Sh. N. Zaynutdinov, R. I. Nurimbetov

12.5. Personal faoliyatini rag‘batlantirishning
asosiy omillari
Rahbaming asosiy vazifasi — bu qo‘l ostidagi ishchi 
xodimlaming energiyasidan iloji boricha samarali foydalanish
253

---

va uni korxona maqsadlariga erishish uchun yo‘naltirishdan 
iborat. M a’lum faoliyatga undash jarayoni rag‘batlantirish deb 
ataladi. Rag‘batlantirish — bu boshqaruvning negizi, yadrosidir.
Personal faoliyatini rag‘batlantirishning asosiy omillarini 
ko‘rib chiqamiz:
1. Mukofotlash. 
Xodimni rag‘batlantirish olayotgan ish 
haqi miqdori h am d a boshqa bir qancha yashash sharoitini 
belgilovchi om illar (bo‘sh vaqt, uy, bepul davolanish, far- 
zandini bog‘chaga joylashtirish imkoniyati va h.k.) bilan bog‘- 
liqdir. Bu om illam ing asosiy qismiga rahbar bevosita ta’sir 
eta oladi. D em ak, u o ‘z ishchi-xodimlarini rag‘batlantirishni 
tartibga solishi mumkin. Moddiy rag£batlantirishning eng yaxshi 
usuli — personalning firma darom adidan yoki firmaning 
mulkidan m anfaat ko‘rishidir (bunda aksiyalar ishchi-xodim- 
larga sotiladi).
2. Sharoit. 
X odim lam i rag‘batlantirishga ish joyidagi 
m uhit, qulayliklar, mavjud shovqin darajasi, dam olish 
xonasining mavjudligi, oshxona, tozalik va boshqa shu kabi 
omillar ta ’sir k o ‘rsatadi.
3. Himoya. 
Inson kutilmaganda noqulay vaziyatlarga tushib 
qolishi m um kin. Ishdan chetlatilishi, hurm atini yo‘qotishi, 
do‘stlar bilan aloqasining buzilishi va h.k. Bunday xatarlaming 
birortasiga d u c h kelgan xodim o ‘z halovatini yo‘qotadi va 
natijada m ehnat unumdorligi pasayadi. Bunday vaziyatlarda 
rahbar p erso n aln i qo‘llab-quw atlashi va h a r tom onlam a 
himoyaga olishi lozim.
4. Shaxsiy rivoj. 
Yangi bilmilarga ega b o ‘lish, tajriba 
orttirish natijasida xizmat pillapoyasidan ko‘tarilish imkonini 
yaratuvchi fa o liy a t xodim da q o ‘shim cha rag‘bat hissini 
uyg‘otadi.