38
5. TƏMİZLƏNMƏ VƏ PAKLANDIRMA
Tabuya hörmət və ehtirama riayət vacib olduğundan, ibtidai icmaların üzvləri bu
qaydalardan çıxaraq onları pozan hər bir şəxsi çirkli və nəcasət sayırdılar. Doğuş,
ölüm,
qan tökmək, tabuya toxunmaq, qana bulaşmaq və s. işlər insanın
murdarlanmasına səbəb olurdu. Onların nəzərində bu kimi
işlər qəbilə üzvlərinin
həyatında və hətta bütün canlılar üçün xoşagəlməz dolaşıq vəziyyətlərin yaranmasına
səbəb ola bilərdi. Buna görə də onlar öz ruhlarını paklaşdırmaq üçün xüsusi ritual və
mərasimlər keçirirdilər. Belə rituallardan oruc tutmaq, baş qırxdırmaq, dırnaq
tutmaq, bədəni yerə çırpmaq, tüstünün qarşısında dayanmaq, odun içində qaçmaq,
suyun üstündən tullanmaq, qanla bədəni yumaq, yaxud bədənin hər hansı bir üzvünü
yaralamaq və s.-ni qeyd etmək olar. Adətən bu əməllər
xüsusi dua və zikrlərin
müşayiəti ilə icra olunurdu.
6. DİRİ ZƏNN ETMƏ
Daş dövründə yaşamış ibtidai qəbilələr, eləcə də müasir dövrdə həmin əqidələrlə
uyğun həyat sürən insanlar varlıq aləminin bütün ünsürlərini diri və canlı hesab
edirlər. Onların e'tiqadına görə bütün əşyalar və cansız varlıqlar insanlara və yaxud
əşyalara tə'sir göstərə biləcək gizli bir ruha malikdirlər. Bu ruhlarda insanların ruhuna
bənzər xüsusiyyətlər, duyğu, hisslər olduğu üçün iradə və qüdrətlərilə bütün aləmi
əhatə edə bilər və bu zaman həddindən artıq təhlükəli və zərərli olurlar. Müvafiq
olaraq, insanlar da onları razı salıb sevindirə bilsələr,
həyatda xeyir-bərəkət,
firavanlıq, rahatlıq və uğur əldə edə bilərlər. Bu ruhların razılığını qazanmağın yolu
qarşısında sədaqət, vəfadarlıq və dərin ehtiram hissini izhar etməkdir.
İbtidai icmalar arasında əşyaların və cansız varlıqların ruha malik olma əqidəsi o
qədər inkişaf etmişdi ki, hətta onlardan bə'ziləri dağ, daş, dəniz və s.-nin də erkək və
dişi cinsinə mənsub olduğuna inanmış və onların izdivacından, vüsalından başqa dağ,
daş və dənizlərin yarandığını güman etmişlər.
Dostları ilə paylaş: