Kimya kafedrasi kimya fəNNİNDƏn laboratoriya iŞLƏRİ Bakı 2014 laboratoriya iŞİ №1. Sinkin ekvivalentinin təyini Ekvivalentlər qanunu

Al2O3
korund
Al2O3  nH2O	boksid
Na3AlF6	kriolit
Al2O3  2SiO2  2H2O	kaolin
K2SO4Al2(SO4)3Al(OH)3	alunit
Al2O3  K2O  3SiO2	ortoklaz
Na2O  Al2O3  6SiO2	albit

Alınması:

Alüminium ilk dəfə sərbəst halda Danimarka alimi Ers­ted 1825-ci ildə susuz alüminium-xloridi kalium amalqaması ilə birlikdə qızdırmaqla almışdır.

Hal-hazırda alüminiumu almaq üçün susuzlaşdırılmış və kənar qarışıqlardan təmizlənmiz boksitdən istifadə edilir. Bok­si­tin elektrik keçiriciliyini artırmaq və ərimə temperaturu­nu (2050⁰C) aşağı salmaq üçün 92-94% kriolit, 6-8% boksid qarışığı götürülür ki, bu da elektrolizi təxminən 1000⁰C-də aparmağa şərait yaradır. Elektroliz zamanı ərinmiş boksid aşağıdakı sxem üzrə termiki dissosiasiya edir.

Anodda əmələ gələn oksigen atomları anodun materialı ilə CO və CO₂ əmələ gətirir. Prosesdə korund ilə yanaşı kriolitin də elektrolizə uğraması ehtimalı olunur.

Xassələri


Alüminium gümüşü-ağ yumşaq metal olub, xüsusi çəkisi 2,7q/sm³, ərimə temperaturu isə 660⁰C-dir. Havada qaldıqda üzə­rində əmələ gələn oksid təbəqəsi alüminiumu korroziyadan mü­ha­fizə edir. O, istiliyi və elektriki yaxşı keçirir. Səthi oksid təbə­qəsindən təmizlənmiş alüminium sudan hidrogeni çıxarır.


2Al + 6H₂O → 2Al(OH)₃ + 3H₂

Alüminium amfoter xassə daşıdığına görə bütün qələvi məh­lulları ilə qarşılıqlı təsirdə olaraq hidro-oksoalüminatlara çevrilir.

2Al + 6NaOH + 6H₂O → 2Na₃Al(OH)₆ + 3H₂

Alüminium duru turşulardan hidrogeni çıxarır.

2Al +6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂
2Al + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂

Alüminium duru nitrat turşusunda asanlıqla həll olur.

8Al + 30HNO₃ → 8Al(NO₃)₃ + 3N₂O + 15H₂O

Qatı sulfat və nitrat turşuları alüminiumu passivləşdirir, çünki üzərində oksid təbəqəsi əmələ gəlir. Buna görə də, bu turşuları alüminium qablarda daşımaq və sax­lamaq mümkündür. Lakin qızdırdıqda qatı sulfat turşu­sun­da həll olur.