Əli Aslanoğlu Yovşanlıq şərqiləri Bakı 2009 Redaktoru: Firuz Mustafa Əli Aslanoğlu. Yovşanlıq şərqiləri

VI Şəkil

Yenə məhkəmə zalı

Hakim:

Deməli, Firəngizin yıxılmasında da müttəhimin müəyyən təqsiri var.

Zalım şah:

Mən ona neylədim ki, itələmədim ha! Görmədiz o, məni necə aldadıb pul çəkirmiş?

Nəfs:

Arvadda hiyləyə bax ha! Cəhənnəmdə də kişidən pul çəkmək istəyir! Kül başına, ay arvad tayfasına etibar eliyən kişi!

Hakim: (çəkici vurur)

Səs salmayın! İşimiz çoxdu. (məşvərətçilərə) Siz də fikrinizi deyin.

1-ci məşvərətçi:

Bu məsələdə hər iki tərəfin təqsiri var. Hər iki tərəf bir-birini aldatmaq və istifadə etmək məqsədi güdürmüş.

2-ci məşvərətçi:

Məncə Firəngizin günahı daha böyükdü, çünki, o, həm Zalım şahı, həmdə Vəziri aldadıb. Həm də öz ailəsinə xəyanət etmişdir.

İttihamçı:

Günahlarını dəqiqləşdirmək və cəzanın həddini müəyyən etmək üçün ədalət maşınını işə salmaq lazımdı. Orada hər kəsin öz payına düşən cəza veriləcək.

Hakim: (katibə)

Sənədləri ver maşına, görək nə çıxır.

Katib:

Baş üstə, bu saat!

(Sənədləri maşına yükləyib, düyməni basır. İşıqlar oynaşır, ma­şın bir neçə saniyə işlədikdən sonra sənədi çıxarıb hakimə verir)

Buyurun! Baxın! Hazırdı!

Hakim: (sənədə baxaraq)

Deməli, Firəngiz öz əməllərinə görə 70 il cəhənnəm əzabına göndərilir. (dərhal cəhənnəm məmurları onu nizənin ucu ilə itələyə-itələyə aparıb cəhənnəmin qapısından içəri salırlar. Firəngiz qış­qırır.) O ki qaldı müttəhim Zalım şaha, onun ümumi cəzasının üstünə 40 il cəhənnəm əzabı gəlir. İndi qaldı sonuncu məsələ. 77777 nəfər dirinin ərizəsi. (İttihamçıya). Buyurun dinləyirik!

İttihamçı:

Hörmətli hakim, bunlar o ərizə və şikayətlərdi ki, Zalım şahın sağlığında əhali tərəfindən divanxanaya daxil olub. Onlardan bir qismi baxılmayıb, bir qismi də ədalətsiz baxılıb. Ona görə də müt­təhim öləndən sonra onları ədalət maşını özü hesaba alıb və qeydiyyata salıb. Bunlar çox olduğuna görə maşında onlar qrup­laş­dırılmışdır. Demək, tən yarısı, yəni 50 faizi yerlərdə, əya­lət­lər­də rüşvətxorluğun baş alıb getməsinə, 30 faizi məvacibin olduqca aşağı olmasına, hətta quru çörək puluna çatmamasına aiddir. Qa­lan 20 faizi də ayrı-ayrı məsələləri əhatə edir. Bunların da içəri­sində ən çox nəzərə çarpan yerlibazlıq, tərəfkeşlik, qohumbazlıq və sair bu kimi şeylərdən olan narazılıqlardı.

Hakim:

Oldu, vaxt azdı, qoy görək Ağıl, Vicdan bunlara nə deyir.

Ağıl:

Vallah, əvvəl dediyimi yenə deyirəm. Mənim sözümə baxan yox idi. Mənə Zalım şah heç əhəmiyyət də vermirdi. Bu halda mən nə deyim? Şəxsən mən öz cəzamı çəkməyə hazıram.

Vicdan:

Mən onsuz da əzab içindəyəm. Xahiş edirəm məni birinci atın cəhənnəmin ən dərin yerinə. Bu biabırçılıqdan sonra söz demək olar? Necə ki, neçə illərdi susub durmuşam, indi də susacam. Atama lənət əgər yananda səsimi çıxartsam!

Hakim:

Siz cəzanızı onsuz da çəkəcəksiniz. Bir şeyi sizə demək istə­yirəm. Siz ona görə zəif olmusunuz ki, bir-birinizdən ayrılmısınız. Vicdan həmişə ağılnan birlikdə olmalıdı. Əgər siz mehriban və sıx əlaqəli olsaydınız Nəfs sizin aranıza girib sizi zəiflətməzdi və bütün bu günahlar da xeyli az olardı, ya da heç olmazdı. Yadda saxlayın ki, Ağıl və Vicdan birlikdə böyük qüvvədi, ayrılıqda heç nə!

Nəfs:

Bəs mənim günahım nədi? Mən axı nəfs olaraq öz üzərimə düşəni artıqlaması ilə yerinə yetirmişəm. (hi...hi). Buna görə mənə mükafat düşür!

İttihamçı:

Nəfs olaraq sən bu kişinin evini elə yıxmısan ki, heç qiyamətə qədər düzəlməz!

Hakim:

Məşvərətçilərin fikri nədi?