Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
ribus circa legis naturalis præcepta, & irrefra- gabilibus pro certitudine Catholicæ religionis argumentis ad unum illud firmissimum consi- deratione directa principium: Deus fallere non
quia & securi, & quia impoßibile est mentiri Deũ, fortißimum solatium habeamus. Hebr. 6. v. 18. @@0@ @@1@ discursu desiderari queat, qui de Christianis locutus Provincijs, nullam Hispaniæ intulit mentionem. An tunc nondum Christiana? Minimè gentium, quæ Apostolica initiata prædicatione, & successione felici promota, donec prævaluit hæresis, ab Apostolico Rec- caredo, ut superiùs vidimus, cum regno pariter abjurata. Neque ita prævaluit hæresis, ut non multa Hispanorum millia pro Catholica fide steterint, quorum defensionem sanctus Her- menegildus suscepit, pro ea Martyr inclytus, & pro quibus etiam D. Leander ad Imperato- rem obivit legationem, Constantinopolim pro- fectus, de quo historiæ & nostræ & aliorum. Quanti autem habenda Hispania fuerit non ignotum Divo Chrysostomo, ut ex ijs con- stat, quæ ipse habet scribens in Episto- lam ad Romanos, & Divi Pauli ad eam profectionem exponens, de qua ille Rom. 15. v. 24. sic habet: Cùm in Hispaniam proficisci cœ- pero, spero quòd præteriens videam vos. Circa quæ sic illustrissimus & subtilissimus Interpres nomine Apostoli loquens: Desiderium veniendi
Hæc ille, qui circa verba alia ex Vers. eôdem & à vobis deducor illuc, quibus illa similia Vers. 28. Per vos proficiscar in Hispaniam: ita subdit: Vnde & rursus, ne dicant, Ergo itineris sui parer- gon nos facit, subjungit: Vt à vobis perducar illuc: hoc est, ut vos ipsi mihi testes sitis, quod non propter vestri contemptum, sed ipsa neceßitate tractus, transcurram. Sic Homil. 29. Juxta quæ habe- mus in primis D. Paulum Hispanos prętulisse: & rem adeò eximiam illa in profectione ad ipsos studium judicasse, ut si erga Romanos tale ostendisset, ex eo jactabundi ipsi evaderent nimiùm quantum gloriantes. Habent ergo Hispani unde possint, sed in Domino, gloriari. Addit Doctor sanctus semel & iterùm à Ro- manis deducendum in Hispaniam futuris ne- cessitatis testibus in Apostolica contentione. Major ergo erat necessitas profectionis ad il- lam, & divinus Spiritus peculiari jam tunc providentia negotium stabiliendi in illa fidem perurgebat. Cùm ergo ita fuerit erga illam D. Paulus affectus, idq́ue profundus adeò habue- rit perspectum Interpres, & suis commentarijs illustrarit, non potuit non Paulum tantopere suum eo in affectu dignis tanto spiritu ardori- bus, imitari. Sed cur de illa tacuit, alijs mino- ribus regionibus memoratis? Nescio sanè. Et cùm de affectu constet, de silentio non mul- tùm curandum, nec pro eo discursiva facultas fatiganda. Tacuit forsitan, quia notissimum. Quòd si hoc non placet, dicant qui instabunt cur tres Evangelistæ miraculum Christi om- nium maximum, suscitationem inquam La- $unclearari tacuerunt, quam unus Joannes tantùm<-P>@@
ex ijs fuit, qui ligatum manus & pedes institis Domino jubente solverunt, cùm Dixit eis: Sol-
Quia enim miraculum illud tanta erat eviden- tia diffamatum, tanta manifestatione declara- tum, ut loquitur D. Augustinus Tract. 50, in Ioannem: existimare potuit non fuisse tunc temporis necessariam narrationem, nec teste tanto indigere, qui dicere cum Joanne posset. Apostolis enim solutus Lazarus, ut affirmat D. Gregorius Homil. 26. in Evang. & lib. 21.
Apostolorum judicio facienda in peccatorum absolutione: pro quo & multi alij, & Nos ad alia.
Errores correcti cum Virginis laude pecu- liari. mente. 807. col. 2. Locuti pro locutum. col. 3. Procedent, pro Procedet. 814. col. 2. Que- retur pro quereretur. 820. col. 2. dicente pro di- centem. col. 3. privilegium pro specilegium. 821. col. 2. Luretus pro Iuratus col. 3. Crepelæ pro creperæ. Ubi circa priorem tantum errorem inquiri potest an possit vero aliquo sensu susti- neri. Sermo erat de Virginitate Deiparæ, qua Dei Filium ad carnem ex ipsa assumendam suavissimè provocavit. Et D. Bernardi aucto- ritate præmissa, qui de cogitatione pacis apud Ierem. 29. v. 1. sic dixerat: Descendit, itaque co- gitatio pacis in opus pacis: Verbum caro factum est &c. in Sermone de Aquæ ductu: hæc subsump- ta: Descendit inquam mediante Virgine, non ea solùm ratione, quia de illa carnem, cui uniretur, assumpsit: sed quia virginitatis prærogativa, & singulari illa cogitatione, quæ ceu coma à capite, ab illius mente, in qua Dei sermo vivus & efficax ma- gister aderat, procedebat, ad suum venit &c. Ubi quod ad comam attinet, ad locum ex Cant. 7. v. 5. Comæ capitis tui &c. referendum, quod ad cogitationem Virginis spectare fuerat præ- libatum, & ad illam ante alias servandæ Vir- ginitatis. Illa ergo à monte Virginis velut à capite in opus illud omnium maximum assum- ptæ carnis à Verbo ex ipsa descendit. Circa hoc Difficultas, an scilicet dici queat non so- lùm à mente, sed etiam à monte descen- disse. ctat, ita quidem potest dubio procul affirma- ri. Mons enim Virginis mons est in vertice montium, de quo Isai. 2. v. 2. Et erit in no-
quem damus nu. 879. de Christo exponit, uti consonum alteri Ezech. 40. v. 2. & dimisit me cum eumdem Virgini adscribit scribens in 1. Reg. 1. ubi satis nota & celebris illius extat laus<-P> @@0@ @@1@ Christo est illa satis eximia; quæ ex eo sumi- tur, quòd ab Ezechiele sit non solùm dictus mons, sed excelsus nimis: Quia non solùm homo, sed ejusdem humanitatis conceptione, quæ ab eo assumpta est, Deus & homo. Nec solùm homo ultra homines, sed homo etiam super Angelos factus. Sic Doctor sanctus. Itaque dum mons nimis ex- celsus dicitur Christus, id satis visum Pro- phetæ ut excellentia Dei hominis supra homi- nes & Angelos exaltata intelligatur. Atque Virgo non solùm mons excelsus, & nimis ex- celsus prædicatur ab Isaia, sed ita excelsus ut sub se habeat montium omniũ vertices: subli- mitas ergo illius incōparabilis est, & supra om- nis æstimationis pondus elevata. Ubi non jam de eminentia Maternitatis agitur, sed de illa, quæ ad mentis culmen ratione sanctitatis spe- ctat, & ita ad merita, quibus illam potuit pro- mereri. An non mons sublimis MARIA, quæ, ut ad conceptionem æterni Verbi pertingeret, merito- rum verticem supra omnes Angelorum choros usque ad solium Deitatis erexit? Sic Doctor sanctus. Cùm ergo inter merita, quod ad Virginitatem spectat, illa fuerit singularis cogitatio, quæ il- lius votum sine exemplo, aut præcepto, sed æmulatione Angelicæ puritatis elicuit, dici meritò potest à monte descendisse, nec solum à monte, sed ab eo qui fuit supra montium vertices constitutus. mysterijs plena, inter quæ & quod modò per- tractamus, Cant. 4. v. 8. Veni de Libano sponsa
tam sponsam, vocatam sanè eam, quæ inter sponsas unica Cap. 6. v. 8. vocatam inquam
cumulata meritis in Conceptione purissima in mundum per nativitatem intravit. Unde in verbis immediatè præcedentibus de illa extat luculenta mentio elogio illo celebri: Tota pul-
Venit quando præsentata in templo, ut ibi me- rita incrementis ineffabilibus adaugeret. Ve- nit quando ad Maternitatis gloriam advocata. Et de Libano quidem venit, semel & iterùm nominato, de Amana, Sanir, & Hermon. Quan- do ergo est constituta Mater, jam supra mon- tium culmina præeminebat. Sed nominari ge- minata compellatione oportuit Libanum, quia idem est ac Candidus; ut virginitatis singulare meritum & geminata puritas notaretur, in statu puellari, & connubiali. Id autem quod de cubilibus leonum, & montibus pardorum dicitur, Victricem indicat, utpotè quæ caput insidiatricis serpentis pede triumphali contri- vit, juxta dicta in Titulo nu. 76. & 634. Ubi quidem licet non dicatur mons, sed supra mon- tium vertices coronanda; dici tamen & mons pariter potest, qui enim cum Christo montem ascendit, & ipse mons redditur, omnes eas sibi felici ascensu qualitates concilians, quæ in montibus possunt, uti præcipuis terræ portio- nibus, celebrari. Unde illud D. Ambrosij in Lucæ Cap. 6. Factis sublimioribus in hunc mon-<-P>@@ <-P>tem ascende, & sequere Christum, ut ipse esse mons poßit, Mentes enim in circuitu ejus. Psal. 124. v. 2. Sic ille. Cùm ergo factis sublimioribus stet hic fortunatus ascensus, ut esse quis mons possit: in Virgine fortunatissimus ille, ut esse mons & illa posset, circa quod Richardus à S. Laurentio. Ut autem id quod dictum de mon- te est, non appareat à laudatis capillis alienum, sequitur statim: Vulnerasti cor meum Soror mea sponsa, vulnerasti cor meum in uno oculorum tuo- rum, & in uno crine colli tui. v. 9. Id quod ad cogitationem illam perpetuæ virginitatis me- ritò referatur. Si dicas propositam expositio- nem videri voluntariam. Dicam quod in ea continetur esse verissimum, & in tanta inter- pretandi varietate locum esse & piæ conside- rationi nostræ novam laudandi Virginem sem- per quærenti viam, artem, rationem. Stet ergo errorem præfatum quod ad rei veritatem atti- net posse tolerari, ex eo felicem, quòd nobis pro laude aliquali exhibuit occasionem, quan- do & quærendæ illæ ut Virgineum illud vati- cinium luculentissimè impleatur: Beatam me enim occasiones quærit, qui vult recedere ab ami- co: ita & qui conservare amicitiam desiderat, occasiones debet impendendis obsequijs quæ- ritare.
Fortè & talis ille nu. 834. ubi sic ha- betur: Partibus ea quæ sunt compositis propriè, so-
ni. Sed numquid lectio talis poterit tolerari? Utique, ex constructione nota verbi substan- tivi cum Dativo, quando habere significat, immò & duos admittere observatum à P. Em- manuele Alvaro ex Institutione Grammatica Lib. 2. Cap. 3. loco Ciceronis adducto ex Lib. 2. Epist.
& ex Cicerone illud Lib. 1. Officiorũ: Ampla do- mus dedecori domino sæpè fuit. Cùm ergo dicitur, Quæ compositis propriè sunt, idem est ac quæ com- posita propriè habent. Nihilominùs Propria de- buit apponi ad majorem claritatem. Exempla autem pro veritate illa sunt plurima, & pro eo Carmen,
Sapient. 8. v. 20. illustre illud: & cùm essem ma- gis bonus, veni ad corpus incoinquinatum. Ubi juxta complures Interpretes apud P. Corne- lium sensus est: Cum anima beneficio creationis
quatur tantùm, venisse ad corpus se ait ille, qui anima & corpore loquebatur. extat: Nam percußit Dominus Corpus primogeni-
@@0@ @@1@ liter trāsumptum. Percußit Dominus omne primo- genitum. Quid enim Corpus cum Omne? Cùm errori aliquale soleat esse fundamentum. Sed errorum caussæ quærendæ non sunt semper in rebus, cùm esse illæ soleant in errantium pra- vitate. Hæc cogitaverunt, & erraverunt. Sic de talibus Sapiens. Et unde errorum caussæ? Ex- cæcavit enim illos malitia eorum. Sapient. 2. v. 21. Tale & illud ex Psal. 94. v. 10. Quadra- ginta annis offensus fui generationi illi: & dixi: Semper hi errant corde. Errare corde, errare ex malitia est, ut non tam menti, quàm volun- tati error debeat imputari. Tales hæretici: un- de hæresi peculiari quodam titulo à Sacris Ca- nonibus, & Doctoribus, pravitatis titulus ad- aptatur, cùm dicitur, hæretica pravitas, & non hæreticus error, quia illi ex notissima & ge- nuina errant pravitate. Unde & hæreticorum Patriarchæ Simoni dictum à D Petro: In felle ctu ille, sed negotium totum ad fel invidiæ, & iniquitatum vincula censuit referendum. Un- de & talium difficilis solet esse conversio: quod ab eodem summo Ecclesiæ Pastore significa- tum verbis ante dictis, dum ait: Pœnitentiam itaque age ab hac nequitia tua, & roga Deum: si fortè remittatur tibi hæc cogitatio cordis tui. v. 12. Si fortè, inquit, ut difficultatem innueret seriæ conversionis, quod re ipsa accidit. Cùm enim dixisset: Precamini & vos pro me ad Dominum v. 14. Simulata pœnitentia fuit, nihil melior redditus Apostolica monitione. Et his similia frequenter experimur. 832. col. 3, qui ad propositum titulum perti- net ob gravitatem materiæ, & ideò ad postre- mum locum reservatus. Sic ergo ibi post ad- ductum locum Cant. 5. v. 10. Dilectus meus can- grina profectò & inaudita Latinis vox Sanpur- purissatus. Sed quæ facili correctione censuram reprobantis submovebit: non enim una est dictio, sed ex duabus, interposito syllabarum defectu, deformata, legendum enim sanguine purpurissatus. Et cùm hoc pacto de errore con- stet, & legitima correctione, est eo loco aliud, circa quod oportet aliquantulùm immorari. Dictum ibi sic. Candor resurgenti videtur com- modißimè respondere. Non sunt ita multi qui sic sentiant (sicut sunt pro Passione) sed sensus ap- paret ex antithesi magis commendandus, ut quæ patientem induxit, (Sponsa) non obliviscetur re- surgentem. Sic ibi, quod ut feliciùs decurrat, confirmandum modò D. Hieronymi auctori- tate, qui multorum instar; scribens enim sic ille in Isaiæ Caput 63. Vnde & in Cantico dici- tur Canticorum: Fratruelis meus rubicundus & candidus (juxta Septuaginta) rubicundus in Pas- sione, candidus in Resurrectione. Interrogant igi- tur Angeli rei novitate perterriti (Psal: 23. v, 8. Quis est iste Rex gloriæ?) Mysterium enim Paßio- nis & Resurrectionis Christi secundùm Apostolum Paulum (1. Cor. 2. v. 7.) cunctis retrò genera-<-P>@@ <-P>tionibus fuerat ignoratum. Hæc Doctor Maxi- mus. Et alia juxta illud citati Cap. 63. v. 1. Quis est iste, qui venit de Edom? &c. Ubi, sicut & in Psalmo 23. Angelos loquentes agnoscit. Sic autem candidum in Resurrectione procla- mat, ut & rubicundum etiam velit; unde & Angeli ad ruborem stupent, dum rogant: Quis D. Hieronymus nihil speciale, lectorem mit- tens ad Psalmum nostrum propter dicta ibi
nit, prudentis lectoris inquisitionem appellat. Cùm ergo circa id, quod ad stolam gloriosam spectat, nihil dixerit, licebit Nobis pro modu- lo prudentiæ nostræ id juxta ipsius mentem de candore resurgentis explicare. Et quidem cùm apud Prophetam non unica tantùm vestis, sed vestes proferantur, Tinctis vestibus de Bosra. Utrique colori locus esse proprius poterit, & in sacris quidem vulneribus quod ad ruborem at- tinet satis perspicuum apparet. In quibus etiam post resurrectionem candorem æternæ lucis Ecclesiæ spiritus recognoscit & prædicat in sacro hymno dum canit: Micare tamquàm sidera Mirantur, & quidquid viderant Testes fideles prædicant. Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|