Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
rem, & modò etiam agendum, non ex profes- so, sed quorumdam adnotatione, in quibus, aut refellendus, aut exacta responsione fre- nandus, aut minus fidelis profliganda narra- tio, aut styli acerbitas, qua dictorum auctori- tati detrahitur, incusanda. Dolendum enim Auctores nonnullos, quasi veterum certami- num dolentes frigore memoriam, & pacificè, quęfuere olim velut Martialia, tractari, calamos armare convicijs, & pro æternitate litigij in- terminabilem materiam ministrare. Et quidem<-P>@@
quandoquidem Diva Parens adeò Societatem amavit, quantùm ejus & historiæ & Epistolæ testantur, circa quas data à Nobis Tomo 1. Au- ctarij Indici diffusa exornatio, ex ea parte, qua Societati illius visceralis dilectio militavit. Unde & vereri Auctor poterat, ne quod Divæ gratum putabat obsequium, virulentia scrip- tionis redderet injucundum. scientiam Mediam Disputationem 16. cum annexa Apologia pro Calvinismi, & Iansenis- mi depellenda censura, quam nescio quis Anonymus Scriptor in recentiores Thomistas evibravit, à quibus si respondendum esset per singula, præsenti incommodaret instituto, & actum ferè penitus ageretur, quandoquidem ab Auctoribus nostris res ista ita seriò, latè, & exactè discussa est, ut vix aliquid addi ab ad- versarijs possit, (quod ad substantiam attinet) quod non in antecessum extricatum sit, & so- lidæ doctrinæ accumulatione solutum. Unde erunt qui mirentur sic loquentem Auctorem
modo argumenta esse levia significat: si enim valde urgentia, & Theologico pondere gra- via, mirum non deberet censeri, si Adversarios premerent, torquerent, & in omne latus se vertere compellant, ut se ab illis expediant. loquatur Auctor, planè se implicat. Cùm enim fateatur Adversarios responsionem dictam ve- luti murum æreum reputare ad infringendos omnes Thomistarum impetus, ex eo fit illos minimè se premi, aut torqueri sentire, neque in omne latus se vertere, ut ab eorum se ex- pediant argumentis. Quàm autem verum sit murum dictum sine ullo ariete, aut bellico tormento infringi, ex addendis ab ipso consta- re debuisset, sed quàm sit illud adversum fiet illum audiendo, & projicientem ampullas, ma- nifestum. sicut ad sonitum & clangorem tubarum Sacerdota- lium muri Iericho olim corruerunt, ut refertur Iosue 6. ita ad sonitum Augustiniana tubæ statim cor- ruit murus ille, non æreus, sed luteus Adversario- rum. Si enim vera est regula, quam (ut supra vidi-<-P> @@0@ @@1@ licentiam erit qui probet nullus, nisi qui sit eo- dem contradictionis vehementi possessus spi- ritu, qui fortè non defuturus. Augustiniana tuba in Congregationibus Pontificijs, ipsis sæpè præsentibus insonuit, nec tamen murus corruit: non ergo luteus ille, sed æneus, pro defensione solidæ doctrinæ restituta in poste- rùm potestate. Ubi in consideratè innuitur muros Ierichuntinos luteos fuisse, & ideò ad sonitum tubarum Sacerdotalium corruisse, cùm constet, etiamsi ærei essent, ruituros, & quidem fuisse fortissimos dubitari nequit: si enim tales, non adeò ingenti opus fuisset mi- raculo. cho autem clausa erat atque munita. Iosue 6. v. 1. Id est, ut explicat Abulensis, tota in circuitu fir- mis defensiculis constans. Ubi quia in D. Augu- stino sumus, audiendus ille: Sermone 106. de Tempore sic locutus: Denique sacerdotalibus tubis Iericho muri, qui intra se habebant peccatorum po- pulum, corruerunt. Non illos pulsavit aries, non ex- pugnavit machina: sed, quod mirum est, sacerdo- talis sonus, aut tubæ terror evertit. Muri qui adver- sus ferrum inexpugnabiles extiterant, sacra tuba- rum voce collisi sunt. Quis enim non stupeat in illo facto saxa sono dirupta, fundamenta clangore esse quassata? &c. Iam quod ad regulam illam S. Doctoris attinet, facili explicatione dissolvi- tur, nisi enim illa adhiberi posset, non fuisset ab Apostolica Sede permissum, ut contra illius mentem sententia, quæ ab Auctore impetitur, publicè doceretur. Loquitur ergo ille de præ- scientia absoluta. Ex quo non sequitur præde- stinata non posse cognoscere, nisi prædesti- net, sic enim libertas creata tolleretur; quod in absoluta non accidit, quia supposita præscien- tia liberæ cooperationis, cùm ad prædestinan- dum tendit, libertatis jura servantur. Opor- tuisset quidem ut qui ita pro se Augustinianam tubam jactitant, aliquem ex ipso locum de- promerent, & nobis exhiberent, quo S. Do- ctor pro conditionalibus, quę numquam erunt, absolutum decretum, id est, absolutè in eo existens, testaretur. Id quod nec præstiterunt, nec præstare unquàm poterunt, cùm nihil tale in illo, cujus sunt thesauri omnes sapientiæ ejus in Operibus manifesti. Tale inquam, sine quo nequeant conditionata cognosci, nam esse possibile non negamus, sed posse in illo cog- nosci, salva libertate. ex eo quòd si cognoscatur futurum sub condi- tione, etiam Dei decretum cognoscendum est ut futurum: Atqui futuritio divinis decretis repugnat, quia mutaretur, id quod non minus accideret in conditionatis, quàm in absolutis.<-P>@@ <-P>Sed hoc non urgere liquet ex dictis n. 590. & cùm constet à defensoribus scientiæ mediæ nullum concedi Dei decretum, quod superve- niat in tempore, videtur sic arguens nolle in- telligere ut benè agat, objiciens mutationem, quæ solùm posset ex superveniente in tempore decreto provenire. Neque est transitus ex con- ditionato in absolutum purificata conditione, qui mutationem arguat, quia decretum ante- cedens cum infallibilitate negatur; indifferens autem cum data explicatione semper in Deo perseverat, neque per superveniens, cùm æter- nùm sit, ulla potest induci mutatio. cipaliter: Quia sequeretur quod futura abso- luta non requirerent aliquod in Deo decretum actuale & exercitum, sed tantùm decretum, quod erit. Probat sequelam: Nam futura ab- soluta non sunt actu, sed erunt: ergo si effe- ctui, qui erit, sufficiat caussa, quæ erit, ad hoc ut aliquid sit absolutè futurum non requiritur decretum, quod actu sit, sed sufficit, quod erit. Huic suo argumento responsionem adhibet congruentem assignato discrimine ob diversum existendi modum. Sed instat, quia respectu conditionatorum est veritas actualis libera, quę dari nequit sine Dei decreto. Item quia condi- tionata habent ordinem ad existentiam, qui ordo præsens est, ut docet D. Thomas q. 12. de
detur, de præsenti non dari objectivam verita- tem, quæ est attributum entis; sicut neque da- tur ens; sed conditionatam, sufficientem ta- men ut possit actualem cognitionem termina- re: sicut possibile non fundat tantùm cogni- tionem possibilem, neque præteritum præteri- tam. Neque aliud significatur per actualem ordinem ad existentiam, quàm conditionatus ipse, quia res esset posita conditione, ubi de actualitate absoluta nihil, licet quodammodo ut actuale concipiatur, eo quòd non cadat sub conceptum puræ possibilitatis. tur scientiam conditionatorum secluso decreto non esse Deo liberam, licet contingentiam aliquam haberet ratione objecti contingentis. Nam in hoc distinguitur contingens à libero, quod contingens taliter est, quòd potest non esse ratione alicujus extrinseci, v. g. fructus arboris dicitur contingens, quia potest non esse, & impediri à gelu, vel à gramine &c. li- berum autem à principio intrinseco potest esse vel non esse: quod debet divinæ tribui liber- tati. Prætereà non solùm contingenter, sed casualiter & fortuitò, secluso decreto, talis scientia Deo conveniret, quia id contingeret præter intentionem, in quo est casualitas con- stituta, cùm nullum pro effectu præcedat de- cretum. Ad hæc non operosiùs respondetur in- tellectum non esse potentiam liberam, & ita neque in illius actibus intrinsecam perfectio- nem libertatis requirendam: quatenus verò cadit supra Dei actum liberum, ille quidem ab intrinseco talis est, quo vult auxilium accom- modatum creatæ libertati conferre, & cum subordinatione ad ipsam concurrere: id quod in statu conditionato etiam considerandum.<-P> @@0@ @@1@ cognitio, quòd decretum prædeterminans de- sit, quandoquidem ad utrumlibet est pro illo statu voluntas divina disposita; & cùm tale accidit etiam in humanis, non censetur, quod evenerit casuale. Sic enim petenti aliquid, & non accipienti, non est fortuita & casualis ne- gatio, quia scit negari posse, & est pro nega- tione dispositus. Unde pro casu fortuito non benè asseritur, solum defectum intentionis suf- ficere, cùm debeat etiam præter opinionem accidere & esse penitus improvisus. principalem solutionem ex eo, quòd decretum indifferens non est sufficiens ad salvandam in Deo rationem primæ caussæ, quia non magis connectitur cum assensu, quàm cum dissensu voluntatis creatæ. In qua probatione remittit se ad tractatum de voluntate, ubi decreta in- differentia fusè ab ipso refelluntur. Et nos pa- riter negando Assumptum, ac pro depulsione prædeterminantis decreti ad Problema 3. lecto- rem invitamus. Caussa quidem prima est Deus, quia licet ejus decretum indifferentiam dictam habeat, in eo se talem exhibet, quia libertatis creatæ jura custodit, & creatam naturam con- venientissimo quidem modo gubernat, & ali- quid antecedenter operatur, auxilium illud in- quam præveniens, quod juxta Theologicum dogma, Divo Augustino duce & auspice fit in nobis sine nobis. quæ suspendit existentiam futuri, suspendat etiam actum decreti, sequitur voluntatem sa- lutis omnium hominum, (quam D. Thomas docet esse conditionatam ex parte objecti) promissiones Dei seu communes, seu privatas, aliquam conditionem numquàm implendam importantes, nullum actum divinæ voluntatis ponere, sed omnes suspendere, & esse merè possibiles, quandoquidem sunt de re conditio- natè futura numquàm implenda, quod est ab- surdum. Sic suismetipsius verbis Auctor, ad quæ nego sequelam; quia in voluntate dicta multi actus divinæ voluntatis, & illorum effe- ctus inveniuntur. Sed tam illi, quàm promissio- nes, ad negotium præsens non faciunt, ubi de conditionatis agimus circa actus creatæ volun- tatis, ad quos illa adjuta à Deo se determina- ret. Voluntas autem Dei conferendi omnibus auxilia ad salutem æternam necessaria, pro- missiones gloriæ rectè operantibus usque in finem, & quædam aliæ, de quibus in Scriptu- ra, conditionatæ quidem sunt, sed solùm ex parte Dei se tenentis, nec utrimque concur- sum importantes. dit, dum ait mirum esse, quòd cùm assertores scientiæ mediæ rejiciant decreta conditionata solùm ex parte objecti, quæ admittuntur à Thomistis, & quæ ut fatetur P. Suarez, nul- lam ponunt imperfectionem in Deo, ipsi tamen affingant decreta conditionata ex parte sub- jecti, quæ imperfectionem potentialitatis & suspensionis important, velintq́ue conditiona- torum scientiam non importare decretum actuale & exercitum in voluntate divina, sed<-P>@@
conditio, quod est esse conditionatum ex parte subjecti. Hæc Auctor, cujus admirationi bre- viter potest fieri satis, si dicamus priora illa de- creta lædere libertatem, secus alia, in quibus nulla ratione potentialitatis imperfectio depre- henditur, neque ab Auctore ostenditur: quod si aliquis extare illam sibi persuaderet, quod nonnullis est visum, non multum cum illis no- bis fuerit litigandum, dummodo circa priora consentiant, circa quæ est celebris, & momenti maximi controversia. Et hæc sunt, quæ Arti- culo 5. Auctor profert ad murum pro scientia media stantem diruendum: quæ quidem, etsi luteus ille esset, ad effectum dictum minimè prævalerent: id quod sincero cuique perpen- denti constabit. culos argumenta congerens, quorum titulis possumus alios ex diametro oppositos conges- sisse sequenti sorte. Scientia media constituenda est in Deo uti valdè utilis, immò & necessaria ad dirigen- dum Deum in suis decretis absolutis. Illius etiam necessitas ostenditur ad conci- liandam humanam libertatem cum prædestina- tione & gratia efficaci. Item ex absurdis & inconvenientibus, quæ ex ejus oriuntur negatione. qui asserunt libertati solùm obstare necessita- tem coactionis. tione, quod interiori gratiæ numquàm resisti- tur. stras voluntates. efficaciæ gratiæ. caussis liberis cœcus, vagus, & indetermi- natus.
actus liberos nostræ voluntatis condionatè confusus & indeterminatus. favet libertati, reipsa tamen illam tollit, & in suo primo principio præfocat & extin- guit. terit famam sanctitatis divinæ, hominumq́ue saluti insidiari videtur. menta.
Primæ sufficienter indicatum, dum sine scientia media pro cognitione certa ponitur decretum inducens antecedentem necessita- tem. De Assertionibus loquimur, quæ ad ab- surda spectant, nam præcedentium notoria sunt fundamenta. Secundæ etiam fundamentum liquet, quia licèt dicatur posse resisti in sensu diviso, id ægerrimè explicatur, cùm Concilium Triden- tinum sensum compositum importet auxilij & possibilis resistenti. Quod validissimè urgent<-P> @@0@ @@1@ posse resisti auxilio sufficienti, quod negavit Iansenius. Id non satisfacit, quia licèt ita asse- ratur, sternitur tamen via ut negari possit au- xilium sufficiens, quia non confert absolutam operandi facultatem, quam solum efficax præ- stat. Unde est propositio illa apud Auctorem
numquàm resistitur, & præter hanc nulla da- tur, quia nulla est, cum qua absolutè possit voluntas operari: Ergo absolutè numquàm in- teriori gratiæ resistitur. Ad quod absurdum sternitur via scientiæ mediæ negatione. Tertiæ. Quia ratio primæ caussæ exigit, ut cum secundis accommodatè ad earum nati- vam conditionem concurrat, & ita cum liberis inviolata libertate. Atqui sine scientia media id accidit: pro quo apud Scriptores Societatis extant validissimæ probationes, de quo & di- ctum nu. 620. tat, sicut ad rationem primæ caussæ id spectat, quod vidimus, ita etiam ad rationem primi li- beri, ita cum secundarijs agere, ut in sua liber- tate serventur, quod seclusa scientia media stare nequit. Quintæ. Nam cùm nequeat Deus nisi præ- movendo physicè, & ita necessitatem inferens creatam movere voluntatem, manifestum est supremum dominium imminui. Sextæ. Quia sublata scientia media, non potest Deus creatam voluntatem modo ac- commodato tractare, & ita quod de dominio dictum, de omnipotentia pariter procedit. Quod autem gratiæ efficacitati derogetur, ex eo ostenditur, quod non relinquatur locus me- rito, inducta necessitate. Septimæ. Nam cùm Deus antequam de- cernat, nesciat quid creata voluntas operatu- ra sit, cœco videtur modo procedere, qui dici etiam potest vagus & indeterminatus, qua- tenus nihil determinatè cognoscit, nisi sub ra- tione possibilis. Octavæ. Similiter propter eamdem ratio- nem.
Nonæ. Ratio est manifesta, & distinctio illa sensus divisi & compositi mera apparentia est, ut nuper dicebamus, & convincunt Societatis Auctores. determinare physicè ad materiale peccati, cui necessariò hîc & nunc malitia adnexa est, li- cèt dicatur illam non velle, quia neque homo quando peccat, illam vult, nemo enim inten- dens ad malum operatur; illius tamen censetur caussa ob connexionem hîc & nunc insepa- rabilem. Neque est eadem ratio in generali concursu, ut nostri Doctores explicant, & Nos alibi, ac de prædeterminatione, quæ ope- randi necessitatem inducit, & importat plus- quam moralem inductionem. Ille qui alium ad actionem solicitat voluptatis caussa, cui ta- men actioni adnexa malitia est, proculdubio caussa peccati ipsius est, ob inevitabilem ma-<-P>@@
Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|