Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi

Qeyd və şərhlər:
1. Göstərilən tarixdə yubileyin keçirilməsi baş tutma­mış­dır. Çox güman ki, H.Z.Tağıyevin təsis etdiyi rus-müsəl­man qız məktəbinin 1901-ci il oktyabrın əvvəllərinə təyin olu­nan açılışına hazırlıqla, həmçinin sentyabrda məktəbə şagird və müəllim qəbulu ilə əlaqədar Hacının icti­mai fəa­liyyətinin 50 illiyi geniş qeyd olunmamışdır.

2. H.Z.Tağıyevin doğum tarixi ilə bağlı fərqli müla­hi­zələr mövcuddur. XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvə­llərinə aid müxtəlif mənbələrdə onun təvəllüdü aşağıdakı illərlə göstərilib: 1823, 1838, 1841, 1842. N.Nərimanovun H.Z.Ta­ğıyevin tərcümeyi-halını yazan ilk müəllif olduğunu nəzərə alaraq, onun 1838-ci ilə istinad etməsi məhz bu tarixin doğ­ru­luğunu təsdiqləyir (bu barədə ətraflı bax: F.Cabbarov. Hacı Zeynal Abdin Tağıyevin doğum tarixinin müəyyən­ləşdirilməsinə dair. // Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi-2009, s. 308-316).

3. Zeynalabdin Tağıyev hələ uşaq ikən anası Umxa­nı­mı itirmiş və atasının himayəsində yaşamışdır. 1849 və 1860-cı illərə aid mənbələrdə Zeynalabdinin Əliqulu adlı qardaşının adı qeyd olunur. Atasının ikinci nikahından da­ha beş övladı dünyaya gəlmişdir. Təəssüflər olsun ki, H.Z.Tağıyevin qardaşları və bacıları haqqında heç bir məlumat yoxdur.

4. N.Nərimanov Hacının bənnalıqdan başlayan, sonra isə podrat işləri və neft biznesi ilə davam edən əmək fəaliy­yəti haqqında yazarkən bir vacib məqamı qeyd etməmişdir. Əslində isə bu, o dövrün əksər iş adamları kimi H.Z.Ta­ğı­ye­vin də sahibkarlığa ticarətdən gəlişini əyani şəkildə izləməyə imkan verən faktdır. Belə ki, XIX əsrin 50-ci illərinin sonu-60-cı illərin əvvəllərində müəyyən kapital toplaya bilmiş H.Z.Tağıyev manufaktura ticarəti ilə məşğul olmağa başla­mışdır. Onun bu dövr sahibkarlıq fəaliyyətində torpaq sahə­ləri ilə əməliyyatlar xüsusi yer tuturdu. Onların bəziləri ya­şa­yış evləri, ticarət obyektləri, mədəni və inzibati mərkəzlər tikintisi üçün nəzərdə tutulmuşdu. Bununla yanaşı o, 1870-ci ildə çox da böyük olmayan ağ neft zavodu satın almışdır.

5. İsmayıl Zeynalabdin oğlu Tağıyev (1866-1930) - Bakı realnı məktəbini bitirmiş, 1895-ci ilin avqustunda həmin məktəbin fəxri hamisi təyin olunmuşdu. 1906-cı ildə Azərbaycanda keçirilən seçkilərdə Bakı quberni­yasından Rusiyanın II Dövlət Dumasına deputat seçilmiş, lakin Pe­ter­burqa getməkdən imtina etmişdi. XIX əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində o, general Balakişi bəy Ərəblinskinin böyük qızı Nurcahanla (Hacı Zeynalabdin Tağıyevin ikinci həyat yoldaşı Sona xanımın böyük bacısı) ailə həyatı qurmuşdu.

6. Sadıx Zeynalabdin oğlu Tağıyev (1868-1943) – ata­sının bir çox müəssisəsinin həmtəsisçisi. Mirzə Fətəli Axund­zadənin nəvəsi Məliksima Qacarla ailə həyatı qur­muş­du.

7. H.Z.Tağıyev Bakıdakı Orta texniki, Kommersiya mək­təblərinin, Mariinski qadın gimnaziyasının fəxri hamisi, Tiflisdəki müsəlman məktəbinin fəxri nəzarətçisi vəzifələrini daşıyırdı.