 
İÇİNDEKİLER
1- İçindekiler 3
2- Tapu Dairesi Başkanlığına Hitaplı Yazılar 4
2.1 İntifa Hakkı Bulunan Taşınmazlarda Kira Şerhi 5
2.2 Toplulaştırma 8
2.3 Tapu Kayıtlarının Verilmesi 9
3- Kadastro Dairesi Başkanlığına Hitaplı Yazılar 12
3.1 Hatalı Yüz Ölçüm 13
3.2 Alacağın Devri ve İcra Kesintisi 15
3.3 … Ltd. Şti. 20
3.4 Görüş 24
3.5 Taşınmaz Cins Talebi 28
3.6 Tazminat Talebi 31
3.7 Diğer İdarelerce Yapılmış Haritalar 35
3.8 Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler 39
3.9 LİHKAP Sınavı 42
4- İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığına Hitaplı Yazılar 45
4.1 Memuriyetten Men Kararından Sonra Göreve İade Edilip Edilmeyeceği 46
5- Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığına Hitaplı Yazılar 54
5.1 … Üniversitesi Harfiyat Çalışmaları 55
5.2 Protokol 58
5.3 İhaleden Yasaklanma 59
6- Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığına Hitaplı Yazılar 63
6.1 … A.Ş. 64
7- Maliye Bakanlığına Hitaplı Yazılar 65
9.1 Tapu İptal Davasının Açılması 66
10- Kavram Dizini 68
TAPU DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Sayı : 85254071-045-02-13-204/
Konu: İntifa hakkı bulunan taşınmazlarda kira şerhi.
TAPU DAİRESİ BAŞKANLIĞINA
ÖZET: İntifa hakkı süresinin sonra ermesinden sonra başlayan kira sözleşmesini tapuya şerh verileceği.
İlgi: 26.02.2013 tarihli ve 1662 sayılı yazınız.
I- GÖRÜŞ SORULAN KONUNUN ÖZETİ: İlgi yazınız ve eklerinin incelenmesinden, … İli, … İlçesi… Ada… Parsel sayılı "avlulu kargir benzinlik" vasıflı taşınmazın tamamı H.F. oğlu S.K. adına kayıtlı iken, taşınmaz üzerinde 03/08/2012 tarihinde başlamak suretiyle… A.Ş. lehine 5 yıl süreyle intifa hakkının mevcut olduğu ve taşınmaz üzerinde akaryakıt istasyonu bulunduğu; … A.Ş. adına vekâleten hareket eden H.A. ile anılan taşınmaz maliki S.K. aralarında adi kira sözleşmesi tanzim ettikleri, kira başlangıç tarihinin, intifa hakkının süre olarak bitiminden sonra 10.08.2017 tarihi olduğu;
… Tapu Müdürlüğü'nün 18.10.2012 tarihli ve 1525 sayılı ret kararı ile kira şerhi talebinin, intifa hakkının kapsamı içerisinde taşınmazı kullanma, kullandırma, kiralama ve semerelerinden faydalanma yetki ve kabiliyetinin intifa hakkı sahibinde olduğu ve TAKBİS' in işleme izin vermemesi gerekçeleri ile reddedildiği; Tapu ve Kadastro… Bölge Müdürlüğü'nün 17.12.2012 tarihli ve 53 sayılı bozma kararı ile de, … Tapu Müdürlüğü’nün anılan ret kararının bozulduğu ve talebin karşılanması için Müdürlüğün SPECTRA ile yazışma yapması gerektiğinin belirtildiği;
Konunun, … Tapu Müdürlüğü'nün 18.12.2012 tarihli ve 671 sayılı yazısı ile Genel Müdürlüğümüzün Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığı'na iletildiği ve Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığı'nın 27.12.2012 tarihli ve 1948 sayılı yazısı ile de Tapu ve Kadastro… Bölge Müdürlüğü'nün bozma kararının, eski Tasarruf İşleri Dairesi Başkanlığı'nın 16.11.2003 tarihli ve 4571 sayılı ve 26.01.2005 tarihli ve 220 sayılı talimatları ve 1988/632-956 Esas-Karar sayılı 23.11.1988 tarihli Yargıtay Kararı ile çelişki arz ettiği gerekçesiyle Başkanlığınıza intikal ettirildiği, Benzer konular nedeniyle eski Tasarruf İşlemleri Dairesi Başkanlığının anılan talimatı ile taraflar arasında yapılan kira sözleşmelerinin intifa hakkı süresi dolmadan ya da mevcut intifa hakkı terkin edilmeden tapu siciline şerhinin mümkün olmayacağı yönüyle konu değerlendirilerek ilgili Bölge Müdürlüklerine talimatlar verildiği, Bu nedenle; Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığından alınan 27/12/2012 tarihli ve 1948 sayılı yazı ve eklerinin birer örneğinin ilişikte gönderildiği ve uygulamada yapılacak değişikliğe esas olmak üzere gerek ileri bir tarihte hüküm ifade edeceğine atıfta bulunarak düzenlenmiş bir sözleşmenin şerh verilerek T.S.T. 22/c maddesi kapsamında doğuracağı hukuki sonuçlar neticesinde bu yöndeki taleplerin karşılanmasının uygun olup olmayacağı, gerek olayımızda da olduğu gibi bozma kararı ile karara bağlanmış bir talebin karşılanmak zorunda olup olmadığı hakkındaki Müşavirliğimiz görüşünün bildirilmesinin istenildiği anlaşılmakla keyfiyet incelenmiştir.
II- GÖRÜŞ İSTEYEN BİRİMİN İNCELEMESİ VE NETİCESİ: … İlçesi… Ada… Parsel sayılı "avlulu kargir benzinlik" vasıflı taşınmazın üzerindeki intifa hakkı 03.08.2012 tarihinde başlamak suretiyle 5 yıl ile sınırlı olup, süre bittiğinde intifa hakkı sona ereceğinden ve süresi dolmadan intifa hakkı süresinin de uzatılmasının mümkün olmadığından, TMK 799. maddesine göre de intifa hakkı sona erince hak sahibinin, hakkın konusu olan malı malike geri vermekle yükümlü olması ve talep edilen kira şerhinin de intifa hakkı süresinin bitiminden sonraki tarihler arası için kiralamaya yönelik olması nedenleriyle; Tapu ve Kadastro… Bölge Müdürlüğü'nün söz konusu bozma kararının yerinde olduğunun düşünüldüğü belirtilmiştir.
III- İLGİLİ ULUSLAR ARASI HUKUK, ANAYASA, KANUN, TÜZÜK, YÖNETMELİK VE DİĞER MEVZUAT HÜKÜMLERİ İLE YARGI KARARLARI: Bilindiği üzere, Anayasa’nın 35. Maddesi: “Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir.
Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir.…” hükmündedir.
Öte yandan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 683. maddesi: “Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir.” hükmüne amirdir.
Aynı kanunun, intifa hakkının konusunu düzenleyen 794. maddesinde: “İntifa hakkı, taşınırlar, taşınmazlar, haklar veya bir malvarlığı üzerinde kurulabilir.
Aksine düzenleme olmadıkça bu hak, sahibine, konusu üzerinde tam yararlanma yetkisi sağlar.” şeklinde, kurulmasını düzenleyen 795. maddesinde: “İntifa hakkı, taşınırlarda zilyetliğin devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulur.
Taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme olmadıkça, mülkiyete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmaz üzerindeki yasal intifa hakkı tapu kütüğüne tescil edilmemiş olsa bile, durumu bilenlere karşı ileri sürülebilir. Tescil edilmiş ise, herkese karşı ileri sürülebilir.” şeklinde, sona ermesini düzenleyen 796. maddesinde: “İntifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı, sebebinin ortadan kalkması ile (*) sona erer. Sürenin dolması veya hak sahibinin vazgeçmesi ya da ölümü gibi diğer sona erme sebepleri, taşınmazlarda malike terkini isteme yetkisi verir.” şeklinde, 797. maddesinde: “İntifa hakkı, gerçek kişilerde hak sahibinin ölümü; tüzel kişilerde kararlaştırılan sürenin dolması, süre kararlaştırılmamışsa kişiliğin ortadan kalkmasıyla sona erer.
Tüzel kişilerin intifa hakkı, en çok yüz yıl devam edebilir.” şeklinde, 799. maddesinde: “İntifa hakkı sona erince hak sahibi, hakkın konusu olan malı malike geri vermekle yükümlüdür.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Öte yandan, Tapu Sicil Tüzüğü’nün 22. maddesinin c) bendinde: “…Yevmiye defterine, tapu sicili üzerinde işlem yapılmasını gerektiren veya reddedilen istemler kaydedilir. Tapu sicili üzerinde kayıtlı hakların birbirlerine üstünlüğü, bu deftere yazım tarih ve sıra numarasına göre belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
IV- DEĞERLENDİRME: İlgi yazınıza konu olayımızda, … İli, … İlçesinde bulunan 5215,95m2 miktarlı "avlulu kargir benzinlik" nitelikli, … Ada… parsel sayılı ve mülkiyeti H.F. oğlu M.S. K. adına kayıtlı taşınmazda, taşınmaz maliki ile… Anonim Şirketi arasında düzenlenen 10.08.2005 tarih ve 628 Yevmiye numaralı resmi senetle söz konusu taşınmazın akaryakıt satış, yıkama ve yağlama istasyonu olarak kullanılması, benzin, motorin, madeni yağlar, gresler ile oto levazımatının satılması amaçları doğrultusunda, 15 yıl süreli ve; intifa hakkı sahibinin, taşınmazı bizzat kendisi kullanabileceği gibi üçüncü şahıslara da kullandırabileceği, bu hakkını kısmen veya tamamen üçüncü şahıslara devir ve temlik edebileceği, … Şartıyla anılan şirket lehine intifa hakkı tesis edebileceği, … şartıyla anılan şirket lebine intifa hakkı tesis edildiği, 03/08/2012 tarih ve 1181 yevmiye numaralı resmi senet ile de; intifa hakkı süresinin (02/08/2017 tarihinde sona ermek üzere) kısaltıldığı, Daha sonra; taşınmaz maliki ile… A.Ş. arasında, söz konusu taşınmazın 10/08/2017 tarihinden 09/08/2022 tarihine kadar akaryakıt satış, yıkama ve yağlama istasyonu olarak kullanılmak amacıyla, yıllık 10000 Euro bedel (15/08/2012 tarihi itibariyle 50000.- Euro kur karşılığı 2,2225.- TL'den 111.12.5-TL olduğunun beyan edildiği) karşılığında kira sözleşmesi düzenlendiği, kira sözleşmesi şerhi talebinde bulunulması üzerine de, tapu Müdürlüğü’nce, kiranın başlangıcının 10/08/2017 olduğu, başka bir ifade ile intifa hakkının süre olarak bitiminden sonra sözleşmenin devreye gireceği, hukuken işlerlilik kazanmayan bir sözleşmenin intifa hakkı mevcutken peşinen şerh verilmek istendiği, intifa hakkının kapsamı içerisinde taşınmazı kullanma, kullandırma, kiralama ve semerelerinden faydalanma yetki ve kabiliyetinin intifa hakkı sahibinde olduğu, ayrıca TAKBİS'te kira şerhi işleminin 5. aşamasında intifa hakkından dolayı sistemin, işlemin devamına geçit vermediği, tüm bu durumların talep sahibi olan H.A. ve M.S.K. anlatıldığı; buna rağmen taleplerinde ısrarcı oldukları ve işlemin reddedilmesini istedikleri, bu nedenlerle, Türk Medeni Kanunu’nun 1016. ve Tapu Sicili Tüzüğü’nün 23. maddesi gereğince istemin reddedildiği,
İlgilisince süresi içinde yapılan itiraz üzerine… Bölge Müdürlüğümüzce de, “… Bu durumda; süresi 02.08.2017 tarihinde sona eren intifa hakkı ile süresi 10.08.2017 tarihinde başlaması öngörülen (kira şerhine dayalı kiralama haklarının, kullanımlarının zaman bakımından farklı olmaları ve mevzuatımızda da geleceğe yönelik kira şerhi verilemeyeceğine dair bir engel bulunmaması nedeniyle ret kararı gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.” denilmek suretiyle, itiraza konu ret kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Lâfzî olarak kullanma anlamına gelen intifa hakkı, taşınır ve taşınmaz malların, hakların ve bir mal grubunun kullanımıyla ilgili bir hukuk terimidir. İntifa hakkı bir mutlak haktır. Kullanıcısına tam yararlanma tanıyan bir hak olup; herkese karşı ileri sürülebilen şahsi irtifak haklarındandır. Bu hakkın kullanımı mirasçılara geçemez. İntifa hakkı tesis edilirken, bu hakkın kullanımı ile ilgili bir süre sınırlaması konulabilir. Ancak her halde intifa hakkının süresi, lehine intifa hakkı tesis edilen kişinin hayatı ile sınırlıdır. İntifa hakkı, Taşınmazlar için tapu kütüğüne tescil ile kurulur. Tescilin terkini, o şeyin yok olması veya sürenin dolmasıyla sona erer.
Mülkiyet hakkı ise, sahibine eşya üzerinde dilediği gibi tasarruf yetkisi tanıyan bir ayni haktır. Dolayısıyla, İlgi yazınıza konu olayımızda da olduğu gibi, malikin sahibi olduğu bir taşınmaz üzerinde üçüncü bir kişi lehine intifa hakkı tesis etmiş olması, mülkiyet hakkının sona ereceği anlamına gelmemektedir. Keza, intifa hakkı sahibi, hakkın süresinin bitiminde taşınmazı malike geri vermekle yükümlü ve zorunludur. Olayımızda, 15 yıl geçerli olmak üzere usulüne uygun olarak tesis edilen, daha sonra tarafların karşılıklı ve uygun iradeleriyle süresi kısaltılarak 02.08.2017 tarihinde sona ermesi ön görülen yani, taşınmaz maliki ile… A.Ş. arasında tanzim edilen kira sözleşmesinin başlangıç tarihinde (10.08.2017) hak sahibinin, hakkın süresinin sona ermesi nedeniyle malike geri teslim etmesi gereken soru konusu taşınmaz ile hiçbir hukuki bağı kalmamış bir intifa hakkı söz konusudur. Hal böyle olunca, kira sözleşmesinin başlangıç tarihinde taşınmaz üzerinde hâlihazırda tesis edilmiş başkaca bir sınırlı ayni hak bulunmadığından, malikin taşınmaz üzerindeki tasarrufunun tapu siciline şerh verilmesinde, aksine hukuken hiçbir engel bulunmamaktadır. Aksi yönde bir işlem tesis edilmesi, mülkiyet hakkının sınırlanması anlamına gelecektir ki, bu durum, mülkiyet kavramı ve konu ile ilgili hukukumuzda yer alan düzenlemeler ile bağdaşmayacaktır. Dolayısıyla, TAKBİS sisteminin de bu doğrultuda uyarlanması gerekmektedir.
V- SONUÇ : Yukarıda belirtilen hususlar ve ilgili mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde:
1- Soru konusu taşınmaz üzerindeki intifa hakkı 02.08.2017 tarihinde sona ereceğinden, kira sözleşmesinin başlangıç tarihinde taşınmaz ile hiçbir hukuki bağı kalmayacağı,
2- Malikin, sahibi olduğu taşınmaz üzerinde dilediği gibi tasarruf yetkisinin bulunduğu dolayısıyla, söz konusu kira sözleşmesinin tapu sicili’ ne şerh edilmesini istemesinde, hukuken bir engel bulunmadığı,
3- TAKBİS sisteminin, malikin bu talebine izin vermemesinin, sistem üzerinde yapılacak değişiklik ile giderilmesinin gerektiği düşünülmekle başkanlığınız görüşüne iştirak edilmektedir.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Ali Ramazan ACAR
Birinci Hukuk Müşaviri
Sayı : 85254071-045-02-13-406/
Konu : Toplulaştırma
TAPU DAİRESİ BAŞKANLIĞINA
İlgi: 11.06.2013 tarihli ve 4531 sayılı yazıları.
Başkanlığınızdan alınan ilgi yazıda, “… Tapu ve Kadastro… Bölge Müdürlüğü’nden alınan ilgi yazı ve eklerinin incelenmesinden; … İli, … İlçe, … Köyü, … ve… numaralı parseller maliklerinden H.A.'ün 19.05.2009 tarihinde vefatı üzerine murislerince… 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’ne müracaatla mirasçılık belgesi isteminde bulunulduğu, söz konusu mahkeme tarafından da 04.08.2009 tarih ve 2009/715 E.- 634 K. sayılı kararı ile H.A. mirası, 20 pay hesap edilerek 5 payın N.A. 3 payın İ.A. 3 payın İ.A. 3 payın A.İ.A., 3 payın E.A. ve 3 payın M.H.A. ait olduğuna karar verildiği,
Bilahare, bahsi geçen mahkeme kararına istinaden… Tapu Müdürlüğü’nce 2009 yılında 13677 yevmiye numarası ile yapılan intikal işlemleri esnasında… Parselde H.A. ait 48882/614400 hisse mahkeme kararına göre 20 ile büyütülerek 977640/12288000 olması gerekirken 1199900/12288000 olarak hesap edilerek dağıtımının bu değer üzerinden yapıldığı,
Yine aynı köy… Parsel numaralı taşınmazda H.A. ait 48882/614400 hisse 20 ile büyütülerek 977640/12288000 olması gerekirken 1144335/12288000 olarak hesap edilerek hisse dağıtımının bu değer üzerinden yapıldığı dolayısıyla bu işlemler sonucu tespit edilen hisselerin hatalı olarak tescil edildiği,” belirtilerek “Ancak, Güneydoğu Anadolu Projesi gibi ülke menfaatini doğrudan ilgilendiren projelerin uygulama alanındaki taşınmazların kayıtlı olduğu tapu sicilinde tapulama ve kadastro çalışmaları esnasında veya sonrasında yapılan işlemlerde; İdaremizden kaynaklandığı tespit edilen hisse hatalarının, söz konusu taşınmazlar üzerinde herhangi bir takyidatın bulunmaması ve; taşınmazların tedavül görmemiş olması kaydıyla bu hataların Tapu Müdürlüklerimizce Tapu Sicili Tüzüğünün 85.maddesi gereğince re'sen düzeltme yapılması yönündeki adı geçen Bölge Müdürlüğü görüşünün uygulanma kabiliyeti ve mevzuat kapsamında doğuracağı hukuki sonuçlar yönüyle” Müşavirliğinizce değerlendirilmesi talep edilmiş ise de, ilgi yazı ve ekinde yer alan belgelerin incelenmesinden görüşe konu taşınmaz kaydında bir takım takyidatların bulunması sebebiyle somut olayın bütün yönleriyle ortaya konulmasından sonra değerlendirilmesi gerektiği, farazi bir takım bilgiler ışığında bir değerlendirmenin yapılmasının doğru olmayacağı düşünüldüğünden Müşavirliğimizce görüş oluşturulamamıştır.
Bu durumda, Bölge Müdürlüğünce somut olayın bütün yönleriyle –takyidatlar dahil- irdelenmesi sonrasında hukuki yönden bir tereddüdün oluşması ve Müşavirliğimize başvurulması halinde görüş verilebilecektir.
Bilgilerinize rica ederim.
Ali Ramazan ACAR
Birinci Hukuk Müşaviri
Sayı : 85254071-045.02.13.504/
Dostları ilə paylaş: |
