Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
luendum, quod ex processione Spiritus sancti præfatus Scriptor objectat, futurum quidem illum filium, si Christus ut homo filius natu- ralis adstruatur. Siquidem ex eo talis adstrui- tur, quòd unionem habeat humana natura cum aliquo divino, sitq́ue ita homo ille san- ctus altiori modo quàm filiatione adoptiva: Atqui Spiritus sanctus per se, & vi processio- nis, est altiori modo sanctus, quàm filiatione adoptiva: immò & quàm homo ille: nam huic participatione tantùm convenit ius ad bo- na divina, illi autem à se essentialiter: ipseq́ue prætereà est etiam à Patre modo realiter assi- milativo, quidquid de intentionali sit: Ergo &c. Ad quod quidem dicendum in Spiritu sancto diversam esse rationem, & ad argumen- tum præfatum debere omnes respondere, ut ostendam. Nam homines per gratiam habi- tualem fiunt Dei filij adoptivi, cùm tamen gratia hujusmodi sit accidentalis divinæ natu- ræ participatio. Atqui Spiritus sanctus non participatione accidentali, sed communica- tione naturæ plenissima, sanctus est: ergo & filius. Quid ad hæc? Videant qui debent, & omnes sunt qui debeant, respondere. Ego non multùm operosam arbitror responsionem, jux- ta modum, quem sum in expeditione hujus difficultatis amplexus. Spiritus sanctus non est<-P>@@
talis non fit, diversimodè à Doctoribus expli- catur, & quomodocumque explicetur, asseren- rendum est illi nullo modo filiationem in vero aliquo sensu convenire. Est ergo absolutè in- capax filiationis, quod quidem non habet ho- mo, qui ex conditione naturæ filius alterius hominis est, unde & per gratiam potest ad su- pernaturalem filiationem ascendere, sicut & legaliter ad filiationem adoptivam. Cùm ergo capax filiationis per gratiam sit, potest etiam ratione gratiæ superioris ad filiationem etiam superiorem elevari, & hoc ratione hypostati- cæ unionis habetur. Neque ex eo quòd Spiri- tui sancto conveniant ea, quæ filiationem in Christo dicuntur constituere, filius dicendus est; cùm ratione processionis illi filiatio repu- gnet: quemadmodùm nobiliori modo conve- niunt Spiritui sancto, quàm humano patri, ea quæ ad generationem temporalem in Christo spectant: & tamen non proptereà pater dicen- dus est, quia ex ratione concursus ad illam ipsi talis denominatio repugnat. Et ex doctrina prædicta non solùm fit satis objectioni, sed fun- damentalis potest ratio ad probationem instau- rari: Nam homo ex multiplici Dei participa- tione est capax filiationis: ergo & ratione unionis ad divinam naturam. Si dicatur repu- gnare; quia definitio generationis non potest eidem aptari. Contra est quia hic non agimus de generatione secundùm realem processio- nem, sed per gratiam, quæ cùm adoptiva non sit, & ratione substantialis unionis habeatur, naturalis aptissimè compellatur. Ex quo fun- damento etiam dictum filiationem per gra- tiam habitualem in Christo dici etiam posse na- turalem, quatenus adoptivæ opposita, eo quod ob necessariam exigentiam, & modo quodam connaturalitatis supposita hypostati- ca unione debeatur. Contra quę nihil objicitur, & ita potest sententia proposita circa utrum- que articulum pede inoffenso decurrere, de qua alibi semel & iterùm disceptatum. Stet ergo & sanctissimæ Agnetis, & dulcissimi Bernardi in modo loquendi concordia, & Christi hu- manitas lilij folijs candidissimis designata: quidquid aliàs possit verosimiliter cogitari. nardo in Sermone præfato, objicere aliquis pote- rit defectum citationis ejusdem Doctoris san- cti in Tractatu de Paßione Domini, seu de Vite
mis dici potest Tractatum prædictum non esse partum illius legitimum, ut censent plures, & stylus ipse videtur indicare. Deinde non om- nia semper oportere loca citari Doctorum, quando in uno aliquo potest id, de quo agitur, sufficienter inveniri: Citatus quidem Sermo adeò est & pulcher, & elegans, & pius, & pro re, de qua agebatur, exactus, ut sufficere illum non immeritò posset judicari. Sed quia Tra- ctatus dictus dignus sanè Bernardi est spiritu, & auctoris antiqui, atque in divinis versati Scripturis, adiri cum fructu poterit Cap. 18. &
ille recognoscit Cap. 30. sic scribens: Imperfe- ctis lilijs ipse candidus flos, ut plurimùm sex folijs<-P> @@0@ @@1@ fectissimo lilio trahatur, totidem sunt sponso cælesti adaptanda. Nihil autem Doctor san- ctus circa dicta, ubi tantùm de virginitate agit exemplo Christi servanda, sex caussas recen- sens, propter quas, debent animi Virginum ad eam servandam incitari. Unde ex eo capite parùm citatio profuisset: sicut & circa Capi- ta alia, in quibus Virginum institutionem exequitur, de diversis agens virtutibus, quæ in Virginitatis debent esse comitatu, pro quo in-
excelsitate, omnibus enim altius, & inde Virginitas commendata. Et cùm talis,
necessarius nexus comprobatus. Pro utroque D. Bernardus, vel qui auctor est Tractatus de
excelsitate, & parili Virginitatis excellentia consulendus Et quod ad prius attinet Cap. 28. prosequitur, ubi illud lilij à Lilio ipso Christo prolatum adducit encomium. Matth. 6. v. 28. & 29. Considerate lilia agri quomodo crescunt, (su- pra flores alios) Amen dico vobis quoniam nec Sa-
inferius sic loquitur, cùm præmisisset illud in- ter alia: Dilectus meus descendit (ille Ascendit legit) ad areolam aromatum, ut lilia colligat. Can- tic. 6. v. 1. Laudabile lilium, amica sponsa, amabi-
ditis: Quasi enim quidam adeps & medul la Eccle- siæ sunt Virgines Christi: & quadam singulari excellentia aliorum florum Sponsi amplexibus fami- liariùs inhærentes. Hæc ille, quæ materiam exhibent amplificationi non levi, & satis ex- celsitatem Virginitatis, & singularem gloriam manifestant. Illud autem quod de adipe di- ctum, ad legis Domini præceptum videtur du- bio procul referendum, de qua Exodi 29. v. 13. & Levitici 3. v. 3. & alibi, qua statutum, ut in victimis adeps Deo tantùm cederet, & incen- dio traderetur. Et in Exodi loco additur: Et post datum igni adipem, incensum, id est thus offerendum. Quod tamen, ut & interpretes alij, inscitiæ redarguit, cùm eo dicendi modo ipse adipis incensio denotetur. Et quidem ut ille observat, gratissima erat Deo adipis con- crematio, unde opus non erat thurificatione. Hoc ergo est quod Divus Bernardus, aut qui- cumque fuerit, præfati Tractatus auctor, sibi voluit, cùm Virgines Ecclesiæ adipem esse profatus est, id est gratissimum in Ecclesia post Eucharistiam Sacrificium, quod sibi penitus reservatum vult & præcipit. Hoc enim est quod D. Paulus clamat 1. Cor. 7. v. 34. Virgo cogitat quæ Domini sunt, ut sit sancta corpore & spiritu: id est, Dei tota, & Deo tota, ut nihil non ad Deum spectans possit cogitare. Et adeps quidem moles est in animali blandior, ut ad designandum femineum genus possit conve- nienter advocari. Et ad Virgines præsertim, quia non est caro, sed aliquid adhærens carni, neque aspectui obvium, sed clausuræ perpe- tuæ dedicatum, quæ ad moralem sunt adve- henda tractatum. Virginitatis cum ipsa nexu, de quo Auctor di- ctus Cap. 29. ubi ita scribit: Nec prætereundum quòd ipse flos lilij, tam altus, tam candidus, tam jucundus, semper reclinatur ad terram. Quid nobis per hoc aliud quàm humilitas commendatur? Caput enim inclinare ad terram, est mentem nostram ad generationem terrenam, & fragilitatem de ter- ra contractam inflectere, ne de nobis aliquid præsumere omnino audeamus, dum nos lutum & cinerem esse consideremus. Nulli autem hæc virtus tam necessaria est quàm Virginibus, ne in profun- dum superbiæ incidant, dum suorum considerant excellentiam meritorũ. Virgines enim Christi etiam adhuc in terra viventes Angelorum ducunt vitam: tales cùm sint, quales dixit Dominus futuros post resurrectionem, quia tunc neque nubent, neque nubentur, sed erunt similes Angelis Dei in cælo. (Matth. 22. v. 28.) Hæc ille & alia. Et qui- dem quod de Angelorum similitudine dictum, ad ingentem stimulare deber cautionem, illi etenim cùm lilia essent candidissima, inter ip- sos Dei Filius ante adventum in terras pasceba- tur. Si enim Virgines ob similitudinem lilia sunt, quantò id potius Angelis tribuendum? Quia verò lilia illa ambulare voluerunt extento
terribilis indignationis experta. Pro quo au- diendus D. Bernardus, verissimus ille auctor,
@@0@ @@1@ cautissimæ. Cùm enim Angelis similes sint, si vento vanitatis extollantur, eorum instar ve- nient puniendæ, non in ira tantùm, sed etiam in furore, permissione lapsus, aut numquàm, aut difficilè admodùm reparandî. Pro quo & dicta circa clausam januam §. cit. in quo & versamur, urgebunt. Ubi pro Inclinato collo, habetur Inalienato, errore typographico: quamvis posset ille aliquatenus sustineri. Spō- sa enim dum collum inclinat sponso, juxta ex- plicationem loci, de quo ibi, non alienat illud, sed in Sponsi dominio constituit, ut illud juxta suæ promissionis veritatem extollat: Qui se humiliat, exaltabitur. Lucæ 14. v. 11. Collum autem per superbiam elatum, diaboli est, unde dici inalienatum nequit, cùm illud superbia fecerit alienum. Sic accipi illud Davidicum potest Psal. 18. v. 14. Ab alienis parce servo tuo. Ubi Genebrardus peccata præsumptionis ag- noscit. Et quidem videntur illa in homine aliena, qui unde præsumere possit habet nihil. Notum illud ex egregio humilitatis Magistro:
Nasci pœna, dolor vita; necesse mori? Pro quo & illa quæ nuper dicebamus. Circa D. Teresiam, auctarium laudis. Ad Num. 509. cumque juxta nostram non qui- dem affectionem, sed tenuitatem exhibita. Ci-
dictum aliquid, ex cujus significatione laudis etiam nonnihil eliquatum. Sunt autem, eo lo- co typographici errores duo, dum pro Fresneda, & Fraxini, Tresneda & Traxini barbaræ penitus voces inveniuntur, ut omittam Pomponium Melam, in quo nomen ritè in margine posi- tum periculum erroris excludit. Dictum ergo D. Teresiam meritò Zepedam, quod nobilis est familiæ cognomen, fuisse compellatam, quia Zepa idem quod vitis, & Zepeda Ca- stellano idiomate vineam, ubi scilicet plu- res concurrunt vites, debet juxta modum lo- quendi circa arbores alias designare. Et qui- dem non Zepa, sed Cepa frequentius scribi- tur, & sic apud Covarrubiam in Thesauro lin- guæ Castellanæ, ubi originem illi latinam assi- gnat à verbo Cæpto, quod est Incipio, eo quòd prior & robustior arboris pars quasi princi- pium illius sit, nam & alijs nomen hoc attribui solet arboribus, ad illarum truncum designan- dum. Sed originatio videtur satis frivola, sicut alia à cæpe, eo quod capitis instar sit, ita di- ctum, unde & propter similem rationem dici caput potest, quod in arbore primum & teres. Ut quid enim ad cæpe opus est confugere, quando sicut illud à capite dictum est, quod boni affirmant Grammatici, ita & cepa ab ejus similitudine potuit similiter compellari. Et certè tam quæ in cæpe, aut cæpa ejusdem si-<-P>@@ <-P>gnificationis, originatio confingitur, quàm quæ in Zepa aut cepa, levissimo nititur fun- damento; & res supervacui laboris est illud pro nominibus omnibus vestigare, ubi non statim apparet, ut revera apparet in multis, multæ enim hallucinationes pro verosimilibus caussis venditantur, quas viri cordati irrident, cum auctorum illarum existimationis non modico detrimento. Verosimilius quod de Zepeda, aut Cepeda diximus, multitudinem scilicet Zeparum aut Ceparũ in loco eodem indicare: sic enim cæpetum & cępina apud bene Latinos prosimili multitudine; Rosetum, Olivetum, Palmetum, Populetum, & in negotium præ- sens Vinetum, locus vineis abundans, & alia plurima.
stri erat intenti, Zepedam aut Cepedam di- ctam, & Latina imitatione Cepetum, ut una cùm sit, debeat etiam censeri multæ. Magnum est equidem quòd mulier inter plures com- mendatione digna, vitis sit, id quod à Davide Psal. 127. v. 3. decantatum verbis illis: Vxor tuasicut vitis abundans in lateribus domus tuæ. Id quod in Virginis Deiparæ laudibus positum invenimus Eccli. 24. v. 23. Ego quasi vitis fru- lam spectat, ultra omnem sit comparationem. Pro quo & Salomonis illud mirè consonat Proverb. 14. v. 1. Sapiens mulier ædificat domum suam. Quod est profectò pro eximia laude re- ponendum, ut scilicet mulier una sapiens, sa- pientia inquam plusquàm muliebri, ædificare unam possit domum. Quantùm ergo illud est Divæ Teresiæ præconium, quæ non domum tantùm, sed domos, duo scilicet supra triginta Monasteria ædificavit, ut in sacris habetur of- ficijs, & res ipfa suis se genuinis luminibus manifestat? & id quidem non quia divitijs af- fluens, aut mariti opulentia potens, sed inops Virgo, omnibus humanis destituta auxilijs, quin- immò adversantibus plerumque sæculi principibus. Unam sic egentem, sic humanis destitutam au- xilijs Virginem, adversantibus sæculi princi- pibus, unam ædificasse domum, miraculum profectò, & Dei singularis benedictio ritè ex- pendentibus negotium tale fuisset. Quid cùm tot ac tales fuerint? Res planè est non admi- ratione, sed stupore dignissima. Effloruit in eo consilio miserentis Domini benedictio. Et quænam benedictio ista? Illa quidem, qua ille vix ex- tantibus humanæ contributionis subsidijs, mul- tiplicare est visus, quæ hominum commodis servierunt. Quinque tantùm suppetebant pa- nes, & duo pisces pro satiandis in deserto quin- que mille viris sine mulieribus & parvulis. Et tamen illi satiati multiplicatione mirabili, dum aspiciens in cælum Dominus benedixit, & fregit. Matth. 14. v. 19. Præcesserat autem Aposto- lorum commiseratio solicita, unde & dixerunt Domino: Desertus est locus, & hora jam præterijt &c. v. 15. Quod expendens P. Cornelius ita scribit circa v. 18. ubi de illorum obedientia misericordiam subsecuta: Paruêre Apostoli, &
@@0@ @@1@ Diva Teresia possumus, cujus singularis obe- dientia in parendo Confessarijs, rarissimo cœ- cæ subjectionis exemplo, dum apparenti Chri- sto digitorum illusorijs siguis abnuebat, & Apostolica etiam charitas in saeris etiam offi- cijs mirificè commendata, multiplicationis adeò mirandæ Monasteriorum benedictionem florentissimam meruerunt. Effloruit in eo consi-
& charitate laus, aliquid tamen observandum, quod in hac parte devoto femineo sexui de- beatur. Quinque millia virorum, exceptis mulieri-
parvulos, qui alieno ductu in desertum cum Christo pervenerunt: in mulieribus autem adeò constans & devota sequela quomodo possit illaudata præteriri? Quod D. Joanni Chrysostomo sic est visum: Homil. 50. in Mat- thæum in hunc modum locuto: Magna profectè laus multitudinis illius, cùm & feminæ & pueri cum viris omni labore contempto sequerentur. Sic ille. Non ergo ad curiositatem ullatenus refe- rendum, cui suspicioni occasionem dare potuit P. Maldonatus, dum dixit magnum earum Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|