Валидейнляримин язиз хатирясиня

Jədvəl 7.3
Xalq təsərrüfatının sahələri üzrə tikinti-quraşdırma işləri tərkibində maşın-mexanizmlərin istismarı xərjlərinin hər bir faiz dəyişməsinə müvafiq kompensasiyaların miqdarı

№	Xalq təsərrüfatının sahələri və sənaye sahələri	Kompensasiyanın miqdarı: maşın və mexanizmlərin istismarı üzrə İmm
1	2	3
	Maşınqayırma
	Kənd təsrrüfatı
	Meşə təsərrüfatı
	Avtomobil nəqliyyatı
	Tikinti materialları sənayesi
	Kommunal təsərrüfat müəssisələri
	Metropoliten tikintisi
	Əhaliyə məişət xidməti
	Su təsərrüfatı tikintisi
	Mənzil tikintisi
	İri panelli evtikmə
	Digər xalq təsərrüfatı sahələri

7.4 Tikintidə üstəlik xərjlər üzrə əlavə xərjlərin hesablanması

Burada hər bir əlavə xərjin təyini qaydaları əyani olaraq uyğun misallar göstərməklə verilmişdir.

Əlavə xərjləri 1991-ji il bazis qiymətlərindən başqa onların faktiki göstərijilərinə görə də təyin edilməsinə ijazə verilir.
Üstəlik xərjlər üzrə podratçı təşkilatları əlavə xərjləri jədvəllərin köməyi ilə aşağıdakı xərj elementlərinə görə təyin edilir:

• 
  əmək haqqı;
  
• 
  materiallar;
  
• 
  nəqliyyat xərjləri;
  
• 
  sosial sığorta ödənişləri;
  
• 
  amortizasiya ayırmaları;
  
• 
  istilik enercisi;
  
• 
  elektrik enercisi;
  
• 
  digər xərjlər;
  
• 
  ezamiyyət xərjləri.
  

Qeyd edilən xüsusi jədvəllər aşağıdakı iş növləri üzrə ayrı-ayrılıqda tərtib edilir:

1. 
   Bütün tikinti sahələri və iş növləri üzrə (iri tavalı binalar tikintisindən başqa) ümumi tikinti işləri üçün;
   
2. 
   İri tavalı binaların tikintisi üçün;
   
3. 
   Santexnika işləri üçün;
   
4. 
   Metallokonstruksiyaların quraşdırması üçün;
   
5. 
   Elektrik quraşdırma işləri üçün;
   
6. 
   Avadanlıq quraşıdrma işləri üçün;
   
7. 
   İstilik izolyasiya işləri üçün;
   
8. 
   Sənaye sobaları və borularının hörgüsü üzrə.
   

Müvafiq jədvəllərin 3-jü sütununda hər bir faiz dəyişməyə görə xərj artımın ortaq qiymətləri göstərilmişdir.
Jədvəllərin 4-jü sütununa aşağıdakı göstərijiləri daxil edilmişdir. Həmin göstərijilərin hərfi işarələrinin mənaları aşağıdakı kimi qəbul edilmişdir:

• 
  əmək haqqı üzrə – d_ə 1991-ji il bazis qiymətlərinə nisbətən faktiki əmək haqqının dəyişmə faizi
  

d_ə= x100 (7.15)
düsturu ilə təyin olunaraq hesabata daxil edilir. Burada Fə və Sə müvafiq olaraq faktiki və smeta üzrə əmək haqqının ümumi miqdarıdır.

• 
  material üzrə: - d_mat – 1991-ji il bazis qiymətlərinə nisbətən material, məmulat və kontsruksiyaların faktiki qiymətlərinin dəyişmə faizi aşatıdakı düsturla təyin edilir:
  

d_mat =( – 1) x100 (7.16)

F_mat və S_mat müvafiq olaraq, hər bir tikinti üzrə material, məmulat və konstruksiyaların faktiki və smeta üzrə dəyərlərinin jəmidir:

• 
  nəqliyyat xərjləri üzrə: d_nəql – 1991-ji il bazis qiymətlərinə nisbətən faktiki tarif dəyişməsinə görə nəqliyyat xərjlərinin artım faizi olub, d_nəql=d_dy+d_art düsturu ilə təyin edilərək hesabata daxil edilir.
  

Bu halda:

d_y=X_y (Ə_dy-1) (7.17)

d_art=X_av (Ə_av-1) (7.18)

X_dyvə X_av – hər bir faiz dəyişməyə görə üçün olaraq dəmir yolu və avtomobil yükdaşıma xərjləri artımının miqdarı olub, bazis qiymətlərində (1991-ji il) nəqliyyat xərjləroinin tikinti-quraşdırma işlərinin tərkibindəki xüsusi çəkisidir. Bu göstərijilər gətirilmə, yerli materiallar, santexnik və elektroquraşdırma işləri üçün lazım olan materiallara görə təyin olunaraq toplanılmalıdır.

• 
  Ə_dy və Ə_av – uyğun olaraq dəmir yolu və avtomobil yükdaşıma tarifinin artım əmsalıdır;
  
• 
  T_s – hesabat dövründə qüvvədə olan sosial sığorta ödənişlərin normasıdır (faizlə);
  
• 
  T_i._e – hesabat dövründə qüvvədə olan istilik enercisi vahidinin tarif qiymətidir (man/kvt.saat.-a.);
  
• 
  T_e.e – hesabat ərəfəsində qüvvədə olan elektrik enercisi vahidinin tarif qiymətidir (man/kvt.saat.-a);
  
• 
  Digər xərjlər üzrə: jədvəldə göstərilən əvvəlki qayda üzrə xərjlərin artımlarının ortaq qiyməti qəbul edilərək hesablanır.
  

Üstəlik xərjlərin artımının ümumi miqdarı jədvəl 7.6-nın sonunda göstərilən düsturla təyin edilir.