Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
narrationis inversus, qui tamen debuit penitus observari. Non videtur enim illa priùs Christi pedes osculata, quàm eos lacrymis abluisset. Et ita significare videtur D. Augustinus Homil. 23. inter 50. ubi ita scribit: Priùs fudit lacry-
Cardinalis quinque erga Christum præstita à Magdalena recenset officia hoc ordine: Primò, stetit retrò secus pedes. Secundò, lacrymis cœ- pit rigare. Tertiò, Capillis tergebat. Quartò, osculabatur. Quintò, unguento ungebat. Pro quo & stare videtur P. Cornelius. Post verba enim illa: & osculabatur pedes ejus. Sic subdit, Pedes ejus lotos, tersosque. bet, ut oscula post ablutionem pedum, & eo- rum detersionem, & non etiam ante illam fuisse, affirmare uti certum debeamus. Valde enim verosimile apparet felicissimam peccatri- cem illicò ac Christi pedes tenuit inter lacry- mas osculatam, id quod P. Tirinus eleganter expressit ita scribens: Ad pedes se abjicit in la- ordinem semper agendorum ita in rigore acci- piendum compellit, ut non sit locus congruen- ti & rationabili explicatione. Id quod in nar- ratione alia iteratæ ablutionis pedum Domini ab eâdem Magdalena habemus manifestum, de qua Ioan. 12. vers. 3. ubi sic ille: Maria pretes: priùs enim pedes tersit à pulvere & luto, deinde unxit. Si enim priùs unxisset, & posteà capillis extersisset, potiùs unxisset ipsa capil- los suos, quos minimè unctos volebat, & indi- gnos unctione censebat. Præterquàm quòd unguentum odoratum & pretiosum non erat abstergendum, sed in pedibus Christi ad eos fovendos relinquendum. Sic docti ex Nostris; ex quibus cùm sit P. Cornelius, nihilominùs in Matthæi 26. v. 7. ita scribit post citatum Cardinalem Toletum: Si quis tamen post un- ctionem pedes Christi, utpotè liquore madidos, ab- stersosvelit, non repugno. Sic ille. Si ergo non repugnet id stare non poterit quod dudum ex ipsius mente, & verbis ferè eisdem positum. Atqui repugnare censendus est, dum posteà id, quod vidimus, pronunciavit. Stare ergo etiam potest ubi de abstersione in Conversione agi- tur, ut id, quod priùs factum, uti posteriùs re-<-P>@@
potuerit, ut scilicet pedum oscula, & ante ab- stersionem & post illam fuerint, ut quod aliàs à Claudiano dictum, hic habere locũ videatur, ubi majus amoris incendiũ in illa fideli amasia nũ- quàm extinguendũ, aut remittendũ, æstuabat. Oscula mille sonent. De nuptijs Honorij. Iuxta quę locutus D: Gregorius Hom. 33. in Evange- lia, ubi sic ait: Quæ cum alabastro venit, unguentum infusionem unguenti priorem posuit; nec ta- men proptereà prior censenda est, ut ex eo etiam quid de Evangelica narratione sentien- dum sit, possimus verosimiliter æstimare, cùm de osculis agitur, quæ tamen ille clarissimè cum lacrymis connexuit, & incessabiles affir- mavit. Pro quo & habemus firmiorem Christi omnium fidelissimi testis sermonem supra v. 45. Osculum mihi non dedisti; hæc autem ex quo intravit, non cessavit osculari pedes meos. Oscula ergo mille in illa amoris signa, Deo, Angelis, & hominibus gratissima sonuerunt. Homini- bus quidem, licet à mysterio alienis priùs non fuerit ita gratum, nondum comperta veritate: ubi & nos eramus, sicut in Magdalena oscu- lantes Christi pedes, ita & ejus misericordiæ abundantia recreati. Nos ergo, nos illa mulier ex- preßit. Sic D. Gregorius suprà. pedibus Christi impressis aliquid profectò elucet, quod fidelis illius animæ virtutes pluri- mas potest commendare. Erant Christi pedes, ut diximus, pulvere & luto sordidi, quia ince- debat Christus nudis supernè pedibus, infernè tantùm sandalijs sive soleis calceatus. Et has sordes à pulvere & luto contractas crispatis capillis detergebat, & in illos pœnitens fervi- dissima transferebat. Et capillis capitis sui terge-
fluum illud Capitis sui, cùm sufficere posset prius illud, & capillis tergebat. Cujus enim al- terius capitis esse illi poterant, vel ubi nisi in capite, si proprij? Respondet autem sic: Addi- more. Sed est quod addi possit, ut major ora- tioni emphasis adhibeatur. Illis, illis capitis sui crispatis capillis, illis, sua maxima cura; illis, ni- tidis, repexis, undantibus, artificiosè dispositis, pulverem, lutum, & viarum inquinamenta, ablutionem non operiens, abstergit, & in eis- dem avida tersione recolligit. Quæ hic fides, quæ pœnitentiæ admirabilis rudimenta, quæ humilitatis forma, quæ mundialis gloriæ con- temptio, quis mortificationis apparatus, quod ardentissimi amoris argumentum? Hæc om- nia quidem dicere sacer voluit historicus, cùm dixit: & capillis capitis sui tergebat. Quando sci- licet non utcumque tergebat, sed nondum lo- tos & abstersos, in quo majus emphaticę locu- tionis pondus reponendum, & per otium ab alijs, quibus suppetierit, exornandum. sionem Christi unctio extitit, iteratam etiam ablutionem repertam: videndum restat an illa,<-P> @@0@ @@1@ lam lacrymarum faciunt mentionem. Et Divus quidem Joannes, qui de præfato obsequio plu- ra exhibuit, id tantùm habet, quod vidimus nu. 136. unctos scilicet Christi pedes & extersos. Nihilominùs & lavacrum lacrymis præstitum ipsi odoratissimo illo unguento jucundius, asse- rendum. Quod quidem in sacro hymno illius Festi ad Matutinum satis habetur expressum; sic enim ille: Lambit Dei vestigia, Fletu rigat, tergit comis, Detersa Nardo perlinit. De Nardo enim nihil in unctione priori, quæ non ita nobili liquore peracta, ut docti affir- mant Interpretes. Et quod de illius excellen- tia proferunt, id satis indicat, de quo & additur:
ex Nardo fuerit illud prius unguentum, eo in genere varietas est, & nobilitatis gradus. Quod quidem B. Petrus Damianus lib. 2. Epist. 2. ex rei significatæ diversitate deduxit, & sic ait:
catrix, tunc, tunc fletu rigavit pedes Domini, cùm & Nardo odoratissimo perlinire satage- bat. Non enim poterant oculi suo deesse offi- cio, quando & capilli diligenter instabant suo, & labia castis osculis, id quod jam priùs ege- rant, peragebant. quod in defensionem præclari illius facinoris à Domino dictum: Mittens enim hæc unguentum hoc in corpus meum, ad sepeliendum me fecit. Matth. 26. v. 12. Circa quod licet communi- ter dicant Interpretes, Magdalenam Christi mortem jam instare non cognovisse, & ita ob- sequium illud non eo animo factum, ut unge- ret moriturum, digna amoris tanti usa præven- tione. Affirmant nihilominùs unctionem hu- jusmodi ita Spiritus sancti instinctu præstitam, ut juxta ipsius intentionem ad morituri Chri- sti honorem fuerit ita directa, & sic executioni mandata, ac si mortis jam proximæ plenam notitiam habuisset. Et maximè ex instinctu Spi- ritus sancti, quo ipsa licet nesciens acta, ungendo quasi præsagijt, & divinavit proximam Christi mortem & sepulturam, ait P. Cornelius post ad- ductos alios. Ex quo & lacrymas intervenisse non videtur posse rationabiliter dubitari. Sic etenim Spiritus sanctus permovebat illam ad exequiale illud officium, ut in eo non defice- ret, quod est illi maximè genuinum, fletus in- quam, qui & erat in ipsa lacrymarum inunda- tione futurus. Maria autem stabat ad monumen- tum foris plorans. Joan. 20. v. 11. Ubi nullius al- terius lacrymæ recensentur. Circa quod Car- dinalis Toletus in Ioan. 12. circa Vers. 7. cùm ita scribat: Nondum Maria hæc sciebat: tamen Spiritu sancto ducebatur ut faceret id, quod sepul- turæ erat officium, & mortis indicium. Circa vers. 3. sic ait: Lucæ 7. Lacrymis lavit, & capillis tersit, & posteà unxit: at lacrymæ hic defuerunt, quia non tunc ad Dominum à peccato converteba-<-P>@@ <-P>tur ut prius: tergebat autem à pulvere pedes, ut ungeret posteà unguento. Sic ille: qui ut negaret lacrymas mirum est quàm debili motus fuerit fundamento: ex eo scilicet quòd tunc non se ad Deum, ut priùs convertebat: ac si solæ con- versionis lacrymæ in ipsa fuerint, aut indecens aliquid in convivio illæ præ se tulissent. Tersit crinibus ut ungeret pedes Domini. Inusitatum hoc in convivijs genus officij: & ungi pretio- sissimo unguento pedes capiti aliàs declinato, & sic capillis, de quo Horatius Lib. 1. Od. Malobathro Sirio capillos. Et erat Malobathrum Nardinum unguentum, de quo ibi Interpretes. Jam quòd non solùm ungerentur pedes, sed quod etiam nobilissimæ & formosissimæ mulieris crinibus tergerentur: à consuetudine nimis quantùm peregrinum. Et tamen sic actum. Quid ergo si & lacrymæ ardentis devotionis additæ? Eas equidem mi- rari nullus potuit, qui præfata conspexit. Vel si obmurmuravit cum Iuda, habuit profectò optimum in Christo defensorem, qui opus cùm laudavit, nihil in eo, quod non esset lau- dabile, deprehendit. Credo equidem Cardina- lem Toletum hæc dulcia devotionis stillicidia minimè negaturum, cùm minimè sit credibile potuisse cor illud adeò erga Christum tenerè & ardenter affectum in illo pleno pietatis officio se à lacrymis continere. Bonæ lacrymæ, in quibus non solùm redemptio peccatorum, sed etiam refectio est justorum. Sic D. Ambrosius in Cap. 7. Lucæ circa historiam conversionis, de qua agimus, ut in conversa & peccatorum redemptionem conciliaverint lacrymæ, & panes fuerint die ac nocte, ut illam in convivio dicto, etsi mi- nistrantem cum sorore, sed altiori ministerio, refectam tamen plenissimè censeamus. suprà, ex eo argui quòd pro Matutino assi- gnetur, cuius Invitatorium ad conversionem spectat, sic enim illud: Laudemus Deum nostrum
qui statim sequitur ad eamdem debet pertinere. Et ita quidem videtur tenere P. Gregorius Va- lentianus in sua Hymnodia. Ad quod respondeo in Festo Divæ Magdalenæ non ejus solam ce- lebrari conversionem, sed natalem diem, ob excellentem vitæ sanctitatem: unde illius ma- gnalia in hymno pro Vesperis, qui Cardinalem Bellarminum habet auctorem, conversionem subsecuta concinenda proponuntur. Sepulchro inhæret anxia, Truces nec horret milites, Pellit timorem charitas. Debuit ergo & memorabile illud non omitti facinus tantoperè à Christo celebratum: Amen
dem non ita de Conversione ab illo pronuntia- tum, licet ita revera futurum neutiquam ignoraret. Cùm autem in nulla alia parte sa- crorum officiorum, hæc inveniatur memoria, videtur equidem asserendum in præfato hym- no contineri. Quòd autem in Invitatorio sola<-P> @@0@ @@1@ Evangelium in Festo decantandum de conver- sione tantùm sit, illaq́ue satis celebris & plau- sibilis habeatur, dignaq́ue ut speciali celebre- tur memoria, sicut D. Augustini conversio apud suos, & in Martyrologio Romano die 5. Maij, & Evangelium quidem de conversione semel & iterùm aliàs ab Ecclesia proponitur, sed non ut festivitatis fundamentum, benè ta- men ut exemplar pœnitentiæ illis temporibus opportunum. Quando ergo de Festo agitur, expedit quidem ut conversionis adeò memora- bilis mentio inter exordia statuatur; sed & pa- riter oportet ut alterius facinoris, quod Chri- stus memorandum ita voluit, sua etiam ex- pressio juncta festivis vocibus audiatur. Posset autem quis dicere in præfato hymno utriusque unctionis mentionem haberi, quia id, quod in eo dicitur, utrique potest applicari, & ita Invi- tarorio proximè stanti respondere, ac memoriæ à Christo promissæ habitam rationem. Sic etiam illud Cant. 1. v. 11. Dum esset rex in ac- cubitu suo, Nardus mea dedit odorem suum, utri- que congruit unctioni, & quod ad priorem spectat, tunc fuisse impletum affirmat P. Cor- nelius in Lucæ 7. v. 38. unde & illam Nardi factam unguento videtur arbitrari. Quod qui- dem in verosimile non apparet: sed cùm id, quod de Nardo dicitur, in priori unctione sit incertum, cur enim illud tacuisset Evangeli- sta, quod in posteriori Spiritus sanctus adeò curavit expressum? & Ecclesia certiora consue- verit amplecti, id, quod priùs est dictum, ve- rosimilius judicandum. Et Divus quidem Mat- thæus unguentum tantùm pretiosum protulit cum alabastro: & proptereà à D. Marco, quod circa hoc videbatur deesse, suppletum, dum dixit Alabastrum Nardi spicati pretiosi. Mar. 14. v. 3. & à D. Joanne plenius. Noluit enim Chri- stus rem adeò sibi gratam sine suis nobilibus circumstantijs in Evangelica historia memora- ri. Pro quo hæc satis. QVINTA.
tuli, §. I. cessione notanda doctrina. Ad Num. 761. & 767. tamen Versiones, quæ apud D. Jo- annem Chrysostomum extant, ex quibus prior adducta à Nobis ex Sym- macho apud Divum Hieronymum, scilicet:
habet: Scientis Canticum propter amicitiam. Cui videtur respondere adducta etiam cum<-P>@@
tum: non quidem humanam, sed divinam. Hoc autem cùm sequentem Partem spectet, non est hoc loco discutiendum. Sit interim dixisse sa- tis rem esse magnam scire propter amicitiam canere, & Deo gratissimam. Surge, amica mea, speciosa mea, & veni. Sic divinus Sponsus Cant. 2. v. 13. Qui & statim: Sonet vox tua in auri- bus meis: vox enim tua dulcis, & facies tua decora. v. 14. Quia ergo amica, vox ejus expetitur, & voluptati præfertur aspectus, audiri priùs, quàm videri ab æquissimo æstimatore deside- ratur & petitur. Ubi quod interpositum ab Sponso sua est dignum pensatione: Columba mea. Sed quale in columba pro cantu guttur? non equidem suave, ut vox ab ea dulcis possit expectari. Audiendus Plinius lib. 10. Cap. 35. sic locutus: Cantus omnibus similis, atque ille trino conficitur versu, præterquàm in clausula gemitu. Hæc ille Unde à Ruperto circa citatum locum confictum nomen Gemituosa. Neque cantum agnoscunt alij sed murmur: Non murmura ve- stra Columbæ. In Epithalamio Gallieni. Talis autem cùm sit vox, talis cantus, dulcis habetur Sponso, & corditus desideratur audiri quia
enim sic rauci merentur non audiri tantum- modò, sed exaudiri: non enim graculi, sed columbæ ad canendum invitantur, quia & amicitiæ nativa exemplaria, ut apud multos, ex quibus Ulysses Aldrovandus in Ornitheo- logia Lib. 15. Cap. 1. Et quidem columba mun- dissimum est animal, unde Ovidij illud: Ex quo & habemus, ubi munditia abest, veram amicitiam non posse constare. Unde apud Au- ctorem de imitatione Christi, quisquis ille fue- rit, Lib. 3. Cap. 42. sic Dominus loquens indu- citur: Sine me non valet, nec durabit amicitia: nec est vera & munda dilectio, quam ego non copu- lo. Sic ibi. Et Nos ad alia veniamus. 41. Ego quasi fluvij Dioryx, apparet error, tum quia non Vers. 40. sed 41. habetur ille: tum potissimè, quia non Fluvij, sed Fluvius legitur, & Diorix, cùm scribendum sit Dioryx. In quo Franciscus Lucas nobilem emendationem ag- noscit ita scribens: Nobilis hujus loci emendatio, qua Fluvij scriptum est casu genitivo, pro eo, qui vulgò legitur, nominativus Fluvius, & Dioryx trissylabum pro dissyllabo Doryx, quod quidam pejus legunt Dorex, alij peßimè Vorax. Primi erro- ris occasio ex eo sumpta est, quod existimatum sit Dioryx esse nomen proprium, quod est appellati- vum, significans Græcè alveum. Sic ille, proptereà adductus, ut appareat in quæ absurda incidat præceps ignorantia, & quanta sit adhibenda cura, ut sacri textus verba sua in nativa pro- prietate conserventur. Primo enim commisso errore, ad alios & alios pejores prioribus ve- niendum. Et citatus quidem Scriptor, cùm Dioryx non proprium, sed appellativum no- men esse testetur, appellativorum lege illud scribit dioryx, littera initiali minori. Nos au-<-P> @@0@ @@1@ rum scribimus Dioryx. Cur autem in Vulgata Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|