İkg op öncelik 1’e ilişkin Değerlendirme (İstihdam) Ankara, Ekim 2013

2. 
   Yatay Zorluklar
   

Bu bölümün başında bahsedildiği gibi, İKG OP, programın ve program önceliklerinin ve faaliyetlerinin ele alması gereken bir dizi yatay zorluk ve ihtiyaçların özetini sunmaktadır. Bu yatay zorluklar şunlardır:

• 
  İKG kapsamında, sosyal ortakların ve sivil toplum kuruluşlarının etkili katılımı yoluyla kurumların politika eylemi ve tedbirleri tasarlama ve yürütme kapasitelerinin güçlendirilmesi
  
• 
  Bölge ve ülke düzeyindeki eşitsizliklerin giderilmesi
  
• 
  Sürdürülebilir politika gelişiminin sağlanması için politika yürütme konusunda izleme ve etki analizinin geliştirilmesi
  
• 
  Bütün paydaşların katılımının arttırılması
  

Bu bölüm, bahsedilen yatay zorlukları ele alacak ve İKG OP’nin ne kadar katkı yaptığına ilişkin bir rapor sunacaktır.

1. 
   Kurumsal Kapasitelerin Güçlendirilmesi
   

Bu bölüm, kurumsal kapasitelerin geliştirilmesi ve katılım sorununa ilişkin konuları ele alacaktır. Kurumsal kapasitelerin gelişimi, program aktörlerinin birkaçı açısından önemli bir sorundur çünkü bu aktörlerin işbirliğinin Türk işgücü piyasasının iyileşmesine katkı yapması öngörülmektedir.

Diğer bir taraftan, katılım, İKG OP kapsamında özetlenen zorluklara yönelik çözümlerin geliştirilmesi hususunda hayati öneme dair bir sorun teşkil etmektedir çünkü programın yürütülmesiyle sivil toplum yapılarının geliştirilmesi önemli bir hedeftir. Bu sebeple, program kapsamında öngörülen aktörlerin kurumsal çeşitliliğinin sağlanıp sağlanmadığının değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Bu da, başvuru sahiplerinin, faydalanıcıların ve ortakların yapılarının değerlendirilmesi anlamına gelmektedir.

Dolayısıyla, bu bölümde aşağıdaki konulara ilişkin sorulara cevap verilmesi gerekmektedir:

• 
  Program Otoritesinin kurumsal gelişimi
  
• 
  Operasyon Faydalanıcısının kurumsal gelişimi
  

Aşağıdaki tablo, bütün İKG OP konularına ilişkin kurumsal kapasite hakkında genel bilgi vermektedir. Bu bilgiler, AB’nin Türkiye İlerleme Raporu’ndan alınmıştır. ⁶⁹

Tablo 51: 19. ve 22. Bölümlere ilişkin Kurumsal İlerleme

Konular 19. Fasıl		2008		2009		2010	2011		2012
İşgücü Piyasası Politikası	İlerleme Düzeyi	İlerleme		Biraz		Biraz	Biraz		Biraz
	Neler yapıldı?	Kadın, genç ve engellilere odaklanan İstihdam Paketi I İş ve işçi bulmayı özgürleştiren Özel Yerleştirme Kurumu düzenlemesi		Toplum yararına çalışma ve işgücü giderlerinin azaltılmasına odaklanan İstihdam Paketi II Kısa süreli çalışma süresinin uzatılması Kayıtdışı ekonomiyle mücadele eylem planı İŞKUR’un işsizlere yönelik girişimcilik eğitimi gerçekleştirmesi		Ulusal İstihdam Stratejisi hazırlanmakta; AİPP’nın genişletilmesi; Artan kayıtdışı istihdama karşı çalışma Sosyal yardımın istihdam hizmetleriyle bağlantısının iyileştirilmesine yönelik eylem planı	2015 yılının sonuna kadar, işsiz kişileri işe alan işverenlerin çalışanlarını sigorta ettirirken kendi paylarına düşen sosyal güvenlik primlerine devletin destek vermesi Kısa süreli çalışma fonuna başvuru uzatıldı. İşsizlik fonundan aktif işgücü piyasası programlarına ayrılan kaynaklar arttırıldı. Yarı zamanlı çalışanlar, bazı meslek grupları ve ayda 10 günden az çalışanlara işsizlik sigortasından faydalanma hakkı verildi. İŞKUR yeni personel istihdam etti SGK 2750 yeni denetçi istihdam etti Şirketlerde çalışanlara yönelik eğitim fırsatları arttırıldı ve Bakanlığa bağlı ÇASGEM ile merkezi hale getirildi Mesleki eğitime katılan yeşil kart sahiplerinin haklarını kaybetmemeleri sağlandı		İşsizlik oranı %9’a düştü Genç istihdamı büyük oranda arttı Toplam istihdam ve işgücüne katılım arttı İŞKUR, bireyselleşmiş kamu istihdam hizmetleri vermek üzere iş danışmanları istihdam etti İŞKUR işyeri ziyaretlerini %150 arttırdı ve %50 daha fazla açık iş topladı Türkiye Kayıtdışı ekonomiyle mücadele ikinci eylem planını kabul etti (2011–2013)
OEP	İlerleme Düzeyi	Yok		Yok		Yok	Yok		Yok
	Neler yapıldı?	-		-		-	-		İşbirliği hakkında genel yorum: AB ve Türkiye arasındaki istihdam konulu politika tartışması devam etmektedir ancak daha net yapılandırılması ve daha iyileştirilmesi gerekmektedir.
ASF Hazırlığı	İlerleme Düzeyi	İyi		İyi		Biraz	İlerleme		Biraz
	Neler yapıldı?	İKGOP benimsendi ÇSGB yönetim yapıları kurdu ve personel istihdam etti Farkındalık arttırıldı		ÇSGB personel istihdam etti ve eğitti Merkezi olmayan uygulama sisteminin (DIS) tamamlanması ve anlaşmanın imzalanması		İKG OP Program Otoritesi kapasitelerini arttırdı Kazanma prosedürleri başladı ve sözleşmeler imzalandı	PO 24 yeni personel istihdam etti Kapasite geliştirme eski ve yeni personel için sürüyor		ÇSGB, AB tarafından finanse edilen operasyonların ihalesi, sözleşmesi ve finansal yönetimi için akredite oldu. 2011 yılında otomatik fon iadesi kuralı ile fon kaybı yaşanmadı.
Sosyal İçerme	İlerleme Düzeyi	Sınırlı		Az		Az	Sınırlı		Az
	Neler yapıldı?	Sosyal Sigorta ve Genel Sağlık Sosyal Sigorta Kanunu yürürlüğe girdi				Pozitif ayrımcılık konusunda anayasanın değiştirilmesi Sosyal hizmetler ile KİH arasında bağlantı kurulmasına ilişkin Eylem Planı Kamu kurumlarında engellere daha iyi iş fırsatları	Bu alanda, kurumsal dağılmaya çözüm bulmak amacıyla, sosyal koruma, sosyal yardım, kadın, çocuk, engelli ve kadın sorunlarından sorumlu kurumların birleştirilmesiyle yeni bir Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kuruldu. Bedava sosyal yardım destek hattı erişebilirliği ve sunulan hizmetin hızını arttırdı. Çocuklara ve engellilere evde sunulan bakım hizmetlerinin iyileştirilmesini sağlayan 2011-2013 Bakım Hizmetleri Stratejisi ve Eylem Planı hayata geçirildi. Sosyal Yardımlar ve Çocuk Esirgeme Kurunu tarafından yürütülen sosyal hizmet birimlerinin sayısı arttı. Türkiye, düşük gelirli ailelerin çocuklarını ve bakmakla yükümlü olunan kişi olarak kayıtlı olmayanları sosyal güvenlik sistemi kapsamına aldı.		Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının tek bir çatı altında daha etkili sosyal hizmetler sunma çabaları sürmektedir. Ancak, sosyal yardım ve fakirliğin azaltılmasına ilişkin net bir politika çerçevesi henüz oluşturulmamıştır. Bu doğrultuda ilk adım olarak, ilgili bakanlıklar arasında işbirliği protokolü imzalanmıştır.
Sosyal Koruma Belgesi		Yok		Yok		Yok	Yok.		Yok
		-		-		-	-		OBD’ye bakınız
Sosyal Koruma	İlerleme Düzeyi	Biraz		Yok		Az	Biraz		Biraz
	Neler yapıldı?	SGK, engellilere yönelik merkezi olmayan tek durak hizmetleri geliştirdi.		Sosyal güvenlik kapsamındaki kişiler azaldı Sosyal yardım taslak kanun hayata geçirilmedi		Mevsimsel tarım işçileri konusunda genelge Sosyal Yardım üzerine yardım hattı çalışmaya başladı Genel sağlık sigortası programının kapsamı arttırıldı	2010 Ocak ile 2011 Ocak ayları arasında aktif olarak sigortalı olan kişi sayısı 1.6 milyon arttı ve böylece sosyal güvenlik kapsamı %84’e çıktı. Sağlık sigortası kapsamı da ayrıca arttırıldı.		2011 Mayıs ile 2012 Mayıs ayları arasında aktif olarak sigortalı olan kişi sayısı en az %9 arttı ve sosyal güvenliğin kapsamı aynı dönemde %84’ten %86’ya yükseldi. Zorunlu Genel Sağlık Sigortası Sistemi 2012 Ocak ayı itibariyle tamamen yürürlüğe girdi. Yeni sistem ile, gelir testinin sonucuna göre kişinin ya da devletin katkısıyla nüfusun tamamı sağlık sigortası kapsamına alınmıştır.
Ayrımcılıkla Mücadele	İlerleme Düzeyi	Sınırlı		Yok		Yok	Yok		Yok
	Neler yapıldı?	Ayrımcılıkla mücadele alanında hazırlıklar başladı		Müktesebat aktarılmadı Koşullar belirlenmedi Eşitlik Birimi kurulmadı		Müktesebat aktarılmadı Koşullar belirlenmedi	Henüz kapsamlı bir ayrımcılıkla mücadele kanunu hayata geçirilmedi.		Taslak mevzuat, Müktesebat kapsamında kalan bütün nedenleri ele almamaktadır.
Eşit Fırsatlar	İlerleme Düzeyi	Sınırlı		Biraz		Biraz	Biraz		Yok
	Neler yapıldı?	Kadın İstihdamı oranları Avrupa’nın en düşük oranlarıdır.		Kadın Erkek Eşit Fırsatlar Meclis Komisyonu kuruldu; Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine yönelik 2008-2013 Ulusal Eylem Planı; Eşitlik Birimi hazırlık aşamasındadır		Anayasa değişikliği, kadın ve erkek arasında gerçek eşitlik sağlanması amacıyla alınan tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı sayılamayacağını öngörmektedir. Diğerlerinin yanı sıra istihdama ilişkin mevzuat ve politikaların, işyeri denetimlerinin, stratejik planların ve hizmet içi eğitimlerin uygulanmasında da toplumsal cinsiyet sorunlarının olumsuz sonuçlara yol açmasını engellemek amacıyla Başbakanlık Genelgesi yayınlandı	2011 yılında hayata geçirilen ‘Torba Yasa’, özellikle memurların ebeveynlik haklarına ilişkin birkaç düzenleme içermektedir. Kadın Erkek Eşit Fırsatlar Meclis Komisyonu, iş yerinde zorbalık, kadına karşı şiddet ve erken yaşta evlilik gibi kadın sorunlarına dikkat çeken birkaç rapor yayımladı.		Taslak ulusal istihdam stratejisinde kadın istihdam hedefinin (%35) pek iddialı olduğu söylenemez. İş-yaşam dengesinin iyileştirilmesine yönelik henüz tedbir mevcut değildir ve mevcut tedbirler, toplumsal cinsiyet ana akımlaştırma yaklaşımından ziyade kadına odaklanmaktadır. Eşit işe Eşit ücret ilkesinin tamamen uygulanması süreci, çalışma kanununun kapsamadığı sektörlerde de hızlandırılmalıdır. Müktesebata göre gerekli olan Eşitlik Birimi henüz kurulmamıştır.
Konular 22. Bölüm			2008	2009	2010			2011	2012
Yasal Çerçeve	İlerleme Düzeyi		İlerleme	Biraz	Biraz			Yok	Biraz
	Neler yapıldı?		Kalkınma Ajansları Kanunu yürürlüğe girdi IPA’ya ilişkin olarak, Yetkili Akreditasyon Görevlisi ve Denetim Makamı belirlendi ve Türkiye ile IPA Çerçeve Anlaşma imzalandı	Çerçeve Anlaşma yürürlüğe girdi Kalkınma Ajanslarından proje ve faaliyetlere destek mevzuatı yürürlüğe girdi	Başbakanlık, IPA kapsamında kurumların resmi görevlendirilmesine ilişkin bir genelge yayımladı Bileşen III ve IV kapsamında stratejik koordinatörün resmi görevlendirmesi			Taslak IPA Kanunu hayata geçirilmemiştir İleri yatay mevzuat gerekli olacaktır	ÇSGB’nin yeniden yapılandırılmasına ilişkin tüzük, mevcut organizasyonel düzeni kurmuştur Başbakanlık genelgesi değiştirilmiştir
Kurumsal Çerçeve	İlerleme Düzeyi		Biraz Sınırlı	İlerleme	İlerleme			Biraz	Biraz
	Neler yapıldı?		Kıdemli Program Görevlisi (KPG), IPA bağlamında koordinatör rolünü oynamaya başlamıştır. Dört operasyonel program için Program Otoriteleri belirlenmiştir MFİB ve Program Otoriteleri arasında görev paylaşımı yapmak amacıyla işbirliği anlaşması imzalanmıştır	IPA Bileşen III ve IV’ün yürütülmesine yönelik yapılanma ve prosedürler tamamlanmıştır Her iki bileşenin yönetimi Türkiye’dedir. KPG, IPA konusunda teknik komite kurmuştur. Ulusal bütçeyle bütün NUTS II bölgelerinde kalkınma ajansları kurulmuştur	Dört Operasyonel Program üzerine KPG’nin teknik komitesi düzenli toplanmaktadır Bölgesel Kalkınma komitesi henüz kurulmamıştır İŞKUR 844 belediyede yerel hizmet noktası kurmaya başlamıştır			Bölgesel Kalkınma Yüksek Kurulu ve Bölgesel Kalkınma Komitesi kuruldu 26 Bölge Kalkınma Ajansı için genel sekreter atandı, personel görevlendirdi 24 bölge için bölgesel planlar hazırlandı Program Otoritesinin akreditasyonunda ilerleme kaydedildi	İş ve Meslek Danışmanlığı faaliyetlerine ilişkin İŞKUR’da personel artışı IPA IV kapsamındaki görevlerin MFİB’den ÇSGB’ye aktarılması
İdari Kapasite	İlerleme Düzeyi		Sınırlı	Sınırlı	İlerleme			Biraz	Biraz
	Neler yapıldı?		Merkezi düzeyde TD aracılığıyla Program Otoritelerine yönelik eğitim yoluyla kapasite arttırılmıştır Buna rağmen, bölgesel kapasite oldukça düşüktür	Ulusal Yetkilendirme Görevlisi (NAO) Ofisi’nin organizasyonu değişmiş ve personeli arttırılmıştır Eğitim ve TD sürmektedir MFİB ile Program Otoritesi arasında işbirliği yeterli değildir	Eğitim ve TD devam sürmektedir Yönetim ve kontrol sistemlerinin düzeni iyileştirilmiştir Merkezi olmayan Uygulama Sistemi kurumlarındaki yüksek işgücü devri MFİB’nin kapasitesi yetersizdir			Satın alma ve sözleşme yapma yetkilerinin MFİB’den devralınmasına ilişkin süreç yavaş ilerlemiştir AB Bakanlığı personel ve kapasiteyi arttırmıştır NAO yeniden düzenlenmiş ve personel kapasitesi güçlendirilmiştir	Kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması sırasında, IPA kapsamında istihdam edilen personelin ücret sisteminin iyileştirilmesine ilişkin bir tüzük hayata geçirilmiştir Bir komisyon, İKG OP için ÇSGB’nin satın alma ve sözleşme yapma yetkilerini üstlenebileceği kararını aldı
Programlama	İlerleme Düzeyi		iyi	Biraz	Biraz			Biraz	Biraz
	Neler yapıldı?		KPG tarafından hazırlanan Stratejik Uyum Çerçevesi Dört OP hazırlanmış ve sunulmuştur	Yalnızca çevre konusunda Proje Stoku oluşturulmuştur İKG OP kapsamında da görüşmeler başlamıştır	İKG OP’nin istihdam alanında da proje stokunun iyileştirilmesi			IPA IV kapsamında projelerin belirlenmesi, hazırlanması ve değerlendirilmesi Ancak, ihale dokümanlarının hazırlanması, ihalelerin basılması ve sözleşme süreci hala yetersizdir İKG OP değiştirilmiştir	İhale dokümanlarının hazırlanması, basımı ve sözleşme sürecinde ilerleme kaydedilmiştir Bölgesel ve yerel planlar ve stratejilere yönelik genel çerçeve oluşturmayı ve rehberlik sunmayı amaçlayan Ulusal Bölgesel Kalkınma Stratejisi (UBKS) konusunda hazırlıklar sürmüştür
İzleme & Değerlendirme	İlerleme Düzeyi		İlerleme	Sınırlı	Biraz			Biraz	Biraz
	Neler yapıldı?		OP’lere yönelik Sektörel İzleme Komiteleri kurulmuştur Ortak IPA Komitesi kurulmuştur Program Otoriteleri, Program Koordinasyon ve Uygulama Merkezlerini kurmuştur	KPG ve Program Otoritelerinin G-MIS üzerinde çalışması Sektörel İzleme Komitelerinin çalışmaları devam etmiştir	PO ve KPG arasında çalışma grupları G-MIS’de ilerleme			Entegre İzleme Bilgi Sistemi işlevseldir ancak izleme henüz başlangıç düzeyindedir İzleme sistemlerinin iyileştirilmesi üzerine AB Bakanlığında çalışma grupları kurulmuştur Ara Değerlendirme yapılmıştır	Entegre İzleme Bilgi Sistemi daha geliştirilmiş ve şu anda kısmen işlevsel durumdadır Sınırlı uygulama yüzünden izleme hala başlangıç düzeyindedir
Finansal Yönetim ve Kontrol	İlerleme Düzeyi		Biraz	Sınırlı	Biraz			Biraz	Biraz
	Neler yapıldı?		IPA III ve IV kapsamında ilgili sistem ve prosedürlerin kurulması	Program Otoriteleri bünyesinde finansal yönetim ve kontrol birimleri kurulmuştur Bununla birlikte, eğitimin iyileştirilmesi gerekmektedir	Ancak, MFİB’nin görevlerini İKG OP Program Otoritesine devretme tarihi 2011’e uzatılmalıdır			Yönetim ve kontrol sistemlerinde kalan bütün zayıf yönleri ele almak amacıyla kapsamlı bir eylem planı oluşturulmuştur	MFİB, reddetme oranı, izleme ve raporlama konulu eğitim vermiştir Ayrıca 2011 yılında, Denetim Makamına, özellikle Çerçeve Anlaşmalar ve uluslararası denetim standartlarıyla aynı doğrultuda AB tarafından finanse edilen projeleri denetleme konusunda yasal dayanak teşkil eden bir tüzük kabul edilmiştir.