D. O‘rinbayeva m. Rahimova

QOSH QO‘YAMAN DEB… 
Bir mo‘ysafid nabirasi bilan mahalladan o‘tib borishardi. Bir 
hovlining tashqi chegarasini ta’mirlashga urinayotgan bolakayni 
uchratishibdi. Bola harakat qilsa ham ishi siljimas, barmog‘iga tegdi 
shekilli, u asbobni otib yubordi. 
Shunda chol nabirasi yordam berib, qoqib qo‘ydi. 
Biroq mo‘ysafid qoqilgan taxtani olib tashladi. 
- Buvijon, nega bunday qildingiz? O‘zingiz o‘rgatgansiz, boshqalarga 
yordam bergin deb, yaxshilik qilishga yo‘l qo‘ymayapsiz…. 
- Men senga yaxshilik qilgin deyman. Lekin hozirgi ishing aksi. Bu 
bolakay sabr-toqatli bo‘lish, ishga mas’uliyat bilan yondashish, buyurilgan 
topshiriqni vaqtida bajarishni o‘rganmaydi. Sen qosh qo‘yaman deb, ko‘z 
chiqarishing mumkin (86 ta so‘z). 
NON DARAXTI 
Tropik o‘lkalarda o‘sadigan meva daraxtlarining ba’zilarini non 
daraxti deb atashadi. Bunga sabab, bu daraxtlar serhosil, mevalari bir yo‘la 
yoppasiga yetilmaydi. Birin-ketin pishadi. Uning mevasi non o‘rnida 
iste’mol qilinadi. Non daraxtining 15-20 yoshlik bir tupi 1-2- kishini, 5-6 
tupi esa katta bir oilani bemalol bir yil boqadi. 
Non daraxti sershox, bo‘yi 18-20 metr, po‘stlog‘i sarg‘ish-kul rang. 
Barglari yirik. Gullari bevosita daraxt tanasidan yoki yo‘g‘on shoxlaridan 
chiqadi. Mevasi juda o‘lkan, 20-25 kilogramm, hatto 40 kilogrammgacha 
bo‘ladi. Meva shaklan bochkaga o‘xshaydi. 700-800 dona meva beradi. 
Avgust-oktayabr oyi “dam oladi”, boshqa vaqt mevasi pishaveradi (80 ta 
so‘z). 
QOVUN DARAXTI 
Tropik mamlakatlarda mevasi qovunga o‘xshaydigan o‘simlik bor. 
Qovun daraxtning bo‘yi 5-6 m, yo‘g‘onligi 20-30 sm keladigan, tanasi tik, 
sirti barg chandiqlari bilan qoplangan daraxt. Qovun daraxtining gullari 
sarg‘ish-ko‘kimtir rangda, mevasining bo‘yi 30 sm, diametric 15 sm, 
og‘irligi 8 kilogrammgacha bo‘ladi. 
Sharq va G‘arb mamlakatlarining ko‘pchilik aholisi qovun daraxtini 
papaya deb atashadi. Uning vatani – Janubiy va Markaziy Amerika. Qovun 
daraxti 
mevasidan 
dori-darmon, 
g‘shtni yumshatish maqsadida 
foydalaniladi (65 ta so‘z). 

---

37