1. Interyer va jihozlash fanining maqsad va vazifalari nimalardan iborat ?
Yüklə 398,27 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
9. XIV-asrdan boshlab Markaziy Osiyo me‘morchiligi dekorativ bezagida qanday o‗zgarishlar sodir bo‗ldi? Tayanch so`zlar : ganch, yog„och o„ymakorligi, rangli bezak, mozaika, mayolika, Buxorodagi XVI-asrga oid Baland masjidi Markaziy Osiyo me‘morchiligi dekorativ bezagida XIV-asrdan boshlab ganch, yog‗och o‗ymakorligi, rangli bezak bilan bir qatorda mozaika, mayolika keng qo‗llaniladi. Mozaika, mayolika, marmar yuzalar madrasa, saroy, xonaqoh, masjid, maqbara interyeri bezagida ko‗proq ishlatiladi. Marmar toshli yuzalar devorning izora qismini pardozlashda va interyerda dekorativ ustunchalar hamda sharafalar ishlashda qo‗llanilgan. Buxorodagi XVI-asrga oid Baland masjidi badiiy bezagini o‗rgangan olima I.F.Borodina, masjid interyeri devorida ishlangan naqshlarning joylanishini,an‘anaga aylangan sxemaga binoan bezatilgan,ya‘ni devorning pastki qismi izora,undan yuqorida tokcha yoki dekorativ bo‗linma va devor bilan shiftni bog‗lovchi keng yog‗och egallagan,deb ta‘kidlaydi. Naqshlar xona devoriga quyidagi tartibda joylashtirilgan: 1 xona interyerida yaxlit yuzani egallagan bo‗lib, 2 to‗rtburchak yoki ravoq ichiga olingan yuzaga ishlangan; 3 kirish ravoqlari, ravoq qanoslari va mehroblar ichiga olingan holda, 4 izora sifatida ishlangan holda uchraydi. 10. Ichki fazoviy kenglik deganda nimani tushunasiz? Tayanch so`zlar : qulaylik va go„zallik, harakatlanish grafiklar, xonalarning o„zaro bog„liqligi, yoritish va aqustika, quyosh nurlaridan ximoya kiluvchi panjaralar, akustik potoloklar, fonarlar Arxitekturada qulaylik va go‗zallik bir-biridan ajralmaydigan tushunchalar qatoriga kiradi, shuninig uchun ham ichki kenglikni yaratish qo‗yilgan topshiriqning jiddiy o‗rganilishini, u yoki bu jarayonlarning o‗tkazilishiga bog‗liq ravishda alohida bajariladigan barcha talablarni o‗rganishni, alohida xonalarni o‗zaro bog‗langanligi va harakatlanish grafiklarni hamda optimal rejim kriteriylarini puxta va chuqur o‗rganishni talab yetadi. Faqat qo‗yilgan savolni kompleks tarzda yechish natijasidagina optimal fazoviy strukturani topish mumkin. Xonalarning o‗zaro bog‗liqligi, jihozlar va ularni joydlashtirishga doir savollar, zarur bo‗lgan kenglikning o‗lchamlari va shakli(formasi), yoritish va aqustika-bularning hammasi ilmiy asoslangan talablar bo‗lib, ular jamoat va turar-joy binolarining har bir turi uchun alohida ko‗yiladi. Quyosh nurlaridan ximoya kiluvchi panjaralar, akustik potoloklar, yuqoridan yorug‗likni o‗tkazishga mo‗ljallangan fonarlar, amfiteatrli zallarning chizilishi(sirtqi chiziqlari) kabi interyerning ko‗p sonli zamonaviy arxitekturaviy shakllari takomillashgan plastik va fazoviy bo‗lib,ular tasodifan paydo bo‗lmaydi, balki u yoki bu jarayon o‗tkazilishining funksional talablariga javob tariqasida yuzaga keladi. 11. Interyerning rang yechimi qanday topiladi? Tayanch so`zlar: iliq ranglarning ta‟siri, sovuq ranglar, rangli garmoniya Interyerni bezatishda u yoki bu rangdan foydalanishda ularning insonga ko‗rsatadigan ta‘sirlarini hisobga olish lozim buladi. Ma‘lumki, iliq ranglarning ta‘siri insonga faollik bag‗ishlaydi, sovuq ranglar esa – tinchlantiradi. Rang orqali interyerning alohida elementlarning mazmuniy ahamiyati yuzaga chiqariladi yoki aksincha yo‗qoladi. Yengil och tonli ranglar orqali neytral vaziyat yaratiladi. Bu vaziyatning ahamiyati shundaki elementlarni alohida ajratib ko‗rsatishda u narsa fon bo‗lib xizmat qiladi, sovuq ranglar esa – tinchlantiradi. Rang orqali interyerning alohida elementlarning mazmuniy ahamiyati yuzaga chiqariladi yoki aksincha yo‗qoladi. Yengil och tonli ranglar orqali neytral vaziyat yaratiladi. Bu vaziyatning ahamiyati shundaki elementlarni alohida ajratib ko‗rsatishda u narsa fon bo‗lib xizmat qiladi. Masalan, maxsus jihozlarni, ko‗rsatish belgilari, konstruktiv elementlarning alohida ranglarda bo‗lganligini ajratib ko‗rsatilishini misol tariqasida keltirish mumkin. Rangli garmoniya insonda hosil bo‗ladigan bo‗lsa, interyerdagi mavjudlikning tabiiylikdan mustasno hammasi inson tomonidan yaratiladi va unda ishtirok etadigan elementlarning hammasi o‗zining rangli tasnifiga ega bulgan savol yuzaga keladi. Demak, garmonik rangli muhit yaratishning majburiy masalasi paydo buladi Masalan, maxsus jihozlarni, ko‗rsatish belgilari, konstruktiv elementlarning alohida ranglarda bo‗lganligini ajratib ko‗rsatilishini misol tariqasida keltirish mumkin. Rangli garmoniya insonda hosil bo‗ladigan bo‗lsa, interyerdagi mavjudlikning tabiiylikdan mustasno hammasi inson tomonidan yaratiladi va unda ishtirok etadigan elementlarning hammasi o‗zining rangli tasnifiga ega bulgan savol yuzaga keladi. 12. Interyerda rangning insonga psixofiziologik ta‘sirini gapirib bering? Yüklə 398,27 Kb. Dostları ilə paylaş:
|