1.Konkret adama münasibətdə məna maneəsi. Bu cür maneənin yaranması ən çox tərbiyəçi tərəfindən uşaqda olmayan motivi bir növ ona bağlamaq nəticəsində baş verir. Məsələn, uşaq xəstələndiyinə görə dərsdən gedir. Müəllim onu da dərsdən qaçan başqa uşaqlarla birlikdə cəzalandırır. Yaxud onu təhqir edən yoldaşına cavab qaytaran uşağı da o birisi kimi intizamsız, xuliqan adlandırır. Bu hal bir neçə dəfə təkrar olunduqda şagirddə müəllimə qarşı məna maneəsi yaranır. Nəticədə həmin müəllimin ən ədalətli tələbi belə şagird tərəfindən ədalətsiz tələb kimi qarşılanır.
Lakin konkret adama qarşı məna maneəsi müəllim tamamilə düzgün hərəkət etdiyi halda, şagirdin öz davranış motivini dərk edə bilməməsindən asılı olaraq da yarana bilər. Məsələn, müəllim tapşırığı yerinə yetirməyən şagirdi haqlı olaraq cəzalandırdığı halda, şagird kitabı olmadığına görə cəzalandırmanın ədalətsiz olduğunu zənn etməsi sayəsində məna maneəsi yaranır.
2.Konkret tələbə münasibətdə məna maneəsi. Bu cür maneələrin yaranması isə tamamilə başqa səbəblərdən irəli gəlir. Məsələn, tərbiyəçi müsbət nəticə vermədiyi halda eyni tələbi dəfələrlə təkrar edir. Nəticədə bu cür tələblərə uşaq o qədər alışır ki, onu bir növ qavramamağa başlayır.
Təcrübə göstərir ki, bu cür məna maneələrinin yaranması şagirdlərlə aparılan tərbiyəvi işin çətinləşməsinə, bir növ nəticəsiz qalmasına səbəb olur. Ona görə də müəllim birinci növbədə bu cür məna maneələrinin yaranmasının qarşısını almağa çalışmalıdır. Bu cəhətdən müəllim şagirdin rəftar və davranışının motivlərini, onun baxışlarını, münasibətlərini bilməlidir. Belə olduqda məna maneələrinin yaranmasının qarşısı alınır, tərbiyəvi tədbirin gücü artır.
Hələ vaxtilə V.A.Suxomlinski çox düzgün olaraq yazırdı ki, əgər müəllim vaxtında qarşısındakı insanı elmi əsaslarla, düzgün öyrənib dərk etməsə, orada xeyirxahlıq toxumunu səpməsə, onda on ildən sonra məlum olacaq ki, tərbiyəvi iş şagirdə heç nə verməyib.
Məktəbdə şagirdlərlə aparılan tərbiyəvi işlərin mühüm yollarından biri əxlaqi söhbətlərdən ibarətdir. Şagirdlərin əxlaq tərbiyəsində bu cür söhbətlərin səmərəli nəticə verməsi üçün əxlaqi söhbətlər müəyyən prinsiplərə istinad etməlidir.
