Sözcükte ve Söz Obeklerinde Anlam "Sözcük" Nedir?
Yüklə 2,47 Mb.
|
12. I. Askerlik
Uygurlar, Orta Asya'da kurulan diğer Türk devletlerine göre yukarıdaki alanların hangilerinde daha başarılı olmuşlardır? A) I ve II C) III ve IV E) I ve IV B) II ve III D)l, II, III ve IV 2: o >-m 'a UJ 15. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa'ya göç eden Türk toplulukları arasında ver almaz? B) Kıpçaklar D) Kırgızlar A) Avarlar C) Oğuzlar E) Hunlar 16. İslamiyeti kabul eden ilk Türk topluluğudur. İlk Müslüman Türk Devleti olan Karahanlılar Devleti'nin kurulmasında etkili olmuşlardır. Yukarıda haklarında bilgi verilen Türk topluluğu hangisidir? B) Karluklar D) Avarlar A) Göktürkler C) Hazarlar E) Türgişler
B) Türgişler D) Oğuzlar A) Avarlar C) Karluklar E) Sibirler
B) Türgişler D) Avarlar A) Göktürkler C) Uygurlar E) Bulgarlar
E) Ekonominin güçsüz olması 19. Aşağıda İslamiyet öncesi Türk devletlerine ait devlet ve destan eşleştirmesi yapılmıştır. 6u eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
E) Sakalar - Alp Er Tunga Destanı 20. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde ilk devlet ve ordu örgütü, aşağıdaki hükümdarlardan hangisi tarafından kurulmuştur? 24. Aşağıdakilerden hangisi Çinlilerin entrikaları, bağımsızlığın önemi, Tiirk Devletleri'nin parçalanmasında etkili olan faktörler ve geleceğe yönelik öğütleri konu alan ve Göktürkler dönemine ait olan eserdir?
E) Yenisey Yazıtları B) MeteHan D) Kutluk A) Teoman C) Balamir E) Bilge Kağan 21. İslamiyet öncesi Türk devletleri ile Çin arasında yaşanan mücadelelerin temelinde yatan sebep aşağıdaki alanlardan hangisidir? A)DinB)EkonomikC)KültürelD)HukukiE)İdari22. İslamiyet öncesi Türk Devletlerinde hükümdarlar devleti yönetmenin kutsal bir görev olduğuna ve bu görevi gök tanrı tarafından kendilerine verildiğinde inanırlardı. Buna rağmen hükümdarların yetkileri sınırsız değildi.
E) Töre ÇÖZÜMLER 1. Türkler göçebe bir hayat tarzını benimsemişlerdir. Büyük hayvan sürülerinin peşinde yaylak ve kışlaklar arasında göçebe bir hayat sürüyorlardı bu yüzden mimari gelişmemiştir. Türkler, ilk kez Uygurlar'la birlikte yerleşik hayata geçmeye başlamışlardır. Bu yüzden Uygurlar'da mimari gelişmiştir. (Cevap E) 2. Soru kökünde verilen bilgiler Orhun Kitabeleri'nin
(Cevap B) 58- -GENEL YETENEK GENEL KÜLTÜR DERGİSİ- 3. İslamiyet'ten önce kurulan Türk devletlerinde din adamları ayrı bir sınıf olmayıp bunlara Şaman, Kam, Baskı adiarı verilirdi. Toy -> Siyasi, ekonomik, kültürel işlerin görüşülüp karara bağlandığı meclistir. Toygun -» Toy ve Kurultaya katılma hakkına sahip olanlara verilen addır. (Cevap D) 4. Verilen destanlardan Ergenekon Destanı Göktürklere
(Cevap C) 5. Verilen bilgilerden I ve II Uygurların yerleşik hayata geçtiklerine kanıt olarak gösterilebilir. (Cevap D) 6. İslamiyet'ten önceki Türk toplumlarında öldükten sonra dirilme inancının olmasmdan dolayı ölüleri günlük hayatta kullandıkları eşyalarıyla birlikte gömerlerdi. (CevapE)
7. Verilen gelişmeler Kavimler Göçü'nün sonuçları arasındayeralır. Kavimler Göçü: Büyük Hun Devleti'nin dağılmasından sonra batıya yönelen Türkler IV. yüzyılda Hazar Deniz'i ile Aral Gölü arasındaki bölgede yaşamışlar M.S. 375 tarihinde Volga nehrini geçerek bir göç hareketi başlatmışlardır. Hunlar'ın önünde duramayan German Kavimleri batıya doğru göç etmişlerdir. Hunlar'ın neden olduğu bu harekete Kavimler Göçü adı verilir. Kavimler göçünün sonuçları;
(Cevap C) 8. Türkler göçebe hayatı yaşadıkları için sanat eserleri, deri, ahşap, metal işçiliğine dayalı taşınabilir eserlerdir. Uygurlar Dönemi'nde büyük çapta yerleşik hayata geçildiği için bunun sonucu olarak mabetler, saraylar, mimari ve süslemecilik göze çarpar. (Cevap C) 9. Asya Hun Devleti, Türkier'i bir bayrak altında
(Cevap C) 10. Türk devletlerinde ülke toprakiarı hükümdar ailesinın
(Cevap E) 11. E seçeneği doğrudur. Uygurlar XIII. yüzyılda Moğolların egemenliğini kabul etmişlerdir. Bundan sonra Moğollar Uygur Türklerini önemli görevlere getirmişlerdir. Uygur yazısı moğollarında yazısı olmuştur. Uygurlar diğer Türk toplulukları ile birlikte Moğolların Türkleşmesinde önemli rol oynamışlardır. Diğer seçeneklere baktığımızda, A -> Uygurlar Orta Asya'da kurulmuştur. Başkentleri Karabalgasundur. B -> Türklerde ilk düzenli orduyu Asya Hun Devleti döneminde Mete kurmuştur. Mete'nin bulduğu onlu sistern günümüz modern orduiarının temeüni oluşturmuşlardır. C -> Uygurları Kırgızlar yıkmıştır. D -» Orhun Kitabeleri Göktürkler dönemine aittir. (Cevap E) 12. Verilen bilgilerden III ve IV doğrudur. Uygurların en önemli özelliği yerleşik hayatı benimseyen ilk Türk topluluğu olmalarıdır. Bu nedenle tarım, sanat ve ticarette ilerlemişlerdir. (Cevap C) 13. İslamiyet öncesi Türk toplumlarında hükümdarlara
(Cevap B) 14. Siyasi örgütlenmenin en üst kademesini oluşturan
alındığı meclise verilen addır. Oğuş -» Aile anlamına gelmektedir. (Cevap D) -TARIH- 59 15. Verilen devletlerden Kırgızlar Avrupa'ya göç etmemiştir. IV - IX yüzyıllarda Yenisey bölgesinde yaşayan Kırgızlar Göktürkler ve Uygurların idaresi altında kaldılar. Uygur Devletini yıktılar ve Ötügen bölgesinde kendi devletlerini kurdular. Kıpçaklar: V - VII yüzyıllarda Asya'nın doğusunda yaşayan Kıpçaklar X. yüzyıl sonlarında Karahıtaylılar tarafından batıya göç ettirildiler. Doğu Avrupa'ya gelip Rus prenslikleriyle mücadele ettiler. Avarlar: IV. yüzyılda Orta Asya'da bir devlet kurdular. Bu devlet Göktürkler tarafından yıkılınca Bizans'la mücadele ettiler. Daha sonra Romanya ve Macaristan'a yerleşip Orta Avrupa'da güçlü bir imparatorluk kurdular. Oğuzlar: X. ve XI. yüzyıllarda Hazar Denizi'nin doğusundan Seyhun Nehri'ne kadar uzanan bölgede yaşayan Oğuzlar Kıpçaklar, Hazarlar ve Karluklarla yaptıkları mücadeleyi kaybedince, bir kısmı Karadeniz'in kuzeyinden batıya gittiler. Oğur adını alan bu grup XI. yüzyılda Tuna Nehri'ni geçip Balkanlara ulaştı. Hunlar: Asya Hun Devleti'nin parçalanmasından sonra başsız kalan Hun topluluklarının bir kısmı IV. yüzyılda Hazar Denizi ile Aral görü arasındaki toprakları ele geçirdiler. Batıya doğru yürüyüşlerini "m sürdürüp Volga nehrini geçtiler. Hunlar kısa zamanda § idil (Volga) nehri ile Tuna nehri arasındaki topraklara o sahip oldular. V. yüzyıl başlarında hakimiyet alanları g> Macar ovasına kadar ulaştı. ^ (Cevap D). j 16. İslam dünyasına en yakın Türkler Karluklardı. 751 S
(Cevap B) 17. Soruda verilen bilgilere baktığımızda bu devletin
(Cevap B) 18. Uygurlar şehirler kurarak yerleşik hayata geçmişler ve sanat, ticaret ve tarımla uğraşmışlardır. Uygurlar din değiştirerek savaşçılık özelliklerini kaybetmişlerdir. İslamiyet öncesi Türk devletleri arasında kültürel alanda başarıları ile tanınan devlettir. (Cevap C) 19. Verilen seçenekler incelendiğinde B seçeneğinın
(Cevap B) 20. Mete Devri'nde, Türkler ilk defa bir bayrak altında
(Cevap B) 21. Orta Asya Türk devletleriyle Çin arasında yaşanan
(Cevap B) 22. İslamiyet öncesi Türk Devletieri'nde hükümdarın
(Cevap D) 23. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde devlet toprakları
(Cevap B) 24. Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adlarına dikilen
(Cevap C) 25. Verilen seçeneklerden B seçeneği İslamiyet öncesi
yapmamalarından dolayı alınan vergidir. Kağan -> İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdarlara verilen unvan Kurultay -» İslamiyet öncesi Türk devletlerinde yönetimle ilgili olarak askeri, siyasi, iktisadi ve kültürei sorunların görüşülüp karara bağlandığı meclis.
oluşan yazısız hukukuna verilen ad. (Cevap B) 60- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI- 
ÇIKMIŞ SORULAR ve ÇÖZÜMLERİ 1. Çin'den başlayarak Ön Asya'ya ulaşan İpek Yolu'nun geçtiği yerler zaman zaman değişmiştir. Bu gelişmelerde aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur? (99 DMS OÖ)
E) Güçlü devlet ve kabilelerin tutumlarında değişme olması 3. islamiyetten önceki Türk devletlerinde, önceleri ekonomik etkinlikler yalnız hayvancıiığa dayanıyordu. Daha sonra bu durum değişmiş, tarım önem kazanmıştır. Tarım hangi Türk devleti zamanında önem kazanmaya başlanmıştır? (99 DMS OÖ)
E) Hazarlar Eski Türklerde iktisadi hayat büyük ölçüde hayvancılığa dayanmaktaydı. Bu göçebe hayatın tabi bir sonucuydu. Uygurların yerleşik hayata geçmesi ile Türkler tarımla uğraşmışlar tahıl, meyve ve sebze yetiştirmişlerdir. (Cevap C)
İpek Yolu; Çin'den başlayıp Orta Asya'dan geçerek Hazar Denizi'nin kuzeyinden Kırım'dan Karadeniz'e, İran üzerinden de Anadolu kıyılarına kadar ulaşan ticaret yoludur. İpek Yolu'nun geçtiği güzergahın zaman zaman değişmesinin nedeni; bu yol üzerindeki güçlü devlet ve kabilelerin tutumlarında değişiklik olmasıdır. (Cevap E) Uygurlar, Orta Asya'daki diğer Türk devletlerine göre;
alanlarının hangilerinde daha başarılı olmuşlardır? (99 DMS ÖL) A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV A) B) C) D) E) 2.
Sanat alanında gelişmelerine Bağımsız devlet kurmalarına İki ayrı devlet halinde yaşamalarına Orta Asya'dan batıya göç etmelerie Askerlik açısından güçlenmelerine Uygurlar Budizm ve Mani dinlerini kabul etmeleri ile yerleşik hayata geçmişler, bu dinlerin etkisi ile mabetler, saraylar yapmışlar, mimari ve süslemecilikte ilerlemişlerdir. (Cevap A) Uygurlar yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir. Bu yüzden tarım ve sanat alanında daha başarılı olmuşlardır. (Cevap E)
B) Ticaret D) Dokumacılık A) Askerlik C) Tarım E) Hayvancılık
-TARIH- 61
Türkler Orta Asya'da komşu devletlerin oluşturduğu tehdit ve tehlikelerle karşı karşıya kaldıklarından kendilerini korumuşlardır. Bu da askeri yeteneklerinin gelişmesine neden olmuştur. (Cevap A) Orta Asya'da kurulan Türk devletierinde yönetimie ilgili olarak, askeri, siyasi, iktisadi ve kültürei sorunlar Toy veya Kurultay adı verilen meclislerde görüşülür ve karara bağlanırdı. Bu meclise herkes katılmazdı, Katılma hakkına sahip olanlara Toygun adı verilmiştir. (Cevap A) 6. Türklerin geleneksel dini olan Şamanizm'in diğer dinlerin etkilerine açık olması, aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır? (99 DMS ÖL)
E) Diğer dinlere inananların sayısının azalmasına 9. Türklerin tarih boyunca değişik ülkelerde yerleşmeleri, çeşitli alanlarda gelişmeler göstermelerine neden olmuştur. Aşağıdaki alanların hangisinde, bu farklılığın en az olduğu savunulabilir? (99 DMS L) A)Din C) Askerlik E) Sanat B) Ekonomi D) Sosyal yaşam
A) Hazarlar D) Akhunlar 7. Şamanizmin diğer dinlerin etkilerine açık olması, Türkler arasında çeşitli dinlerin yayılmasına ortam hazırlamıştır. (Cevap B) |
C) Göktürkler B) Uygurlar E) Karluklar En eski Türk alfabesi Göktürklerin kullandığı Orhun alfabesidir ve Kuzey lehçesiyle yazılmıştır. Orhun alfabesi sağdan sola veya yukarıdan aşağıya doğru yazılmaktadır. 4 sesli, 3 birleşik ve 31 sessiz harften oluşan 38 harfli bir alfabedir. (Cevap C) Türkler tarih boyunca değişik ülkelerde yerleşmişler, bu da onların dini, ekonomik, sanat ve sosyal hayatlarında birtakım değişikliklere yol açmıştır. Askerlik alanındaki değişiklik diğerlerine göre en azdır. (Cevap C) 10. Orta Asya'da kurulan Türk devletlerinde;
ıçın unvanlarından hangileri hükümdar kullanılmamıştır? (99 DMS L) B) Yalnız II D) I ve III A) Yalnız I C) Yalnız III E) I ve IV
8. Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya'da kurulan Türk devletlerinde yönetimin özelliklerinden biri değildir? (99 DMS L)
E) Devlet yönetme yetkisinin hükümdara Tanrı tarafından verildiğine inanılması Orta Asya da kurulan Türk Devletleri'nde devletin başında çeşitli unvanları taşıyan hükümdarlar bulunurdu. Bu unvanlar Şanyü, Kağan, Han, Hakan, İdikut'tur. Tudun ise iktisadi ve mali işlerle uğrayan yüksek dereceli devlet görevlisine verilen addır. (Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu, Türk Milli Kültürü, Ötüken Yayınları) (Cevap B)
62- -GENEL YETENEK GENEL KULTUR DERGISI- 11. Aşağıdakilerden hangisi Göktürklerde devlet adamlarının millete hesap vermesi devlet ve halkın karşılıklı olarak görevlerinin belirtilmesi konularını içermektedir? (99 DMS L) A) B) C) D) E) Orhun Yazıtları Karabalgasun Yazıtları Oğuz Kağan Destanı Şehname Manas Destanı 13. I. Karluklar
Yukarıdaki Türk topluluklarından hangileri Orta Avrupa'da teşkilatlı bir devlet kurmuşlardır? (99 DMSL) A) Yalnız I D) II ve III C) Yalnız IV B) Yalnız II E) II! ve IV Orhun Yazıtları Türk Tarihini aydıniatan ilk yazılı kaynaklar VIII. yy.'da Göktürk alfabesiyle yazılan Orhun yazıtları'dır.
Karabalgasun Yazıtları: Uygurlar dönemine ait olan bu yazıtlar Türkçe, Çince, Sogdca olarak üç dilde yazılmıştır. Uygur tarihi ve hakanları için önemli bilgiler içermektedir. Oğuz Kağan Destanı: Hunlar dönemine ait olan Oğuz Kağan Destanı eski Türk Devlet gelenekleri ve sosyal davranışlarını yansıtan destandır. Şehname: Firdevsî tarafından yazılmıştır ve Türk -iran Savaşlarını ve ilişkilerini anlatmaktadır. Manas Destanı: Kırgızlara aittir. En uzun Türk destanıdır. (Cevap A) Verilen bilgilerden Avarlar ve Hunlar Orta Avrupa'da Devlet kurmuşlardır, Avarlar: Göktürk egemenliğinden kaçarak Macaristan'a yerleşip bir Orta Avrupa devleti kurmuşlardır.
Yüklə 2,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|