Caiz: 6 Câlut: 7

Danyal (a.s):

İsrailoğullarına gön­derilmiş olan peygamberlerden biridir. Henüz çocuk yaşta iken İsrailoğulları ile birlikte esir edilmiş, Babil'e getiril­miştir. Orada hükümdarın sarayında büyümüş. Ancak hükümdar Buhtun-nassar'ın resmine secde etmediği için aslanların önüne yem olarak atılmıştır. Cenab-ı Hak, sevdiği kulunu (Danyal Peygamberi) korumuş ve salimen kur­tulmuştur.

Hz. Üzeyir (a.s) ile aynı asırda yaşa­dığı bildirilen Danyal (a.s)'ın göster­diği mucizeler karşısında o zamanın devlet adamları dahi saygı gösterir­lerdi. Hükümdarın ölümünden sonra her iki peygamber Kudüs'e gönderil­miş, dönüşte vefat etmiştir. Doğum ve vefat tarihleri kesin olarak bilinmiyor.

Dâr:

Mesken, geniş ve büyük ev, içinde oturulan yer, konak, ülke gibi sözlük anlamları bulunan Dâr terimi, çeşitli tamlamalar yapılarak kullanıl­mıştır. Dârü'l-İslam; Dârü'1-Harb... gibi ⁸⁸

Ayrıca dâr kelimesi tasavvufta, özel­likle Bektaşilikte tarikate giren kişinin bir meydanın tam ortasında tarikat kurallarına uyacağına dair söz verdiği yerin ismi olarak da kullanılır. Bundan başka dâr kelimesi ile yapılan bazı tam­lamalar da şöyledir: Darü'1-beka: Son­suzluk yurdu, ahiret; Darü'1-adl: adalet yurdu, İslam ülkeleri için söylenir; darü'I-eman; güvenlik içinde, her hangi bir tehlikeye uğrama korkusu olmadan yaşanılan yer. Bu terim hem Kabe için, hem de müslümanlarla barış anlaşması bulunan ve müslümanların güvenlik içinde yaşadığı veya müslümanların zimmetini kabul etmiş bulunan gayrı müslim toplulukların yaşadığı ülkeler için kullanılır.

Darb-ı Mesel:

Bir şeyi örnekleme yoluyla anlatmak için kullanılan, halk içinde bilinen hikmetli ve meşhur söz veya deyim. Türkçe karşılığı atasözüne yakın sayılır. Mesel tek başına örnek, benzer anlamım verir. Kur'an-ı Kerim'in insanlara anlatım sırasında kul­landığı metodlardan birisi de misal ge­tirmek arb-ı mesel’dir. Kur'an'ın misalleri hayatın içinde yaşanan şeylerden olup muhatabın anlamasını kolay­laştırma niyeti ile verilmiştir. Kur'-an-ı Kerim'de çok sayıda misaller veril­miştir. Örneğin; İsra suresi 48-52. âyet­leri insanın tekrar dirilişi ile ilgilidir.

Darü'l-Aceze:

Darülaceze, so­kaklarda dilenen çocuklarla sakat er­kek ve kadınları, dilenmekten kurtarıl­ması, güçleri nisbetinde çalışarak geçi­nebilmelerini sağlamak amacıyla is­tanbul'da kurulan bir hayır kurumudur.

1877-1878 Osmanlı-Rus harbinden sonra (93 harbi olarak bilinen) İstan­bul'u dolduran, kimsesiz, yoksul, dul ve yetimlerin barındırılması için 2. Abdülhamid tarafından açılması düşü­nülmüştür. Bu düşünceyle, 9 Nisan 1890'da 2. Abdülhamid, Sadrazam Halil Rıfat Paşa'nın öncülüğüde teşeb­büse geçilmesi emrini vermiştir. Ayrı­ca Abdülhamid, büyük mali yardımda bulunmuştur. Darulaceze'nin temeli, 7 Kasım 1892'de Kağıthane poligonu sırtlarında 27 dönümlük arazide atıl­mıştır. 2 Şubat 1896'da ise, camii, kili­sesi, havrası ve çeşitli iş yerleri ile birlikte hizmete açılmıştır.

Darulaceze'nin yönetimi, 28 Ocak 1895'te yürürlüğe giren iki ayn yönetmelikle tesbit edilmiştir. Kamu yaranna dernekler gibi çalışan kuru­mun yönetimi yönetmeliğe göre şu kişilerden meydana geliyordu. Yöne­tim kurulu başkanı, Şehremaneti (Bele­diye)den seçilen ve padişahça onayla­nacak bir memurdur. Üyeleri, Müf­tülük, Vakıflar İdaresi, Zaptiye nezare­tinden atanacak bir memurla, Rum, Ermeni, Katolik, Yahudi azınlıkların gön­derecekleri birer temsilciden ibaretti. Kurul üyeleri ücretsiz çalışırlardı. Ay­rıca kurumun vakfiyesinde, dil, din, ırk farkı gözetilmeksizin herkese hizmet verileceği belirtilmektedir.

Bugün Darulucaze'nin bünyesinde 400 yataklı büyükler ve 100 yataklı küçükler için hastane ile çocuk yuva­ları, çeşitli atölyeler ve iş yerleri mev­cuttur. Hastalar değişik meşguliyetlerle tedavi edilmektedirler. Genellikle Türk el sanatları, süslemecilik, terzilik, mü­zik çalışmaları başlıca meşguliyet saha­larıdır.

Darülaceze, açıldığından bu güne ka­dar 68.000 kişiye hizmet vermiştir. Birçok öksüz, yetim çocuk yetiştirilmiş ve iş sahibi yapılmıştır. Binlerce güçsüz debarındırılmıştır.

Kurumun Özelliği ve Sonuç: Diğer sosyal-yardım kurumlarımızda olduğu gibi, Darulaceze'nin de en belirgin özel­liği, burada barınacak olanların yoksul, kimsesiz ve güçsüz olmaları yanında, dil, din, ırk ve milleyet farkı gözetmek­sizin herkpsi kabul etmesidir. Kurum bünyesinde bulunan cami, kilise ve havra bunu göstermektedir. Ayrıca bu durumun dinimizin insana verdiği önemin ve toleransın tabii neticesi olduğunda şüphe yoktur.

Darü'l Erkâm:

Safa Tepesi etek­lerinde bulunan, Müslümanların Resûlullah'ı dinledikleri, nöbetçilerin etrafı gözetledikleri, nice büyük sahabilerin islâm ile müşerref oldukları Abdullah bin Erkam diye bilinen Erkam bin Ebi-Erkam (r.a)a ait olan ev için kul­lanılan bir tabirdir.

Bu mübarek hanenin sahibi Abdullah bir Erkam'ın ailesi, cahiliyye döne­minde fevkalade izzet ve itibar sahibi olduğundan Mekke müşrikleri, müslümanların burada toplanmalarına fazla ses çıkaramıyorlardı. Bu zat, İslâm'ın ilk çileli günlerinde hiçbir feda­karlıktan çekinmemiş ve diğer sahabilerle birlikte Medine'ye hicret etmek­ten geri kalmamıştır. Resûlullah (s.a.s) bu sahabiyi, Ebû Talha (r.a) ile kardeş yaptı rahat ve huzur içinde yaşaması için de Benî Züreyk saatinde biraz arazi verdi.

Müşriklerin Darü'n Nedve'de gizlice almış oldukları korkunç kararın gere­ğini infaz etmek üzere yola çıkan Ömer bin Hattab, Eniştesi Said'in evinde din­lediği Kur'an âyetlerinin etkisi ile yumuşayıp bu kutlu eve gelmiş ve Resûlullah (s.a.s)ın huzurunda müslüman olmuştur.

Hz. Ömer (r.a), Abdullah bin Er­kam için: "Ben Erkam'dan daha fazla Allah'tan korkan birisini görnedim" demiştir.

Bu mübarek ev, Abdullah bin Er­kam'ın vefatından sonra çocuklarına intikal etti. Hicretin 140. yılına kadar hacca giden müslümanlar Safa ile Merve arasında Sa'y yaparken bu evi görürlerdi. Halife Mansur, bu evi mirasçılarından satın alarak Devlete mal etmiştir.

Ancak Halife Mehelî döneminde yapılan tadilatla evin asıl özelliği kay­bolmuş, böylece bu mübarek ev sonra­ki nesillere intikal edememiştir.