Sh. N. Zaynutdinov, R. I. Nurimbetov

NAZORAT UCHUN SAVOLLAR
1. Kadrlar tizimi deganda nimani tushuniladi?
2. Kadrlar tizimining rivojlanishi to‘g‘risida nimalami bilasiz?
3. Kadrlar innovatikasi to ‘g‘risida qanday tushunchaga egasiz?
4. Kadrlarga oid yangiliklarning mohiyati nimalardan iborat?
5. Kadrlarga oid yangiliklarni tasniflashda e ’tibor berish lozim bo‘lgan
asosiy belgilami sanab o ‘ting?
6. Kadrlarni izlash va tanlash, ya’ni yangi va samarali kadrlar
potensialini yaratish deganda nimani tushunasiz?
7. Xodim lam ing kasbiy ta’lim mehnat jarayonida ishtirok etish
bosqichlarini sanab o ‘ting?
8. Innovatsion-kadrlar menejmenti to ‘g‘risida va uning asosiy
maqsadlari haqida nimalami bilasiz?
9. Kadrlar ishida yangiliklarni sabab jihatidan ta’minlash nimalami
nazarda tutadi?
10. Novatorlikka to ‘sqinlik qiluvchi omillarga nimalar kiradi?
266

---

XIV BOB. "INSON KAPITALI" KONSEPSIYASI
Muhim tushunchalar: 
inson kapitali, inson kapitali naza- 
riyasi, insoniy resurslar tahlili konsepsiyasi, insoniy resurslar 
qiymati, tanlash va saylash xarajatlari, xodimning individul 
qiymati, pozision qiymat.
14.1. Inson kapitali nazariyasi
Oxirgi yillarda shu narsa umumiy fikrga aylanmoqdaki, 
bunda hozirgi zamonaviy davlatining samarali rivojlanishi 
ko‘pincha uning o ‘z xalqlariga qancha mablag1 ajratishiga 
bog‘liqligi ta’kidlanmoqda. Busiz uning rivojlanishini ta’minlash 
mumkin emas. Masalan AQSHda ba’zi bir baholashlarga 
qaraganda inson kapitaliga sarflangan mablag‘lar YalMning 
15 foizini tashkil etgan holda, bu qiymat xususiy kapital "sof 
yalpi investisiyalarining zavodlarga, asbob-uskunalar va 
omborxonalarga qo‘yilganidan ham ko‘proqni tashkil etadi.
XX asrda "Inson kapitali nazariyasi"ga katta hissa qo‘shish- 
gan iqtisod sohasidagi ikkita olim — Teodor Shuls (1979- 
yilda) va Geri Bekker (1992- yilda) Nobel mukofotiga sa- 
zovar bo‘lishgan.
Inson kapitali g‘oyasining ommalashuviga asosiy hissani 
Teodor Shuls qo‘shgan bo‘lsayam zamonaviy iqtisodiy ta’li- 
motning klassikasi bo‘lib, Geri Bekkerning shu nomdagi 
traktati hisoblanadi. U o ‘z tahlilida boshqa ijtimoiy fanlardagi 
kamyoblik, baho, muqobil xarajatlar va shu kabi boshqa 
tushunchalami qo‘llagan holda inson xulq-atvori to‘g‘risida 
rasional va maqsadga muvofiq tasawurlardan kelib chiqdi. 
Uning ushbu traktatida shakllangan model shu sohadagi 
keyingi barcha tadqiqotlar uchun asos bo‘lib qoldi.