MAledictio Qua quis imprecatur ali=
cui malum/pecccatum est
mortale ex suo genere: quia contra charitatem
est cupere alicui malum.
Aduertenda Tamen sunt hic quattuor. Primum
est / ꝙ est sermo de malo sub rōne
mali/& non sub ratione boni honesti vel vtilis: hoc est/ad ma
ledictionẽ requiri{t$} ꝙ desidere{t$} hōi malũ: puta mors / infamia/
damnũ rerum/infirmitas/& siquod aliud malũ occurrit. Ita ꝙ
nō desideren{t$} ista illi vt iustitia dei aut reipublice habeat suum
locũ: sicut letabi{t$} iustus quũ viderit vindictā. Et similiter ꝙ nō
desiderentur ista illi vt medicina corrigens illũ & reducens ad
sanitatẽ anime, aut saltem reuocans ab oppressione bonorũ. Sed
desiderantur ista proximo non curando plus: hoc. n. est deside=
rare malum formaliter.
¶ Secundũ/ꝙ sermo est de creatura rōnali, cui soli pōt aliquid
mali obuenire. Vbi caute aduerte/ ꝙ si maledicuntur creature
irrationales abs alia adiunctione, peccatum est ociosi verbi. Si
vero maledicerentur vt sunt creature dei. non esset simplex
maledictio / sed blasphemia: sicut etiam blasphemia est ma=
ledicere sanctos aut deum. Si autem maledicerentur in or=
dine ad homines: vel vt sunt res alicuius (vt siquis impre=
cetur sterilitatem agro alicuius/aut mortem pecudibus alicuius/
&c.) perinde esset vt imprecari damnũ homini qui est dñs. Vel
vt sunt cōtentiue/& breuiter relatiue ad bona hũana: vt siquis
hac ratione maledicat diem natiuitatis sue vel alterius, idem est
acsi maledixisset hominem illum nascentem. Si vero rela=
tiue ad mala humana / nullũ peccatũ est: sicut nec maledicere<-P>
@@0@
@@1@Maledictio.
<-P>humanis malis. sic enim iob maledixit diem natiuitatis sue/pro
quanto continet tot mala culpe & pene huius vite. Et dauid
montes gelboe/pro quanto ibi occisus est populus domini. Et sic
de similibus. Demonem demum maledicere absolute non est
peccatum: quia ratione status sui mali intelligitur a christianis
maledici.
¶ Tertium est/ꝙ maledictio dupliciter incurritur: scilicet vel
per se, hoc est ex intentione maledicendi vt malum eueniat.
Et sic est peccatum mortale si homo maledicitur directe vel in
directe: vt declaratum est. Nisi propter imperfectionem actus.
vel ex parte mali/quia minimum pro nihilo reputatur: vel ex
parte affectus / quia non ex consensu rationis cupiebat. Et ma=
terialiter incurritur maledictio, quum quis maledicit verbo/
sed non animo maledicendi, sed ex surreptione vel lapsu lingue
aut malo vsu huiusmodi profert. Et est veniale peccatum.
¶ Quartum est/vt non fallaris confessor quo ad duo. Primo
ad discernendum si persona irata maledixit ex animo vel non:
nam non oportet inspicere ad tempus quietis/ sed ad tempus ire
& furoris. Ex hoc enim ꝙ post iram persona quieta nollet ma=
lum illi cui imprecata est/non habetur signum sufficiens ꝙ nō
maledixit ex animo, sed solummodo ꝙ non perseuerat in malo
animo. Sed oportet scire si tunc quando imprecabatur / passio
ire & furoris intantum preualuit ꝙ flexit voluntatem ad con=
sensum, ita ꝙ tunc voluisset vt eueniret quod imprecabatur.
Nam si sic est/non excusatur a mortali: sicut nec qui ex nimio
libidinis ardore consentit vt vellet fornicari, ꝗ̈uis transacta ten/
tatione nollet & gaudeat ꝙ non fecerit / & multum doleret si
fecisset. simile est. n. hic & ibi.
Secundo ad discernendum animum eius qui maledixit irra=
tionali creature respectiue ad bona humana: puta maledictus
sit dies in qua natus es / aut in qua natus sum/& similia. qm̃
ipsimet qui dicunt non intelligunt verborum propriũ sensum/<-P>
@@0@
@@1@Maleficium. 166
<-P>ꝙ scilicet redundet in maledicendum illum hominem nascen=
tem. Et propterea oportet examinare animum dicentis / si tunc
per illam maledictionem optabat aliquid mali notabilis illi ho/
mini, siue sit ipsemet siue alter. nam si optando illi malum nota
bile dicit maledictus dies in qua natus es/ quasi optans illũ non
fuisse natum aut fuisse male natum, peccatum est mortale
sine dubio. Si vero ex ira maledicit diei illi/ & intendit ꝙ dies
sit maledictus / sed non intendit per hoc velle vt ille habue=
rit vel habeat malum ex natiuitate sua, peccatum veniale est:
quia intentio maledici non protenditur ad cupiendum malum
proximi.
MAleficium Peccatum est generale quo
quis nocet proximo. Vsur=
patur tamen appropriate pro peccato quo quis
nocet proximo per aliquam demonis inuocatio=
nem. Vnde malefici dicuntur qui impediunt cō
summationem matrimonij / pueros ledunt aut etiam occidunt/
& queuis alia mala incantationibus suis inferunt. Constat
autem crimen hoc esse mortale ex duplici capite: & quia inuo
catio est demonum / & quia nociuum est humano generi.
Confunditur tamen plerun nomen maleficij ad inuocationes
demonum etiam vtiles hominibus / quum disputatur an liceat
maleficium soluere maleficio altero.
Vbi Scito/ꝙ soluere maleficium alio maleficio/ peccatum
quo est mortale: quoniam maleficium est secundũ
se prauum/ & nulla potest intentione bene fieri. Et similiter in
ducere maleficum paratum ad maleficia perpetranda/adsoluen
dum maleficium alio maleficio, est peccatũ mortale: quia nulla
ratione licitum est inducere hominem quantũcun paratum/
ad offendendum deum. Nec habet locum in proposito distin
ctio inter inducere ad peccandum & vti iniquitate alterius pa=
rati ad peccandum / vt distinguitur in vsura & in iuramento<-P>
@@0@
@@1@Malicia.
<-P>infidelium: quoniam illa distinctio non habet locum nisi in illis
in quibus actio petita pōt ab illo parato fieri sine peccato si vult/
& ex iniquitate sua prouenit ꝙ apponit ipse peccatum. tunc. n.
petens petit opus bonum, sed quia ille a quo petitur nō vult nisi
cum peccato efficere/ideo petens vtitur iniquitate parati & non
communicat peccato illius. Verbigratia. petens mutuum ab vsu
rario/petit opus bonum scilicet mutuum, quod vsurarius si vel
let posset sine peccato concedere. & similiter petens iuramentũ
ab infideli/petit opus religionis sanctum scilicetiurare, quod
idolatra potest si vult sine peccato concedere / recognoscendo
verum deum & per illum iurando. In proposito autem petitur
a malefico vt soluat maleficium, quod ille non potest etiam si
vult prestare sine peccato. Et propterea conuincitur quis ꝙ petit
peccatum/ & inducit paratum ad peccandum: digni autẽ sunt
morte (inquit apostolus) non solum qui faciunt/ sed etiā qui
consentiunt facientibus.
Si autem maleficus sciret maleficium factum consistere in
laqueo ibi alligato / nullum peccatum esset rogare vt solueret
illam alligaturam: quia hic nulla interuenit demoniaca opera/
sed humana tantum actio, quam quilibet alius posset efficere si
sciret vbi essetilla alligatio.
Dostları ilə paylaş: |