Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

Bibi. BOA, Cevdet Evkaf, no. 32171 (Muharrem 1174); BOA, Cevdet Evkaf, no. 24138 (Şaban 1193); BOA, Cevdet Evkaf, no. 24903 (Rebiülevvel 1195); BOA, Cevdet Evkaf, no. 25727 (Muharrem 1199); BOA, Cevdet Evkaf, no. 23903 (Şevval 1214); BOA, Cevdet Evkaf, no. 6717 (17 Şevval 1262); CSR, Dosya A/45; Hâce Abdullah-ı Ensarî, Risâle-i Kalendernâ-me, Süleymaniye Ktp, Şehid Ali Paşa, no. 1383; Küçük Abdal, Velâyetname-i Otman •Baba, Ankara, Adnan Ötüken Halk Ktp, no. 643; Velâyetnâme-i Seyyid Ali Sultan, Ankara, Adnan Ötüken Halk Ktp, no. 1189; Elvan Çelebi, Menâkıbu 'l-Kudsiyye ff Menâsibi 'l-Onsiy-ye, (yay. İ. E. Erünsal-A. Y. Ocak), İst., 1984; Lamîî, Nefehât, 691; Mecdî, Hadaikü'ş-Şakaik, 44; Esad Efendi, Üss-i Zafer, İst., 1293, s. 210-221; Tarib-i Cevdet, XII, 54-55; Tarih-i Lutfî, I, 170-174; Mehmed Rıfat, Mir'atü'l-Mekâsıd, İst., 1293; A. Rıfkı, Bektaşî Sim, I-III, İst., 1325; Mehmed Ali Hilmi Dedebaba, Divân, İst., 1327; Süreyya Baba, Bektaşîlik ve Bektaşî-ler, ist., 1330; ay, MüncîBaba Tarikat-ı Aliy-ye-i Bektaşiyye, ist., 1338; B. Atalay, Bektaşîlik ve Edebiyatı, İst., 1341; G. Jocob, Beitrâge zur Kenntnis deş Denvischordens der Bektashis, Berlin, 1908; ay, Die Bektaschijje in ibrem Verhaltnis zu Verwandten Erscheinungen, Münih, 1909; Çelebi Ahmed Cemaleddin, Müdafaa, İst., 1327; F. Köprülü, "Bektaşîliğin Menşeleri", Türk Yurdu, S. 8 (1341), s. 131-140; Baha Said, "Balım Sultan", Türk Yurdu, S. 28 (1927), s. 310; J. P. Brown, The Darvis-bes ör Oriental Spirutualizm, Londra, 1927; F. W. Hasluck, Bektaşîlik Tedkikleri, (çev. R. Hulusi), İst., 1928; ay, Christianity and islam Under the Sultans, I-İI, Oxford, 1929; (Ergim), Bektaşî-, S. Nüzhet Ergun, Bektaşî Şairleri ve Nefesleri, İst., 1955; A. Refik, Onaltıncı Asırda

Rafızilik ve Bektaşîlik, İst., 1932; J. K. Birge, The Bektashi Order of Dervishes, Londra, 1937; E. Ramsaur, "The Bektashi Dervishes and the Young Turks", Moslem \Vorld, XXII (Ocak 1942), s. 7-14: Yusuf Fahir Baba, "Bektaşilik", Tarih Dünyası, S. 38 (26 Ocak 1953); H. Jansky, "Der Bektaşî-Dichter Edip Harabı", Wtener Zeitschrift für die Kunde deş Morgen-landes, 1960, s. 87-98; A. Gölpınarlı, Alevî-Bektaşî Nefesleri, ist., 1963; S. Faroqhi, Der Bektaschi Orden in Anatolien, Wien, 1981; A. Yaşar Ocak, "Kalenderîler ve Bektaşîlik", Doğumunun 100. Yılında Atatürk'e Armağan, İst., 1981, s. 297-308; ay, Kalenderîler, Ankara, 1992; M. Tevfik Oytan, Bektaşîliğin İçyüzü, I-II, İst., 1983; Uzunçarşılı, Kapıkulu, I, 566-575; B. Noyan, Bektaşîlik Alevîlik Nedir, Ankara, 1987; "Le Tekke Bektachi de Merdivenköy", Anatolia Modema, II, Paris, 1991; I. Melikoff, Uyur idik Uyardılar. Alevîlik-Bekta.-şîlik Araştırmaları, İst., 1993; A. Yaşar Ocak, "Bektaşîlik", DM, V, 373-379.

EKREM IŞIN

BELEDİYE

İstanbul'da ilk çağdaş belediye idaresi kurma girişimi Kırım Harbi sırasında Osmanlı ile aynı safta çarpışan müttefik devletlerin etkisiyle oldu. 1854'te savaşın, başkentte yarattığı hareket ve karışıklığı bir düzene koymak için Ihtisap Nezareti lağvedildi; Meclis-i Vâlâ tarafından bir nizamname hazırlanarak Der-saadet ve Bilad-ı Selase'de Şehremane-ti(->) unvanıyla bir "memuriyet-i cedide" ihdası ve bir "şehir meclisi" kurulması öngörüldü.

Tanzimat sonrasında İstanbul dışa açıldı, büyüdü, gelişti. Bu gelişme geleneksel İstanbul'dan farklı bir yapının oluşmasına neden oldu. Diğer bir deyişle 19. yy ve Tanzimat, istanbul'un kaderinde bir dönüm noktasını oluşturdu. Tanzimat sonrası geleneksel payitaht, çağdaş bir kent görünümünü elde etmeye başladı.

1855'te asayiş Zaptiye Nezareti'ne devredildi. Bu düzenlemeyle şehremaneti, İhtisap Nezareti'ne ait vazifeleri görecekti. İstanbul halkının temel ihtiyaç maddelerini sağlayacak, narh işlerine bakacak, yol ve kaldırım yapacak, şehrin temizliğini sağlayacak, çarşı ve pazarları denetleyecek, daha önce İhtisap Nezareti'nce toplanmakta olan devlet vergi ve resimlerini tahsil edip hazineye teslim edecekti.

1857 tarihli nizamname ile İstanbul 14 belediye dairesine ayrıldı. Altıncı Daire (bak. Altıncı Daire-i Belediye) Beyoğlu ve Galata'yı kapsadı. Nizamnamede sadece Altıncı Daire-i Belediye'den bahsediliyor, bu daire örnek bir daire olarak düşünülüyordu. Diğer dairelerin zamanla teşkil edileceği belirtilmişti.

1868 Dersaadet İdare-i Belediye Nizamnamesi ile diğer daireler de kurularak faaliyete geçti. 1864 Vilayet Nizamnamesi taşra belediye teşkilatına ait ilk hükümleri içeriyordu.

1877'de Vilayât Belediye Kanunu ve Dersaadet Belediye Kanunu çıkarıldı. Dersaadet Belediye Kanunu İstanbul Şehremaneti'ni 20 belediye dairesine ayırıyordu. Şehremaneti Rumelifeneri'nden

BELEDİYE

138

139

BELEDİYE

Kapısının üzerindeki bir levhada hâlâ "Şehremaneti Kadıköy Dairesi" ibaresini taşıyan Kadıköy Belediye Başkanlığı binası.

EKf Erim / TETTV Arşivi

başlayarak Zekeriyaköy ve Bahçeköy, Ayazağa Çiftliği, Kâğıthane, Alibeyköyü, Küçükrami, Davutpaşa, Haznedar çiftlikleri ve Ayastefanos yakasından geçerek ve Adalar da dahil olarak, Anadolu tarafından Bostancıbaşı Köprüsü'nden başlayarak Erenköy, Kozyatağı, Merdivenköy, Libade, Çakaldağı, Göksu Deresi arkasından, Akbaba ve Kabakoz köyleri ö-nünden geçerek Anadolufeneri'nde sonuçlanan hat dahilini kapsıyordu. Altıncı Daire yine Beyoğlu bölgesiydi.

Şehremanetinin organları şehremini ve Şehremaneti Meclisi'ydi. Padişah tarafından atanan 6 üye ve şehremini, meclisi oluşturuyorlardı. Ayrıca Şehremaneti Meclisi, belediye daireleri meclisleri reisleri ile Şehremaneti Meclisi'nin ve daire meclislerinin kendi aralarından seçtikleri ikişer üyeden oluşan bir Ce-miyet-i Umumiye-i Belediye vardı. Bu cemiyet mayıs ve ekim olmak üzere yılda iki kez toplanıyordu.

Belediye dairelerinin organları daire-i belediye meclisi reisi ve daire-i belediye meclisiydi. Daire-i belediye meclisi reisi devletçe daire-i belediye azası arasından iki yıl süre ile atanıyordu. Daire-i belediye meclisi iki yıllık süre için halk tarafından seçilen 12 üyeden oluşuyordu. Her yıl altısı değişiyordu. Ücret almaksızın görev yapıyorlardı.

1940'h yıllarda istanbul

Belediyesi'nin

biri Taksim Meydanı'nda. Gözlem Yayıncılık Arşivi

|ft-^8iİİlS3S^Sl|l|S-;_^ arazozlermden

30 Ocak 1913 günlü Dersaadet Teşki-lat-ı Belediyesi Hakkında Kanun-ı Muvakkat, istanbul yönetimini daha merkezi bir yapı içerisinde topladı. Bu mevzuatla İstanbul tek belediye dairesi ve dokuz idare şubesinden oluşuyordu. Bu idare şubelerinin hududu ve merkezleri ayrı bir nizamname ile saptanıyordu. Organları Şehremaneti Meclisi'nin yerini alan Encümen-i Emanet ve şehremini riyasetinde her belediye idare şubesinden üç yıl süre ile seçilecek altışar üyeden oluşan Cemiyet-i Umumiye-i Belediye'y-di. Her şubeye devletçe bir müdür atanıyordu. Şubelerin encümenleri vardı.

Dersaadet Belediye Kanunu'nun "Belediye Vezaif-i Umumiyesi" başlığını taşıyan üçüncü maddesinde Zaptiye Ne-zareti'ne verilmiş olan zabıta vazifeleriy-le belediye zabıtası vazifelerinin bir ayrımı yapılıyordu.

1877 ile 1913 mevzuatı arasında belirgin farklar vardı:

1877'de daireler şehremanetinden bağımsız tüzel kişiliğe sahipti. Dairelerin bütçe tanzimi, mukavele akdi, mülk sahibi, alacaklı, borçlu olma, vergi tahsili gibi kamu tüzel kişilerinin yapabilecekleri tüm işlemleri yürütme yetkileri vardı. 1877'de şehremaneti bir tür belediyeler birliğiydi. Dairelerin faaliyetlerini kontrol ediyor ve daireleri ilgilendi-

ren ortak işleri yürütüyordu. 1913 mevzuatı bu yapıyı tümüyle bozdu. Belediye dairelerinin şahsiyetini şehremaneti şahsiyeti içinde eritti.

1930'da çıkarılan Belediye Kanunu' na kadar uygulanan 1877 Belediye Kanunu merkeziyetçi bir politikanın aygıtı oldu. Ancak, Osmanlı Devleti, Cumhuriyet Türkiyesi'ne giderek çağdaş bir yapı kazanan bir belediye örgüt ve hizmetler prototipi bıraktı.

Tanzimat döneminde Osmanlı yönetimi, belediyeciliği düzenlemeye yönelik bir hukuk düzeninin kurulmasını önemsemişti. Ancak, bu süreçte katılımcı bir belediyeciliği bulmak olanaksızdı. Çağdaş bir maddi uygarlığın gerekli kıldığı ekonomik örgütlenmenin yeni yeni oluştuğu bir ortamda "burjuva" yaşam biçimini hâkim kılmanın zorlukları çok açıktı.

İstanbul yerel yönetiminin ya da o günkü adıyla şehremanetinin kent dokusunu oluşturmaktaki gayretleri kuşkusuz kalıcı nitelikte olmuştu. Ancak, Tanzimat sonrası hemen hemen üçe katlanan nüfusun sonraları durağanlaşması kent hizmetlerinin sürekli büyümesini önlemişti.

1877-1930 arasında nüfus hemen hemen aynı kaldı. Her ne kadar nüfus bir aralık bir milyona yaklaşmışsa da kent önemli bir nüfus çekim odağı olamamıştı. O nedenle de hızlı büyüyen Batı kentlerinin sorunlarıyla karşılaşmamış; kentin nüfusu büyük ölçüde istikrarını korumuştu. Etnik çeşniye karşın nüfus hareketliliğinin sınırlı oluşu, götürülecek hizmetlerde nicel bir artışı gerektirmemişti.

Şehremanetinin ve buna bağlı olarak belediye zabıtasının temel sorunu geleneksel bir payitahttan çağdaş bir kente geçiş oldu. 19. yy'da dünya ekonomisiyle bütünleşen istanbul, İhtisap Neza-reti'ninkilerinden çok farklı belediye hizmetlerini gerekli kılıyordu.

Ekonomide esnafın etkinliğinin giderek sınırlı kalması, çağdaş ekonomik ilişkilerin yeşermesi ve istanbul'un hatırı sayılır bir kesiminde Batı yaşam normlarının benimsenmesi, temel belediye hizmetlerini gündeme getirdi. Çağdaş kent için gerekli olan aydınlatma, su, kanalizasyon vb hizmetlerin yetersizliği kısa zamanda istanbul'da kendini hissettirdi. Şehremaneti, beledi kolluk, imar denetimi gibi geleneksel görevlerin yanında, şehrin ekonomik-toplumsal yaşamını düzenleyen koruyucu ve yapıcı bazı hizmetleri yerine getirdi. Kent yollarının ve kaldırımların yapımı, bir darüleytam kurulması, su şebekesi, ulaşım faaliyetleri, itfaiye gibi aktif hizmetler belediyenin uğraş alanları arasında yer aldı.

Şehrin ekonomik yaşamı ve sağlık sorunları şehremanetinin önde gelen kaygılarını oluşturuyordu. Çağdaş kent yapılanması o güne değin Osmanlı'nın gündeminde olmayan bazı hizmetleri gerektiriyordu. Genelevlerin ihdasından parkların, bahçelerin, plajların düzenlenmesi-

ne kadar, tüm bu kent hizmetleri şehremanetinin sırtına yüklenmişti.

Şehremanetinin ana işlevlerinden biri çağdaş kentliyi biçimlemek oldu. Kent mevzuatı kentte yaşayan insanı bir dizi normlarla yönlendirdi; kendilik bilincinin oluşmasına yol açtı. Tanzimat sonrası kentleşme bir zihniyet sorununa dönüştü. İnsanların yapmaları ve kaçınmaları gereken davranışlar kent insanına telkin edildi; birlikte yaşam için bir dizi sınırlamalar getirildi.

3 Nisan 1930'da çıkarılan 1580 sayılı Belediye Kanunu ile yeni bir yapılanmaya gidildi. Bu kanun ile Hıfzıssıhha, Belediyeler Bankası, Yapı ve Yolları ile İstimlak kanunları 1980'li yıllara kadar istanbul Belediyesi'nin faaliyetlerini düzenledi.

Belediye Kanunu uyarınca istanbul kenti bir tek belediyeye bağlı olmak üzere 10 şubeye ayrıldı. Özel idare, bazı kayıtlarla, belediye ile birleştirildi. "Şehremaneti" ve "şehremini" adlan kaldırılarak yalnızca "belediye" dendi. Belediye reisliği de kaldırılarak bu görev maaşsız ve ücretsiz olarak istanbul Valiliği uhdesine verildi. Yine bu kanunda yer alan "hükümet lüzum görürse belediye reisliğini mahallin en büyük mülkiye memuruna da verebilir" hükmü uyarınca, İstanbul'un ayrılmış olduğu 10 belediye şubesinin müdürlükleri de kentte yeniden kurulmuş olan 10 kaza kaymakamına maaşsız ve ücretsiz olarak bir ek görev şeklinde verildi. Böylece İstanbul'un belediye ve özel idareleri birleştirildi. Şehirde yalnızca belediye işlerine bakan ve halk tarafından seçilen Cemiyet-i Umumiye-i Belediye ile sadece özel idare işlerini tedvir eden Meclis-i Umumi-i Vilayet kaldırıldı. Her ikisine karşılık istanbul Umumi Meclisi adı verilen, halk tarafından seçilen 68 üyeli bir tek meclis kuruldu.

14 Ekim 1930'da yerel seçimler yapıldı, istanbul Umumi Meclisi, Vali ve Belediye Başkanı Muhittin Bey (Üstün-dağ) tarafından 6 Kasım 1930'da açıldı.

İstanbul'da vilayet ve belediyenin birleşik yönetimi küçük değişikliklerle 27 sene sürdü, l Mart 1957'de belediye ile özel idare tekrar birbirinden ayrıldı. Belediye ve özel idare işleri, yine eskisi gibi halk tarafından seçilen Belediye Meclisi ile Vilayet Meclisi'nin yetki ve denetimine bırakıldı.

27 Mayıs ertesi İstanbul Belediye Meclisi ve Vilayet Meclisi feshedildi. 1961 A-nayasası uyarınca yapılan 17 Kasım 1963 günlü belediye genel seçimleriyle yeni bir belediye meclisi oluşturuldu.

İstanbul 1950'li yıllarda hızla büyümeye başlamıştı. Zeytinburnu, Sağmalcılar, Taşlılarla, Fikirtepe gibi yörelerde gecekondu mahalleleri oluştu. Nüfus artışı ve kentleşme 1949'da yürürlüğe giren Belediye Gelirler Yasası'mn küçük belediyeleri özendirici yapısıyla birlikte İstanbul İli çevresinde belediye sayılarında hızlı bir artışa neden oldu. 1960-1970 arasında 15 belediye kuruldu. 1960'ta

Kartal İlçesi'nde Küçükyalı; 19ö3'te Eyüp Ilçesi'nde Bayrampaşa, Şişli İlçesi'nde Kâğıthane, Gaziosmanpaşa İlçesi'nde Küçükköy, Üsküdar İlçesi'nde Ümraniye, Çatalca İlçesi'nde Değirmen; 1966'da Bakırköy İlçesi'nde Avcılar ve Güngören, Kartal İlçesi'nde Yakacık; 1967'de Eyüp İlçesi'nde Alibeyköyü, Bakırköy tlçesi'n-de Kocasinan ve Sefaköy; 1969'da Çatalca İlçesi'nde Hadımköy, Celaliye ve Ka-miloba, Kartal İlçesi'nde Soğanlık oluşturulan yeni belediyelerdi.

1970'li yıllarda da bu süreç devam etti. 1970-1978 arası kurulan belediyeler şunlardı: 1970'te Bakırköy'de Esenler; 1971'de Kartal tlçesi'nde Dolayoba ve Se-limpaşa; 1972'de Eyüp'te Kemerburgaz, Bakırköy'de Yenibosna, Yalova'da Çınarcık; 1976'da Bakırköy'de Halkalı ve Ye-şilbağ; 1978'de Kartal İlçesi'nde Yayalar.

12 Eylül 1980 sonrası istanbul belediye yapılanmasında köklü değişikliklere gidildi. 4 Aralık 1981 günlü 2561 sayılı yasa ile büyük şehirlerin yakın çevresindeki yerlerin ana belediyelere bağlanması kararlaştırıldı.

1981 düzenlemesi öncesi, istanbul Belediyesi'ne 14 şube müdürlüğü bağlıydı: Bunlar Adalar, Bakırköy, Beşiktaş, Beykoz, Beyoğlu, Eminönü, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Kadıköy, Sarıyer, Şişli, Üsküdar ve Zeytinburnu'ydu. Ayrıca istanbul ili yerel yönetim ağı içinde yukarıda belirtilen 35 bağımsız belediye yer alıyordu. 1960-1978 arasında kurulan çevre belediyelerden 25'i Sıkıyönetim Komutanlığı'nın 9 Şubat 1981 günlü ve 57 sayılı bildirisi ile merkez belediyeye bağlandı. Böylece şube müdürlüklerinin sayısı 23'e çıkarıldı. İl sınırları içindeki bağımsız belediye sayısı 10'a düşürüldü. Bunlar Çatalca, Hadımköy, Büyükçekmece, Silivri, Selimpaşa, De-ğirmenköy, Celaliye-Kamiloba, Şile, Ya-

lova ve Çınarcık'tı. Bu. arada bağımsız belediyelerden Tokat, Beykoz Şube Mü-dürlüğü'ne; Alibeyköy ve Kemerburgaz, Eyüp Şube Müdürlüğü'ne; Küçükköy Gaziosmanpaşa Şube Müdürlüğü'ne bağlandı. Avcılar, Halkalı, Sefaköy belediyelerini bünyesine alan Küçükçekmece yeni bir şube müdürlüğü; olarak merkeze bağlandı. Merkez bünyesinde yer alan diğer şube müdürlükleri şunlardı: Yeni-bosna'nm bağlanmasıyla Kocasinan; Esenler ve Yeşilbağ'ın bağlanmasıyla Güngören; Küçükköy'ün bağlanmasıyla Gaziosmanpaşa; Dolayoba, Yayalar ve Tuzla belediyelerinin bağlanmasıyla Pendik; Soğanlık ve Yakacık belediyelerinin bağlanmasıyla Kartal; Küçükyalı Belediyesi'nin bağlanmasıyla Maltepe şube müdürlükleri. Bayrampaşa, Kâğıthane ve Ümraniye ise büyük yerleşim birimleri olarak ayrı şube müdürlükleri oldular. Bu arada 11 Mart 1981 günlü ve 81 sayılı bildiri ile de 22 köyün tüzel kişiliği kaldırıldı ve istanbul Belediyesi'ne bağlandı.

8 Mart 1984'te Büyükken! Belediye Kararnamesi kabul edildi. Aynı yılın 23 Mart'mda Büyükşehir Belediyesi Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yayımlandı ve istanbul, Ankara, İzmir'de büyükşehir belediyeleri kuruldu. 3030 sayılı yasaya göre metropol alanı içindeki her ilçede bir ilçe belediyesi bulunmaktadır ve büyükşehir belediyesi tüm ilçe belediyelerini kapsayan bir durumdadır. Anakentte olduğu gibi ilçelerdeki tüm imar planlarının onayı büyükşehir belediyesinin yetki ve sorumluluğu içindedir.

Bugün İstanbul Büyükşehir Belediyesi; belediye meclisi, belediye encümeni, belediye başkanı, genel sekreter, belediye başkanına bağlı özel kalem ve protokol müdürlüğü, ulaşım koordinas-

BELEDİYE BAŞKANLARI

140

141 BELEDİYE KONSERVATUVARI

Haydar Bey	15 Nisan	1923 -	8 Haziran	1924
Emin Erkul	.. 8 Haziran	1924 -	12 Ekim	1928
Muhittin Üstündağ	14 Ekim	1928 -	4 Aralık	1938
Lütfi Kırdar	8 Aralık	1938 -	16 Ekim	1949
Fahrettin Kerim Gökay	. 24 Ekim	1949 -	26 Ekim	1957
Kemal Hadımlı (vekil)	12 Temmuz	1957 -	5 Ekim	1957
Mümtaz Tarhan	29 Kasım	1957 -	11 Mayıs	1958
Ethem Yetkiner	14 Mayıs	1958 -	24 Aralık	1958
Kemal Aygün	.... 25 Aralık	1958 -	27 Mayıs	1960
Refik Tulga	27 Mayıs	1960 -	14 Haziran	1960
Şefik Erensü	14 Haziran	1960 -	24 Eylül	1960
Refik Tulga	24 Eylül	1960 -	26 Şubat	1962
Turan Ertuğ	27 Şubat	1962 -	16 Mart	1962
Kamuran Görgün	17 Mart	1962 -	30 Ocak	1963
Kadri İlkay (vekil)	8 Haziran	1962 -	22 Haziran	1962
Niyazi Akı (vekil)	31 Ocak	1963 -	28 Şubat	1963
Necdet Uğur	. 28 Şubat	1963 -	9 Aralık	1963
Haşim İşcan	10 Aralık	1963 -	11 Mart	1968
Faruk İlgaz (vekil)	12 Mart	1968 -	6 Haziran	1968
Fahri Atabey	8 Haziran	1968 -	9 Aralık	1973
Ahmet İsvan	14 Aralık	1973 -	11 Aralık	1977
Aytekin Kötü	14 Aralık	1977 -	12 Eylül	1980
İsmail Hakkı Akansel (atamayla)	12 Eylül	1980 -	30 Ağustos	1981
Ecmel Kutay (atamayla)	30 Ağustos	1981 -	24 Eylül	1982
Abdullah Tırtıl (atamayla)	24 Eylül	1982 -	26 Mart	1984
Bedrettin Dalan	26 Mart	1984 -	28 Mart .	1989
Nurettin Sözen	28 Mart	1989 -

CUMHURİYET DÖNEMİ BELEDİYE BAŞKANLARI

yon ve altyapı koordinasyon merkezleri ile 4 genel sekreter yardımcılığı, 14 adet daire başkanlığı ve bunlara bağlı olarak görev yapan 60 adet müdürlükten oluşmaktadır.

60 müdürlükten 34'ü Saraçhaneba-şrndaki A ve B bloklarından kurulu Belediye Sarayı'nda, 26 müdürlük ise şehrin değişik yerlerinde konumlanmıştır.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin görevleri ve yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetler şunlardır:

- Büyükşehir yatırım plan ve programlarını yapmak.

- Nazım imar planlarını yapmak, yaptırmak, onaylayarak uygulamak; ilçe belediyelerinin hazırladıkları planlan o-naylamak ve denetlemek.

- Büyükşehir dahilindeki meydan,bulvar, cadde ve anayolları yapmak, bakım ve onarımlarını sağlamak, trafiğidüzenlemek (bak. yollar; ulaşım).

- Yolcu ve yük terminalleri, katlı otoparklar yapmak, yaptırmak ve işletmek(bak. otoparklar; otogarlar).

- Çevre sağlığı ve korunmasını sağlamak; l, 2 ve 3'üncü sınıf gayrisıhhi müesseselerin açılış ve çalışmalarına ruhsatvermek (bak. belediye zabıtası).

- Yeşil sahalar, parklar, bahçeler yapmak; sosyal ve kültürel işleri yerine getirmek; 'spor, dinlenme, eğlenme merkezleri yapmak ya da yaptırmak (bak.parklar; yeşil alanlar; spor tesisleri).

- Su, kanalizasyon, gaz, merkezi ısıtma, toplutaşıma hizmetlerini yapmak,gerekli tesisleri kurmak (bak. su; atıksu,toplutaşımacılık; havagazı; doğal gaz).

- Yiyecek içecek maddelerinin tahlillerini yapmak üzere laboratuvar kurmak ve işletmek.

- Mezarlık alanlarını tespit ve tesis etmek, işletmek.

- Çöpleri ve sanayi atıklarını toplamak, imhası için tesisler kurmak (bak.çöp; atıksu).

- Meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak isimlerini, numaralarını vermek.

- Toptancı halleri ve mezbahalar yapmak, işletmek (bak. haller; mezbahalar).

- İtfaiye hizmetlerini yürütmek (bak.itfaiye).

- İlçe belediyeleri arasındaki ihtilaflarda, zabıta veya diğer belediye hizmetlerinde koordinasyon sağlamak.

-Büyükşehir çapında ortak finansman ve yatırım gerektiren hizmetlerin gerçekleştirilmesini sağlamak.

- Zabıta hizmetleri vermek, ruhsatvermek (bak. belediye zabıtası).

Ayrıca Darülaceze de Büyükşehir Belediyesi'ne bağlıdır.

Toplutaşıma hizmetlerini ve yakın bir tarihe kadar havagazı üretim, dağıtım hizmetlerini veren İETT Genel Müdürlüğü ile su ve kanal hizmetlerini veren İSKİ Genel Müdürlüğü, İstanbul Belediye Başkanlığı'na bağlı olarak görevlerini sürdürmektedirler.

Ayrıca Büyükşehir Belediyesi'nce kurulmuş bulunan ve Kaynak Geliştirme ve İştirakler Daire Başkanlığı'na bağlı

olarak çalışan 20 adet şirket vardır. Bunlar İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayii ve Ticaret AŞ (İDO), İstanbul Belediyeler Bakım Sanayi ve Ticaret AŞ (İSBAK), İstanbul Asfalt Fabrikaları Sanayi ve Ticaret AŞ (İSFALT AŞ), İstanbul Beton Elemanları ve Hazır Beton Fabrikaları Sanayi ve Ticaret AŞ (İSTON AŞ), Pazarlama İthalat ve Yatırım AŞ (BELPRİ), Mezbaha ve Rendering Tesisleri AŞ (İSMER), İstanbul Gaz Dağıtım Sanayii ve Ticaret AŞ (İGDAŞ AŞ), Akaryakıt ve Müştakları Ticaret Limited Şirketi (BEL-PET), Su Servisi Ticaret AŞ (SUSER), Belediye Tüketim Mallan Sanayii ve Ticaret AŞ (BELPA), İstanbul Elektrik Dağıtım Sanayi ve Ticaret AŞ (ELDAŞ), Dünya Ticaret Merkezi AŞ, Un ve Unlu Maddeler Gıda Sanayii ve Ticaret AŞ (İstanbul Halk Ekmek), İstanbul Ulaşım Sanayii ve Ticaret AŞ, İstanbul İmar Limited Şirketi, Çiçek ve Ağaççılık Ticaret ve Sanayi AŞ (İstanbul-Booskop), İstanbul Spor Etkinlikleri AŞ, İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri Ticaret AŞ, İstanbul Belediyeleri Bilgi İşlem Sanayii ve Ticaret AŞ (BELBİM), İmar-Weidleplan Teknolojik İşbirliği Merkezi AŞ'dir.

ZAFER TOPRAK