Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
carnis & diaboli ignita jacula, & aspectus maximè frænandus, ne subeant cogitationes, quæ speculativæ cùm ab aliquibus censeantur, practica revera sunt infectæ malitia, unde & sacrilegij, quia contra votum castitatis. Ubi difficultas illa occurrit, de qua P. Cardenas
gitatio feminæ pulchræ ad excitandam dele- ctationem veneream. Circa quam Dom. Cara- muel in Theol. regulari nu. 1050. §. Ioannes, sic philosophatur, ut in dicta cogitatione tria sint, finis, entitas medij, & ordinatio medij in fi- nem. Finis est delectabilior pollutio; non mu- tat autem speciem major aut minor delectatio; & ideò non est opus in Confessione talem cir- cumstantiam aperire. Entitas medij erat licita, quia est actus speculativus nullo modo interdi- ctus. Ordinatio medij ad finem est mala, sed malitia finis: unde in Confessione sufficiet si quis dicat se commisisse pollutionem. Circa quod multa citatus Scriptor citato Capite, & se- stio de nomine, an scilicet cogitatio dicta sit dicenda speculativa, vel practica, & satis effi- caciter ostendit practicam esse dicendam, & eatenus lethaliter peccaminosam. Ex eo autem quòd talis sit, non videtur contra adversarium concludi necessarium esse ut in Confessione aperiatur, cùm possit ad circumstantiam aggra- vantem revocari, quandoquidem turpitudo af- fectus non versatur circa feminam, sed circa mollitiem, ad quam affectio illa erga pulchri- tudinem trahebatur, ut scilicet esset major de- lectatio: veluti si quis aliquid aut comederet aut biberet calidioris temperamenti, ut esset delectabilior & copiosior pollutio; in quo ni- hil esset præter aggravantem circumstantiam. Sed quidem licet in vigore loquendo id stare possit: juxta rei veritatem, & ordinariam sic affectorum dispositionem, existimandum sic de pollutione agentem diverso circa feminas peccato delinquere, juxta earum conditionem; quod ex eo videtur evinci: Nam ita se polluens in ipso turpi actu feminea pulchritudine pro-<-P> @@0@ @@1@ lam, quæ præsens est cogitationi, se habet, ac si cum ipsa turpitudinem illam exerceret: aliàs valde materialiter se haberet, ac si tantummo- dò præcessisset. Sic enim accidere in conjugi- bus solet, ut vir rem cum uxore habens, aliam cogitet, & cum uxore adulterium exequatur. Neque dicat quispiam posse cogitationem ut non transeat ultra speciem intentæ turpitudi- nis cohiberi, nam id moraliter non videtur admittendum, quia se polluere, ex eo accidit, quòd feminæ copia non suppetat: ergo affectio primariò in illam tendit: ex quo fit, quòd cùm præsentem illam vivida cogitatio exhi- beat, in eamdem credendum sit affectum sic peccantis inclinari. tium occasionum, in quibus Indici Parochi versantur, dicta sunt, ut eorum debeat esse mo- deratus aspectus. Habet autem P. Cardenas citata Disput. 42. n. 134. & seqq. animadversio- nes utiles pro sedandis scrupulis circa ista. Ubi tamen duo habet asserta, quæ sibi videntur ad- versari. Primum nu. 139. sic se habens: Qui vacat cogitationi speculativa objecti venerei cum periculo præviso incidendi in cogitationem practi- cam graviter provocatoriam, non autem consen- tiendi in illam, non peccat graviter. Ratio est, quia cogitatio purè speculativa non est caussa per se, nec notabiliter influens in cogitationem practi- cam. Sic ibi. Secundum autem nu. seqq. supra quæsitum cadit sic se habens: Qui cum urgenti caussa incumbit cogitationi speculativè objecti ve- nerei, cum periculo tamen consentiendi in cogita- tionem practicam graviter provocantem, non tamen in cogitationem veneream, numquid peccabit letha- liter? Ad quod quidem sic respondet: Vel iste sine difficultate potest vertere cogitationem practi- cam in speculativam, vel non potest. Si primo modo, peccat lethaliter, quia nulla est caussa urgens ad habendam illam cogitationem practicam, & peri- culum illud facilè potest vitare per resistentiam, & actus internos. Si verò secundo modo contingat, non peccat, quia vitare eam operationem intelle- ctualem non videtur obligare cum tanto rigore. Hæc ibi. Tunc sic. Id quod quæritur, illud ipsum est, quod priori fuerat assertione firma- tum, & probatum ex eo quòd cogitatio purè speculativa non est caussa notabiliter influens. Ergo non benè posteà asseritur in consensu circa cogitationem practicam sine periculo circa consensum in delectationem veneream peccari lethaliter. Neque dici potest in priori asserto dici, Cum præviso periculo incidendi, in Secundo autem Consentiendi: nam prævidere periculum, & velle incidere, consentire in il- lud est. Et ratio adducta de notabilis influxus defectu, eadem est, ut vel dicere debeamus utrobique lethaliter peccari, aut lethale in eo non esse peccatum: quod tandem Doctus Pa- ter admittit addens quod in ijs circumstantijs non
autem consentire in periculum non plus dicat, quàm se exponere incidendi in illud, ex eo constat, quia aliàs non posset stare in eo non<-P>@@ <-P>peccari lethaliter, quod tamen, ut vidimus, af- firmatur. Cùm ergo benigna in illo Articulo notanda proponantur, dicendum juxta sic pro- mittentis mentem in præfatis casibus grave non esse peccatum communiter loquendo, quia reflexio illa supra cogitationum illarum distinctionem rarò accidere potest, unde stante rationabili caussa practicam admittere, aut permittere, sine consensus in delectationem veneream periculo, peccatum lethale non erit. Pro quibus hæc satis, quæ Indicis Parochis esse utilia possunt, qui juxta obligationes offi- cij multas habituri sunt occasiones non solùm pro speculativis venereorum cogitationibus, sed etiam pro practicis importunas nihil noci- turas, sed pro meritorum ac coronarum multi- plicatione opportunas potiùs, dum firma & insuperabilis stat Deum non offendendi vo- luntas, implendi Apostolicum ministerium, cui tantopere abominatio turpitudinis adversatur, quæ nec nominetur in nobis.
tituli inducta mentio, de quo & in præsenti n. 63. ubi quod præcipienti Superiori titulo ob- ligationis ab emisso voto provenientis obe- diendum sit, consequenter ad dicta circa obliga- tionem obediendi in Parochialis curæ injun- ctione loquendum esse firmavimus. Quia verò P. Suarez, quem est, ut aliàs ferè semper, secu- tus P. Palaus, id docuit, quod ex ipso dedi- mus n. 62. poterit circa hoc instructus ejus amplexus doctrinam probabiliter operari; quā- do scilicet (quod absit) non obedire statuerit, & minùs in eo peccare, obedientiæ votum mi- nimè sic operantem infringere sibi persuasus, operatur. Sed quidem generalius loquendo uti- lius est alio operari respectu, quia & meriti majoris, eo quòd ex voto agere perfectius sit, ut est receptissima Doctorum sententia cum D. Thoma 2. 2. q. 88. arti. 6. Ubi pro eo tres validas rationes adducit, Divi Augustini, nec non D. Anselmi auctoritatibus roboratas, qua- rum præcipua est, quòd sit actus nobilioris virtutis inter morales, Religionis inquam. Po- terit autem juxta alium respectum operans, perfectiùs agere, si à charitate actus imperetur. At non videtur quomodo id stare convenien- ter possit, ut quis ex amore operari velit, & nihilominùs obedire renuat actum verè reli- giosum; juxta voti scilicet obligationem, in quo difficultas est nulla, respuendo, licet ab- solutè loquendo impossibile non videatur, qua- tenus cum amore super omnia stare potest im- perfectus operandi modus, etiam cum veniali peccato, ut est exploratum: licet pro casu di- cto quædam appareat deformitas ob rationem adductam, cùm religio sit proximior charita- ti, quàm reliquæ virtutes morales, unde actum illius, in quo difficultas nulla est, immò facili- tas major, respuere, minimè charitati consen- taneum sit, & animum erga Deum non peni- tus affectum videatur indicare. Ubi de ope-<-P> @@0@ @@1@ parte legis aut præcepti, alia est ratio, modo imperfecto operandi admisso, ibi enim diffi- cultas secùs operandi intervenit: unde si nul- lum esset incommodum, & nihilominùs sic ageretur, eodem modo philosophari liceret, & indignus agendi modus proclamari, in quo vix posset saltem veniale peccatum evitari. clesiarum. sentationis acceptationem. Ad Cap. 1. & Addition. n. 126. ca assistentiam in Choro affir- mat Dom. Barbosa Tractatu de
scribit: Vnde his tribus mensibus exceptis, in re- liquis novem tenentur quolibet anno residere; ita ut si in illis notabiliter absint, peccent mortaliter. Sic ille adductis ante posteriorem clausulam Ni- colao Garcia, & Armendariz, & pro sequenti P. Sà, eodem Garcia, Squillante, Sanctarello, Filliucio, Suario, Diana, Machado, ex quo cum Garcia loquente subdit non videri id ita amarè accipiendum, cùm sic faciant multi absque scrupulo conscientiæ, existimantes in eo non peccare, nec communiter id notatur. Quod quidem juxta adductam limitationem intelligendum venit, si videlicet notabiliter non absint: neque enim amarè cum ijs agitur, quibus absentia per tres menses, & quæ non sit notabilis indulgetur, si videlicet bis aut ter in singulis, cùm circa officij divini recitatio- nem neque pro die uno indulgentia conceda- tur, sitq́ue Præbendariorum obligatio speciale pro eo munus, ad splendorem Ecclesiæ spe- ctans, & satisfactionem Christianis populis exhibendam, qui decimas pro eorum susten- tatione contribuunt & divini cultus majestate. Neq; sit satis, si dicatur eos, qui absunt, non le- vare decimales fructus: licet enim ita sit, Chri- stianis populis, decimas solventibus legitima satisfactio deficit, dum quod pro pluribus solvi- tur, ad paucos devenit, eorum, qui assisterent, impeditur provisio, & Dei caussa indignè per- tractatur. dimus citato loco pronuntians, quæstionem ex professo tractandam assumit Cap, 40. à n. 9. Et rationibus atque Auctoribus pro parte utraque præmissis, cùm illis sentit, qui peccatum mor- tale affirmant minimè in absentia committi, duabus tantùm limitationibus adjunctis, de quibus n. 15. scilicet quando Canonicus non<-P>@@ <-P>vult residere & interesse ex contemptu, seu contra Prælati sui præceptum ex justa caussa latum. Deinde quando ex alicujus Canonici absentia non remanerent tot, qui possint Ec- clesiam competenter officiare. Ex Sylvestro
remanerent in Choro saltem quatuor, ex Ca- rolo Maringno de horis Canonicis Cap. 56. n. 24. Circa quod quidem in Indijs non multùm vi- detur interesse sive hoc, sive illo modo quis- piam opinetur. Cùm enim ad distributiones quotidianas decimalis pro Præbendarijs portio reducatur, omnes adesse curant, licet omnium fortè non sit, quod de Sanctissimo sene Simeo- ne dictum ab Evangelista. Hic venit in spiritu in templum. Lucæ 2. v. 27. Unde videtur non futurum in divinis officijs notabile detrimen- tum ex absentia etiam notabili, quia nullus est notabilem jacturam in temporalis subsidio voliturus. Sed quia esse tale aliquid absolutè potest, generalis est doctrina utiliter propo- nenda. Et quidem si sententia, quam præfa- tus Doctor amplectitur, licet timidè, ut appa- ret, vera est, id quod in prima limitatione ad- dit, non videtur locum habere posse; scilicet Prælatum posse, sub reatu culpæ lethalis assi- stentiæ præceptum imponere, cùm ipse, cui imponitur, ad illam non teneatur. Quòd si di- catur posse Prælatum juxta sententiam proba- bilem operari: Præbendarius idem excipiet. Et, vel caussa non procedet, vel non sine liti- bus transigetur. In qua si & Præbendarius vincat, ut frequentissimè accidit, Prælati auctoritas circa ista notabile detrimentum pa- tietur.
in Choro dicitur non videtur resolutioni præ- sentis quæstionis opportunum, ubi de absentia pro notabili tempore agitur, & quam esse lici- tam adducta pro eo à præfato Scriptore fun- damenta videntur probare, si quidquam pro- bant. Cùm tamen exitus ille Præbendarij ma- nentibus quatuor casus singularis sit: in quo quidem consideratione dignum est, quòd si ex quatuor illis deesset unus, ad remanendum te- neretur: Atqui per accidens est quòd remanere velit, potuit enim prior exire. Ex quo convin- citur obligatio remanendi; quia hæc non est per accidens, sed ratione Præbendæ: aliàs omnes abesse possent, cùm nullus præ alio ad assistendum teneatur, & qui intervenerit defe- ctus nulli possit in speciali præ alijs imputari. Hic profectò modus obligationis ex præcepto Ecclesiæ indignus, immò indignissimus esset:
fieret ut nullus se absolutè obligatum deberet reputare, & ita contingere, ut si per totius anni discursum quatuor assisterent, possent multi per totum illud alto dormire somno, & sine Chori defatigatione genio penitus indulgere. Est autem verè talis, si praxis eo decurrat mo- do, qui ab Auctore præfato, undecumque il- lum eruerit, exhibetur. Et obligationem qui- dem non talem, sed absolutam statuit Conci- lium Tridentinum Seßione 24. de Reformat. Cap. 12. Ubi de Canonicis absentibus, seu non ser- vientibus præcipit ut primo anno dimidia parte<-P> @@0@ @@1@ pliùs fructibus, sed beneficijs ipsis priventur. Quod equidem stare non posset, si obligatio serviendi non prorsus urgeret. Ad quod quidem dupliciter responderi potest juxta præfatum Scriptorem. Primò in eo puniri culpam non Theologicam, sed juridicam. Quod ut demus, etiam ex eo sequitur absolutam esse obligatio- nem, aliàs neque pœna juridica posset impo- ni. Secundò legem dictam esse pœnalem, quæ in foro conscientiæ non obligat juxta receptam sententiam ut valde probabilem. Sed neque hoc satisfacit circa id, quod modò intendimus, obligationem scilicet non esse juxta modum illum dicendi, Si non aßistant alij. Deinde effi- caciter improbatur, nam ex eo sequitur nullam esse in foro conscientiæ obligationem, sive adsint, sive non adsint alij. Id constat, nam in eo tantùm est culpa juridica, & lex pœnalis est, quæ in foro conscientiæ non obligat. Vi- detur evidens consequentia, unde plura non est opus adjecisse. Vbi Præbendarij pauci quid circa Distribu- tiones. Circa Cap. 2. nes absentium, pro quibus illis ti- tulus nullus tractat Dom. Barbosa citato Tra-
citatis locis Concilij Tridentini, & accrescere præsentibus cum multis, quos refert, affirmat: loquitur autem de ordinarijs ex tertia fructuum parte constantibus juxta ejusdem Concilij dis- positionem Seßione 21. Cap. 3. de Reformat. Seßione 22. Cap. 3. etiam de Reformat. licet ille de ijs, de quibus in hoc posteriori Capite, ali- ter sentiat cum nonnullis, juxta distinctionem à Nobis insinuatam, & explosam, quia revera menti Concilij, sicut & tenori videtur adver- sari. Est quidem satis verosimile in posteriori Capite de tertia fructuum parte agi, quæ sit à priori illa diversa, de qua in priori, aliàs non erat cur repetitio dispositionis præteritæ sub- deretur. Id autem magno consilio sic actum. Cùm enim ij, qui in Ecclesiis Cathedralibus aut Collegiatis dignitatem, personatum, aut officia peculiaria habent, propter excellen- tiam supra alios, soleant eorum exercitia repu- gnare: oportuit ipsos pœna distributionum ta- lium à negligentia suis in muneribus cohibere. Possent enim assistere, & sic ordinarias distri- butiones lucrari, nec tamen officijs incumbere, unde specialem oportuit pœnam designari: ne- que alijs accrescere, non quidem habentibus officium, quia & ipsi pro illo suum præmium habent, neque rationi congruit, ut præmium quod unus ob negligentiam circa proprium committit officium, alius, cui diversum incum- bit, & nihil circa prius illud laborat, habeat officialis. Ex quo & habetur, non posse ad Canonicos & alios non habentes officia per- tinere, sicut pertinere ordinariæ distribu- tiones possunt ob incrementum aliquod la-<-P>@@
sterio.
nonicus, non posse duplicatas distributiones accipere dictum nu. 8. Sed contrarium cum multis, quos allegat, tenet D. Barbosa citato Tractatu Cap. 21. n. 18. & 19. & sic de alijs di- stincta obtinentibus officia, quod & in civili- bus habere locum affirmat, ut illis duplicatum salarium debeatur. Quod quidem valde vero- simile est quando unum officium per se non est annexum alteri, secus si per modum unius propter annexionem conferantur: ut in Regijs Auditoribus videre est, quibus juxta muneris proprij conditionem plures adhærent judiciales curæ. Non ita cùm speciale aliquod ministe- rium demandatur, ut in judice mediæ Annatæ videre est salarium habente speciale, licet valde moderatum, & in commissionibus alijs, dequo Dom. Solorzanus in Politica pag. 772. & de Prætoribus locutus P. Fragosus Tomo 1. pag. 421. Col. 2. In nostro autem casu non posse duplicatas distributiones accipi tenent Anto- nius Butrius, Rochus Curtius, Ludovicus Go- mesius, quos adducit Covarrubias Lib. 3. Variar.
bitratur Antonius, ut nec contrarium possit cō- suetudine admitti constanter asseveret. Quid- quid autem alicubi sit, ubi ex dispensatione Pontificis aut consuetudine, Archidiaconatus & Canonicatus, cùm distincta beneficia sunt, ab uno obtinentur, & consequenter duplicatas distributiones levat, in Indijs alia est ratio, in quibus unum tantùm beneficium sunt, unde circa distributiones non est præfata diversitas, sicut neque in alijs Dignitatibus, cùm ta- men adnexum officium habeant, ex eo ur- genti principio, quòd præsentia non multipli- catur.
sam nu. 15. cit. Cap. 22. post adductam decla- rationem Cardinalium juxta quam distributio- nes absentium sunt fabricæ Ecclesiæ, aut alteri loco pio, pro arbitrio Ordinarij applicandæ, subdit rationem ejus considerari posse ex eo quòd tertia illa pars fructuum distribuatur non Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|