1 nolu yazim komisyonu tutanaklari iÇİndekiler

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yok, bu metin Hocam.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Sayın İyimaya, bu açıklamalara göre…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yapmayalım mı?

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Ben kendi kanaatimi söylüyorum, buna gerek yok.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Tamam Hocam.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Şimdi, bizim çalışma usul ve esaslarımızı düzenlediğimiz metin şöyle: Bütün konularda oy birliğiyle karar veriyoruz. Kataloga oy birliğiyle mi karar verdik? Oy birliğiyle karar verdik.

PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ HAKYEMEZ – Evet.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Şimdi, kataloga ilave madde eğer girmesi gerekiyorsa oy birliğiyle girer. Bu çok açık.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – O zaman bu orada kalacak.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Yani oturup da neden aldık neden almadık, şunu savunuyoruz, bunu savunuyoruz gibi, ben öyle bir savunma ihtiyacı içinde kendimi hissetmiyorum, MHP olarak biz öyle bir savunma ihtiyacı içinde kendimizi hissetmiyoruz.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Anladım. Oybirliği sağlayamasak da geçemez.

PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ HAKYEMEZ – Gerekçe belirtmeye gerek yok Başkanım.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yok, yok değildi ama o zaman Hoca diyor ki “Bu tespit dâhi yapılamaz” Milliyetçi Hareket Partisi, oy birliğiyle…

PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ HAKYEMEZ – Tabii madde başlığı bile orada yer almasını istemiyorsa bir parti, doğru, dediği doğru aslında.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Doğru tabii. Ayla Hanım…

Buyurun Hocam.

AYLA AKAT (Batman) – Sayın Başkanım, katalog maddeleri, tekrar hatırlatma gereği duyuyorum, katalog maddeleri çıkıp bizim bir sonra ki yani alt komisyonumuzun yapmış olduğu çalışma ana komisyonda değerlendirilirken, biz bu katalog maddelerine “Şu şu hükümler yer alır.” diye belirttik. Mesela, birazdan ele alacağımız ana dilde yaşam, birazdan yer alacağımız kadınla ilgili düzenleme yer alır dedik.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – O yansıma.

AYLA AKAT (Batman) – Tabii, alt komisyon tabi ki bir düzenleme yapar katalogla ilgili getirdi, ana komisyonda bu noktaya geldik. O yüzden alınmış bir karar yoktu, biz bu maddeleri önerdiğimizde kataloğa.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Alınmış değil. Yok, yok katalog oy birliğiyle oldu.

AYLA AKAT (Batman) – Siz hatta “En sonunda değerlendirelim; bunları sona alalım, sonunda değerlendirelim.” dediniz.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Faruk Bey keşke olsa burada bütün mesele şu: Ben…

AYLA AKAT (Batman) – Alt komisyonumuz -Sayın Sırrı Süreyya Önder’in de içinde olduğu alt komisyonumuz- bu kataloğu açığa çıkarmıştı, o katalog ana komisyona geldi, ana komisyona geldiğinde biz ekler önerdik, doğal olan buydu, alt komisyonun yaptığı çalışma asıl çalışma değildi. Tutanaklar da getirilebilir.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – İbrahim yok mu Salih?

KANUNLAR VE KARARLAR UZMANI SALİH SAĞLAM – Genel Kurulda efendim.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Nedir o, o konuda verilen bir karar var mı? Önümüze getir bakayım.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Sayın Başkan, bir şey söyleyebilir miyim?

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Buyurun Hocam.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Efendim, 12 Kasım 1984 tarihinde 39/11 sayılı Birleşmiş Milletler Genel Kurul kararı. Bunun içeriğinin başlığı “İnsanların Barış İçinde Yaşama Deklarasyonu” Orada diyor ki: “Bütün insanların barış içinde yaşama hakkı vardır ve devletin bunu sağlayacak tedbirleri alma yükümlülükleri vardır.” Bu karara Türkiye de olumlu oy vermiştir, onu da belirteyim.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bu hakkın varlığına kimse karşı çıkmıyor.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Neye karşı çıkıyorsunuz o zaman?

AHMET İYİMAYA (Ankara) – “Anayasada yer alsın mı?” meselesi.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Efendim, anayasada yer almakla hiçbir hakkı… Zaten yeteri kadar kondu. Anayasada yer almak… Yer almazsa ne olur? Olmaz mı?

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Hocam ikna o, aşalım onu Hocam. O ikna çalışması… Bırakalım.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Bu, çalışma usulü noktası değil bir kere.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Bu soru anlamsız bir sorudur. Ama her maddede bu karşımıza çıkıyor. Efendim bunu anayasaya koyarsak ne olur, koymazsak ne olur? İkisi de aynı şey oluyor. O zaman.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Hocam, anayasayı o zaman posta rehberi gibi yaparsınız Hocam ya.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Yani, düşünce özgürlüğünü anayasaya koysak ne olur ya.

AHMET İYİMAYA (ANKARA) – Bakın Hocam, ulusal üstü temel hak ve hürriyetleri anayasaya…

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Yeterli midir? Değildir. O zaman…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bakın, Hocam, ulusal üstü temel hak ve özgürlükleri anayasaya bunları yazın. Sizin anayasanız şeydir, yani bir Hindistan posta rehberi olur Hocam ya.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Yani, her hak ve özgürlük…

DOÇ. DR. SELİN ESEN – Hindistan Anayasası da kötü bir anayasa değil.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Ben de onu söyleyecektim; daha iyi, aynen öyle.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Ben şunu söylüyorum: Uluslararası alanda kaydedilmiş kabul edilmiş bir haktır.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Anladım, tabii canım.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – O zaman niye koyamıyoruz biz anayasamıza? Düşünce özgürlüğünü koyuyoruz da bunu niye koyamıyoruz?

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Başkanım, bir şey söyleyebilir miyim?

Bence bir usul hatası yapıyoruz çünkü biz bugüne kadar hep söyle çalıştık: Partilerden biri bile… Mesela, katalogda olan kimi maddeler için biz BDP olarak dedik ki: Bu madde hiç olmamalıdır.” Biri bile öyle dediğinde biz bunu kırmızıyla yazdık. Mesela temel hak ve özgürlüklerin durdurulması…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – “Bu madde olmamalıdır.” başka, “Böyle bir madde yer almalıdır, almamalıdır.” başka.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Ya siz buna onay vermezseniz bile, iki partinin hatta tek bir parti ise tek bir partinin görüşü olarak… Yani bize sorarsanız yazılması…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Hocam, benim bireysel görüşüm o, beni ikna etmeyin. Bireysel… Ama Milliyetçi Hareket Partisi diyor ki, haklı olarak, ilk usulde diyor ki…

TUNCA TOSKAY (Antalya) – AKP olarak ne diyorsunuz?

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yok, ben değil. Hocam, ben böyle bir madde ihdasına karşıyım.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Bitti.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bitti. Ben diyorum ama bunun…

TUNCA TOSKAY (Antalya) – O zaman bireysel olarak görmüyorsunuz, AKP olarak…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Hayır, hayır. Hocam, değil. Bunun bu şekilde tespitinin…

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Gerekli olmadığını düşünüyorsunuz.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yok. Bunlar… “İki parti böyle önerdi, biz buna karşı çıktık.” şeklinde bir tespitin de…

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Doğru değil.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bence mümkün ama… Yoksa öbürüne, prensibine karşıyız.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Bizim önerimiz kırmızı olarak yazılır, sizin de itirazınız bir üst komisyonda konuşulur. Değil mi?

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Efendim, ben yönetirken bizim temel şeyimiz o uzlaşma komisyonu… Oy birliği olacak senin demenle benim dememle olmuyor. Yani Milliyetçi Hareket Partisi bu usulü şey etmedikçe… Çünkü böyle aksine bir usul yok.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Kırmızıyla yazılmasına mı itiraz ediyorsunuz?

AHMET İYİMAYA (ANKARA) – Evet, “olmasın” diyor, o zaman ben nasıl yazarım. Haklı Hocam, haklı yani…

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Ben de soruyorum Sayın İyimaya…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yazdım Hocam tamam.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Sizin partiniz ne diyor o zaman? Bizimkinden farklı bir şey mi söylüyorsun, bizim söylediğimizden farklı bir şey söylüyorsan o neyse anlamaya çalışalım.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Sevgili Hocam, çok iyi anladınız. Ben parti olarak Mustafa Bey de buradaydı, ben gerçekten böyle bir temel hak ve özgürlüğün -söylediğim gerekçelerle- anayasada yer almaması gerektiğini düşünüyorum, parti olarak da öyle düşünüyoruz, değerlendirdik. Ha, bu durumu yani CHP ve Barış ve Demokrasi Partisinin şöyle bir madde önerdiğini, bizim buna karşı olduğumuzu, alt komisyon metninde yer almasının da herhangi bir şeye aykırı olmayacağını düşünüyorum ben. Bireysel olarak öyle bir düşüncem var ama takdir sizin Hocam, düşünün…

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Bizim formülasyonumuz belli şöyle, net olarak…

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Efendim.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Hocam, senin demenle olmuyor.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Benim dememle olmuyor tabii.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Ahmet İyimaya öyle demeyle olmuyor. O usulün…

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Ama bir söyleyebilir miyim Başkanım?

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Olsa olur fakat olmuyor.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Ama bir izin verirseniz tam bununla ilgili bir şey söyleyeceğim: “Hakların ve özgürlüklerin durdurulması” maddesine biz BDP olarak dedik ki “Bu maddenin katalogda olmasına bile itiraz ediyoruz.” Tıpkı, şimdi, MHP’nin “Bu maddenin kırmızıyla yazılmasına bile itiraz ediyoruz.” dediği gibi.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Ve geçtik diyorsun.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – O zaman neyde uzlaştık. Bize bütün üç parti ne dedi: “Siz itiraz ediyor olabilirsiniz, itirazınızı yazdırırsınız buranın usulü bir parti bile önerse o oraya kırmızıyla yazılır, itirazlar da oraya yazılır.” Şimdi, burada yeni bir usulle… Bilmiyorum yani nasıl derseniz ama, bizim başımıza aynı bu durum geldi.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Usul bakımında yanlışlık yapıyorsunuz.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Evet.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bizim “Bu madde ihdasına gerek yoktur.” dememiz “Onların da öbürünü yazmasın” demeniz.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Onu da yazdırabilirsiniz.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Kurucu işlevi yok Hocam, tespit ediyoruz.

DOÇ. DR. SELİN ESEN – Yani kataloğu düzenlerken…

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Aynen öyle.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bir dakika efendim.

DOÇ. DR. SELİN ESEN – Belli bir öğeyi durdurma maddesine itiraz etti üç parti.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Hocam.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Var dedi.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Oturup devamlı olarak, geriyi dönük şu tarihte şunu yaptık, bu tarihte bunu yaptık diye yorumlamanın çok fazla bizi ileriye götüreceğine inanmıyorum. Burada ben hukukçu değilim, sizler bir hukukçusunuz. İhtilaf çıktığı zaman bakacağımız şey hepimizin ittifakla kabul ettiği çalışma usul ve esaslar.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Kabul edemedik işte yani… ittifak olmadığı zaman da durumu “Skip”lemi diyorsunuz ne diyorsunuz ona siz… belirliyoruz, tamamen belirliyoruz. Hocam zımnen izin verin bu maddeyi o şekilde…

AYLA AKAT (Batman) – Zımnen başka.

AHMET İYİMAYA (ANKARA) – Efendim, ben Hocamla konuşayım da bir sonuca ulaşalım diye şey diyorum. Ama izin vereceğim Ayla Hanım izin vereceğim.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – O zaman, Faruk Bey gelsin, onun fikrini de

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Ben onun için Faruk Bey gitmesin dedim, ben onu bildiğim için. Ben dinamikleri… Parlamentoda ben on altı yıldır… Ben dinamikleri biliyorum. Hocam haklı olarak diyor ki hukukçu.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Ben kanaatimi çok net söyledim.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Anladım Hocam.

Buyurum Ayla Hanım, özür diliyorum.

AYLA AKAT (Batman) – Ben tekrar hatırlatmakta fayda görüyorum. Alt komisyonumuz katalogla ilgili hazırlamış olduğu çalışmayı Ana komisyona sunduğunda biz bu katalogda eksik gördüklerimizi ekledik başta ana dili yaşam olmak üzere. Bunlar eklendi ve katalog bu hâlde değerlendirildikten sonra…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – “Bunlar girsin mi, girmesin mi alt komisyon tartışsın” dedi ama…

AYLA AKAT (Batman) – Bakın, orada da arkadaşlar biz önerdiğimizde üç siyasi parti grubu da reddetti. “Hayır biz bunun katalogda yer almasını istemiyoruz, BDP’nin grup önerisi olarak katalogda yer alır.” dendi o şekilde yer aldı, kırmızıyla yazıldı.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bence yanımda hiçbir şey yok yani.

AYLA AKAT (Batman) – Yani, kendi pratiğimizin üstünden geçerken yokmuş gibi davranmayalım.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Biz o zaman metni alalım, komisyondan çıkmış gibi değil Faruk Bey geldikten sonra yeniden şey yaparız. Nasıl olsa…

AYLA AKAT (Batman) – Kataloğa da kırmazıyla konuldu bizim önerimiz.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Evet. Uzlaşma önerisi…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Faruk Bey geldi. Başkanım, size gitmeyin dedik.

TUNCA TOSKAY (Antalya) – Bir daha komisyon kurarken genel başkanlardan rica edeceğiz sigara tiryakilerini komisyona almayalım.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yapma Hocam, Faruk Ağabey’e bu yapılmaz ya.

Farukçuğum, yine aynı noktada yani bilhassa üstat, Hocamız Faruk Bey’in iradesi buna sevk etsin. Buradaki mesele şu: Bir, şu anda iki parti bizim anayasa taslağında böyle bir maddenin yer almasına karşı. Burada iki yol var; bir oy birliği sağlanamadığı için böyle bir madde de yer almadı, çöpe atın. İki, biz karışıyız böyle bir madde yok ama bunların önerileri şudur, deyip onların önerilerini yazmak. Arkadaşlar ısrar ediyor “Bizimki orada yazılsın, biz karşıyız” ne buyurursunuz? Yani benim görüşüm de bireysel olarak bunun tespit edilmesinin… Nasıl olsa karşıyız, bir sakınca doğurmayacak, bir tespit hükmü kurucu hüküm değil. Takdir sizin.

FARUK BAL (Konya) – Bireysel değil, kurumsal görüşünüz önemli bizim için.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Parti olarak da bu yer alabilir. Yani madde yer almıyor ama bunların görüşü de bu şekilde belirleniyor o ilgili bölümde.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – İzninizle Faruk Bey’den önce ben söz alayım ki Faruk Bey onu da karşılayan bir cevap verebilsin. Yani şöyle bir yöntem izledik biz kataloğu yaparken: Her maddeyle ilgili partiler görüşlerini söylediler bu maddeleri efendim işte anayasada yer almasını istiyoruz dediler. Bu her görüş üzerinde mutabakat yoktu, biraz önce de söylendiği gibi. Bazı maddeler iki parti tarafından önerildi ama önerilen her madde o kataloğa girdi. Ondan sonra görüş şuydu: Kabul edildi, edilmedi, kırmızıya boyandı boyanmadı. Ondan sonra dendi ki -katalog bittikten sonra- tabii ki bu katalog tüketici değildir başka maddeler de olabilir. O zaman bu başka maddelerin…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – İşte olamadı şimdi, o madde olmadı.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – … görüşülmesi de diğer maddelerin görüşülmesindeki aynı kurallara tabi, aynı usule tabi. Yani bu, şu demek: Bunu iki parti önermişse bunu orada yazalım.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Benim için bir sakıncası yok efendim. Kabul ederim.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Diğer iki parti bununla mutabık değildir, o zaman iki partinin önerisi olarak kalır ve kırmızıya boyanır. Yani burada girecek mi, girmeyecek mi tartışması yapmak yanlış

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Evet.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Usul bakımından yanlış olan şey bence girecek mi girmeyecek mi tartışması değil.

FARUK BAL (Konya) – Tabii benim sözlerim BDP ve CHP’nin görüşlerini buraya yansıtmayalım anlamında yorumlanmaması. Genel olarak bizim bakış açımız şu: Olabildiğince kırmızıları azaltmak, olabildiğince kırmızıları azaltırken daha önce verdiğimiz kararların gereğini yerine getirmek. Biz bir katalog yaptık bu kataloğu oy birliğiyle yaptık burada eksik vardır yanlış vardır ve bu ayet değildir ilave edilebilir çıkarılabilir. Zaten komisyon da gündemine hâkimdir bunları yapabilir.

Şimdi, görüşmeler sırasında Rıza Bey’in dediği doğrudur, katalog dışında olmakla birlikte yeni maddeler oraya girdi. Katalog içinde olmakla beraber çıkanlar da oldu. Dolayısıyla, Rıza Bey’ in bakış açısı itibarıyla bunu bu şekilde değerlendirmek mümkün. Fakat önümüzdeki katalog dışı önerilen maddeler diye karşımıza geliyor. Şimdi, kataloğu biz daha bitirmedik bir.

İkincisi: Katalog dışı, katalog bir oy birliğiyle benimsendiğe göre bunların da kataloğa girmesinde bir oy birliği aranması gerekmektedir çünkü daha önce uyguladığımız usul bu. Bunların içerisinde elbette ki biz de inanıyoruz ki bizim de tekliflerimiz vardı diğer partiler uygun görürse, görüştüğümüz maddelerin fıkrası olarak yer alabilecek olanlar var, ayrı bir madde olarak girmesini önerdiklerimizde var. Ama oy birliği sağlanamadığı takdirde bizimki de girmeyecektir. Dolayısıyla biz bunu eğer bir çözümsüz noktaya gidiyor isek çözümsüzlüğe de bir ışık bulmamız lazım. Kataloğun içinde bulunmamakla beraber kataloğa girmesi önerilen maddeler diye yukarıdan aşağıya yazalım.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Diye, olur onu diyorum.

FARUK BAL (Konya) – Bu önerilen maddelerden içeri girecek olanları, fıkra olarak girecek olanları oy birliği sağladığımız zaman girsin, sağlayamadıklarımızda çıkalım herkes ben diyeyim ki “MHP bunu önerdi, diğer partiler kabul etmedi”. BDP desin ki “Biz bunu önerdik, diğer partiler kabul etmedi.” CHP desin ki bunu desin. Bir toplumsal baskıyı hissedelim üzerimizde yani toplum ne gibi düşünüyor bu konuda. Onu hissedelim ve o hisse göre de tavırlarımızda biraz daha rahat bir…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – O zaman şöyle bir usul Faruk Bey öneriyor, bu da makul bir öneri, Ayla Hanım, Hocam şöyle makul bir öneri diyor ki Faruk Bey: “Tek tek hepsini tartışıyoruz zaten, değerlendireceğiz, ola ki bazılarını da kabul edeceğiz. Madde olarak girsin, madde olarak girmeyenleri ayrı katalog, teklif edilen kataloglar diye belli bir bölüm açalım, anayasanın karşılığına gelen bölüme, bu temel hak ve özgürlükler, aynen ayrı yazalım. Onun önerisi, onun önerisi…” Bu da bir çözüm, bu da bir çözüm Ayla Hanım. Yani, bunu tüketelim, bu da aynı şey bu farklı bir şey değil.

PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ HAKYEMEZ – Aslında bu diğer önergelerden çok farklı bir şey değil.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bu da geliştirilmiş şekli en azından, Faruk Bey’i de tatmin ediyor bence…

AYLA AKAT (Batman) – Şimdi, Sayın Başkanım, tekrar hani yaptığımız tartışmalar var alt komisyonumuz bizim önümüze –Ana komisyonun önüne- kataloğu getirdiğinde

-hazırlamış olduğu çalışmayı getirdiğinde- biz o çalışmada eksik gördüğümüz hususları belirttik dedik ki ana komisyonda, “Şu şu başlıklar da yer almalıdır, vicdanı ret, kadınla ilgili olan, ana dille, yaşamla ilgili olan” ve benzer bir tartışmayı yaptık “Hayır, biz bunların yer almasını istemiyoruz” diye bir tartışma da yürütüldü ama BDP de istiyor. Bu, çalışma hukukumuz açısından, belirlediğimiz prensipler açısından da kabul edilen bir yöntemdi. Öneren grubun düşüncesi olarak kırmızıyla ifade edilir. Başlık dâhi kırmızı yazabiliriz ama biz ilk gün…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Şimdi buradaki sorun şu…

AYLA AKAT (Batman) – Bakın bunlar… kataloğa ek yapılanlar ayrı ama ilk gün katalogda görmesini istediğimiz maddeleri de şimdi tartışıyoruz. Düzenlenebilecek maddeleri de…

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Vicdanı reddi de şimdi konuşacağız mesela biz onu niye önerdik.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Vicdanı reddi orada işleriz orada bir problem yok. Bunu çözelim, burada genişleyelim soruyu. Hiç olmayan maddeler… Bakın, varalım oraya.

AYLA AKAT (Batman) –Hocam önemli bir…

FARUK BAL (Konya) – Kırmızı…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yazarız onu bakarız.

AYLA AKAT (Batman) – Şimdi, zaten ilk günde de bir mutabakat olmadığını bilerek biz önerdik, tekrar etmek istemiyorum.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Ayla Hanım, şuradaki bütün mesele…

AYLA AKAT (Batman) – Tekrar etmek istemiyorum Başkanım, lütfen bir baskı kurmayın üzerimizde.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bakın, şurada Faruk Bey’in önerisiyle sizin öneriniz, benim önerim arasında bir fark yok aslında. Burada bütün mesele burada yer alması.

AYLA AKAT (Batman) – Ama siz usulde ciddi bir hata yapıyorsunuz, siz tartışmayı bu katalogda yer alsın mı almasın mı üzerinden tartışıyorsunuz. Üst komisyonun aldığı bir karar var. Bakın, arkadaşlara dedik hemen çıkarsınlar diye.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Nerede bunlar “yer alsın” diye var mı? Var mı kardeşim. Yani bunların “mutlaka katalogda yer alacağı” yönünde bir komisyon kararımız var mı? Ya gençler sizin göreniz o.

AYLA AKAT (Batman) – Bu o zaman parantez içerisinde, bunlar parantez içerisinde… Ama Başkanım böyle olmaz ki.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yok değil. Var mı öyle bir… Özür dilerim Ayla Hanım, buyurun. Hayır sizi de teyit etsin diyorum.

Başkanım buyurun, özür dilerim.

AYLA AKAT (Batman) – Biz arkadaşlarımızdan rica ettik zaten o tartışmayı yaptığımız günün tutanaklarını çıkartın biraz daha aydınlatıcı olur gruplar için. çünkü aynı tartışmayı yürüttük ve gruplar dediler ki: “Hayır, biz ana dilde yaşamla ilgili bir düzenleme yer almasını istemiyoruz.” Ama BDP istiyordu.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Orada ben ayrıldım.

AYLA AKAT (Batman) – O yüzden parantez içinde yer aldı. Katalogda parantez içine aldık, parantez içinde kaldı ve biz görüşmeye başladık.

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Sadece bizim önerimiz olarak.

AYLA AKAT (Batman) – Bir gün sonra da hatırladığım kadarıyla ana dili tartıştık. Bu şekilde değerlendirmemize devam ettik. Şimdi, kalkıp bir grubun önerisiyse katalog bitti, bir grubun önerisiyse hayır demek doğru bir yaklaşım değil. Bunlar zaten kataloğun içinde olan maddeler.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bakın, dille ilgili bölüm zaten bizim önümüzde olan, o gün tartıştık. Mesele vicdanı ret o olabilir, bu yepyeni… Yani bir bakalım eğer öyleyse öyle uygulayalım.

AYLA AKAT (Batman) – Hani ben barış hakkı için o günkü tartışmada yani ana komisyonun o günkü toplantısında ben yoktum barış hakkı için bilmiyorum.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Ben vardım, sonuna doğru gittim.

AYLA AKAT (Batman) – Ama olabilir, şu anda da Sayın Bal’ın ifade ettiği şey önemlidir. Sonuçta biz bu çalışmanın içindeyiz ve her gün yeni bir hakkın daha komisyonumuzun gündemine gelip uzlaşma zemini aranması için toplumun da bir baskısı var üzerimizde bunu da görmeliyiz. Yarın öbür gün temel hak ve özgürlükler kısmı atlatılmış olabilir ama biz bunu halkımızın onayına sunacağız, en azında programımızda var. İki üç ay içerisinde halk diyecek ki: “Şu başlıklar adı altında şu şu düzenlemeleri de yapın.” diye, bize dönecek belki. Yok, bizim kararımız yok mu diyeceğiz.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Bakın, komisyon hukukuna, komisyon usulüne bilemiyorum en azından –en fazla demeyeyim de- hiçbirinden eksik olmayacak şekilde, geride kalmayacak şekilde usule riayet edelim. Şimdi, bir katalog var ek katalog yapıldı, oluşturuldu ek katalog. Bu temel birinci temel taslak kataloğa aktarılsın mı aktarılmasın mı? Tartışmasıyla karşı karşıya… Ana dil yani oradaki parantez içeriği farklı ayrı bir katalog… Burada bir defa o maddeye geçmesi için bunun oy birliği lazım. Niye? Bizim müştereken tanzim ettiğimiz usule göre, hilafına bir madde varsa düzenlememiz, zevkle, onu uygularız ama şu anda ben bir çözüm arıyorum, ben “Madde numarası verilerek böyle bir maddenin ihdasına karşı çıkılıyor.” demenin “Oy birliği teşekkül etmediği.” demekle…

ÖZGÜR SEVGİ GÖRAL – Oy birliği hiç aramadık Başkanım.

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Ya efendim, bırakın burada bütün… Özgür Hanım lütfen beni şey yapmayın ya, ben de bu süreci iyi takip ediyorum. Ha öyle diyebiliriz bir engeli yok.

İki, MHP diyor ki: “Oy birliği arıyorum.” O zaman diyoruz ki biz, sadece belirleyici bir şekilde böyle bir metin alsın ayrı bir metne girmeyen bölümler diye, yine “Bizim metnimizde yer alsın.” Diyor, o da olabilir ama bana getirsinler yani böyle bir ara kararı varsa.

AYLA AKAT (Batman) – Başkanım, maddenin başını dahi kırmızıyla yazıldığında birlik olmadığı anlaşılacak.

FARUK BAL (Konya) – Şimdi, ikinci bir çözüm öneriyorum: Şimdi, Ayla Hanım’ın da Selin Hanım’ın da Rıza Bey’in de söylediği bir husus doğru o da şu, görüşmeler sırasında “Bu katalogda yok en son görüşelim” şeklinde ifade ettiğimiz hâller vardır. Bu ifade ettiğimiz hâlleri çalışma arkadaşlarımız bir çıkarsın. Gerçekten biz bunu böyle bir şekilde…

AHMET İYİMAYA (Ankara) – Yoksa zevkle yani bir çaresine bakarız.

FARUK BAL (Konya) – … dediğimiz maddeleri varsa onları tartışalım çünkü “Sonuna atalım, sonuna atalım.” dediğimiz işler olmuştu. Bunları arkadaşlarımız çıkarsın bir.

İki, yeni madde ihdası ile ilgiliyse o zaman da daha önce aldığımız kuralları aynen uygulayalım.

RIZA TÜRMEN (İzmir) – Şimdi, o kurallar neydi? Ben onu söyleyebilir miyim. Bu katalog hazırlanırken hiçbir zaman, hiç kimse bir oy birliği aramadı. Her parti kendi maddesini katalogda görmek istediği maddeyi söyledi. O maddeyi diğer üç parti ya da diğer iki parti hiç istemiyor oldukları maddeler de var…