BiRİNCİ BÖLÜM 2008 yili programinin makroekonomik amaç ve poliTİkalari

F. ÇEVRENİN KORUNMASI VE KENTSEL ALTYAPININ GELİŞTİRİLMESİ

1. Mevcut Durum

Ekonomik büyüme, nüfus artışı, hızlı kentleşme, tüketim alışkanlıkları ve teknolojik gelişmeler, çevre ve doğal kaynaklar üzerinde giderek artan bir baskı oluşturmaktadır. Bu baskı, doğal kaynakların sürdürülebilir olmayan tüketimi, çevre yönetimini düzenleyen yasal ve kurumsal yapının eksikliği ve kentsel alandaki altyapının yetersizliği sonucunda önemli çevre sorunlarına dönüşmektedir.

Sürdürülebilir kalkınma yaklaşımının bir sistem bütünlüğü içinde strateji, plan ve programlara entegre edilmesini sağlamak amacıyla kurulan Ulusal Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu çalışmalarını sürdürmektedir. Diğer yandan sürdürülebilir kalkınma ilkelerinin ülkemizin ulusal ve bölgesel kalkınma planlarına sektörel düzeyde entegre edilmesini amaçlayan Sürdürülebilir Kalkınmanın Sektörel Politikalara Entegrasyonu Projesi devam etmektedir.

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerimize yönelik çalışmalara devam edilmektedir. Bu amaçla İklim Değişikliği Birinci Ulusal Bildirim Raporu hazırlanmış, sözleşme kapsamında ülkemizin özel koşullarının belirlenmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır. İklim değişikliğinin ülkemiz üzerindeki etkilerini en aza indirebilmek için kurumlar arası işbirliğini teşvik eden ve kapasite artırımına yönelik tedbirleri içeren, ulusal iklim değişikliği politikalarıyla uyumlu bir eylem planına ihtiyaç duyulmaktadır.

Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesinin uygulanabilmesi ve biyolojik çeşitlilik kaybının yol açtığı problemlerin çözümü amacıyla hazırlanmış olan Türkiye Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı, değişen ulusal ve uluslararası koşullar ve eğilimler doğrultusunda güncelleştirilmiştir.

AB çevre müktesebatına uyum kapsamında çıkarılan mevzuatın, etkin bir şekilde uygulanması amacıyla gerekli finansman, teknik ve kurumsal ihtiyaçları belirleyen AB Entegre Çevre Uyumlaştırma Stratejisi tamamlanmıştır. AB müktesebatına uyumun çevre ve kentsel altyapı yatırımlarının standartlarını önemli ölçüde etkileyecek olması, çevre alanında kapasite geliştirme, verimliliği artırma ve ihtiyaç tespiti amaçlı çalışmaların yapılmasını gerekli kılmaktadır. Bu durum, yükselen standartlar nedeniyle yüksek maliyetli tesislerin yapılmasını gerektirirken, AB fonlarının kullanımı imkanını da beraberinde getirmektedir. AB’ye katılım öncesi mali yardımın genel çerçevesini ve önceliklerini belirleyen Stratejik Çerçeve Belgesi ve AB Entegre Çevre Uyumlaştırma Stratejisinin amaçları ile uyumlu 2007-2009 dönemine ait Çevre Operasyonel Programı hazırlanmıştır. Operasyonel Program, içme suyu temini, atık su hizmetleri, entegre katı atık yönetiminin iyileştirilmesi ve teknik yardım hizmetlerini içermektedir. Program kapsamında sağlanacak finansmanın yüzde 6’sı teknik yardım hizmetlerinde, yüzde 38’i atık su, yüzde 28’i içme suyu ve yüzde 28’i de katı atık projelerinde kullanılacaktır.

Kırsal kesimden kentlere olan göç ve nüfus artışı sonucu oluşan hızlı kentleşme, kentlerimizde konut, altyapı ve çevresel hizmetlerin sunumunda yetersizliğe yol açmaktadır.

Fiziki plan kademelerinin, mevzuatta yapılacak düzenlemelerle ilke ve kapsamlarının açıklığa kavuşturulması, birbiriyle bağlantılarının kurulması ve bağlayıcılıklarının belirlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Kentsel dokunun yenilenmesine yönelik faaliyetlerin, bütüncül bir yaklaşımla geliştirilmiş mevzuat çerçevinde yürütülmesi gerekmektedir.

Konut ihtiyacını karşılamak ve alt gelir gruplarının konut sorununu çözmek amacıyla finansman modellerinin geliştirilmesi, yapı denetimi, inşaat kalitesi, planlı kent ve konut çevreleri oluşturulması, zorunlu afet sigortası, altyapısı hazır arsa üretimi, konut ve kentleşmeye ilişkin coğrafi bilgi sistemlerine dayalı veri tabanı geliştirilmesi ihtiyacı devam etmektedir. Konut finansman sisteminde ipoteğe dayalı konut kredilendirilmesine imkan tanıyan 5582 sayılı Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 2007 yılı Haziran ayında yürürlüğe girmiştir.

2007 yılında 3.225 belediyede yaşayan nüfusun toplam nüfusa oranının yüzde 87,3’e ulaştığı tahmin edilmektedir. Aynı yıl için, nüfusu 20 binin üzerindeki kentlerde 46,3 milyon kişinin yaşadığı, kentleşme oranının yüzde 62,7, kentleşme hızının yüzde 2,4 olduğu tahmin edilmektedir.

Kentsel altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesinde sorumluluk büyük ölçüde belediyelere aittir. 2004 yılı itibarıyla toplam belediyelerden 3.159’u içme ve kullanma suyu şebekesine, 2.226'sı kanalizasyon şebekesine sahip olup, toplam belediye nüfusunun yüzde 99’u içme ve kullanma suyundan, yüzde 86’sı ise kanalizasyon şebekesinden yararlanmaktadır.

Türkiye, kişi başına yıllık 1.735 m³ kullanılabilir su miktarı ve sosyal ve ekonomik gelişmelerle birlikte artan su talebi sonucunda su sıkıntısı yaşayabilecek ülkeler arasında yer almaktadır. Yetersiz izleme ve değerlendirme, yaptırım noksanlığı, sorumlu tek bir merci olmaması, ortak veri tabanı ve bilgi akışı yetersizliği, kuruluşlar arası eşgüdüm sağlanamaması ve Ar-Ge eksikliği gibi hususlar, su kaynaklarının etkin kullanılmasının önündeki engellerdir. Ülkemizde içme suyu kayıpları konusunda sağlıklı verilere ulaşılamamakla birlikte, faturalandırılamayan (kayıp/kaçak dahil) su miktarının yüzde 55 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bu nedenle, şebeke su kayıp ve kaçaklarının azaltılması çalışmaları önem arz etmektedir.

Su havzalarının koruma bantlarındaki kaçak yapılaşma ve atık suların arıtmaya tabi olmadan deşarj edilmesi, temiz ve kullanılabilir içme suyu teminini güçleştirmektedir. Yer altı, yüzey ve kıyı sularının kirlenmeye karşı korunmasına yönelik tedbirlerin alınması gerekmektedir.

2004 yılında, toplanan 25 milyon ton katı atığın, ancak yüzde 25’i 16 adet düzenli depolama sahasında bertaraf edilmiştir. 2007 yılı itibarıyla düzenli depolama sahası 21, kompost tesisi sayısı 4’tür. Halen 25 adet düzenli depolama sahası yapımı devam etmektedir.

5491 sayılı Kanun, tehlikeli atık üreticilerini atıklarını bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlü kılmaktadır. Ancak, tehlikeli atıklar ve tıbbi atıklar herhangi bir önlem alınmadan büyük ölçüde evsel atıklarla birlikte bertaraf edilmektedir. 2006 yılında tıbbi atıkların yüzde 20’si yakma tesislerinde, yüzde 25’i düzenli depolama sahalarında ve yüzde 55’i ise belediye çöplüklerinde evsel atıklarla beraber bertaraf edilmiştir. Ülkemizde 790 bin m³ kapasiteli bir adet tehlikeli atık bertaraf tesisi bulunmaktadır.

Ulusal düzeyde etkin bir katı atık yönetimi sistemi geliştirilememiş ve bu konuda uygulamaya yönelik bir politika oluşturulamamıştır. Belediyeler, katı atık yönetiminde kendilerine verilen toplama ve taşıma konularındaki görevleri büyük ölçüde yerine getirirken, bertaraf konusunda gereken etkinliği ve hassasiyeti göstermemektedir. Özellikle düzensiz depolama, depolama sahalarının yer seçiminde yapılan hatalar ve işletme koşullarındaki olumsuzluklar, giderek büyüyen sorunlara neden olmaktadır. Katı atık üretiminde öncelikle üretilen çöp miktarının azaltılması gerekmektedir. Ayrıca, atığın kaynakta ayrıştırılarak toplamaya hazır hale getirilmesi için hane halklarının bilinçlendirilmesi ihtiyacı devam etmektedir.

Belediyelerin çoğu çevresel altyapıyı bütüncül bir yaklaşımla ele alamamakta, başta yaptırım yetkilerinin kullanımı olmak üzere finansman, makine-teçhizat, bilgi ve insan gücü yetersizlikleri ile koordinasyon eksikliği gibi sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Buna ilaveten belediyeler, genel bütçe vergi gelirlerinden aldıkları paylarla ancak personel giderlerini karşılayabilmekte, kentsel altyapıya yeterli finansman ayıramamaktadır. Bu çerçevede, Mahalli İdareler Reformu ile başlatılan yerel yönetimlerin gelirlerini artırma çalışmaları devam etmektedir.

Artan hizmet talebinin karşılanmasında verimliliği sağlamak, rekabet ortamı oluşturarak hizmet kalitesini yükseltmek ve finansman imkanlarını artırmak amacıyla, bazı belediye hizmetlerinin özelleştirilmesi yönünde çalışmalara devam edilmektedir. Yerel hizmetlerde özelleştirme politikası daha çok hizmetlerin kamu kesiminden özel sektöre aktarılmasına odaklanmış, ancak özelleştirme sonrası, belediyelerin gerekli denetim ve koordinasyon işlevleri için kurumsal kapasite oluşturulamamıştır.

Belediyelerin kentsel altyapı hizmetlerini sağlamakta karşılaştıkları sorunların çözümüne destek olmak amacıyla, teknik ve finansman desteği sağlanmasını teminen, ihtisaslaşmış bir kuruluş olan İller Bankasının yeniden yapılandırılması çalışmalarına devam edilmektedir. Bu kapsamda, AB katılım öncesi yardımlarından sağlanacak hibe kaynaklarla gerçekleştirilecek kentsel altyapı projelerine, Bankanın ulusal katkı payı sağlaması ve yerel yönetimlere bu projelerde teknik destek sağlaması önem arz etmektedir.

2. Temel Amaç ve Hedefler

Sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda, insan sağlığını, doğal kaynakları ve estetik değerleri korumak suretiyle yeterli çevresel koruma düzeyine erişilmesi, kentlerin temiz, güvenli ve yaşam kalitesi yüksek yerler haline getirilmesi, temel amaçtır.

Güvenli yerleşme birimleri ve çevrelerinin oluşturulmasında fiziki planlama sistemi ve imar kuralları; kaliteli çevre, uygulamada etkinlik, yetki dağılımı, denetim ve afete karşı dayanıklılık açılarından değerlendirilerek yeniden düzenlenecek, uygun arsa sunumu ve düzenli yapılaşmayı sağlayacak yöntemler ve araçlar geliştirilecektir.

3. Politika Öncelikleri ve Tedbirler

Öncelik/Tedbir	Sorumlu Kuruluş	İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar	Süre	Yapılacak İşlem ve Açıklama
Öncelik 1. Ulusal çevre mevzuatımızın uygulanmasına yönelik yönetim, denetim ve uygulama kapasitesi geliştirilecektir.
Tedbir 1.1. Çevre ve Orman Bakanlığının idari ve denetim kapasitesi güçlendirilecektir.	Çevre ve Orman Bakanlığı	Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Yerel Yönetimler, İlgili Diğer Kuruluşlar	Aralık Sonu	Çevre mevzuatının AB çevre müktesebatı ile uyumlaştırılması ve etkin olarak uygulanabilmesi amacıyla Çevre ve Orman Bakanlığının idari ve denetim kapasitesi artırılacaktır. Bu kapsamda “Gürültü Yönetimi Alanında Çevre ve Orman Bakanlığının Kapasitesinin Güçlendirilmesi”, “Çevre Referans Laboratuvarının Akreditasyonu” ve “İş Süreçleri Entegrasyonu” projeleri yürütülecektir.
Tebdir 1.2. Ulusal çevre mevzuatının AB çevre mevzuatıyla uyumlaştırılmasına yönelik birincil ve ikincil düzenlemeler yapılacaktır.	Çevre ve Orman Bakanlığı	Dışişleri Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı.	Aralık Sonu	Birincil düzenleme: “Kalıcı Organik Kirleticilere İlişkin Stokholm Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” ve “Doğa ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu”. İkincil düzenleme: “Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği”, “Biyosidal Ürünler Yönetmeliği” (Sağlık Bakanlığınca), “Belirli Fok Yavrularının Derileri ve Bunlardan Elde Edilen Ürünlerin İthaline İlişkin Yönetmelik” (Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca), “Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Yönetmeliği”, “Uçucu Organik Bileşiklerden Kaynaklanan Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği”, “Eko-etiket Yönetmeliği” (Sanayi Bakanlığı ile ortaklaşa), “HCFC’lerin azaltılmasına dair Yönetmelik” (Dış Ticaret Müsteşarlığı ile ortaklaşa)
Tedbir 1.3. Biyogüvenlik Kanunu çıkarılacaktır.	Tarım ve Köyişleri Bakanlığı	Çevre ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, DPT, DTM, Gümrük Müsteşarlığı, Üniversiteler, TÜBİTAK	Aralık Sonu	Biyoteknolojik çalışmaların, doğayı ve insan yaşamını etkilememesi için yasal denetimin sağlanması ve genetiği değiştirilmiş tohum ve ürünlerin üretimi, kullanımı, ticareti ve benzeri tüm faaliyetlerin düzenlenmesi amacıyla hazırlanan Biyogüvenlik Kanun Tasarısı Taslağı, ilgili kurum ve kuruluş görüşlerinin alınmasını müteakip TBMM’ye sevkedilecektir.
Tedbir 1.4. Çevresel Bilgi Sisteminin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli altyapı ilgili kurumlarda oluşturulacaktır	Çevre ve Orman Bakanlığı	Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, TÜBİTAK, TÜİK, ÖÇKK, DSİ Gn. Md., Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md., İller Bankası Gn. Md., Belediyeler, Su ve Kanalizasyon İdareleri, İlgili Diğer Kuruluşlar	Aralık Sonu	İlgili kurumlarda teknik ve donanım altyapısının kurulması yanında çevresel bilginin elde edilmesine yönelik olarak “Endüstriyel Tesis Emisyonlarını Bilgisayar Destekli Raporlama ve Değerlendirme Otomasyonu Projesi” tamamlanacak, Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Tarafından muhtelif yerlerde otomatik meteoroloji istasyonları kurulacaktır.
Tedbir 1.5. Temiz üretim stratejilerinin uygulanabilmesi için gerekli altyapı ve kapasitenin oluşturulmasına yönelik çalışmalar başlatılacaktır.	Çevre ve Orman Bakanlığı	Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, KOSGEB TÜBİTAK, Üniversiteler, STK’lar	Haziran Sonu	Temiz üretim konusunda geliştirilecek bir proje kapsamında Türkiye’de temiz üretimin yangınlaştırılabilmesi için gerekli temiz üretim merkezi kurulabilmesini teminen gerekli yasal/kurumsal çerçeve tespit edilecek, seçilecek sektörlerde pilot uygulamalar yapılacak ve kurumsal kapasite geliştirilecektir.
Tedbir 1.6. Hava kalitesi değerlendirme ve yönetim sistemleri kurulacaktır.	Çevre ve Orman Bakanlığı	Sağlık Bakanlığı, DMİ Gn Md, TÜBİTAK, TÜİK, Yerel Yönetimler, İlgili Diğer Kuruluşlar	Aralık Sonu	“Marmara Bölgesinde Hava Kalitesi Alanında Kurumsal Yapılanma Projesi” çerçevesinde bölgesel temiz hava merkezi, hava kalitesi ölçüm ve izleme istasyonları kurulacak ve laboratuvar altyapısı oluşturulacaktır. “Türkiye’ye Sınırlar Ötesi Atmosferik Taşınım ile Ulaşan Kirleticilerin İzlenmesi ve Değişik Bölgelerde Beklenen Hava Kalitesinin Modelleme Yoluyla Tahmini (IZMOD) projesi Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md. Tarafından yürütülecektir.

Öncelik 2. Ülkemizin sahip olduğu biyolojik çeşitliliğin ve genetik kaynakların belirlenmesi, korunması, geliştirilmesi ve ekonomik değer kazandırılmasına yönelik çalışmalar hızlandırılacaktır.
Tedbir 2.1. Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı (UBSEP) uygulamaya koyulacaktır.	Çevre ve Orman Bakanlığı		Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, DPT, Denizcilik Müsteşarlığı, TÜBİTAK, Üniversiteler, İlgili Diğer Kuruluşlar	Eylül Sonu	UBSEP’te belirlenen öncelikli hedeflere erişilmesi için yapılması gereken eylemler değerlendirilecek ve kurumlar arası görev dağılımı belirlenerek, bu kapsamda gereken hukuki ve kurumsal düzenlemelerin yapılabilmesi için çalışmalar başlatılacaktır.
Tedbir 2.2. Ramsar Sözleşmesi uyarınca Sulak Alanların Yönetimi Planları hazırlanarak uygulamaya konulacaktır.	Çevre ve Orman Bakanlığı		Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, DSİ Gn. Md., TÜBİTAK	Aralık Sonu	Sulak alanlarda, hazırlanacak yönetim planlarına göre, gerekli rehabilitasyon ve izleme çalışmalarına devam edilecektir.
Öncelik 3. İklim değişikliği ve olası etkileriyle mücadeleye yönelik tedbirler alınacaktır.
Tedbir 3.1. İklim değişikliği ile mücadeleye yönelik çalışmalar başlatılacaktır.	Çevre ve Orman Bakanlığı	İlgili Kamu Kuruluşları, Üniversiteler, STK’lar		Aralık Sonu	Ülkemizin iklim değişikliğiyle mücadelede özel durumunun belirlenmesi ve bu kapsamda tedbirlerin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır. Ulusal Emisyon Tavanları Direktifini (2001/81/AT) uyumlaştırma projesi hazırlanacak, “Ulusal İklim Değişikliği Çalışmalarının Güçlendirilmesi (İKLİME)” projesi yürütülecektir.
Tedbir 3.2. İklim değişikliğinin olası etkileriyle mücadeleye yönelik çalışmalar başlatılacaktır.	Çevre ve Orman Bakanlığı	İlgili Tüm Kamu Kuruluşları, Üniversiteler, STK’lar		Aralık Sonu	“Türkiye İçin İklim Değişikliği Senaryoları” Projesi tamamlanacak ve “İklim Değişiklikleri İle İlişkili Olan Enfeksiyon Hastalıklarının Coğrafi Bilgi Sistemi Yardımıyla Risk Haritalarının Oluşturulması” pilot çalışması yürütülecektir.
Öncelik 4. Kentlerin yaşam standartları yükseltilecektir.
Tedbir 4.1. 3194 sayılı İmar Kanunu yeniden düzenlenecektir.	Bayındırlık ve İskan Bakanlığı	İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Belediyeler, İlgili Diğer Kamu Kuruluşları		Aralık Sonu	İmarla ilgili bütün yasalar bir arada değerlendirilerek, fiziki planlama konusundaki süreç, yetki ve sorumluluklar kentsel çevre kalitesi ve güvenli yaşam alanlarının oluşturulması gözetilerek netleştirilecektir. Bu kapsamda yetki ve sorumluluk dağılımındaki mükerrerliği önleyecek, uygulama ve denetim süreçlerinin şeffaflığını sağlayacak, yapı ve çevreye ilişkin standartlar kamu yararı çerçevesinde geliştirecektir. Afet güvenliği ile ilgili risk azaltma ve yönetimini ilgilendiren standart ve yöntemler de ilgili mevzuata dahil edilecektir.

Tedbir 4.2. Sosyal konut projeleri ile kentsel yenileme ve gecekondu dönüşüm projeleri uygulanacaktır.	TOKİ	Çevre ve Orman Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Valilikler, Belediyeler, İlgili Diğer Kamu Kuruluşlar		Aralık Sonu	Alt-orta gelir gruplarına ve yoksullara yönelik sosyal konut projeleri kapsamında, sosyal donatıları ile birlikte 2008 yılı içinde yaklaşık 30.000 adet, belediyelerle işbirliği ile kentsel yenileme ve gecekondu dönüşüm projeleri kapsamında ise yaklaşık 7.000 adet konut üretilecektir.
Öncelik 5. Kentsel altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesinde belediyelere verilen mali ve teknik destek geliştirilecektir.
Tedbir 5.1. “Türkiye Kentsel Alt Yapı Ana Planı Projesi” başlatılacaktır.	İller Bankası Genel Müdürlüğü		İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, DPT, DSİ, Belediyeler	Haziran Sonu		Belediyelerin içme suyu, kanalizasyon, arıtma tesisi ve katı atık gibi altyapı tesisleri ile finansman ihtiyacını belirleyecek kentsel altyapı ana planı hazırlanacaktır.
Tedbir 5.2. İller Bankası yeniden yapılandırılacaktır.	İller Bankası Genel Müdürlüğü		İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, DPT, Hazine Müsteşarlığı, BDDK, SPK	Aralık Sonu		İller Bankasının finansman yapısı, insan kaynakları ve kurumsal kapasitesi, yerel yönetimlere teknik ve mali destek verecek şekilde geliştirilecektir. Bu amaçla, halen TBMM’de bulunan İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun Tasarısı yasalaşacaktır. Avrupa Birliğinden hibe sağlanacak kentsel altyapı projelerine ulusal katkı payının sağlanabilmesi için eş finansman mekanizması oluşturulacaktır.
Öncelik 6. Su kaynaklarının etkin ve bütüncül yönetimine yönelik çalışmalara devam edilecektir.
Tedbir 6.1. Su kaynaklarının etkin ve bütüncül yönetimine yönelik çalışmalar sürdürülecektir.	Çevre ve Orman Bakanlığı		Dışişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, DPT, DSİ Gn Md.	Aralık Sonu		Hukuki ve kurumsal olarak bütüncül su kaynakları yönetiminin, yer üstü ve yeraltı su kaynaklarını kapsayacak ve tek bir kurum çatısı altında toplayacak şekilde kurulmasına yönelik strateji belgesi oluşturulacaktır.
Öncelik 7. Katı atık yönetimi etkinleştirilecektir.
Tedbir 7.1. Ulusal ve bölgesel düzeyde atık yönetim planları hazırlanacak, Katı Atık Ana Planı Çalışması tamamlanacaktır.	Çevre ve Orman Bakanlığı		İçişleri Bakanlığı, DPT, ABGS, İller Bankası, Belediyeler	Aralık Sonu		Ulusal mevzuat hükümleri gereğince ve AB fonlarından yararlanabilmek amacıyla ulusal ve bölgesel düzeyde atık yönetim planları hazırlanacaktır. Mahalli idare birlikleri kanalıyla düzenli depolama tesislerinin yapımı, atık miktarının azaltılması, geri kazanımı, toplama taşıma transfer gibi konularda etkinlik sağlamaya yönelik planlama çalışması yapılacaktır.
Tedbir 7.2. Katı atık bertaraf tesisleri yaygınlaştırılacak-tır.	Çevre ve Orman Bakanlığı		İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, DPT, Hazine Müsteşarlığı, İller Bankası, Belediyeler, Belediye Birlikleri	Aralık Sonu		Evsel nitelikli katı atıkların bertarafında en ekonomik yöntem olan düzenli depolamaya öncelik verilecek, coğrafi ve ekonomik şartlar gözetilerek maliyetlerin düşürülmesi, ölçek ekonomilerinden yararlanılması ve katı atık yönetiminde etkinliğin sağlanması amacıyla 5355 sayılı Kanunla getirilen birlik modelinin uygulanması desteklenecektir.