tatur salus. Cùm ergo Parochus ad iteratamQuid circa|conditionem|in admini-|stratione.
debeat intentionem suam conformare. Cùm
quæ est propria dubitantis. Sed stare quidem
cedit satis est si mente retineatur. Vel, Ego
&c. Non est ergo necessarium ut opinativum
doctrinam, & eum communiter sequentium.
siderationem revocare. Ibi enim duo Canoni-
ficijis Oraculis declaratur. Quia in S. Matris Ec-Cap. Ad|Apostoli-|cam.
Alexander in Cap. Debitũ De Baptismo. Et quis
erit in eadem felici sorte præfatis, qui & in S.Cap. Debi-|tum.
rendum.
diendis. Et quid ad hæc? Videtur equidem id,
pœnitentiæ posse extendi. Nam id, quod de
@@0@
@@1@466 Recognitio Tomi II. Thesauri Indici. Tit. 16.
<-P>tamen propterea judicandum est eo tantùm ju-
stificandos: sed quando circumstantiæ illæ
concurrunt, quæ in prædictis Canonibus re-
periuntur, & est pariter in votis Indorum in-
venire, ne infeliciores sint alijs, cum illis pe-
culiaris indulgentia potius debeatur.
1303. Sed est quod addi possit magis com-Explicatio|ali$unclear pecu-|liaris.
muni Theologorum sensui, & divinæ etiam
pietati conforme, nullam attritioni majorem
virtutem tribuendo. Quòd scilicet Deus attri-
tione in prædictis excitata, ejus intuitu ad tri-
buendum contritionis actum moveatur, non
quidem merito de condigno, sed de congruo,
quod in actibus præcedentibus justificationem
plures & gravissimi Doctores agnoscunt, de
quo & Nos aliàs. In quo quidem nihil occur-
rit, quod inconveniens aliquod præ se ferat.
Et licet contritio difficilis sit, ut diximus, &
maximè Indis, in casu autem gravissimæ ne-
cessitatis, clamante misero ex cordis intimis,
non apparet verosimile non audiendum illum,
sed Deum providentiæ suæ opportuna subsidia
præbiturum: cùm qualiscumque contritionis
gradus sit ad effectum justificationis sufficiens,
in quo votum Pœnitentiæ includitur, juxta
Tridentini luculentam doctrinam citato Cap. 6.
Dici tamen potest hac ratione etiam posse
componi, quod citatis in Canonibus inveni-
mus, ut scilicet duo illi, de quibus ibi, contri-
tione justificati fuerint, & sic voto Pœniten-
tiæ: potuêre enim sicut Nos philosophari Pon-
tifices, & pro eo speciale Spiritus sancti lumen
habuisse. Ad quod quidem responderi potest
id admittendo, cùm tamen explicatio à Nobis
adducta ut verosimilis etiam admittatur, non
levi enim innititur fundamento. Non est ta-
men explicatio præcedens ad revelationem
peculiarem referenda: sic enim determinatio-
nes tales non fuissent inter Decretales leges
constitutæ, in quibus regulæ pro futuris even-
tibus proponuntur, suntq́ue pariter & doctri-
nales & decisivæ, & ita non revelationibus pe-
culiaribus, sed juri & rationi conformes, sicut
in omnibus alijs est videre.
1304. Ut autem ex resolutione prædictaMoralia|circa Pa-|rochos do-|cumenta.
pro negotio morali aliquid eliciamus, adden-
dum illud, quod pro Parochis fuerit opportu-
num: scilicet propter dicta nihil fore ab ipso
Paræciali curæ & diligentiæ detrahendum, sed
circa absentes illam, quantum fieri valeat pro-
tendendam. Tum quia id exigit muneris talis
obligatio, pro quo zelus Dei excubat, neque
providentiæ suæ mirabiles dispositiones otio
vult deservire Pastorum, sed diligentiæ pro-
vehendæ. Nato Christo Angeli Pastoribus
apparent vigilantibus, & custodientibus vigi-
lias noctis super gregem suum. Audiunt cæ-
lestem nuncium ad nati adorationem provo-
cantem. Dictum factum. Veniunt, vident,
adorant, delicijs cælestibus perfruuntur. Et re-Lucæ 2.|v. 20.
versi sunt pastores glorificantes, & laudantes
Deum &c. Lucæ 2. v. 20. Sed quî hoc fiat, ut
invitati, & taliter pasti, ac in puero thesaurum
omnem desiderabilem, immò & desiderio su-
periorem invenientes, adeò celeres revertan-
tur? Ideò equidem quia Princeps Pastorum
apparens, curam non patitur pastoralem immi-<-P>@@
<-P>nui, licet posset in eorum absentia meliùs
quàm ipsi gregem eisdem commissum per An-
gelos, quorum erat frequentissimum ministe-
rium custodire. Prætereà quando Parochus
ad vocantes ire nequit, peculiari cura pro ipsis
orare debet, immò & populi orationes adjice-
re, quandoquidem illi in omnium maximo
sunt discrimine constituti, & humanis omni-
bus destituti auxilijs: unde sicut, si propè ad-
esset, ipsi deberet indesinenter assistere, juxta
dicta Cap. 7. ita & circa absentem proportio-
nabilis urget obligatio: quemadmodum circa
emolumenta funeralia etiam pro absentibus
cura ineluctabilis adhibetur, ut sua sit laus
illis, qui sua non quærunt, sed quæ Jesu Chri-
sti. Qui tenentur etiam Paræcianos suos op-Circa mor-|tem quanta|sit futura|præventio.
portunè instruere circa mortis articulum: ut
scilicet si accidat ipsos mortis præoccupari pe-
riculo, neque habeant cui confiteri valeant
proximum Sacerdotem, pro accersendo in-
stent, & de peccatis corditus dolentes ad Con-
fessionem anhelent, ut sic Deus eorum miser-
tus viam salutis ostendat. Cùm enim ad instru-
ctionem pro necessarijs ad salvationis felicem
effectum teneantur: id quod casum præfatum
spectat, inter præcipua computandum. Cùm
sit momentum illud à quo pendet æternitas:
neque moriendi benè ars tunc possit conve-
nienter addisci, quæ sicut aliæ temporis sicut
& studij competentia spatia requirit.
1305. Quia verò Indi Parochos suos time-Circa obli-|gationem|Parocho-|rum condu-|cendi adju-|tores.
re magis quàm amare soliti, circa integritatem
Confessionis ordinariam solet esse periculum,
unde & videndum quid circa hoc fieri ab illis
oporteat, & plures quidem Quadragesimæ
tempore aliquem solent Sacerdotem conve-
nienti cum mercede conducere ad ministe-
rium istud adjutorem. Id quod non solùm
conveniens, sed obligatorium esse videtur, si
id beneficij Parochialis congrua emolumenta
permittant. Est enim non solùm verosimile,
sed moraliter certum multa in Confessionibus
sacrilegia committenda, si adjutorium hujus-
modi defuerit: immò & eo stante huic malo
non penitus obviandum. Juxta doctrinam in
præsenti Capite adductam, sicut & n. 7. satis cō-
pertum habetur quantùm urgeant & justitia &
charitas, ut bonum animæ Paræciani commo-
dis Parochi temporalibus præferatur. Qui ha-1. Ioan. 3.|v. 17.
buerit substantiam hujus mundi, & viderit fratrem
suum neceßitatem habere, & clauserit viscera sua
ab eo: quomodo charitas Dei manet in eo? 1. Joan.
3. v. 17. Atqui Parochus habet, ut supponi-
mus, substantiam hujus mundi, & videt fratres
suos necessitatem habere, ut scilicet illam in
sustentationem adjutoris expendat: ergo si id
non faciat, convincitur alienus à Christiana
charitate. Si autem sumptus pro tali adjutorio
non suppetant, cedendum necessitati, & Paræ-
cianis non solùm obtrudenda licentia ut Con-
fessarios sibi benevisos inquirant, sed & hor-
tamentis utendum, cum ingenua protestatio-
ne beneplacentis animi, & nihilominùs prom-
ptissimæ ad eos audiendos, si ita placeat, vo-
luntatis. Fuerunt quidem circa Religiosorum
Confessarios ita providi Pontifices, ut eorum
decreta satis nota manifestant, caventes, quod<-P>
@@0@
@@1@§. V. Circa Communionem, S. Vnctionem &c. 467
<-P>humanum est, ne in Confessionibus Prælatis
faciendis aliqua cum Sacramenti injuria ta-
ceantur. Quid ergo de Indis sentiamus opor-
tet, si ad unius Parochi adeundum tribunal
compellantur? Agat ergo Parochus quantùm
in se est, ut præfato occurrat malo, & eo erga
accedentes se gerat modo, ut illi paternum,
immò & maternum affectum recognoscant,
petito à Deo peculiari auxilio, ut Sacramenti
adeò pretiosi administratio ita procedat, ut
quod in salutem est omniũ institutũ, in nullius
fatale præjudicium convertatur. Ubi non sub-
trahendum verissimum juxta ac elegantissi-
mum testimonium P. Josephi Acosta Libro 6.
de procuranda Indorum salute Cap. 15. sic scri-
bentis: Quibus ex rebus facile intelligere possumus,P. Iosephus|Acosta.
quòd plurimi Indorum malignè Sacramento Pœni-
tentiæ abutantur, non sinceras, neque integras pec-
catorum confeßiones facientes, sed fuscatas ad spe-
ciem, & mutilas, non tam ad ipsorum referendum
esse malitiam, quàm ad Parochorum sævos mores,
& imperiosam quamdam austeritatem, qua infir-
mum & scabiosum pecus fastidiunt, & calce abji-
ciunt: qui errantes oves funda potiùs & baculo
terrent, quàm sibilo levi colligunt, immemores
prorsus illius magni pastoris, qui dixit: Sibilabo eis,Zachar. 10|v. 8.
& congregabo illos, quia redemi eos. Hæc vir ille,
quo non præstantior alter, sive Indicarum rerum
notitia, sive maturitate judicij, sive nobilium
scientiarum apparatu, rem eamdem indecursu
citati Capitis gravissimè & elegantissimè pro-
secutus. Ubi & pro eo, quod ad mortem spe-
ctat sic locutus: Quid oro est, cur Indus, cùm ita
ægrotat, ut mortem sibi impendere existimet, ultro
accersit Parochum, & intimas conscientiæ plagas
exponat? Profectò fidem satis Indus, cùm fingere
nihil est opus, ostendit. Quod si sanus & salvus homi-
nis asperitatem, & minùs sibi æquum animum mi-
nimè offenderet, faciliùs ac libentiùs res ipsas, ut
sunt, proditurus esset. Sic idem.
§. V.
Circa alia Sacramenta. Ad Cap. 6.
1306. MUlta de illis in Auctario, unde hocCirca Com-|munionem|in sordido|habitaculo.
loco properandum. Et circa
Communionem pro Viatico administrandam
observandum est ea, quæ in Ritualibus Ro-
mano & Indico circa illam disponuntur, & ad
apparatum spectant in domo infirmi futurum,
sæpè non posse penitus adimpleri, eo quòd
Indorũ habitacula adeò augusta & incommo-
da sint, ut locus præfatis esse non possit. Non
tamen proptereà administratio omittenda est,
etiamsi Parochus semper sit in manibus SS.
Sacramentum habiturus. Circa quod ita scri-
bit Doctor D. Petrus Aingo Ezpeleta in Sele-
ctis & practicis Resolutionibus de casibus occurren-
tibus tempore mortis Tract. 6. Resolut. 72. nu. 9.Doctor|Ezpeleta.
post notanda aliqua circa administrationem
cum alijs circumstantijs. Quòd si ægrotus existat
in loco sordido, adhuc est communicandus, curando
quoad poßibile fuerit, ut locus, in quo degit ægro-
tus, mundetur & ornetur: caussa autem defectus
munditiæ & ornatus non est infirmus sine viatico
deserendus: his enim & majoribus humilitatibus<-P>@@
<-P>Christus Dominus ob nostram utilitatem se subje-
cit, volens sub speciebus Sacramentalibus nobiscum
manere, & se nobis in cibum præstare, & exemplo
& imitatione illius Parochus, & alius quicumque
Sacramentorum minister prudenter & patienter
debet tolerare incommodum itineris, fœtoris, &
aliorum paßim occurrentium in exercitio admini-
strationis Sacramentorum. Sic ille, subdens sta-
tim eximium circa hoc S. Caroli Cardinalis
exemplum. Et quidem si in Parochis is esset,
quem talia exempla provocant, zelus circa de-
centem administrationem, curare quidem de-Vtilis|animadner-|sio.
berent, ut habitationis indignitas cum decenti
posset administratione componi, si videlicet
juxta domus ostium mensa cum ara & Corpo-
rali pararetur, aut saltem cum Corporali supra
mappam mundam: quod equidem sine consi-
derabili posset labore præstari, & ita omissio-
ne non fuerit mirum si dicamus Parochorum
conscientias aliquatenus prægravari. Poterit
etiam interioris ornatus defectus vitari, si in-
firmus in ipso constituatur introitu: quod est
perquàm facile Indis, cavendo quantùm est ex
parte Parochi ne commotione acceleratio
mortis accidat, & irregularitatis scrupulus sub-
oriatur. Non erit autem pro illo momenti ali-
cujus fundamentum, si Parochus dicat ijs, qui
ægroti curam gerunt: Videte an poßit juxta por-
tam constitui. Et illi adhibita moderatione con-
stituant, minimè illo renuente: nam & in Ec-
clesiam se adduci multoties faciunt Viaticum
recepturi. Quod quidem à Parocho neutiquam
innuendum: quidquid illi bona fide faciant,
sicut & ipsorum in eo Christianæ pietatis offi-
cio laudabiles adjutores, quale neque solent
uxores ipsæ recusare.
1307. Circa Extremam unctionem habe-De pecu-|liari forma|Extremæ|Vnctionis.
tur hæc forma in Rituali Indico quinta ordi-
ne: Per istam sanctam Vnctionem {+}, & suam pijs-
simam misericordiam, parcat tibi Deus quidquid
peccasti per linguam, vel os. In qua quidem quod
per linguam dicitur videtur sufficiens, & ita
quod de ore additur superfluere: quemadmo-
dum & quod de ore dicitur, esset sufficiens,
etiamsi de lingua nihil diceretur. Siquidem
lingua peccari potest inordinato gustu, & lo-
cutione: sic enim à sapientibus definitur: Est
pars corporis nobilißima, voci formandæ, dignos-
cendisque saporibus destinata. Id quod experien-
tia est ipsa manifestum. Os item & locutioni
ac gustui subservit, utpote intra quod & lin-
gua, & sensus gustus continetur. Et circa
prius frequentissimus Scripturæ sacræ usus.
Deuter. 32. v. 1. Audiat terra verba oris mei.Deuter. 32.|v. 1.|Daniel. 7,|v. 8.
Daniel. 7. vers. 8. Os loquens ingentia. Sicut &
apud alios.
Seque celebrari quolibet ore sinit
Iuppiter.
Ovidius Eleg. 4. lib. 4. Epist.
Ovidius.
An erit qui velle recuset
Os populi meruisse &c.Persius.
Persius Satyra. 1.
Circa gustum autem non aliter Joan. 19. v. 29.
& 30. Illi autem spongiam plenam aceto, hyssopoIoan. 19.|v. 29.
circumponentes, obtulerunt ori ejus. Cùm ergo ac-
cepisset IESVS acetum &c. Apocal. 10. v. 9. InApoc. 10.|v, 9.
ore tuo erit dulce tamquàm mel. Et erat in ore meo<-P>
@@0@
@@1@468 Recognitio Tomi II. Thesauri Indici. Tit. 16.
<-P>tamquàm mel dulce, v. 10. Virgilius Lib. 4. Geor-
gicor.
Asper in ora sapor.
Cicero Lib. 2. de nat. Deor. Gust us habitat in eaVirgilius.|Cicero.
parte oris &c. Quæ cùm ita sint, videndum ut
possit forma prædicta sustineri. Et quidem ali-
quando formis solet addi aliquid, quod ad ex-
pressiorem significationem conducit, ut in for-
ma absolutionis, in forma consecrationis cali-
cis, & Ordinum quorumdam. Id quod in præ-
senti non videtur locum habere, quia os lin-
guæ additum nihil diversum videtur importa-
re. Sed verò licet revera ita sit, ut quocumque
ex præfatis posset forma consistere propter di-
cta, ex intentione Pontificis potuit res ita
disponi, ut linguæ ea tantùm delicta designata
censeantur, quæ ad locutionem reducuntur,
Oris verò, quæ alterius. generis esse queunt.
Sed an ita dispositio processerit, non est peni-
tus exploratum: neque Rituale dictum ejus esse
videtur auctoritatis, ut ad distinctionem di-
ctam uti irrefragababilem teneamur. Sicut
neque ad alias hujus Sacramenti formas, quæ
ante Rituale Pauli V. in diversis Provincijs usu
vetustate firmato prævalebant, in quibus licet
aliquid minùs conveniens extaret, in substan-
tia tamen non erant errores ullatenus toleran-
di, quod & de forma præfata dicendum, juxta
explicationem datam procedente.
1308. Sed quid si alius fuit sensus? & potuitPeculiaris|proposita.|difficultas.
quidem revera esse, & valde notabilis circa il-
lum difficultas. Constat enim ore posse multi-
pliciter peccari, non solùm quidem locutio-
ne, ut est planum, neque solo gustu, sed oculis,
sannis, injuriosa sputatione, illusoria apertio-
ne, sibilis indecoris, & sic aliter Potest ergo id
quod de ore additur, ad omnia prædicta exten-
di delicta. Atqui hoc aliàs non videtur Eccle-
siæ menti conforme: quandoquidem in Rituali
Romano solius gustus & locutionis habetur
mentio, unde ad hæc duo tantùm debet Mini-
Dostları ilə paylaş: