BiRİNCİ BÖLÜM 2008 yili programinin makroekonomik amaç ve poliTİkalari

2. Temel Amaç ve Hedefler

Kaynakları yatırıma daha fazla yönlendirecek araç çeşitliliğine ve mali derinliğe sahip, rekabetçi ölçeğe ulaşmış, uluslararası standartlarda düzenleme ve denetimi yapılan bir finansal sistem amaçlanmaktadır.

Finans sektörünün uluslararası rekabet gücüne sahip, karlı, verimli ve rasyonel çalışan bir yapıya kavuşması sağlanacak ve sektörde güven ve istikrar güçlendirilecektir.

3. Politika Öncelikleri ve Tedbirler

Öncelik/Tedbir	Sorumlu Kuruluş	İşbirliği yapılacak kuruluşlar	Süre	Yapılacak İşlem - Açıklama
Öncelik 1. Yeni piyasa ve ürünler geliştirilecek, mali sistemin derinliği artırılacaktır.
Tedbir 1.1. İstanbul Altın Borsası geliştirilecektir.	İstanbul Altın Borsası	DPT, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, TCMB, Yetkili Müesseseler, Bankalar, İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri	Aralık Sonu	Farklı piyasalarda gerçekleşen efektif işlemlerinin Borsa bünyesine çekilerek banka, yetkili müessese ve kıymetli maden aracı kurumları gibi piyasa katılımcıları açısından karşı taraf riskinin azaldığı, piyasa katılımcı sayısının artırıldığı, fiyat farklarının en aza indirildiği likit Döviz ve Efektif Piyasası oluşturulacaktır. Mücevherat üretiminde kullanılan kıymetli taşlarla ilgili piyasa yapısının belirlenmesi ve ülkemizde kıymetli taş ticaretinin kayıtlı hale getirilerek gelişiminin sağlanması amacıyla Borsa bünyesinde Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası kurulacaktır. İSEDAK üyesi ülkeler arasındaki altın ticareti ile ilgili etkin ve dinamik bir ticaret ağının kurulması ve ülkelerin altın sektörlerinin desteklenmesi sağlanacaktır.
Tedbir 1.2. Varlığa Dayalı Menkul Kıymet enstrümanları geliştirilecektir.	SPK	Maliye Bakanlığı, TCMB, BDDK, TBB, Özel Sektör Temsilcileri	Aralık Sonu	Sermaye piyasalarında tasarruf sahiplerinin yatırım yapabileceği araçların çeşitliliğinin artırılması ve ortaklıkların sahip oldukları varlıkları dayanak göstererek sermaye piyasalarından finansman sağlaması amaçlanmaktadır.
Tedbir 1.3. Yeni sermaye piyasası araçları oluşturulacaktır.	SPK	DPT, Hazine Müsteşarlığı, BDDK, TOKİ, İMKB, Takasbank, Merkezi Kayıt Kuruluşu, Aracı Kuruluşlar	Yıl Boyunca Sürekli	Yapılandırılmış ürünler (structured product), özellikle de hisse senedi varantlarına ilişkin gerekli Tebliğ çalışmaları kapsamında söz konusu ürünleri ihraç edebilecek kuruluşlar ile İMKB’de işlem görecek olan ürünlerde piyasa yapıcı olarak işlem yapacak kuruluşlara ilişkin asgari standartlar oluşturulacaktır. (Aralık Sonu) Gayrimenkul Yatırım Fonlarının kuruluşuna imkan sağlanacaktır. (Aralık Sonu) Girişim Sermayesi Yatırım Fonları’nın kuruluşuna imkan sağlanması (Aralık Sonu) Katılma belgelerinin alım satımına yönelik “Fontra-Fon Transfer Sistemi” paylaşım platformu oluşturulacaktır. Bu yolla sermaye piyasasının tabana yayılması hedeflenmektedir. (Aralık Sonu) İpotekli konut finansmanı sisteminin alt yapısına yönelik modeller oluşturulacaktır. (Haziran Sonu)

Öncelik 2. Finansal piyasalarda etkinlik ve rekabet geliştirilecektir.
Tedbir 2.1. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda değişiklik yapılacaktır.	Hazine Müsteşarlığı	Emeklilik Gözetim Merkezi, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği	Haziran Sonu	Bireysel emeklilik sistemi ile ilgili olarak uygulamada ortaya çıkan sorunların giderilmesi amacıyla 4632 sayılı Kanunda bazı değişiklikler yapılacaktır. Hazırlanacak taslağın Mart 2008 sonuna kadar Başbakanlığa sevk edilmesi ve Haziran 2008 sonuna kadar TBMM’ye intikali sağlanacaktır.
Tedbir 2.2. Taşınabilir varlıkların teminat olarak kullanılabilmesine ilişkin yasal düzenleme yapılacaktır.	SPK	Adalet Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, BDDK	Haziran Sonu	Bu düzenleme, mali hizmetlerin modernleştirilerek etkin işleyen bir yapıya kavuşturulması ve mali derinleşmenin sağlanmasına hizmet edecektir. Kanun çalışmalarına başlanması gerekmektedir.
Tedbir 2.3. Bankacılık sektörünün uluslararası rekabet gücüne ulaşmasını, karlı, verimli ve rasyonel çalışmasını engelleyici faktörler gözden geçirilerek azaltılacaktır.	BDDK	DPT, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, SPK, Rekabet Kurumu, TBB, İlgili Kamu Kuruluşları, tüm bankalar	Aralık Sonu	İşlem ve aracılık maliyetleri ile bürokrasinin azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılacak, işlem ve aracılık maliyetlerindeki gelişmeleri yansıtan göstergelerin yayımlanması sağlanacak, finansal piyasalara ilişkin diğer düzenlemeler ve uygulamalar ile bütünleşme gerçekleştirilecek, ilgili kurumlar arasındaki işbirliğine gidilerek denetime tabi kuruluşların karşılaştığı rekabet engellerinin giderilmesine, finansal sisteme uluslararası rekabet gücü kazandırılmasına yönelik politikalar geliştirilecektir.
Tedbir 2.4. BDDK ile kuruluş ve meslek birlikleri ve derneklerinin işbirliğini güçlendirmeye yönelik ortak projeler gerçekleştirilecektir.	BDDK	İlgili kuruluş ve meslek birlikleri ve dernekleri	Aralık Sonu	Kuruluş ve meslek birlikleri ve dernekleri arasında işbirliğini güçlendirmeye dönük faaliyetlere ilişkin bir takvim hazırlanacak, kuruluş birlikleri ile denetime tabi kuruluşlar arasında ortak projelere ilişkin işbirliği temin edilecek, ilgili kuruluş temsilcilerinin katılımıyla üçer aylık sektör değerlendirme toplantıları gerçekleştirilecektir.
Tedbir 2.5. Eximbank Kanunu çıkarılacaktır.	Eximbank	DPT, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, BDDK	Haziran Sonu	Eximbank’ın ilgili Bakanlığınca “Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketinin Kuruluş ve Görevlerinin Yeniden Düzenlenmesi Hakkında Kanun” taslağı Başbakanlığa iletilmiştir.
Tedbir 2.6. İller Bankası yeniden yapılandırılacaktır.	İller Bankası	DPT, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, BDDK	Aralık Sonu	Yapılacak kanuni düzenleme ile Bankanın organizasyon ve hisse yapısı ile faaliyet alanları yeniden yapılandırılacaktır.

Tedbir 2.7. 5411 sayılı Bankacılık Kanununda yer alan müeyyide ve takip işlemlerine ilişkin hükümlerde değişikliğe gidilecektir.	BDDK	DPT, Hazine Müsteşarlığı, TMSF	Aralık sonu	Yapılacak değişiklikle TMSF’nin sistemden çıkan 22 bankadan doğan alacaklarının tahsiline yönelik hükümlerin ayrı bir kanunda düzenlenmesi ve mevcut durum için uygulanan yaptırımların daha esnek bir yapıya dönüştürülmesi sağlanacaktır.
Öncelik 3. Finansal piyasalarda güven ve istikrarı güçlendirmeye yönelik çalışmalar hızlandırılacaktır.
Tedbir 3.1. Hazine’nin TMSF’den alacakları çözüme kavuşturulacaktır.	Hazine Müsteşarlığı	TMSF	Mart Sonu	Yasal düzenleme hazırlanıp TBMM’ye sunulacak olup, konuyla ilgili Hazine ve TMSF tarafından çalışmalar yürütülmektedir.
Tedbir 3.2.Kaydileştirme çalışmaları sürdürülecektir.	Merkezi Kayıt Kuruluşu	SPK, TCMB, Takasbank	Yıl Boyunca Sürekli	Borsa dışı halka açık şirketlerin kaydileşmesi sonuçlandırılacaktır. (Eylül Sonu) Hazine Bonosu, Devlet Tahvili ve Likidite Senetleri kaydileştirilecektir. (Haziran Sonu) Yerli yabancı yeni menkul kıymet tiplerinde (Varant ve İpotek Tahvilleri) kaydi sisteme geçiş sağlanacaktır. (Haziran Sonu)
Tedbir 3.3. Sermaye piyasalarında gözetim ve denetim sistemini güçlendirmeye yönelik tedbirler geliştirilecektir.	SPK	İMKB, Merkezi Kayıt Kuruluşu, TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (UZAY) ve TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE)	Yıl Boyunca Sürekli	Gayrimenkul değerleme mesleğinin geliştirilmesi amacıyla Değerleme Uzmanları Birliği kurulacaktır. (Mart Sonu) SPK-İMKB Gözetim Sistemi uygulamaya geçirilecektir. (Aralık Sonu) Sermaye piyasalarında kamuyu aydınlatma projesine işlerlik kazandırılacaktır. (Aralık Sonu)
Tedbir 3.4. Finansal Sektör Komisyonu çerçevesinde ilgili kuruluşlar arasında işbirliğini ve koordinasyonu sağlayacak mekanizmalar tesis edilecektir.	BDDK	Finansal Sektör Komisyonuna üye kuruluşlar	Aralık Sonu	“Finansal Sektör Komisyonuna Üye Kuruluşların Müşterek Faaliyetlerine ilişkin Tebliğ” yürürlüğe konulacaktır. Finansal düzenlemelerin maliyetinin düşürülmesi, finansal piyasaların gelişiminin değerlendirilmesi ve bilgi paylaşımı konularında işbirliği ve koordinasyon sağlanacak, altı ayda bir olmak üzere piyasalara yönelik olası risklerin ve etkilerinin değerlendirildiği “Finansal Sektör Gelişim Raporu” yayımına başlanacaktır.

Tedbir 3.5. Bankacılık sektöründe meydana gelebilecek herhangi bir sistemik riske yönelik olarak bir acil eylem planı hazırlanacak ve riskin yönetilmesine ilişkin tedbirler belirlenecektir.	BDDK	DPT, Hazine Müsteşarlığı, TCMB, TMSF	Aralık Sonu	5411 sayılı Bankacılık Kanununun 72. maddesinde belirtilen çerçevede, finansal sistemin bütününe sirayet edebilecek ölçüde olumsuz bir gelişmenin tespiti halinde, Bakanlar Kurulunca alınacak tedbirlere esas teşkil etmek üzere ilgili bütün kurum ve kuruluşlar ile birlikte gerekli teknik altyapı hazırlanacak, kuruluşlar arası anlayış ve işbirliği geliştirilecektir.
Öncelik 4. Müşterilerin bilinçlendirilmesi, hak ve menfaatlerinin gözetilmesi ve koruyucu uygulamaların geliştirilmesi sağlanacaktır.
Tedbir 4.1. Finansal hizmetler rehberi hazırlanacak, kuruluşlar bünyesinde müşterilerin aldıkları hizmetlerden kaynaklanan sorunlara zamanında cevap verecek sistemler kurulacaktır.	BDDK	Hazine Müsteşarlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, SPK, kuruluş birlikleri, denetim kapsamında yer alan kuruluşlar	Aralık Sonu	Mesleki kuruluşlar ile işbirliği içinde finansal hizmetlere yönelik genel bilgiler ile müşterilerin temel hak ve menfaatleri gibi unsurları ihtiva eden finansal hizmetler rehberinin hazırlanması aşamasında sorumlu ve ilgili kuruluşlar arasında gerekli işbirliği sağlanarak nihai metin oluşturulacak ve müşterilerin aldıkları hizmetlerden kaynaklanan sorunlara zamanında cevap verilecek sistemlerin kurulması temin edilecektir.
Öncelik 5. Finansal sektörün düzenleme ve denetimi uluslararası standartlara uygun olarak geliştirilecektir.
Tedbir 5.1 Sermaye Piyasası Kanunu ve 91 sayılı KHK AB müktesebatına uyum amacıyla değiştirilecektir.	SPK	DPT, Hazine Müsteşarlığı	Mart Sonu	İlgili mevzuatın AB fasıllarından Finansal Hizmetler ve Şirket Hukuku mevzuatına uyumu sağlanacaktır.
Tedbir 5.2. Banka dışı finansal kuruluşlara yönelik düzenleme ve denetim sisteminin etkinliği artırılacaktır.	BDDK	DPT, Hazine Müsteşarlığı	Aralık Sonu	Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanun Tasarısı TBMM’ye sunulacaktır. Finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerinin denetim ve gözetim usul ve esasları belirlenecek ve bunlara yönelik denetim ve gözetim altyapısı bankalar için geçerli olan prensiplere paralel yapıya kavuşturulacaktır. Ayrıca, bu kuruluşlar için bir erken uyarı ve performans sistemi kurulacak, kuruluş bazında çalışacak olan bu sistem ile söz konusu kuruluşların belli başlı nominal verileri ve bu verilerden elde edilen rasyolar bir sistematik halinde üç aylık veriler biçiminde kullanıcılara sunulacaktır. Ayrıca, varlık yönetim şirketlerinden elektronik ortamda üç aylık periyotlarda bilanço ve kar/zarar tabloları alınacaktır.

Tedbir 5.3. Bankalarda denetim ve gözetim sisteminin etkinliği artırılacaktır.	BDDK	Hazine Müsteşarlığı, SPK	Aralık Sonu	Bankacılıkta konsolide denetimin çerçevesi ve kapsamına ilişkin hususlar belirlenecektir. Konsolide denetime tabi diğer finansal kuruluşların düzenleme ve denetlemeye yetkili mercilerinin BDDK faaliyetleri ile eşgüdümü sağlanacak ve denetim sonuçları ve denetime esas bilgi ve belgelerin paylaşımına ilişkin usul ve esaslar anılan yetkili mercilerin görüşleri alınarak BDDK’ca belirlenecektir. Bankaların kullandığı bilgi sistemi unsurlarının ve bu unsurlardan kaynaklanan risklerin yeterli düzeyde yönetilip yönetilmediğinin tespiti amacıyla bilgi sistemleri denetimi gerçekleştirilecektir. BDDK tarafından kullanılan mevcut stres testi uygulaması geliştirilecek ve ekonomik değişkenlere daha duyarlı hale getirilecektir. Bankaların yatırım stratejileri ile faaliyetlerindeki önemli değişikliklerin BDDK’ya raporlanması konusunda düzenleme yapılacaktır.
Tedbir 5.4. Basel-II düzenlemeleri yürürlüğe konulacak ve uygulama için gerekli ortam oluşturulacaktır.	BDDK	Hazine Müsteşarlığı, TCMB, Kuruluş birlikleri	Aralık Sonu	2007 yılı sonuna kadar CRD/Basel II uyumuna yönelik düzenlemeler tamamlandıktan sonra Basel II uygulaması için ihtiyaç duyulan operasyonel risk veri tabanı oluşturulacak ve risk santralizasyon verileri zenginleştirilecektir.
Tedbir 5.5. Sigortacılık Faaliyetlerinin Düzenlenmesi ve Denetlenmesi Hakkında Kanuna ilişkin ikincil düzenlemeler tamamlanacaktır.	Hazine Müsteşarlığı	Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği, Sigorta Denetleme Kurulu, Sigorta Şirketleri	Aralık Sonu	Sigortacılık faaliyetlerinin düzenlenmesi ve denetlenmesiyle ilgili Kanunun yürütülmesini temin edecek Bakanlar Kurulu kararları, yönetmelikler, tebliğler, tarife ve talimatlar çıkarılması gerekmektedir.