
69. Unde mirari juvat eumdem ApostolumS. Onesimus,|qui olim|servus, cur|creatus|Episcopus à|D. Paulo.
circa Onesimum præstitisse similia, sic enim de
illo in eodem Martyrologio die 16. Februarij:
Natalis beati Onesimi, de quo Sanctus Paulus Apo-
stolus ad Philemonem scribit, quem etiam post San-
ctum Timotheum Ephesiorum Episcopum ordinavit,
prædicationisque verbum illi commisit. Ecce Epis-
copum, & Ephesiorum quidem, illius inquam
celeberrimi Græciæ Emporij, cui minimè ex-
æquanda Narbona, Sergij Pauli sponsalis Ec-
clesia. Et tamen quis Onesimus fuerit ex Epi-
stola ad Philemonem ejusdem Apostoli notum,
cujus ille erat servus, Quem genui in vinculis. v.
11. ait ille, non solùm, fugitivum, sed & fur-Ad Phile-|mon v. 11.
ciferum, ut D. Hieronymus, & alij non levibus
affirmant conjecturis. Videatur P. Cornelius,
qui plura dabit in Epistolæ argumento. Et quid
ad hæc? Illud equidem, in eo D. Paulum cęli-
tùs instructum processisse, & unum illud fuisse
eo in genere miraculum, ex innumeris & ma-
gnis ab ipso perpatratis. Brevi spatio temporis
id videtur fuisse in Onesimo, quod Christus inMagnum|miraculum|conversio|Pauli.
ipso, qui ex persecutore in Apostolum repentè
mutatus. Quod enim majus hoc cerni poßit mira-
culum (Verba sunt D. Ioannis Chrysostomi
Sermone in Cap. 9. Actuum Apostolorum) quodD. Chryso-|stomus.
in Paulo contigit? Porrò Pauli mentem pellexisse,
atque expugnasse, majus signum fuit, quam umbra-
rum operâ (quod à Petro factum) mortuos susci-
tasse. Pro quo & B. Laurentius Iustinianus
Sermone in Conversione S. Pauli ita loquitur.D. Lauren-|tius Iusti-|nianus.
Erat nempe grande miraculum hoc ut blasphemus,
& persecutor effectus, esset eximius Prædicator.
Cujus namque opus est tale, nisi mutatio dexteræ
Excelsi? Miraculi autem magnitudinem, quæ
apud eumdem præcesserant amplius manife-
stant; sic enim ille: Viderant paulò ante quasiSimile in S.|Onesimo.
rapacem lupum manè prædam rapientem &c. Ta-
lia ergo ille in Onesimo Dei gratia mirè opi-
tulante patravit, in eo, qui dudum prædam ra-
puerat, & raptam arrepta fuga turpiter lapidâ-Ad Philem.|v. 18.
rat. Audiendus Apostolus: Si ergo habes me so-
cium, suscipe illum sicut me. Circa quæ sic Divus
Hieronymus: Philemon Paulum socium habere
cupiebat, & in Christum credens, tales utique cu-
piebat habere profectus, ut Paulo similis fieret, &
ei communicaret in vinculis. Consideremus ergo
quantum hic laudetur Onesimus, quantùm profecisse
dicatur: cùm ita recipiendus sit ut Apostolus, & sic
ejus dominus ut Pauli debeat desiderare consor-
tium. Breviter quod dicit tale est. Si me vis habere
consortem, habeto & Onesimum, quem ego consor-
tem, & filium meum, & viscera mea habeo: quem
si non susceperis, nec habere volueris, & ipse intel-
ligis quòd me habere non poßis. Hæc S. Doctor.
Iuxta quæ magno quidem miraculo Coapo-
stolum Paulus in Onesimo sua celeri instru-
ctione formavit, & se alterum: unde & Epis-
copum magnæ Ephesiorum Ecclesiæ consti-
tuit, ut continuatione miraculi, qui servus, &
servilibus fuerat notis insignis, sine turpi quę-
stu, & avaritiæ sordibus Ecclesiasticum gere-
ret magistratum. Rara ergo avis in terris, Divoque
simillima Paulo.
70. Simile aliquid in Romanis habetur hi-Tullius ser-|vus prodi-|gio rex.
storijs, de quo specialiter Valerius Maximus
lib. 1. Cap. 6. de Servio Tullio locutus. Cùm<-P>@@
<-P>enim illi adhuc puero dormienti circa caput
flamma emicuisset, prodigium hoc Prisci Tar-
quinij regis uxor Tanaquil admirata, Servium
servâ natum, in modum filij educavit, & ad re-
gium fastigium evexit. Prodigio ergo opus
fuit, ut servilis conditionis homo ad sublimem
eveheretur dignitatem. Si revera ita accidit:
quod si ita non fuit, existimatio tamen Roma-
næ prudentiæ in necessarium prodigium incu-
buit, ut credi posset servum ad culmen regiæ
dignitatis evectum. Aliàs Spiritus sancti incon-Qui tales|generaliter|exitiosi.
cussus habetur aphorismus sapientissimi regis
ore profusus, Proverb. 19. v. 10. Non decent stul-
tum deliciæ, nec servum dominari principibus. VbiProv. 19.|v. 10.
non de servis tantùm, sed de servilibus etiam
hominibus agitur, vilibus, inquam, & ad ser-
viendum potiùs, quàm ad dominandum à na-
tura progenitis: talium enim dominatio exi-
tiosa est, in tyrannidem, ac consequenter in
publicam perniciem desitura. Videatur P. Cor-
nelius in eum locum. Vnde Ieremias lamen-Thren. 3.|v. 8.
tabundus exclamat Thren. 5. v. 8. Servi domi-
nati sunt nostri: non fuit qui redimeret de manu
eorum. Vbi de Chaldæis est sermo in Iudaica
captivitate, vel quia illi à Iudæis, eo quòd es-
sent Gentiles, servilis conditionis habiti, vel
quia eorum servis, famulis, aut ministris sub-
jecti, si non omnes, eorum plures, ut laborare
cogerent, eorum operibus præsidentes. Viden-
dus P. Sancius. Inde tyrannis, ut apud illos
nulla redemptio. Iuxta hæc ergo dici aptissi-
mè ab Ennodio potuit propter paucorum gu-
bernantium vilitatem terram potentem con-
senuisse, id est, interitui proximam fuisse red-
ditam: nam quod antiquatur & senescit, propèHebr. 8.|v. 15.
interitum est, Hebr. 8. v. 13. Utinam nobis, ut
sperare juvat, meliora Deus. Sunt enim qui
rebus Indicis ita ominentur; & de Orientalibus
locutus Lusitanus Scriptor sic dolens protulit:
Quando India erat India. Quasi jam India nonQuid de In-|diarum sia-|tu.
sit, & si non India, quid ergo illa? & de Peru-
vio nostro jactata similia; sed altiùs providen-
te Domino, inventum jam id, per quod credi-
tur ad primævam juventutem revocandum.
Rumpatur quisquis rumpitur invidia. Si invidere,
aut desipere potiùs libeat, dum de bono agitur
in totius mundi commodum proventuro.
§. II.
Circa Patronorum electionem. Vbi de S. Hie-
rotheo Episcopo Segoviensi.
Circa Num. 9.
71. DIctum ibi in assignandis ex Sancto-Circa Pa-|tronorum|electionem|quid expe-|diat.
rum choris Provincijs & civitatibus
Patronis peculiarem à Deo haberi respectum,
qui & in eorum electione servandus, ut ij eli-
gantur, qui peculiare aliquid habeant, propter
quod ad illas videantur pertinere, unde & eo-
rum affectus speciales futuri videantur, pro
quo ibidem exempla, quibus addere possumus
pro Peruvio nostro Sanctam Rosam, de quo
ex professo egimus Tomo 2. Auctarij. Quis enimPro S. Rosa|îlle.
non videat singularem prostare titulum nata-
lis, vitæ, mortis, & sacrorum Virginei corporis<-P>
@@0@
@@1@§. II. Circa I. Partem Tituli de S. Hierotheo. 23
<-P>spoliorum, id quod à Clemente IX. prudentis-
simè perpensum, & liberali dispensatione dis-
positum, ut etiam nondum Canonizata, honore
illo pro Canonizatis statuto, certis servandis
regulis, potiretur.
72. Et quia circa D. Hierotheum, qui inPro S. Hie-|rotheo ut|stet Flavius|Dexter.
Martyrologio die 4. Octobris proponitur uti
Episcopus Atheniensis, & discipulus beati Pauli
Apostoli, qui & Segoviensis Episcopus à Fla-
vio Dextro asseritur, unde & Segoviensi Ec-
clesiæ jus videtur competere ad illum sibi Pa-
tronum eligendum, & uti talem præ alijs cele-
brandum, visum est aliquid hoc loco subjicere,
& patriæ aliquale obsequium, in re considera-
tionis tantæ, præstare. Et sunt quidem, quiQui adver-|sentur.
probandum susceperint id esse penitus dene-
gandum, eo maximè fundamento, quòd Flavij
Dextri auctoritati minimè sit deferendum, quia
quæ ante non multos annos prodiere scripta, il-
lius revera non sint, sed proculdubio conficta &
supposititia, id agente P. Hieronymo de la
Higuera, Societatis Jesu, pro quo MarchioP. Higueræ|Marchio|Agropolita-|nus infen-|sus.
Agropolitanus multa congerit in Dissertationi-
bus Ecclesiasticis Hispano vulgatis idiomate: &
laudandum sanè in viro laico, & inclytæ nobi-
litatis, eruditionis non vulgaris studium, cùm
sit ejus copiosa, & non ad speciem tantùm in-
structa Bibliotheca, & pro patria zelus, dum
pro antiquo illius Patrono militat, cui conten-
dit prærogativam, & meritorum & temporum
reservandam. Id tamen minimè videtur fore
laudabile, Religiosum virum, & à viris doctis
propter singulares in rebus Ecclesiasticis an-
tiquitatis notitias, magno in pretio habitum,
stylo sanguinolento tractari, & minimè deco-
ro, aperti mendacij in negotio adeò gravi in-
usta labe, pro quo non dubito irritamentum
aliquod, non quidem à dicto Patre jampridem
extincto, sed ab alio nescio quo, qui pro Hie-
rotheo egerit, extitisse.
73. Et quidem quod ad Dextrum spectat,Illius in-|choata de-|fensio.
pro sustinenda illius historia, quæ objicieban-
tur discussis, actum à Nobis in eo, in quo su-
mus, Titulo n. 751. Quomodocumque autem
de illo censendum sit, illud minimè toleran-
dum, quod à præfato Marchione adeò confi-
denter asseritur, Patrem scilicet Higueram,
scriptum, de quo agitur, confinxisse. Quis
enim de viro tali, qualem præmisimus, hoc si-
bi sine gravi judicij temerarij crimine possit
persuadere? Qua veritate constante, quidquid
aliàs objici potest, constat posse congrua disijci
solutione. Quòd si de viro tali adeò absurda
potest formari suspicio, quid nobis non dubiæ
fidei in multis alijs Religiosis scriptoribus po-
terit æstimari? Hæreticali quidem spiritu ir-
ridet Georgius Hornius, in Epistola dedicato-Hæretici|vitis San-|ctorum ad-|versi.
ria pro Sulpicio Severo, inter Opera alia Au-
ream legendam Sanctorum, Lavacrum Con-
scientiæ, Rosarium Bernardini de Bustis, Sca-
lam cæli, Speculum exemplorum, Miracula
Mariæ, & quare illud, ubi nec Sulpicianis nar-
rationibus parcit in multis aut miraculis, aut
Sanctorum apparitionibus à D. Martino, aut
ipsi factis? Quia Otiosorum Monachorum Com-
menta. Sic ille loquitur. Inter quos si annume-
randus P. Higuera, laudi ipsi potiùs, quàm vi-<-P>@@
<-P>tuperio cedet, inter pios Scriptores, licet non
non admodùm exactos, minimè tamen fabu-
larum artifices, computandus. Cùm tamen
Marchioni deterioris conditionis sit Dextrinæ
historiæ artifex fabulosus.
74. Firmari præfata positio manifestè po-Roborata|defensio.
test ex ijs, quæ Dom. Agropolitanus habet
Dissertat. 3. Cap. 3. ubi adducit Catalogum
Sanctorum Hispanorum à Dom. Laurentio de
Padilla compositum an. 1538. in quo Flavij
Dextri mentionem inducit, sicut & in alio de
antiquitatibus Hispaniæ: Qui & frequenter
allegat seniorem Scriptorem ejusdem argu-
menti Fr. Ioannem de Ribuerga, apud quem
mentio eadem, sed non viri Dextri, allegati
tamen ab Hispano Historiographo, verbis il-
lis: Y para esto alego à un Historiador Español,F. Ioannes|de Ribuer-|ga.
que yo no he podido hallar, llamado Dextero, hijo
de San Paciano Martyr, &c. Sic cùm Marchio
referat, quasi victor exultat, eo quod apud
nullum ex citatis deprehendi possit visum ab
ipsis Dextrum; unde cùm ex antiquioribus
apud Hispanos sint, qui illius notitiam intule-
runt, videtur proculdubio concludi, quod posteà
apparuit scriptum à P. Higuera confictum, sed
quidem oppositum potius ex præfato discursu
debuisset evinci. Padilla & Ribuerga jam pri-
dem historiæ Dextri suis in scriptis ingerunt
mentionem, & hic Historicum allegat Hispa-
num, ex quo plura sub eadem fide transcribit.
Ergo Dextri historia jam erat in rerum natura,
& ita non opus fuit à P. Higuera confingi: nisi
dicatur ab historico illo Hispano confingi si-
militer potuisse. Sed id infirmat intentum: jam
enim alter fictionis auctor, & non P. Higuera.
Præterquàm quòd confictio tunc minimè la-
tuisset, neque est ullo modo credibile eum fin-
gendi spiritum erga Dextrum jam olim inva-
luisse, & vitium adeò perniciosum Hispanam
ingenuitatem occupasse.
75. Arguitur autem ex eo quod S. Pacia-Ex eo quod|S. Pacianus|dicatur|Martyr ob-|jectio enar-|vatur.
Dostları ilə paylaş: |