Statik elektrikləşmədən mühafizə.
Statik cərəyan yükləri dielektriklərin bir-birinə və ya keçiriciliyə sürtünməsin-dən, eləcədə maye və qazların boru xətlərində sürətlə hərəkətində əmələ gəlir.
Elektrik yüklərinin avadanlığın metal hissələrində toplanması yüksək potensial-ların yaranmasına səbəb olur. Məs. avtomobil beton yolda hərəkət etdikdə təkərlərin yola sürtünməsindən metal kuzada (banda) 3 kV, benzinin polad borularda hərəkətin-də 3,6 kV, qayış ötürmələrinin 15m/s. sürətlə hərəkətində 80 kV. Statik cərəyan yük-ləri əmələ gələ bilir. Təcrübələrlə müəyyən edilmişdir ki, 3000 V potensiallar fərqinin qığılcım boşalmaları qazları, 5000 V potensialların boşalmaları isə yanar tozları alış-dıra bilir.
Statik cərəyanlardan əsas mühafizə tədbirləri aşağıdakılardır: istehsalat avadan-lıqlarının, çənlərin, boru xətlərinin birləşdirilməsi ilə statik elektrik yüklərinin yerə ötüülməsi, təhlükəli otaqlarda havanın nisbi nəmliliyinin 70 % -ə qədər qaldırılması. Bu halda hava özü yaxud keçirici rolunu oynayır və statik cərəyan yüklərinin toplan-masını aradan qaldırır.
Cərəyan keçirməyən səthlərin üstünü keçirici materiallarla örtərək onların keçiri-ciyə çevrilməsi (məs. qayış ötürmələrində qayışın içərisinə naqillərin tikilməsi, yaxud qayışın səthinə qrafit və ya qliserin yağlarının çəkilməsi).
İnsan yerdən cərəyan keçirməyən ayaqqabı və ya döşəmə ilə izolə edildikdə sta-tik cərəyan yükləri onun bədənindədə toplana bilir. Bu yüklər insanda yun, ipək, sin-tetik materiallardan tikilmiş alt və üst paltarların sürtünməsindən əmələ gəlir.
İnsan bədənində yığılan statik cərəyan yükləri iynə sancması, təkanlar kimi fizi-oloji təsirlər göstərir. Bəzi işlərdə bu təhlükəni aradan qaldırmaq məqsədi ilə keçiri-lən döşəmələr qurulur, işçilərə xüsusi cərəyankeçirən iş ayaqqabısı və iş paltarı veri-lir.
Yanar mayeləri daşımaq üçün təkərləri cərəyan keçirən rezindən olan avtomobil-lərin tətbiqi, avtomobillərdə elektrik potensiallarının metal zəncirlə yerə ötürülməsi. Bu halda zəncirin azı beş halqası yerə toxunmalıdır.
Dostları ilə paylaş: | 
