Uygulama Biçimi
-
Konuya giriş yaparak neler anlatılacağı belirtilir
-
İçerik görsel yardımcılar kullanarak anlatılır
-
Önemli noktalar özetlenir
-
Katılımcıların soruları alınır.
VAKA TARTIŞMASI
Gerçek ya da kurmaca bir durumun tanımlanarak, incelemek ve tartışmak amacıyla eğitim ortamında kullanılmasıdır.
Kullanım Yerleri
-
Sık karşılaşılan sorunların tartışılması için
-
Problem çözme becerisi geliştirmek amacıyla
-
Grup tartışmasını geliştirmek ya da grupta problem çözümü sırasında
Üstünlükleri
-
Durum eğitici tarafından istendiği biçimde oluşturulabilir
-
İlgi çekicidir
-
Durum hipotetik olduğu için risk taşımaz
-
Öğrenci katılımını sağlar
Sınırlılıkları
-
Vaka öğrenicinin bilgi düzeyine uygun hazırlanmalıdır.
-
Çözülmesi gereken problemler gereğinden fazla karmaşık olabilir.
-
Tek çözüm yolu olmayabilir.
-
Tartışma soruları özenle hazırlanmalıdır.
Uygulama Biçimi
-
Vaka sunulur
-
Vakayı kavramaları için öğrenicilere süre tanınır.
-
Çözülmesi gereken sorunlar ya da tartışılması gereken noktalar belirlenir
-
Çözüm/tartışma için zaman tanınır.
-
Öğrenicilerin soruları yanıtlamaları, çözüm sunmaları istenir
-
Olası tüm yanıtlar ve çözümler tartışılır.
-
Bu tartışmadan ne öğrendikleri sorulur.
-
Vakanın kendi karşılaştıkları durumlarla ilgili olup olmadığı sorulur.
-
Özet yapılır.
ROL YAPMA
En az bir kişinin eğitim amacıyla ilgili bir senaryoyu oynamasıdır.
Kullanım Yerleri
-
Eğitim sonunda tutum değiştirilmesi amaçlanıyorsa
-
Kişilerin kendi eylemlerinin sonuçlarını gözlemeleri istendiğinde
-
Öğrenicilere verilen durumda başkalarının neler hissedip nasıl davranabildiklerini göstermek amaçlandığında
-
Katılımcılara gerçek yaşamda tartışırken kendilerini rahatsız hissettikleri sorunları tartışabilmek için güvenilir bir çevre oluşturmak istendiğinde
Üstünlükleri
-
Uyarıcı ve eğlendiricidir.
-
Gerçek yaşama benzer
-
Grubun dikkatini toplar.
Sınırlılıkları
-
Rol yapma sırasında yazılı bir metin olmaması oyuncuları zorlayabilir
-
Başarı için oyuncunun rolünü iyice anlaması gerekir.
-
Oyuncuların rolü algılayamaması durumunda oyun vermek istediği mesajları iletemez
Uygulama Biçimi
-
Oyuncular rollerini ve durumu anlamaları için hazırlanır
-
Ortam oluşturulur, gözlemciler için durum tanıtılır, olayın çerçevesi çizilir
-
Oyun izlenir
-
Oyunculara teşekkür edilir. Oyunu oynayanlar yerlerine dönünce oyun sırasında ne hissettikleri sorulur
-
Gözlemcilere neler gözledikleri sorulur, olumlu ve olumsuz buldukları durumlar öğrenilip tartışılır.
-
Varsa farklı tepkiler tartışılır
-
Katılımcılara/ gözlemcilere ne öğrendikleri sorulur, temel yaklaşımlar vurgulanır.
-
Oynanan durumun kendi yaşantılarıyla ilgili olup olmadığı sorulur.
-
Özetlenerek bitirilir.
NOT: Gerçek bir olayı taklit ederek grup içinde tartışmaya açma öykünme –simulasyon olarak bilinen bir tekniktir. Yönetimi zor, zaman zaman da istenmeyen sonuçlara varabilen bir uygulamadır. Aynı nedenlerle amaçlı bir şekilde kurgulanmamış rol, bir anlamda doğaçlama yapmaktan da kaçınılmalıdır.
ÖRNEK
ROL YAPMA
YER : Sağlık Ocağında hizmet sunumu özelliklerine benzer bir ortam
oluşturulur.
ARAÇ GEREÇ : Masa, sandalye, “Kuzulu Sağlık Ocağı” yazısı, beyaz önlük, eşarp,
kalem, reçete, kayıt formu.
HAZIRLIK : İki öğrenici önceden rol yapmak üzere görevlendirilmiş, prova
yaparak role hazırlanmışlardır. İzleyicilerin tümünün görebileceği bir
düzen içinde yerleşirler.
UYGULAMA:
Oyun başlamadan önce kolaylaştırıcı oyun hakkında izleyicilere bir açıklama yapar. Amaç ve öğrenim hedeflerini sunar ve oyunun izlenmesinden sonra tartışma yapılacağı hatırlatılır. Olayı izlerken, “enfeksiyon zinciri ve enfeksiyon kontrolü” konusuna odaklanmaları istenir (doktor-hasta ilişkisi izlenmesi gereken asıl etkinlik değildir).
Anlatımla oyuna başlar: Burası Kuzulu Köyü Sağlık Ocağı. Köyde uzun zamandan beri bir sağlık ocağı bulunmakla birlikte, uzun süredir hekimsizdi. Köy halkı şimdiye dek sağlık sorunları için ilçedeki sağlık kuruluşlarına başvuruyordu. Ancak yakın zamanda bir hekim göreve başladı. İzleyeceğiniz oyun sağlık ocağında geçiyor. Hekim poliklinikte hasta bakmaktadır. Kapı çalınır ve içeriye bir hasta girer:
D: Günaydın, buyurun oturun.
H: Sağolun.
D: Ben Dr. Recep. Sizin adınız nedir? Şikayetinizi söyler misiniz?
H: Adım Emine. Emine Duman. Benim şikayetim iştahım yok, karın ağrısı var, halsizlik var, gücüm yok kuvvetim yok.
D: Kaç yaşındasınız Emine Hanım?
H: Yaşım 35.
D: Evli misiniz?
H: Evliyim tabii. 4 tane de çocuk var.
D: Ne güzel. Peki eşiniz ne iş yapıyor?
H: Beyim inşaat ustası.
D: Peki şikayetleriniz ne zamandan beri var? Daha önce doktora gittiniz mi, ilaç
kullandınız mı?
H: Epeydir var şikayetim, geçen sene ilçedeki doktora gittik. İlaçlar verdi, onları yutunca iyi olur gibiydim. Karın ağrısı azalmıştı da, halsizlik geçmemişti. Şimdi ağrım tekrar başladı. Yani huzurum yok.
D: Peki doktor hastalığının ne olduğunu söyledi mi?
H: Hastalık değil, solucan dedi.
D: Solucan mı düşürüyorsun?
H: Evet evet, bizim köyde solucan pek çok. Böyle uzun olandan, ilçedeki doktor karın ağrısı ondan dediydi.
D: Doğru söylemiş. Solucan karın ağrısı da yapar, halsizlik de.Solucan düşürmek bir hastalıktır. Parazit hastalığı. Ben şimdi seni bir muayene edeyim, sonra da büyük abdestinden tahlil yapacağım. Ona göre ilaç kullanman gerekir.: Sağol Doktor Bey.
Doktor kadını muayene eder, gaitasını inceler, askariazis tanısıyla ilaçlarını verir. İlaçlarını nasıl kullanması gerektiğini anlatır. “Temizlik kurallarına uy” öğüdünü verir.Dediklerini yaparsa, solucandan kurtulacağını, şikayetlerinin biteceğini söyler. Hastayı kaydeder. Aradan 1 ay geçer. Emine Hanım yeniden sağlık ocağına başvurur.
|
|
D: İyi günler, buyrun. Sanırım daha önce gelmiştiniz, adınız neydi?
H: Emine . Emine Duman.
D: (Hastanın kartını bulur.) Evet 1 ay önce karın ağrısı, halsizlik, iştahsızlık yakınmasıyla başvurmuşsunuz. Parazit hastalığı varmış. Şimdi nasılsınız?
H: Doktor hanım ilaçları aynen verdiğiniz gibi güzelce yuttum. Ama şikayetim geçmedi. Üstelik geçen hafta küçük kız da solucan döktü. Zaten hiç yemek yemiyor, kilo almıyor, karnım ağrıyor diye ağlıyor.
D: Kızınızda daha önce bu şikayetler var mıydı?
K: Her zaman iştahsız, güzel büyümüyor, zayıf. Karnı da ağrırdı hep. Solucanı görünce sen hastalık dediğin için onu da sorayım dedim.
D: Peki diğer çocuklarınızda ve eşinizde de aynı şikayetler var mı?
K: Eşimde de solucan vardı. Öteki kızda da solucan değil de, daha küçük kurtlardan olduydu. Kaşıntı yapıyor.
D: Peki sizin şikayetleriniz azalmadı öyle mi?
K: Azalmadı.
D: İlaçları doğru kullandın değil mi?
K: Tabii Doktorum aynı dediğin gibi yuttum.: (Durur ve düşünür) ….
Bu sıra da anlatıcı söz alır:
Doktor
-
Uygun tedavi verdiğim halde neden enfeksiyonu ortadan kaldıramıyorum?
-
Yineleyen askariazis vakaları için ne yapılabilir?
-
Hastaya başka neler sormalıyım?
-
Ailede başka bireylerde hastalık olması neyi gösteriyor?
-
Köyde başka hastalar var mı, bunun önemi var mı?
-
Zehra Hanımın evine gidip baksam? düşünceleri içindedir?
TARTIŞMA:
Kolaylaştırıcı / eğitimen :
-
Olayı izlediniz. Ne gördünüz? Neler düşünüyorsunuz?
-
Burada izlediklerinizden olumlu olanlar nelerdi?
-
Olumsuzluklar nelerdi?
-
Genel olarak nasıl daha iyi bir hizmet sunulabilirdi? Doğru olan nedir?
-
Siz böyle bir durumda kalınca ne yapacaksınız, neden ? (Doktorun Zehra Hanımı evinde ziyaret etmek istemesinin önemi dile getirilmemişse, bunu tartışmak ve gerekçesine dikkat çekmek için sorular sorarak konunun tartışılması için özellikle yardımcı olunur) soruları ile oturumu yönetir.
Kapanış bölümünde etkinlik özetlenerek, eğitmen üzerinde durulması gereken her ayrıntının dile getirildiğinden emin olmalıdır.
|
KÜÇÜK GRUP TARTIŞMASI
Katılımcıların küçük gruplar halinde deneyim ve fikirlerini paylaştıkları ya da birlikte problem çözdükleri bir eğitim tekniğidir.
Kullanım Yerleri
-
Problem çözme becerisi kazandırmak için
-
Öğrenme sürecinde katılımcılara sorumluluk duygusu verilmek istendiğinde
-
Ekip çalışmasını geliştirmek amacıyla
Üstünlükleri
-
Katılımcıların birbirlerinden öğrenmeleri sağlanır
-
Paylaşımı destekler
-
Tartışmayla edinilen bilginin benimsenmesi ve güçlenmesi sağlanır
Sınırlılıkları
-
Gruptan istenen iş çok net tanımlanmalıdır
-
Zaman sınırı konmalıdır.
-
Katılımcıların, farklı fikir taşısalar bile birbirlerini dinlemeleri sağlanmalıdır.
-
Grup tartışmasına tüm üyeler eşit biçimde katılmalıdır.
-
Sorular tartışmanın yönetimine katkıda bulunur
Uygulama Biçimi
-
Gruplar 3-7 kişiden oluşabilir
-
Hedef/soru verilerek grup görevlendirilir
-
Grup üyelerinin iş bölümü yaparak tartışma yöneticisi, yazman ve sunucu belirlemesi istenir.
-
Her grubun işi anladığından emin olunmalıdır.
-
Grup tartışması için zaman tanınır. Gruptan soru gelmedikçe eğitmenin tartışmalara katılması gerekli değildir.
-
Grup çalışmasının sonuçları sunucu tarafından büyük gruba sunulur (problemin çözümü, soruların yanıtları, derleme sonuçları vb) ve tartışılır
-
Grup sunusunun temel noktaları tartışılarak netleştirilir
-
Bu çalışmadan ne öğrenildiği sorulur
-
Öğrendiklerini nasıl uygulayabilecekleri tartışılır.
BEYİN FIRTINASI
Katılımcıların belli bir konu ya da sorun ile ilgili olarak düşüncelerini kısıtlamaksızın ifade ettikleri, süresi belli bir oturum ile yeni fikirlerin oluşturulmasıdır.
Kullanım Yerleri
-
Alternatif fikirlerin ve çözümlerin ortaya çıkarılması isteniyorsa
-
Katılımcıların konuya farklı bir bakış açılarından yaklaşmaları amaçlanıyorsa
Üstünlükleri
-
Yaratıcılığı körükler
-
Katılımcıyı aktif katılıma ve düşünmeye yöneltir
Sınırlılıkları
-
Katılımcıların konuyla ilgili bilgi ve görgülerinin olması gerekir
-
Sonucu toparlamak ve değerlendirmek deneyim gerektirir
Uygulama Biçimi
-
Temel kurallar belirlenir. (Örn. ilgisiz, saçma, komik vb. olup olmadığına bakmaksızın bildirimlerin tümü grupla paylaşılır)
-
Konu ya da sorun açıklanır
-
Yazılı kayıt tutulur
-
Düşünceyi hızlandırmak ve yeni fikirler uyandırmak için düzenli aralarla yazılı fikir ve öneriler tekrarlanır
-
Etkin katılım sağlanır ve olumlu geri bildirimde bulunulur
-
Oturumun sonunda belirtilen tüm görüşler gözden geçirilir.
DEMONSTRASYON
Bir uygulamayı yaparak gösterme yöntemidir.
Kullanım Yerleri
-
Özel bir beceri ya da tekniği öğretirken (psikomotor beceri kazandırmak )
Üstünlükleri
-
Öğrenicinin dikkati kolayca sağlanır
-
Kolay uygulanır
-
Yöntemi deneyerek öğreniciler de katılabilir
Sınırlılıkları
-
Planlama ve daha önce uygulama gerekir
-
Katılımcıların denemesi için yeterli malzeme gerekir
-
Büyük gruplarda yararlı değildir
-
Öğreniciler denediğinde geri bildirim yapılmalıdır
Uygulama Biçimi
-
Demonstrasyondan önce yapılacak beceri için sağlanabilirse gerçek malzemeler, olanak yoksa gerçeğe yakın gereçlerle (maket gibi) ve öğrenicilerin tümünün görebileceği bir ortam hazırlanır
-
Eğitimin amacı belirtilir
-
Hangi demonstrasyonun yapılacağı söylenir.
-
Uygulama bütün-parça-bütün kuralı izlenerek adım adım yaklaşım modeli ile
gerçekleştirilir. Önce bütün olarak uygulama yapılır.
-
Her adım tek tek, nasıl yapıldığı açıklanarak tekrar yapılır
-
Öğrenicilerin yapılan işi anlamaları için soru sormaları istenir
-
İşle ilgili adımların net olarak adımlar halinde yazıldığı bir liste katılımcılarla paylaşılır
-
Öğrenicilerin malzeme sağlanırsa tümünün, bu olanak yoksa bir kaçının adımlı listeyi kullanarak uygulamayı diğerlerinin göreceği şekilde yapması istenir.
-
Diğerlerine de bu listeyi saklayarak başka ortamlarda uygulamayı kolayca yapabilecekleri söylenir.
-
Uygulamadan sonra yapılanlar, karşılaşılan zorluklar tartışılır ve özetlenir.
-
Uygulama malzemeleri yerlerine konarak, ortam temizlenir.
SORU-YANIT
Soru sorma, soruyu yanıtlama ya da soru sormayı cesaretlendirmeye dayanan bir yöntemdir.
Kullanım Yerleri
-
Dersten önce bilgi tazelemek için
-
Daha önce öğrenilenleri gözden geçirmede
-
Öğrenicilerin olayları hatırlama ve birbirleri ile ilişkilendirerek analiz edebilme yeteneklerini değerlendirmede
-
Neler öğrenildiğini kontrol etmede kullanılır
Üstünlükleri
-
Eğiticiye, öğrenicilerin bilgi ve uygulamalarını kolayca değerlendirme olanağı verir
-
İlgi uyandırır, düşünme sürecini harekete geçirir
-
Yanıtlama sürecinde düşüncelerin yorumlanmasını ve şekillenmesini sağlar.
-
Öğrenicilerin katılımını sağlar
Dostları ilə paylaş: |
