Birinci Bölüm / allah'i tanimak

Sorular:

1- İmamın ismeti hangi ayetlerle ispatlanabilir?

2- Hangi rivayet imamın ismetini ispatlamaktadır?

3- İmam özel ilmini hangi yollarla edinir?

4- Bu tür özel ilme, geçmişte kimler sahip olmuştur?

5- İmamet ilmine delil teşkil eden ayeti belirtiniz ve bu delili açıklayınız.

6- "Kitab ilmi"nin önemini açıklayınız.

7- İmamların (a.s) ilimleriyle ilgili rivayetlere birkaç örnek verin.

 

 

[1]- age. s.265; Usul-i Kâfi, 1/294.

[2]- Müstedrek-i Hâkim, 3/226. Daha da ilginç olanı, bir Ehlisünnet âliminin bu hadis hakkında yazdığı "Fethu'l-Mülk" adlı kitaptır, bu eser h. 1354'te Kahire'de basılmıştır.

[3]- Yenabiu'l-Mevedde, s.88; Usul-i Kâfi, 1/296.

[4]- Usul-i Kâfi, Hüccet kit. s.264, 170.

[5]- age. 1/ 268.

[6]- Kehf, 65, 98; Âl-i İmrân, 42; Meryem, 17-21; Taha, 38; Kasas, 7.

[7]- Ra'd, 43.

[8]- age.

[9]- Hud, 17.

[10]- Mâide, 55.

[11]- Gayetu'l-Meram, eski bas. s.359-361.

[12]- Neml, 40.

[13]- Hadisin devamında, bu sözlerin orada mâhrem olmayanların da bulunması nedeniyle söylenmiş olduğu anlaşılmaktadır. Sadece Yüce Allah'a mahsus olan gaybî ilmin, öğretilmeye ve eğitime gerek duyulmayan bir ilim olduğu bilinmektedir; nitekim Müminler Emiri İmam Ali (a.s) kendisinden "sizin gaybî ilminiz var mı?" diye soran birine "Biz o ilmi, sahibinden almışızdır." der. Nitekim birçok evliyaullah ve bütün peygamberler, kendilerine ilham veya vahyolunan gaybî ilimlerinden haberdar idiler. Bunun en tartışmasız örneklerinden biri Hz. Musa'nın (a.s) annesine ilham olunan şu haberdir: "Musa'nın annesine, onu emzir, eğer onun için korkacak olursan, onu suya bırak, korkma ve üzülme, çünkü biz onu tekrar sana geri vereceğiz ve onu gönderilen elçilerden kılacağız, diye vahyedip bildirdik." Kasas, 7.

[14]- Usul-i Kâfi, 1/257, Daru'l-Kütübi'l-İslamiyye bas.

[15]- age. 1/198-203.

[16]- Biharu'l-Envar, 26/58.

[17]- Usul-i Kâfi 1/258.

[18]- age.

[19]- age. s.273.

40- HZ. MEHDİ (A.S)

Giriş

Daha önceki bahsimizde on iki imamın isimlerinin belirtildiği hadislerden birkaçını aktardık. Bu konuda Şia ve Sünnî kaynaklarında kayıtlı bulunan daha birçok hadis ve rivayet vardır ki bunlardan bir kısmında o büyük zatların sadece sayısı belirtilmiş, bir kısmında buna ilaveten hepsinin Kureyş'ten olduğu da vurgulanmış, bazısında bu imamların sayılarının İsrailoğulları'nın nakiblerinin sayısı kadar olduğu, bazısında bu imamlardan dokuzunun İmam Hüseyin'in (a.s) evlatları olduğu ve nihayet Ehlisünnet'ten ulaşan bazı rivayetlerle müteva-tir Şia rivayetlerinde bu büyük zatların kimler olduğu birer birer isimleriyle açıklanmıştır.[1] Dahası, Şia kaynaklı birçok rivayette Ehlibeyt İmamları'ndan her birinin imametiyle ilgili epey nakil vardır ki, burada her birinden bir örnek vermeye kalksak bahsimizin hacmi kat kat artacağından[2] bu bölümle ilgili son dersimizi on ikinci imam olan Hz. Mehdi efendimize (Allah onun zuhurunu çabuklaştırsın) ayırıyor ve sadece en önemli mihverlere değinmekle yetiniyoruz:

 

[1]- Muntehabu'l-Eser, 3. bas. s.10-140.

[2]- Biharu'l-Envar, Gayetu'l-Meram, İsbatu'l-Hudat ve diğer hadis kaynakları.

Cihanşümul İlâhî Devlet

Peygamberlerin asıl gönderiliş amaçlarının, insanların özgür ve serbest bir iradeyle tekâmül bulup olgunlaşmaları için gerekli ortamı hazırlamak olduğunu daha önce belirtmiş, ilâhî vahyin insanlara ulaşmasıyla bu gayenin gerçekleştiğini hatırlatmıştık. Ayrıca kemale elverişli insanların ruhî ve manevî eğitimiyle aklî olgunlaşmalarına yardımcı olmanın da bu gayeler arasında yer aldığını vurguladık ve nihayet bu büyük peygamberlerin Allah inancı ve ilâhî değerler sistemi üzerine kurulu ideal bir toplum oluşturma ve bütün dünyaya hakkı ve adaleti hakim kılma yolunda çaba sarf ettiklerini açıkladık. Her peygamber, elinden geldiğince bu konuda gayret sarf etmiş ve bazıları belli bir coğrafya üzerinde ve belli bir zaman diliminde ilâhî bir devlet ve iktidar kurabilmeyi başarmıştır da. Ancak cihanşümul bir devlet kurabilme imkân ve ortamı hiçbir peygamber döneminde gerçekleşmemiştir.

Böyle bir ortamın oluşmamış olması peygamberlerin eğitim ve programlarının yetersizliği veya onların liderlik ve yönetim konularında acziyet göstermesi gibi sebeplere dayanmamakta, aynı şekilde insanlara gönderilişlerindeki ilâhî gayenin tahakkuk bulmadığı anlamına da gelmemektedir. Zira daha önce de hatırlattığımız gibi ilâhî gaye, insanları hak dini kabule ve ilâhî önderlere itaate zorlamayı ve hakkı zorla kabul ettirmeyi değil, insanların hür ve serbest bir iradeyle davranabilmeleri için gerekli ortam ve şartları oluşturmayı amaçlar; ayette de buyrulmuş olduğu gibi: "İnsanların Allah karşısında hiçbir özür ve bahaneleri kalmaması için elçileri müjdeci ve uyarıcılar olarak gönderildiler…" [1]; ayette belirtilen bu gaye gerçekleşmiştir.

Bunun yanı sıra Allah Tealâ gönderdiği semavî kitaplarda, bütün yeryüzünde egemenlik kuracak bir ilâhî devletin gerçekleşeceğini de vaat etmiştir. Bu da yeryüzünde yaşayan insanların büyük çoğunluğunun hak dine girmesi için gerekli şartlar ve ortamın oluşacağının müjdesi demektir. Yani son derece seçkin birey ve gruplarla gaybî ilâhî yardımlar sayesinde cihanşümul hak devletinin kurulması yolundaki engeller kaldırılacak ve zalimlerle zorbaların zulmünden gına gelip bütün rejim, ekol ve okullardan artık ümidi kesmiş bulunan halk kitleleri arasında hak ve adalet yayılacaktır. Bunu, Son Peygamber'in (s.a.a) gönderilişindeki nihai gaye ve onun getirdiği ebedî ve cihanşümul dinin nihaî amacı olarak tanımlamak mümkündür; nitekim: "Müşrikler istemese de Allah, hak dini (İslâm'ı) bütün dinlere üstün kılacaktır…" [2]

İmametin, nübüvvetin tamamlayıcısı ve hatemiyetin hikmetinin tahakkukunu sağlayan bir unsur olmasına binaen, bu gaye son imam vasıtasıyla gerçekleşecektir. Uğruna canlar feda olası Hz. Mehdi efendimizle ilgili ulaşan mütevatir rivayetlerde önemle vurgulanan mesele budur işte.

Burada, böyle bir cihanşümul hak ve adalet devletinin kurulacağını müjdeleyen bazı ayetlere değinecek, sonra da bu konuyla ilgili bazı rivayetlerden örnekler aktaracağız.

 

[1]- Nisâ, 165.

[2]- Tevbe, 33; Fetih 28; Saf, 9; Biharu'l-Envar 51/50'de 22. hadis ve s.60'da 58 ve 59. hadis.