Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
| homini regimen aliorum, aut dederit speciale præce-
ptum, seu fecerit specialem ordinationem, quòd quis præ- esset aliis: sed est à Deo, quia secundùm rectam ratio- nem, quam Deus indidit homini, debitum est, & con- ueniens, talem auctoritatem esse inter homines, & quod ipsi inter se de hoc conueniant: idem optimè docet Driedo. 1. de liber. Christiana c. 15. Castro. 1. de le- ge pœnali, c. 1. Molina tract. 2. de iustitia disput. 26. & 27.
Corolaria verò, quæ secundus modus dicendi infert, vera sunt, & ex his sequuntur, in quibus cũ eo conuenimus; non ex aliis, in quibus non con- uenimus, & primum corolariũ sic ponitur à Car- dinale Bellarmino suprà. Quartò nota, in particu- lari singulas species regiminis esse de iure gentiũ, non de iure naturæ; nam pendet à consensu multi- tudinis constituere super se Reges, vel consules, vel alios magistratus, vt patet, & si causa legitima adsit, potest multitudo mutare regimen in aristo- cratiam, aut Democratiam, & è contrario, vt Ro- mæ factum legimus, ait esse de iure gentium, quia id gentes ipsæ particulares determinant, & non natura: sic etiam Molina illa disput. 26. docet, Remp. posse pro suo arbitrio hoc, vel illud regi- minis genus eligere, & quod elegerit, esse imme- diatè à Rep. mediatè verò à Deo per lumen natu- ræ, & potestate, quam Reip. concessit eligẽdi mo- dum, quem vellet regi minis. Aliud verò corolarium nos ex præcedentibus inferimus, potestatem legislatiuam non fuisse pri- mùm in Cain, vel in ciuitate, quam cōstituit. Pri- mum patet, quia Cain non potuit illam habere, nisi à communitate: ergo prius fuit in communi- tate, licet fortè communitas statim in ipsum eam transtulerit: quod incertum mihi est, imò ignoro, an ea communitas legibus vllis gubernata sit, eo tempore. Secũdum verò etiam patet: quia legisla- tiua potestas prius fuit in cōmunitate totius hu- mani generis, quàm Cain conderet Ciuitatem. Inferimus etiam, quid sibi velit Victoria rele- ctione de potestate ciuili, vbi numero 1. ait, omnis seu publica, seu priuata potestas, qua Resp. sæcularis ad- ministratur, ita Deum auctorem habet, vt nec orbis to- tius consensu tolli, aut abrogari possit, & num. 6. si po- testatem publicam constitutam iure naturali ostẽdimus; ius autem naturale Deum solum auctorem cognoscit, manifestum euadit, à Deo esse, nec hominum constitutio- ne, aut iure aliquo positiuo contineri, & infrà. Si Resp. societateś iure diuino, seu naturali sunt constitutæ, po- testates etiam sine quibus Resp. stare non possunt. Item de iure diuino esse, vt nullum dubium superesse possit, ra- tionibus & testimoniis confirmabimus: quod & facit eodem numero, & sequentibus. Credo ipsum vel- le potestatem gubernatiuam abstrahendo ab acti- ua, & passiua, id est, qua Resp. gubernetur, siue à se per Reges, principes, vel magistratus à se cōstitu- tos; siue ab aliis, qui ad id diuina volũtate, vel iure<-P> @@0@ @@1@ re diuino naturali vt nullo iure humano etiam gentium auferri ei possit. Constat tamen potesta- tem absolutam gubernandi se actiuè, posse ei au- ferri iure belli, vel si essent legitimæ causæ, iure gentium, aut Pontificio: an verò si nescirent, aut nollent se rectè gubernare in ordine etiam ad præsentem vitam, ius esset cuilibet Reipub. aut regi, eos compellere ad suscipiẽdos principes, vel magistratus illis conuenientes, modò non dispu- to. Quod verò ait nu. 8. Reges à iure naturali ha- bere potestatem, & non ab ipsa Rep. aut prorsus ab hominibus, intellige inchoatiuè, quia ipsa Resp. potest, imò interdum tenetur eligere reges, scilicet, cum perspectis omnibus circumstantiis, non potest commodè populariter, vel per optima- tes gubernare se. Similiter accipe, quod dicit eodẽ numero Remp. cum Regem creat, non aliam po- testatem, sed propriam auctoritatem in Regem transferre; nec enim sunt duæ potestates, vna re- gia, altera communitatis: sed eadem: ergo sicut vna est de iure diuino naturali, ita & alia: & ita Reges dicuntur ministri Dei, non Reip. Addit, hāc potestatem nō esse sicut illam, quam religiosi tri- buunt Abbati, nam etiam nulla præcedente vo- luntate ciuium, & ipsis inuitis, potest Resp. per se vel per reges, ipsos cogere, vnde Victoria rectè intellectus non est contrarius ei, quod dicũt Drie- do. de libert. Christiana cap. 15. & Castro. 1. de le- ge pœnali cap. 1. potestatem regalem immediatè non esse de iure diuino: quod verissimum est, per se loquendo, & vt in plurimùm: quia quòd pote- stas illa Reip. transferatur in Regem, vel commu- nicetur illi, est ex donatione Reip. & sub ea ratio- ne est de iure humano; licet radicaliter, seu in ra- dice, & vt erat in Rep. esset de iure diuino natura- li. Confirmatur quia Resp. potuit eligere aliud gu- bernationis genus, in monarchico potuit regi maiorẽ, vel minorem pro suo libito auctoritatem concedere: ergo signum est, talem auctoritatem conferri à Rep. mediatè autem, & radicaliter est à Deo, & est consona diuinæ voluntati, imò suppo- sita translatione talis voluntatis in Regem præ- ceptum diuinum, & naturale obligat ad obedien- dum ipsi, sicut seruus supposito quòd se vendidit, tenetur iure naturali, & diuino obedire Domino; Prædictis consentit Cardinalis Bellarminus 3. de laicis cap. 6. dicẽs, potestatem politicam esse tam- quam in subiecto mediatè in tota multitudine iu- re diuino, & naturali, & à multitudine transferri in vnum, vel plures eodem iure naturæ, nā Resp. per se ipsam non potest exercere hāc potestatem; ergo tenetur eam transferre in aliquem vnum, vel aliquos paucos, & modò hæc potestas principum in genere considerata, est etiam de iure naturæ, & diuino: nec posset genus humanum, etiam si totũ simul conueniret, contrarium statuere, nimirùm, vt nulli essent Principes, & Rectores; idem sentit Durandus de orig. iurisd. quæst. 1.
------------------------------------------------------------ In quibus, & quomodò sit, vel fuerit de facto potestas ferendi leges ciuiles. se semper in toto humano genere, ex ipsa rei natura, vt sectio. præced. ostẽ- sum, & explicatum est. Dico secundò fortassis Adam habuit hanc potestatem in totum<-P>@@
commissione, aut consensu totius humani gene- ris: quamuis enim ratio originis, quæ erat caput œconomicum totius humani generis, non fuerit per se sufficiens ad dandam illi hanc potestatem, tamen potuit esse ratio motiua, vt conferretur ei à Deo, à quo plura alia dona accepit, vel ab ipso ge- nere humano, licet neutrum cōstet factum fuisse: & ideò aliqui negant Adæ concessam diuinitùs fuisse hanc potestatem: de hoc enim nullum extat sacræ Scriptutæ testimonium, nullaq́ue reuelatio, ratione cuius id affirmemus, imò in Genesi signi- ficatur oppositum, cùm non dixerit Deus Genes. 1. Dominamini hominibus, sed piscibus maris, & vola- tilibus cæli, & vniuersis animantibus, quæ mouentur super terram, &c. Indicans, nulli homini dari do- minium erga alios, vt notauit Augustinus 19. ci- uit. ca. 15. & proptereà Durādus de orig. iurisd qu. 1. apertè docet, Deum à principio nulli hominum cōmisisse, vt alios regeret: idem docet Cardinalis Bellar. 3. de laicis cap. 3. licet aliqui dicant, decens fuisse, vt Deus à principio institueret monarchiā, quæ est optimus gubernationis modus, vt supe- riùs diximus, & ideò Regem totius mundi fecisse Adamum sapientissimum. Sed contra: quia Deus hominem reliquit in manu consilij sui, Eccles. 15. idq́ue spectabat ad suauem Dei prouidentiam, & cōstat Cain primò ædificasse ciuitatem, Genes. 4. vers. 12. & fortè hac ratione factus fuit eius Rex, vel vio- lentia: nam, auctore Iosepho 1. antiquit. cap. 2. pri- Dico tertiò, quod de Adam dictum est, de Noe propter easdem rationes dici potest, licet quidam apud Victoriam relect. de potest. ciui. num. 7. di- xerint, nec in statu innocentiæ, nec in lege naturæ inter cultores Dei vllum fuisse principem. Dico quartò, potestas eligendi reges, qui poli- ticam etiam ferendarum legum potestatem habe- rent, quodammodò ex iure gentium, quodāmo- dò ex ipsa rei natura data est cōmunitatibus. Pri- mum colligitur ex Azor part. 2. lib. 9. cap 11. qu. 1. in principio, vbi ait, Si generatim de regibus loqua- mur, iure gentium instituti sunt: nam l. ex hoc iure ff. de iust. & iure, dicitur, iure gentium sunt instituta domi- nia. Secundùm autem colligitur ex eodem posteà dicente, ex his perspicuum est, natura duce, regna esse constituta, creatos reges, vt quidam præessent, alij subes- sent; quidam imperarent: alij parerent. Sicut igitur na- turæ instinctu homines congregati sunt, & ita ciuitas est constituta: sic plures ciuitates natura duce, in vnā pro- uinciam conuenere, quæ sese inuicem tuerentur, & ita regna orta, & instituta sunt, citat Durandum lib. de origine iurisd. quæst. 1. Ioan. Parisinum tract. de Papali, & regia potest. cap. 1. & posteà vtramque partem docet Azor dicẽs, quòd reges sint, vel regna, iurisgentium, vel naturalis est, non diuini. Vtraque pars assertionis explicatur, & proba- tur: nam quòd quælibet communitas non impe- dita possit sibi creare regem, ex natura est, quòd verò non sint impeditæ, à iure gẽtium fuit, id est, à toto humano genere non impediente, cùm ex causa, si subesset, posset impedire, imò id expres- sè, aut tacitè positiuè concessit, & voluit. Itaque non solùm permisit, sed quantùm in se erat, facul- tatem dedit cuilibet communitati gubernandi se<-P> @@0@ @@1@ cuique eorum placeret, & eandem facultatem cō- cessit ante diluuium Adam, & post diluuiũ Noe, si fuerunt reges, imperatores, aut Monarchæ totius mundi. Dico quintò, aliqui proculdubio fuerunt spe- cialiter à Deo constituti Reges, aut Principes cum legislatiua potestate, quæ nisi excipiatur semper intelligitur cōcedi Regibus, & Principibus. Patet de Saule, & Dauid, quos Deus Reges constituit, licet Samuel vnxerit, & populus eos acceptauerit: Moysi autem, & Iosue, & quibusdam aliis iudici- bus, & ducibus, licet Deus concesserit potestatem iudiciariam, & ducalem, nescio an Deus dederit aliquibus eorum (vt Moysi & Iosue) potestatem legislatiuam: quam alios iudices nō habuisse certũ mihi est: quia non erant duces, nec imperare quid- quam poterant, nisi in ordine ad iudicia, & sen- tentias ferendas. Similiter quod de Nabuchodo- nosor dicitur Daniel. 2. Deus cæli regnum, & impe- rium dedit tibi, & cap. 4. Deum cuilibet dare regna, & Augustinus 4. & 5. ciuit. Deum regna dare, & Isaiæ 44. in fine, & 45. In princip. Cyrum fuisse regem à Deo constitutum, & alia, quæ ad idem retulimus sect. præced. concl. 2. In primo modo dicendi, in- tellige, mediante hominum electione, non per se, & immediatè, quasi ex commissione, delegatione, vel communicatione suæ potestatis formalis cæ- teris regna contingant. Itaque in illis locis solum significatur, regnum nulli competere sine speciali prouidẽtia Dei, vel ordinātis, vel permittentis, vt dixit Augustinus 22. contra Faustum cap. 74. hoc tamen non impedit, quin per homines fiat, sicut alij effectus facti per causas secundas principali- ter tribuuntur prouidentiæ Dei, & ita Aug. tracta- tu 6. in Ioan. ad finem, ait, Deum humana iura per Imperatores distribuere. Dico sextò, aliqui Reges fiunt per electionem populorum, vel ciuitatum. Patet de illis, qui im- mediatè facti sunt, vel modò etiam fiunt à popu- lis, ciuitatibus, siue populariter per suffragia om- nium, siue per suffragia dumtaxat optimatum, & procerum. Dico septimò, quidam Reges fiunt per hæredi- tariam successionem: constat experientia in illis, qui à progenitoribus, vel aliis antecessoribus re- gna acceperunt, vel relicta illis in testamento, vel quia erant quantùm ad hoc hæredes ab intestato, aut etiam omninò: nec ij eò quòd alij pro se, & suis successoribus hac, vel illa conditione à Repub. vel à Deo, vel ab aliis, qui eam potuerint imponere, regnum acceperunt, Durād. de origine iurisdict. quæst. 1.
------------------------------------------------------------ Vtrùm Summus Pontifex vt sic, directè possit leges po- liticas, seu ciuiles facere totum orbem obligantes. quam tenuit Aluarus Pelagius 1. de Planctu Eccles. cap. 13. & 41. Anton. 3. parte, tit. 22. cap. 5. §. 8. Syluest. ver- bo, infidelitas, quæst. 7. & verbo, le- gitimus, quæst. 4. & verbo, Papa, quæst. 7. 10. & se- quentib. vsque ad 14. Augustinus triumphus de Ancona lib. de potestate Eccles. quæst. 1. art. 1. 7. 8. & 9. & alibi sæpe: sed præsertim quæst. 23. artic. 1.<-P>@@
ipsum loqui de potestate indirecta) Hostiensis cap. quod super his, de voto. Panormitanus ca. no- uit, de iudiciis, & cap. si duobus, de appel. Bartolus extrauag. ad reprimendam, verbo, totius orbis, In- nocentius, & alij, quos citant Nauarr. cap. nouit. de iudiciis, notab. 3. num. 19. & 20. Couarruuias regula peccatum p. 2. §. 9. nu. 7. Eandem sententiam nouissimè docuit Hiero- nymus Balbus lib. de coronat. Imperat. Caroli V. Hispaniarũ Regis, & Thomas Bozius 1. li. de iure, à ca. 6. & passim in eodẽ lib. & in lib. 3. ca. 5. citans Mayronem 4. dist. 19. quæst. 1. Hi omnes docent, Pontificem habere dominium temporalis iurisdi- ctionis in totum Christianũ orbem, & ideò posse legibus politicis, seu ciuilibus totum Christianum orbem obligare: imò Hostiensis vlteriùs affirmat, per Christi aduẽtum omne dominium infidelium translatum esse ad Ecclesiam, & residere in sum- mo Pontifice, vt in vicario summi, & veri Regis Christi: & ideò posse regna infidelium iure suo donare, quibus voluerit: imò alij, vt refert Pari- siensis, de potestate Regia, & Papali in princip. & cap. 11. tribuunt Papæ etiam dominium proprie- tatis omnium rerum: licet hoc negent Syluester, Antoninus, & communiter alij citati. Pro hac sen- tentia decem & septem argumenta adducit Na- uarrus suprà: nos verò sic argumentamur. Primò ex Gelasio I. in commentario ad Fau- stum Magistrum, quod in 2. tomo concil. inter de- cretales Gelasij refertur, vbi Gelasius ait, Si quan-
ptem Germanis Principibus potestatem dedit eli- gendi Imperatorem, vt patet ca. per venerabilem, de elect. & latè ostendit Bellarminus 3. de transla. imperij cap. 1. qui antequam à Pontifice confirme- tur, & coronetur, non vocatur Imperator, sed Ro- manorum Rex, & Pontifici præstat iuramentum fidelitatis, ca. filij, 63. dist. clem. 1. de iureiurando, & Pontifices quosdam Reges insignierunt, titu- lumq́ue regũ illis dederunt, quos recenset Pius V. in constit. Romanus Pontifex, edita anno 1569. 6. Kalend. Septemb. pontificatus sui anno 4. quam ad verbum refert Petrus Matt. in constit. Pontif. in qua etiam Pius ipse Cosmam à Medicis Florenti- num Ducem magni Ducis Ethruriæ titulo deco- rauit; hæc autem facere non posset, nisi haberet iurisdictionem temporalem super totum orbem Christianum: ergo illam habet, ac proinde toti orbi Christiano leges politicas dare potest. Secundò, quia ipse Imperatorem confirma- tum, & coronatum, & Reges deposuit iustis de causis, sicut Innocentius IIII. Fredericum II. cap. ad apostolicæ, de sentent. & re iudic. lib. 6. Za- charias Papa Hildericum Francorũ Regem, quòd regno esset inutilis, deposuit, & Pipinum Caroli Magni patrem præposuit, vt refert Gelasius Papa in cap. alius 15. quæst. 6. & Innocentius IIII. in concil. Lugd. Lusitaniæ Regi ob eius ignorātiam, & in regni administratione socordiā & segniciem, Alphonsum eius fratrem ad Remp. gubernandam Vicarium dedit: vt constat cap. grandi, de supplen- da neglig. præl. in 6. & vacante Imperio subditis Imperij ius dicit Pontifex, vt statutum est in cap. licet de foro compet. & in clem. pastoralis, §. fin.<-P> @@0@ @@1@ imò Pontifex transtulit imperium à Græcis ad Germanos, vt latè Bellarminus integro opere de illa translatione, præsertim cap. 4. & 5. & Molina tomo 1. iust. tract. 2. disp. 24. quæ omnia non pos- set facere, nisi haberet iurisdictionem tempora- lem in totum Christianum orbem. Tertiò, quia Alexāder VI. anno domini 1493. 4. nonas Maij anno 1. sui Pontificatus, Castellæ, & Legionis Regibus Indiarum occidẽtalium domi- nium contulit: cùm tamen ab infidelibus posside- rentur: in constitutione enim incipienti, inter cæ- tera: quam ad verbum refert Petrus Matthæus su- prà, & Bullarium Romæ impressum anno 1587. ait, Auctoritate omnipotentis Dei, nobis in B. Petro
Ipse etiam Alexander VI. nouum orbem inuen- tum inter Reges Hispaniæ, seu Castellæ, & Lusi- taniæ diuisit, vt ex eadem constitutione constat. Quartò, Ecclesia Christi, quæ de se vniuersalis est, & totum mundum complectitur, est perfectè vna, & optimè instituta: ergo tam in tẽporalibus, quàm in spiritualibus est verè monarchia: nā hoc spectat ad perfectam vnitatem corporis politici: ergo in illa est vna, & suprema potestas, etiam in temporalibus, & in vno, & eodem capite: aliàs posset esse inter eas oppositio aliqua, & diuisio. Vnde Nicolaus Papa, cap. 1. seu omnes, dist. 22. de Christo dixit: Qui beato Petro æternæ vitæ clauigero, terreni simul, & cœlestis imperij iura commisit: quod consonat ei, quod legimus Matth. 28. Data est mihi omnis potestas in cœlo & in terra: nā si potestas tem- poralis data fuit Christo, etiam data est eius Vica- rio: consonat etiam Lucæ 22. vbi dominus duos Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|